Doz - SABİS

YOĞUN BAKIM İLAÇLAR
DOÇ. DR. DİLEK AYGİN
İÇERİK

İleri yaşam desteğinde
kullanılan ilaçlar
•
•
•
•
•
•
•
Adrenalin
Atropin
Lidokain (Aritmal)
Amiodarone (Cordarone)
Magnezyum
Kalsiyum Klorit
Sodyum Bikarbonat
• Kortikosteroidler
• Antibiyotikler

Akut fazda
kullanılmayan ilaçlar
•
•
•
•
•
Dopamin
Dobutamin
Nitrogliserin
(Perlinganit)
Sodyum
Nitroprusside
(Niprus)
Digoxin
DİKKAT !!!

İlaçlar CPR sırasında ritim kontrolü
sonrası mümkün olduğunca çabuk
verilmelidir.

İlaç uygulamalarından sonra hattın
serum fizyolojik ile yıkanması
unutulmamalıdır.
DİKKAT !!!

Adrenalin, lidokain ve atropin
intratrakeal olarak uygulanabilir.

Sodyum bikarbonat doku hasarına
neden olacağı için intratrakeal yoldan
uygulanmaz.

İlaçlar, intravenöz dozlarının iki katı
olarak ve 10 ml serum fizyolojik içinde
uygulanmalıdır.
Sık Yapılan Yanlışlar

Damar yolunu mavi (22 Gauge) ya da pembe
(20 gauge) branül ile el üstünden açılması,

İlk takılacak sıvı olarak Isolyte, Izodeks,
Dekstroz vb. sıvıların tercih edilmesi,

İlaçları periferik damar yolundan verdikten
sonra arkasından 20 cc SF (serum fizyolojik/
%0.09 İzotonik) ile flash yapmamak.
Sık Yapılan Yanlışlar

Endotrakeal yoldan ilaç uygularken İV yol
ile aynı dozda uygulamak,

Endotrakeal ilacı takiben (bag valve
mask-BVM) ile akciğerleri
havalandırmamak.
ADRENALİN (EPİNEFRİN)
¼ mg, ½ mg, 1 mg

Kardiak arrestte ilk seçenektir.
(Sempatomimetiktir =sempatik etkiyi
taklit eden)
EPİNEFRİN (ADRENALİN)
Preparatlar
 Adrenalin ampul 1ml
(1/1000)
• 0.25mg
• 0.5mg
• 1mg

10 ve 100 ampullük
kutular
ADRENALİN (EPİNEFRİN)
α adrenerjik etkileri


Kalbin damarlarına olan kan akımını arttırır
Güçlü vazokonstrüksiyon=diğer damarlarda daralma yaparak büyük ve
küçük tansiyonu ↑.
β adrenerjik etkileri



Kalp hızını artırır,
Kalbin kasılma gücünü artırır,
Akciğerde bronşlarda genişleme yapar.
ADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
ETKİLERİ
 Sistemik vasküler rezistansı arttırır.
 Arteriyel kan basıncını arttırır.
 Kalp hızını arttırır.
 Koroner ve serebral kan akımını arttırır.
 Miyokard kontraksiyonlarını artırır.
 Miyokardın oksijen gereksinimini arttırır.
 Otomatisiteyi arttırır.
 Adrenalin antijenik uyarımlara karşı bazofil ve mast
hücrelerinden inflamatuar mediyatörlerin salınımını bloke eder.
 Bronş dilatasyonunu sağlar.
ADRENALİN (EPİNEFRİN)
Farmakokinetik
 Ne zaman etki etmeye başlar
uygulamadan 1-2 dk. sonra

Etki süresi ne kadardır?
2-10 dk.
ADRENALİN (EPİNEFRİN)
Uygulama yolları
 Periferik ven,
 Santral yol,
 Endotrakeal,
 Subkutan (derialtı)
 İntrakardiak (yalnızca açık göğüs masajı
sırasında kullanılabilir).
ADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
ENDİKASYONLARI
KONTRENDİKASYONLARI
 Ventriküler fibrilasyon,
Şoklar (anafilaktik şok
hariç),
 Nabız alınamayan
ventriküler taşikardi,
 Asistoli,
 Halojenli hidrokarbon
türevleri (Halotan v.b.) ile
yapılan genel anesteziler,
 Nabız alınmayan
elektriksel aktivite,
 Hipertiroidizm,
 Ciddi kardiyak pompa
yetmezliği,
 Hipertansiyonda,
 Anaflaksi,
 Organik beyin hasarı ya
da
 Bronkospazm.
 Serebral ateroskleroz.
ADRENALİN (EPİNEFRİN)
Doz:
 Kardiyak arrest: 0.5-1 mg IV, 3-5 dakikada bir
tekrarlanır.






