LÖKOSİT FİZYOLOJİSİ KORUNMA MEKANİZMALARI Nötrofil Kompleman sistemi Eozinofil Doğal bağışıklık Bazofil İLTİHAP İNFLAMASYON İLTİHAP İNFLAMASYON Monosit/ Makrofaj T lenfositleri B lenfositleri Özgün bağışıklık DOĞAL BAĞIŞIKLIK Fizikokimyasal engel Deri, mukoza Dolaşan moleküller Kompleman Hücresel elemanları Fagositler NK hücreleri Çözünür aracı moleküller Uyarı Makrofaj vb. kökenli İFN-a İFN-b TNF Bakteri vb Ortak yapıları “PAMP” ÖZGÜN BAĞIŞIKLIK Deri ve mukoza lenfoid dokusu Mukozal antikor salgısı Antikor Lenfositler Antijen sunucu hücreler (ASH) Lenfosit kökenli İFN-g Antijen (Ö:Bakteri proteini) “Antibody generator” ANTİJEN ile B ve T LENFOSİT UYARISI KLONAL BÜYÜME B2 B1 B3 Farklı klonlar B3 B3 T2 T1 T1 T1 T1 Özgün yanıtlı çoğalan, aktif klonlar Plazma hü T3 T1 İMMÜN SİSTEM • Özgün yanıt oluşumundan sorumludur: Uyaranın tipine, özgün yapı taşlarına göre gelişir • Bellek özelliği vardır: Aynı uyarana karşı gelişen ikincil yanıt farklıdır • Oto (öz) ayrımını yapar: Organizmanın kendi özelliklerini tanır • Çeşitliliği çok geniştir Özgün reseptör (R) sayısı kadar farklı sayıda yanıt gelişir T hücre reseptörü (THR) İmmünoglobulin reseptörü (İg) Majör histokompatibilite kompleksi antijenleri (MHC, HLA) ÖZGÜN RESEPTÖRLER IgM Fab ABB HLA SINIF II MOLEKÜLÜ THR ab a HÜCRE MEMBRANI b a ABB b HEMAPOETİK KÖK HÜCRE Lenfoid öncül Miyeloid öncül NK İL-15 PLURİPOTENT KÖK HÜCRE TİMUS İL-7 B lenfosit İL-2, İL-4, İL-7 T lenfosit T LENFOSİTLERİ Morfolojik olarak • B lenfositlerinden • NK hücrelerinden ayrılamazlar. Moleküler yüzey işaretlerine göre ayrılabilirler Cluster of differentiation: CD LENFOSİT ALTGRUPLARI SINIF B İŞLEV Antikor yapımı HÜMORAL YANIT ÖZGÜN R Yüzey İg YÜZEY İŞARETİ FcR HLA sınıf II KANDA ORANI %10-15 T HÜCRESEL YANIT Yardımcı B hücre gelişimi, THR ab farklılaşması, Makrofaj aktivasyonu Sitolitik Virus, Tümör, THR ab allograft lizisi, Makrofaj aktivasyonu CD3+ CD4+ %50-60 CD8+ %20-25 NK FcR Virus, tümör lizisi 2 X 1012 lenfosit ?? Karaciğer/beyin kütlesi %10 İMMÜN YANIT HÜCRESEL İMMUN YANIT • T hücrelerinin işlevidir • Öncelikle hücreiçi mikroorganizmalara karşı gelişir: Virus Mikobakteri Mantar Kanser Graft reddi • Yardımcı, Sitotoksik T hücresi ve NK ile gelişir HÜMORAL İMMUN YANIT • B lenfositlerinin işlevidir • Öncelikle hücredışı mikroorganizmalara karşı gelişir: Bakteri infeksiyonları • Antikorlar aracılık eder LENFOİD HÜCRE GELİŞİMİ PRİMER LENFOİD DOKU Antijenden bağımsız gelişim Timosit SEKONDER LENFOİD DOKU Antijen uyarısı ile çoğalma ve farklılaşma T lenfosit Hücresel immün yanıt HKH TİMUS Antijen Antikor yanıtı B lenfosit HEMOPOETİK DOKU •LENF DÜĞÜMÜ Lenfatik •DALAK Kan •LOKAL LENFOİD DOKU Mukoza •Waldeyer halkası •Bronşlarla ilişkili •GİS de Peyer plakları •Ürogenital sistemde T HÜCRE AKTİVASYONU ASH HLA THR T PRİMER T HÜCRE UYARISI için uygun •T HÜCRE RESEPTÖRÜ •HLA SINIF I ya da II •HLA ya bağlı ANTİJENİK PEPTİT GEREKLİ! TİMUS •Kemik iliği kökenli, unipotent öncüller timusa göçer •Korteksde yerleşir, prolifere olur TİMOSİT •T hücre reseptörü (THR) (20 x 109) Yüzey molekülü (CD4 ve CD8) ekspresyonu başlar •HLA uyumluluğuna göre seçim: POZİTİF SEÇİM Kendi HLA ile sunulan antijeni tanıyanlar seçilir •THR ye göre seçim: NEGATİF SEÇİM Kendi antijenini tanıyan timosit ölüme yönlendirilir APOPTOZİS •Olgun T hücresi timus medullasından dolaşıma geçer TİMOSİTLERİN %5 KADARI YAŞAR •Olgun T hücreleri: Tek çeşit THR taşır CD4 ya da CD8 CD2, CD3 Sinyal ileti molekülleri TİMUS SEÇİMİ TİMOSİT THR GELİŞİMİ THR gelişimi (-) •THR (+) •HLA tanımıyor •THR (+) •HLA tanıyor •Kendi peptidini kuvvetle tanıyor •THR (+) •HLA tanıyor •Kendi peptidini zayıf tanıyor ÖLÜM ÖLÜM NEGATİF SEÇİM ÖLÜM POZİTİF SEÇİM Dolaşıma geçer İNSAN LENF DÜĞÜMÜ Antijen uyarısı öncesi Afferent lenfatik Antijen uyarısı sonrası Korteks (B hücre alanı) Afferent lenfatik Parakortikal T hücre alanı Efferent lenfatik Ven ve arter Efferent lenfatik Primer lenfoid folikül B hücreleri (Dinlenen) Plazma hücresi Lenfositler Lenfoblast •Afferent lenfatikler •Postkapiler venüllerden lenf düğümününe girer Sekonder lenfoid folikül (Germinal merkezli) Aktif B hücreleri Postkapiler venül