Doz cetvelleri kullanılır.
Normal doz: 0.01-0.1 mcg/kg/dk
IV yol yok ise, 2-2,5 amp. 10-15 cc ile sulandırılarak tüp içine
verilir ve ambulanır.
Hiç yol yok ise subcutan (deri altı) uygulanabilir.
Son çare olarak intrakardiyak uygulanır (sık kullanılmaz, kalpte
perforasyon riski)
1 mg Adrenalin % 0.9 İzotonik Sodyum Klorür veya % 5 Dextroz
solüsyonu ile 50 ml’ ye tamamlanır.
ADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
100 cc SF İÇİNE ADRENALİN HAZIRLAMA
% 0.9 İzotonik Sodyum Klorür 100 ml içinden
2 cc çekilir
2 mg Adrenalin içine konulur
% 0.9 İzotonik Sodyum Klorür solüsyonu ile 100
ml’ ye tamamlanır.
ADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
YAN ETKİLERİ
 Çarpıntı,
YAN ETKİLERİ
 Hipertansiyon,
 Çarpıntı,
 Disaritmiler,
 Disaritmiler,
 Anksiyete,
 Baş ağrısı,
 Baş ağrısı,
Tremor,
 Koroner iskemi,
 Koroner iskemi,
√
√ Hipertansiyon,
√ Anksiyete,
√ Tremor,
√ Serebral kanama,
 Pulmoner ödem,
 Özellikle
halothan ile birlikte uygulandığında veya elektrolit
 Serebral
kanama,
bozukluğu durumlarında aritmiler,
 Pulmoner ödem,
 Özellikle halothan ile birlikte uygulandığında veya elektrolit
bozukluğu durumlarında aritmiler,
ADRENALİN (EPİNEFRİN)
Hemşirelik Bakımı


Güvenli bir damar yolundan verilmelidir,
•
•
ilacın damar dışına kaçması sonucu doku hasarı ve
ülserler ortaya çıkabilir.
IV uygulamada direkt, en kısa yoldan verilmeli,
ardından mutlaka gönderilen hattın uzunluğu hesaba
katılarak 20 cc IV SF verilmelidir (flaşlama).
Alkalen solüsyonlar içinde etkisini kaybettiği
için sodyum bikarbonat ile bir arada
kullanılmamalıdır.
Işıkta hızla bozulur, ışıktan korunmalıdır.
ADRENALİN (EPİNEFRİN)
Hemşirelik Bakımı



Maksimum dozu yoktur. Ancak aşırı doz ya da
uzun süre kullanıldığında böbrek ile ilgili
sorunlar ortaya çıkar, unutulmamalıdır (idrar
miktarı ???).
İlaç uygulamak için CPR ara
verilmemelidir.
Nabız, kan basıncı, EKG izlenmelidir.
İlaç dozlarına ve ampullere dikkat et ve kaydet.
ADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
ÖNEMLİ NOTLAR
 Hiper metabolizma (adrenalinin terapötik dozları bazal
metabolizmada % 35 artışa yol açar. Böylece bozuk veya sınırda doku
oksijenlenmesi olan hastalarda doku oksijen ihtiyacını arttırarak
istenmeyen etkilere yol açabilir.
 Hiperglisemi (artmıs glikoneogenez ve azalmıs insulin salınımı)
görülebilir.
 Artmış ketoasit miktarı oluşabilir.
 Hiperlaktatemi (iskemi ile ilişkisiz) oluşabilir.
 Azalmış serum potasyomu görülebilir.
 Geriatrik hastalar, diabetes mellitus‘ u veya kardiyovasküler
rahatsızlıkları (angina pektoris, taşikardi ve miyokard enfaktüsü)
olanlarda ve/veya sempatomimetik aminlere duyarlı olduğu bilinen
hastalarda dikkatli kullanılmalıdır.
 Kronik bronşiyal astmalı hastalarda, aynı zamanda dejeneratif kalp
hastalığı olanlarda ve psikonörotik hastalarda dikkatli kullanılmalıdır.
NORADRENALİN (NOREPİNEFRİN)

Adrenerjik ajan
PİYASA ŞEKLİ:
•
Noradrenalin (Arterenol) 25mg/25 ml
•
Norepinefrin 1 mg/ml
ENDİKASYONLARI


Septik şok ve anaflaksi’ de SVR’ yi arttırmak için,
SVR artışı yanında pozitif inotropiyi sağlamak için.
NORADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
YAN ETKİLERİ
 Taşikardi,
 Hipertansiyon,
 Anksiyete,
 Baş ağrısı,
 Enjeksiyon bölgesinde reaksiyonlar,
 Bulantı, kusma,
 Erken atımlar,
 Hipoksi,
 Gebelikte uterus kasılmalarını artırır.
NORADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
UYGULAMA DOZU
 Doz cetvelleri kullanılır.
 Normal doz: 0.01-0.3
mcg/kg/dk
HAZIRLAMA
1 mg Noradrenalin % 0.9 İzotonik
Sodyum Klorür veya % 5 Dextroz
solüsyonu ile 50 ml’ ye
tamamlanır.
NORADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
ETKİLERİ
 Kontraktilite artar.
 SVR artar
 Arter basıncı artar
 PVR artar
NORADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
ÖNEMLİ NOTLAR
 İlaç mutlaka santral kateterden verilir.
 Damar dışına sızması engellenir.
 İnfüzyon giderken kateterden ilaç yapılmaz, CVP ölçülmez.
 Hastanın hayati bulguları takibi yapılır.
 İlaç yan etkileri takip edilir.
 Ekstremiteler soğukluk, renk ve dolaşım yönünden kontrol edilir.
Alkali sıvılarla birlikte verilmemelidir.
 Hastanın durumuna göre ilacın konsantrasyonu arttırılabilir.
ATROPİN SULFATE


Kalp hızını arttırır = (+) kronotropik,
AV iletiyi hızlandırır, P-R aralığı kısalır =
(+) dromotropik.
ATROPİN SULFATE
ETKİLERİ



Kalp atımının başladığı (sinoatriyal
düğüm)noktadan atriyo ventriküler düğüm
arasında hız artışını sağlar.
Atriumlar ve ventriküller arasındaki iletimin
hızını düzenler.
Kalpte ventriküllerin fibrilasyonunu önler.
ATROPİN SULFATE
Preparatlar
 Atropin sülfat ampul 1ml
• 0.25mg
• 0.5mg
• 1mg

10 ve 100 ampullük kutular
ATROPİN SULFATE
Endikasyonları
 Asistoli, NEA (nabız <60 ise)

Diğer
• Unstabil bradikardilerde (class I)
• AV bloklar (class IIa)
• Kolinerjik ajanlarla intoksikasyonlar
• Morfin kullanımı ile olan bulantı-kusmalarda
ATROPİN SULFATE
Farmakokinetik
 Ne zaman etki etmeye başlar
uygulamadan 5 dk. sonra

Etki süresi ne kadardır?
2-4 saat.
ATROPİN SULFATE
Doz
 IV (damaryolu)
• 0.5-1 mg IV olarak verilir,
• her 3-5 dakikada bir tekrarlanmalıdır.
• Total doz 3 mg’ı aşmamalıdır.
• İstenirse 3 mgr bolus yapılır.
• 0.5 mg altında yapılmamalıdır
Uygulanacak Durumlar: (2010 Algoritmasından kalktı)
ATROPİN SULFATE
Doz

IV yol yok ve entübe ise, 2-2,5 amp. 10 cc SF
ile sulandırılarak tüp içine verilir ve
ambulanır.

IV uygularken sulandırılarak uygulamaya
gerek yok.
ATROPİN SULFATE
Yan etkileri




Bulanık görme, baş ağrısı ve
gözbebeklerinde genişleme
Dudaklarda kuruluk, susama hissi
Deride sıcaklık (ateş basması)
Genellikle yaşlı erkeklerde idrar
yaparken zorlanma
Atropin-4
Hemşirelik Bakımı
• Atropin miyokardiyal O2 ihtiyacını arttığı icin,
miyokardiyal iskemi ve hipoksi durumlarında dikkatli
kullanılmalıdır.
• Ayrıca hipotermik hastalardaki bradikardide de dikkatli
kullanılmalıdır.
• İskemik kalp hastalığı olanlarda atropinin tekrarlayan
dozlarından kaçınmak gerekir.
• Sodyum bikarbonat ile verilmez.
33 / 155
Atropin-5
• Ayrıca kardiyak transplantasyon yapılan hastalar vagal
innervasyondan yoksun olduklarından, atropin, bu
hastalarda kalp hızında yavaşlama ve yüksek dereceli
AV bloklara neden olabilir ve atropin bu hastalarda
dikkatli kullanılmalıdır.
• Ayrıca atropinin yanlışlıkla fazla miktarda yapılması,
deliryum, taşikardi, koma, flushing, sıcak deri, ataksi ve
görme bulanıklığı ile karakterize antikolinerjik sendroma
neden olabilir.
34 / 155
LİDOKAİN = ARİTMAL

Antiaritmik (class IB) = Nabız ritmini
düzenler.
• Ventriküler aritmilerde etkilidir.

Lokal anestezik olarak kullanılır.
LİDOKAİN = ARİTMAL
Endikasyonları
 Defibrilasyon ve diğer ajanlara dirençli
VT,VF
 AMI(Akut myokard infaktüsü) oluşan
ventrikülden gelen erken atımlarda
 Düzenli VT’de kullanılır.
LİDOKAİN = ARİTMAL
ETKİSİ

Myokard tabakasında olan titreşimi azaltarak
ventrikül tabakasındaki kasılmayı düzenler.
LİDOKAİN = ARİTMAL
Preparatlar
 Aritmal %2
•
•


100mg/5ml
5 ampullük kutular
Aritmal %10
•
•
500mg/5ml
3 ampullük kutular
Lidobag
•
200mg/100ml
LİDOKAİN = ARİTMAL
Dikkat et!
 70 yaşından büyük,
 Kalp yetmezliği, MI + hipotansiyon-şok,
 Karaciğer hastalığı olanlarda doz %50
azaltılmalıdır
LİDOKAİN = ARİTMAL
DOZ
 (VF/ VT’ya bağlı kalp durmasında);
başlangıç dozu 1-1.5 mg/kg IV’dür.
• 5-10 dakikada bir tekrarlanabilir,
• maksimum total dozu 3 mg/kg’dır.
• Kalp durmasında 1.5 mg/kg tek doz da
yapılabilir.
LİDOKAİN = ARİTMAL
DOZ

Trakeal uygulamada; 2-4 mg/kg dozda
verilmelidir.

İnfüzyon tedavisi; klinik gereksinim ve
plazma lidokain konsantrasyonuna göre 1- 4
mg/saat dozunda verilir.
LİDOKAİN = ARİTMAL
Yan etkiler





Psikoz,
Nöbetler,
Solunum depresyonu,
Konuşma bozukluğu,
Bilinç bozukluğu.
AMIODARONE (Cordarone)



Antiaritmik (class III)
(-) inotropik= kalbin kasılma gücünü
(-) kronotropik= kalp hızını
AMIODARONE = CORDARONE

ETKİSİ
Myokardın titreşim halindeki uyarılarını
düzenler.
AMIODARONE = CORDARONE
KULLANILDIĞI DURUMLAR
 Defibrilasyona ve adrenaline cevap
vermeyen nabızsız VT /VF



Atriyal fibrilasyon (atriyumlardan gelen düzensiz
atım)
Düzenli VT
Atriyal flatter
AMIODARONE (Cordarone)
Cordarone ampul
 3cc (150mg )
 6 ampullük kutular
AMIODARONE = CORDARONE
DOZ

Nabızsız VT / VF’de;
•
300 mgr cordarone 20 ml %5 dextroz IV yavaş yapılır.
TEKRAR
•


Gerekirse 150 mgr cordarone 20ml % 5 dextroz IV
yavaş yapılır.
1 mgr /dk 6 saat
0.5mgr/dk 18 saatte
Maksimum doz 2.2gr / 24 saat gönderilir.
AMIODARONE = CORDARONE
KULLANILMAZ






Digoxin
Prokainamid (antiaritmik)
Antikoagülanlar
Kinidin,
Ca kanal blokerleri,
Beta blokerler.
Serum düzeyi ve toksisitelerini artırır.
AMIODARONE = CORDARONE
YAN ETKİLERİ
• Hipotansiyon, bradikardi
• Akciğerde toksisite,
• Karaciğerde toksisite,
• Korneada hasar,
• Deride renk değişikliği,
• Tiroid fonksiyon bozukluğu.
MAGNEZYUM SÜLFAT
(MgSO4)

ETKİSİ
Çizgili kaslardaki kasılmayı azaltır.
MAGNEZYUM SÜLFAT
(MgSO4)
Endikasyonları
 Mg eksikliği olan kardiak arrest
 Serum Mg seviyesine bakılmaksızın
standart tedavi (VT/VF)
 Mg eksikliği olan MI


Eklempsi
Astım
MAGNEZYUM SÜLFAT
(MgSO4)
Endikasyonları

Torsades De Pointes (aritmi çeşidi)
MAGNEZYUM SÜLFAT
(MgSO4)
Kontrendikasyonları
• Kalp bloğu
• Myokard hasarı
MAGNEZYUM SÜLFAT
(MgSO4)
Preparatlar
 Magnezyum Sülfat
• %15’lik ampuller (1.5 gr/10 ml )

10-100 ampullük kutular
MAGNEZYUM SÜLFAT
(MgSO4)
Farmakokinetik

IV
IM
Ne zaman etki
etmeye başlar?
hemen başlar,

Etki süresi ne kadardır?
30 dk sürer
3-4 saatte başlar, 3-4 saat sürer
MAGNEZYUM SÜLFAT
(MgSO4)
KULLANIM DOZU

1-4 g (8-32 mEq) IV olarak çok yavaş
uygulanmalıdır.
• 50-100ml %5 Dextroz içinde verilir.
MAGNEZYUM SÜLFAT
(MgSO4)
Hemşirelik Bakımı
 İnfüzyon sırasında hasta yakından
izlenmeli,
•
•
•
•
•
•
•
sıcaklık hissi,
susama,
kızarma,
terleme,
laterji,
motor fonksiyonlarda azalma,
kan basıncında düşme varsa infüzyon durdurulur.
MAGNEZYUM SÜLFAT
(MgSO4)
Dikkat!!!
 Hasta başında kalsiyum glukonat Mg’un
etkisini bloke ettiği için hazır
bulundurulur.
KALSİYUM
CPR'da spesifik endikasyonu olmadıkça
kullanılması önerilmez.
Endike olduğu durumlar:

• Hiperkalemi,
• hipokalsemi veya
• kalsiyum kanal blokeri toksisitesi varsa
faydalıdır.
KALSİYUM
Kontrendikasyonları
• Dijital toksisitesi
KALSİYUM
Preparatları
% 10’luk 10 ml ampuller
KALSİYUM
Doz:
• Klorid tuzu tercih edilmelidir.
• %10'luk solusyondan 2-4 mg/kg yavaş i.v.
•
yolla verilebilir.
Erişkinlerde 1 ampul (4 mg/kg yavaş puşe)
her 10 dk’da tekrarlanabilir.
Kalsiyum Klorit
DİKKAT!!!

Kalsiyum tuzlarının hızlı İV tedavisi
kardiyak arrestle sonuçlanabilir.

Kalp ve beyinde arteryel vazospazma
neden olabilir.
Kalsiyum Klorit
Dikkat !!!

Sodyum bikarbonat (NaHCO3) ile
karşılaştığında yapısal değişikliğe uğrar ve
çözülmez.

Damar dışına kaçması durumunda periferik venlerde
sklerozis ve dokularda ciddi kimyasal yanıklara
neden olabilir.
Güvenli bir damar yolundan verilmelidir.
Kalsiyum Klorit
Dikkat !!!

Kalsiyum İM verilmemelidir, lokal doku
hasarına yol açar.

Hastanın ciddi tetanileri varsa İV
verilmelidir.
KARDİYAK ARREST SIRASINDA
ASİT - BAZ DENGESİNDEKİ
BOZUKLUKLAR

SODYUM BİKARBONAT ( % 8.4 )
ASİT - BAZ DENGESİ

Vücut pH normal değer: 7.4
•
7.4
asidoz
•
7.4
alkoloz
Asidoz ve alkoloz;
solunum ve metabolik olarak ikiye ayrılır.

SODYUM BİKARBONAT
(NaHCO3)
NEDEN KULLANILIR ?
 Bilinen hiperkalemi (potasyum
yüksekliği).
 Asidoz (bikarbonata cevaplı).
 Uzun arrest sonrası dolaşımın
sağlanması.
SODYUM BİKARBONAT
(NaHCO3)

Kardiyak arrestte kullanılır. Metabolik asidozda
kullanılır.

Alveoler ventilasyonu arttırır ve asit baz dengesini
düzenler.

Arrestte kan gazlarına bakılamazsa 1 mg /kg dır. Her
10 dakikada ilk dozun yarısı uygulanır. Bu uygulama
kardiyak arrest ortaya çıktığında ilk 10 dakika içinde
yapılmalıdır.
SODYUM BİKARBONAT
(NaHCO3)
Dikkat !!!
 Güvenli bir damar yolundan verilmelidir.
• (Küçük venlerde sklerozis ve damar dışına
kaçtığında lokal dokuda ciddi hasara neden
olabilir).
SODYUM BİKARBONAT (NaHCO3)
Dikkat !!!


Trakeal yoldan verilmemelidir.
Diğer paranteral ilaçların inaktivasyonuna
ya da çökmesine neden olacağı için
KARIŞTIRILMAMALIDIR.
• Kalsiyum (ca+) ampulle geçimsizdir.
• Adrenalinle beraber verilmez.
•
Katekolaminlerle (dobutamin/dobutrex)
geçimsizdir.
DİĞER İLAÇLAR
(AKUT FAZDA
KULLANILMAYANLAR)
DOPAMİN
DOBUTAMİN (Dobutrex)
NİTROGLİSERİN (Perlinganit)
SODYUM NİTROPRUSSİDE (Niprus)
DİGOXİN
VAZOPRESSİN
DOPAMİN

Adrenerjik agonist ajan

İnotrop etkili sempatomimetik bir ilaçtır
(Sempatik etkiyi taklit eden).
PİYASA ŞEKLİ
Giludop 200 mg/5 ml
Dopamine 200 mg/5 ml
DOPAMİN
ETKİSİ
 (+) inotropik= kalbin kasılma gücünü destekler
dolaşıma yönlenmiş olan kanı kalbe ve beyne
yönlendirir.

Beyin perfüzyon basıncını
 Vazokonstrüksiyon=Damarlarda daralma
, kan basıncı

Kardiyak out-put

Böbrek damarlarını genişleterek böbreklere giden
kan akımını

Dopamin+dobutamin beraber kullanıldığında sinerji
yaratır (birbirinin etkisini artırır).
DOPAMİN PERFÜZYON KLAVUZU
ENDİKASYONLARI
 Hipotansiyon,
 Miyokard infarktüsü,
 Sepsis,
 Açık kalp ameliyatlarında
hemodinamik dengesizliğin
düzeltilmesi,
 Kardiyojenik şok,
 Kronik kalp ve böbrek hastalıkları.
KONTRENDİKASYONLARI
KONTRENDİKASYONLARISoklar
Yeterli intravasküler volümün
sağlanamadığı
durumlar,
(anafilaktik sok
haric),
halojenli hidrokarbon türevleri
(Halotan
Taşikardi,
v.b.) ile yapılan genel
anesteziler,
Hipertansiyon,
hipertiroidizm,
hipertansiyonda,
Feokromositoma,
organik beyin hasarı ya da
serebral ateroskleroz.
 Hipertiroidizm,
 Kardiyak ritim bozukluğu,
 Tirotoksikoz.
DOPAMİN
Doz
Etkileri uygulanan doza bağlı değişiklik gösterir.
3 dozda kullanılır:
 Düşük doz: böbrek perfüzyonunu (renal doz)
•


2-5 mcg/kg/dk
Orta doz: inotropik=kalbin kasılma gücünü (kardiyak doz)
•
5-10 mcg/kg/dk
Yüksek doz: α adrenerjik etki= vazokonstrüksiyon
(kalbe ve beyne kan akımında artış için)
•
>10 mcg/kg/dk
DOPAMİN PERFÜZYON KLAVUZU
YAN ETKİLERİ
 Taşikardi,
 Ektopik atım,
 Baş ağrısı,
 Angina,
 Bulantı/kusma,
 Dispne,
 Damar dışına çıkarsa doku nekrozu,
 Vazokonstrüksiyona bağlı komplikasyonlar.
DOPAMİN
Dikkat!!!

Bikarbonat ile geçimsizdir (NaCH03)

Kardiyojenik şokta dikkatli kullanılmalı
(düşük doz)
• miyokardın oksijen sunumu ve tüketimi
arasındaki dengeyi bozabilir.
DOPAMİN
Hemşirelik Bakımı








İlaç kullanmadan hipovolemi=sıvı eksikliği
giderilmeli,
Damar dışına sızması önlenmeli,
Aldığı-çıkardığı takibi yapılmalı,
Nabız ve kan basıncı sık izlenmeli,
Doz cetvelleri kullanılır.
Baslangıç dozu: 2-5 mcg/kg/dk
10-30 dakika arayla 1-4 mcg/kg/dk oranında
arttırılarak optimum sonuç alınıncaya kadar devam
edilir. 20 mcg/kg/dk’ya kadar çıkılabilir
Doz; 20 mcg/kg/dk’yı aşmamalıdır.
DOPAMİN
Hemşirelik Bakımı
HAZIRLAMA

200 mg Dopamin % 0.9 İzotonik Sodyum Klorür veya
% 5 Dextroz solüsyonu ile 50 ml’ ye tamamlanır.
IV
puşe olarak direkt uygulanmaz.
Hazırlanan
solüsyon 24 saatte değiştirilmelidir, çünkü
ilaç etkisini 24 saat sonra kaybeder.
DOPAMİN PERFÜZYON KLAVUZU
ÖNEMLİ NOTLAR
 İnfüzyona başlamadan önce hipovolemi düzeltilmelidir.
 Damar dışına sızması nekroza sebep olacağından ilacın uygulanmasında büyük
venler tercih edilmelidir.
 Perfüzyon boyunca kan basıncı, kardiyak ritim ve idrar miktarı
izlenmelidir.
 Sodyum bikarbonat içeren çözeltilerle kesinlikle karıştırılmamalıdır.
Aksi halde ilaç inaktivite olmaktadır.
DOBUTAMİN (Dobutrex)

(+) inotropiktir = kalbin kasılma gücünü
arttırır.
• Kalp yetmezliğinin tedavisinde kullanılır.
• Etki doza bağlıdır, düşük dozda
kullanıldığında vazodilatasyon=damarlarda
genişleme yapar.
DOBUTAMİN (Dobutrex)
İnotrop Etkili Sempatomimetik
Etkisi





Kardiyak out-putu renal (böbrek) ve mezenterik
kan akımını
Septik şokta kalbin sol ventrikül fonksiyonlarını
destekler,
Kardiyak dolaşımı artırarak böbrek üzerine etki eder
idrar çıkışını sağlar.
Beta blokerlerin yüksek dozunda atılımını hızlandırır.
Yeterli damar içi sıvıya rağmen dolaşımın
yetersizliğinde etkilidir.
DOBUTAMİN (Dobutrex)
Endikasyonları
•
•
•
•
•
•
Enfarktüste inotropik destek
Kalp cerrahisi
Kardiyomiyopati
Septik şok
Kardiyojenik şok
Beta bloker overdozunda=yüksek dozunda kullanılır.
Kontrendikasyonları
•
Bradikardi
DOBUTAMİN (Dobutrex)
İnotrop Etkili Sempatomimetik
Doz
 2.5-10 mcg/kg/dk
• >20 mcg/kg/dk myokardiyal iskemisi !!!!
• >40 mcg/kg/dk dozlar toksik !!!
250 mg’lık flakonlar halindedir.
DOBUTAMİN (Dobutrex)
Yan Etkileri







Taşikardi
Baş ağrısı
Çarpıntı
Bulantı
Anginal ağrı (göğüs ağrısı)
Solunum güçlüğü
Cil altına giderse irritasyon=tahriş
DOBUTAMİN (Dobutrex)
Hemşirelik Bakımı


İlaç doğru dozda verilmeli
Dopamin ve dobutamin (dobutrex) birlikte
verilecekse
• dopamin renal dozda hazırlanmalı,
• dobutrex normal kardiyak dozda verilmelidir ve
• her ikisi ayrı solüsyonda hazırlanmalıdır.
DOBUTAMİN
İnotrop Etkili Sempatomimetik
Hemşirelik Bakımı

%5 dextroz yada %0.9 NaCL içinde verilir.

Bikarbonat ile geçimsizdir.

MI geçirenlerde infarktüs alanını genişletebileceği için
dikkatli kullanılmalıdır.

Hasta monitörize edilmelidir.

Hasta hipovolemik ise önce volüm genişleticiler ile
durum düzeltilmelidir.
DOPAMİN VE DOBUTAMİN İÇİN
PRATİK DOZ HESABI
100 ml SF + 100 mg dopamin veya
dobutamin konur,
6 x kg x istenen doz= cc/st
100
formülü ile ml/st cinsinden ilacın veriliş
hızı bulunur.
NİTROGLİSERİN (PERLİNGANİT)
Etkisi
 Kalp damarlarında
vazodilatasyon=genişleme,
 Arter ve venlerde dilatasyon yapar.
NİTROGLİSERİN (PERLİNGANİT)
Endikasyonlar
• Anjina pektoris,
• Akut pulmoner ödem
• Akut MI’da iskemi ve ağrının başlangıç
tedavisinde kullanılır.
NİTROGLİSERİN
YAN ETKİLERİ

Ortostatik hipotansiyon
• TA< 90mmHg ve Nb< 50/dk altında
kesilmelidir.


24 saat içinde viagra kullananlarda
verilmez.
24 saatten sonraki infüzyonlarda
tolerans gelişir.
SODYUM NİTROPRUSSİDE
(NİPRUS)

Arteriyel düz kaslarda
dilatasyon=genişleme, KAN BASINCINI

Ventrikül ön-arka yükü;
myokard duvar gerilimini ve
O2 tüketimini
subendokardiyal perfüzyonu (KALBİN
KANLANMASINI
) iyileştirir.



SODYUM NİTROPRUSSİDE
(NİPRUS)
Endikasyonları
 Kalp yetmezliği
 Hipertansiyonun acil tedavisinde
kullanılır.
SODYUM NİTROPRUSSİDE
(NİPRUS)
Doz
0.5 mcg/kg/dk
8 mcg/kg/dk.
SODYUM NİTROPRUSSİDE
(NİPRUS)
Hemşirelik Bakımı
Kan
•
•
İlaç
basıncı yakından izlenir,
Kan basıncını düşürüp, myokardın oksijenlenmesini
bozarak MI (kalp krizine) neden olabilir,
8 mcg/kg/dk. üzerine çıkılmaz,
2-3 günden fazla verilmez,
Işıktan korunmalıdır, sulandırıldıktan sonra
sarılmalıdır.
24 saatte bir solüsyon değiştirilmelidir.
DİGOXİN
ETKİSİ
 Miyokardın kasılma gücünü arttırır (
 Kalp hızını azaltır (
).
).
DİGOXİN
Endikasyonları
 Konjestif Kalp Yetmezliği (KKY)
 Atrial Fibrilasyon (AF)
 Atrial flatter
DİGOXİN
YAN ETKİLERİ






Bulantı-kusma
Karın ağrısı,diyare
Görme ve oryantasyon bozukluğu
Aritmi
Baş ağrısı
Yorgunluk
DİGOXİN
Hemşirelik Bakımı

Nabız 1 dakika kalbin apeksinden
sayılır.
• Nabız <60, >120 ise doz verilmez.




Digoksin toksik bir ilaçtır, zehirlenme
belirtileri izlenir,
Digoksin kan düzeyi kontrol edilir,
Serum potasyum düzeyi izlenir,
IV uygulama <5 dk uygulanmaz.
Vazopressin-1

Antidiüretik hormon olarak bilinir.

Vazopressin; düz kas V1 reseptörlerini direkt uyararak
vazokonstriksiyon oluşturur.

Vazopressin’in β-adrenerjik aktivitesi olmadığından CPR
sırasında miyokardiyal O2 tüketiminde artış oluşturmaz.
Ünverir, Karcıoğlu ve Ayrık 2006
Vazopressin-2
Endikasyonları
1. Şoka direncli
VF/ Nabızsız
alternatiftir. (Class IIb).
VT
tedavisinde
adrenaline
2.Yeni kılavuzlara göre asistoli veya PEA’de de adrenaline
alternatif olarak kullanılabilir.
3.Adrenalin sonrası dirençli arrest durumunda etkili olduğu
gösterilmiştir. Ancak bu konu ile ilgili bilgiler yetersizdir (Class
Indeterminate).
4.Vazopressin; septik şok ve sepsis sendromu gibi vazodilator
şoklarda da yararlıdır. Ancak bu hastalarda standart tedavi
yetersiz kalır, devamlı infuzyon yapılması yararlı olabilir.
Ünverir, Karcıoğlu ve Ayrık 2006
Vazopressin-3
Doz
 Vazopressin nabızsız arrest durumu olan hastalarda
ilk ya da ikinci doz adrenalinin yerine tek doz 40 IU
olarak kullanılabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
 Vazopressin, vazokonstriksiyon özelliği nedeni ile
koroner arter hastalarında dikkatli kullanılmalıdır.
Ünverir, Karcıoğlu ve Ayrık 2006
KORTİKOSTEROİDLER

Adrenal korteks tarafından salınan steroid
yapıda hormonlardır.Steroidler 4-6 saat
içinde kanda en yüksek seviyeye ulaşırlar.
STEROİDLER 2’YE AYRILIR


GLUKOKORTİKOİDLER
MİNERALAKORTİKOİDLER
MİNERALAKORTİKOİDLER


Sıvı ve elektrolid metabolizması üzerine
etkilidir.Na'u tutar,K'un atılımını sağlar.
Dezoksikosteron ve aldesterondur.
GLUKOKORTİKOİDLER


Glukoz metabolizmasını etkiler.
Doğal glukokortikoidler ;Kortikosteron
,Kortizol ,Kortizon'dur.
GLUKOKORTİKOİDLERİN KULLANIM
YERLERİ


1-Adrenal fonksiyon bozukluklarında
2-Adrenal ve ya başka endokrin sistem
bozukluk olmadığı durumlarda
kullanılır.Örneğin ; artritler,allerjik
hastalıklar,kollagen hastalıklar ve
otoimmüniteye bağlı diğer
hastalıklar,şok, beyin ödeminin
önlenmesi,aspirasyon pnömonisi ve
malign tümörler
GLUKOKORTİKOİDLERİN FARMAKOLOJİK
VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ




Karbonhidrat metabolizmasına etkisi:
İnsüline zıt etki
yaparlar.Glikogenezisi(yağ ve
proteindenglikoz yapımı) artırırlar.
Protein metabolizmasına etkisi:
Glukokortikoidler genellikle protein
sentezimi inhibe ederler.Protein yıkımını
artırırlar.Üre ve amonyak artar.
GLUKOKORTİKOİDLERİN FARMAKOLOJİK
VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ



Yağ metabolizmasına etkisi:Yağ
hücresine glikoz girişini azaltırlar.Yüksek
doz verilirse lipolizi hızlandırır.
Antienflamatuvar etki:Akut kronik
enfeksiyonu inhibe eder.Enfeksiyonun
makroskopik belirtilerini önler.
İmmünosupresif etki:Yüksek dozda
kullanıldığında antikor oluşumunu
azltırlar.(Organ transplantasyonu)
GLUKOKORTİKOİDLERİN FARMAKOLOJİK
VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ


Santral sinir sistemine etki:Santral sinir
sistemine uyarıcı etki yapar.Öfori,iştah
artması,uykusuzluk vb.görülür.
Renal sisteme etki:Glukokortikoidlerin
bazıları mineralakortikoidler kadar
olmasada aldesteron reseptörlerini aktive
ederek Na ve su retansiyonunu artırırlar.K
ve H kaybına neden olurlar.
GLUKOKORTİKOİDLERİN FARMAKOLOJİK
VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ



Kardiyovasküler sisteme etkisi:
Böbrekler üzerine etkisiyle hipertansiyon
yaparlar.
Serebrovasküler sisteme etkisi:Beyin
ödeminin ortadan kalkmasına yardım
eder.
GLUKOKORTİKOİDLERİN FARMAKOLOJİK
VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ



Kalsiyum metabolizmasına etkisi:
Kalsiyumun barsaklardan emilimini
azaltarak böbreklerden atılımını artırır.
Çizgili kaslar üzerine etkisi:Protein
metabolizmasına olumsuz etkisi sonucu
çizgili kaslarda erime yapar.
GLUKOKORTİKOİDLERİN FARMAKOLOJİK
VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ

Hemotopoetik sisteme etkisi:Kemik
iliğinde hemoglobin düzeyini
yükseltir.Lökosit ve trombosit yapımını
artırır.Eozinofillerin düzeyini
azaltır.(Enfeksiyona yatkınlık)
KORTİKOSTEROİD İLAÇLARIN
YAN ETKİLERİ








Adölesan dönemi sorunları
Psişik bozukluklar
Peptik ülser oluşumu ve yara
iyileşmesinde gecikme
Enfeksiyona yatkınlık
Diyabet oluşumu
Myopati ve halsizlik
Ödem ve hipokalemi
Osteoporoz olasılığı
KORTİKOSTEROİD TEDAVİSİNİN
KESİLMESİ

Adrenal bez uzun dönem tedavisinin
ardından tam olarak normal fonksiyonuna
dönebilmesi için 9-12 aya ihtiyaç vardır.
Steroid tedavisi ilacın dozu azaltılarak
kesilir.
ANTİBİYOTİKLER
ANTİBİYOTİKLER

Antibiyotiklerin doğru kullanılırsa
enfeksiyonlarla mücadelede olağanüstü
katkı sağlayan, aksi durumda ise
yaralanmalara hattal ölümlere yol açan
ilaçlar olduğu kabul edilmektedir.

Antibiyotik kullanımı tüketim açısından
dünyada 2. ülkemizde 1. sıradadır.
İDEAL ANTİBİYOTİK KULLANIMI

Doğru antibiyotik

En iyi yoldan

Etkin dozda

Optimum aralıklarla

Uygun süreyle

Doğru tanı sonrası
ANTİBİYOTİKLERİN KÖTÜ
KULLANIMI NASIL?






Tanı açısından gerekli değerlendirme
yapılmadan antibiyotik kullanılması
İnfeksiyon olmaksızın antibiyotik kullanılması
Seçilen antibiyotiğin yanlış olması
Dozun yetersiz veya aşırı olması
Doz aralıklarının uygunsuz olması
Aynı etkinlikte daha ucuzu varken pahalı
antibiyotiğin seçilmesi
ANTİBİYOTİKLERİN KÖTÜ KULLANIMI NASIL?





Etkinliği bilinen bir antibiyotik yerine yeni
olan bir antibiyotiğin seçilmesi
Endikasyonu olmadığı halde aynı anda iki
ve fazlası antibiyotiğin kullanımı
Kültür sonucuna uygun olmayan antibiyotik
kullanımı
24-48 saatten uzun süren profilaksi
Gereksiz profilaksi
UYGUNSUZ KULLANIM SONUÇLARI





Mikroorganizmalarda direnç gelişimi
Süperenfeksiyonların ortaya çıkması
İmmünite değişiklikleri
Hedef organda bozukluk değişimi
Tedavi maliyetinin artması

Antibiyotiğin uygun kullanılmaması
bakterinin yok olmamasına, direnç
kazanmasına yol açar.Direnç kazanan
bakteri daha sonra Aynı antibiyotikle
tedavi edilemez.