Savunma eylemcileri ve üretilmeleri

Bağışıklık Sistemi dersi-3
Savunma eylemcileri ve
üretilmeleri
2016-2017, Bahar, Trakya Üniv Tıp Fak 6. Kurul, 01.03.2017
Neşe Akış, PhD, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
[email protected] http://personel.trakya.edu.tr/akisn/#.WKr6DyjC7WU
7
TÜM LÖKOSİTLER HEMATOPOEZ
SÜRECİNDE ÜRETİLİRLER
ANCAK, LENFOSİTLERİN AYRICA
OLGUNLAŞMALARI DA GEREKİR
Kemik iliği hematopoez oraganıdır
Lökositler
gelişiyor
1
Lenfositler değişik olgunlaşma
seviyesinde farklı kompartmanda yer alır
Birincil
organlarda
olgunlaşma
LENFOSİTLERİN YAŞAM EVRELERİ
LENFOSİTLER HER YAŞAM
EVRESİNDE FARKLI DAVRANIRLAR
8
ANTİJEN ile EDİNSEL NAİF HÜCRELERİ
BİRBİRİYLE BULUŞTURMA
ORGANİZASYONU
Birincil organlar
Birincil organlarda olgunlaşan lenfositlerden edinsel immünitenin naif
(deneyimsiz) lenfositleri antijeninin aramak üzere çoğu kana geçer
Lenfositler özgün antijen aramasını önce dalakta ve bulamazsa diğer ikincil
organlara HEV ile girerek sürdürür
İkincil (periferik) lenfoid organlar
Mukoza ilişkili
lenfoid doku =
MALT
Kandaki antijen ve naif lenfositlerin birbirleriyle karşılaştığı dalkataki
beyaz alanlar
Lenfositler arteriollerden marjinal sinüs- foliküler arter yoluyla iç cidarı HEV-eşdeğeri
yapışkan ve labirent yapılı retiküler ağ borucuklarına yönelir, PALS'a ve buradan
folüküllere erişir. NK'lar ise hem marjinal sinüsden hem de kırmızı pulpa sinüslerinden
kırmızı pulpaya girer ve yerleşir. Stres durumunda NK'lar beyaz pulpaya göç eder.
Dokulardaki antijenler lenf damarlarına kör uçlardan
intersitial sıvının emilmesiyle girer ve buradan ikincil
lenfoid organlara ulaşır
EMME VALFI
KÖR LENF
DAMARI
• Kör lenf damarları kapilerle yanyana yer alır
2
Doku/ cilt/ mukozadan giren antijenler ve naif lenfositlerin birbirleriyle
karşılaştığı lenf düğümü
3
BOĞAZ ve AĞIZDAN
GİRİŞ
EKSTREMİTEDEN ve
GENİTAL YOLDAN
GİRİŞ
KARACİĞERden
GEÇİŞ
SİNDİRİM
KANALINDAN GİRİŞ
Servikal düğümler
Aksilar düğümler
Abdominal kavite düğümleri
Pelvik kavite düğümleri
Inguinal düğümler
4
MALT: Mukozadaki lenfoid doku
İkincil organlarda B ve T hücreleri ayrı sahalarda oturur. Aşağıda lenf
düğümünde bölgeleri gösteren histolojik preparat
İkincil organlarda lenfoid doku
organizasyonu
Plazma hücresi
yapım alanı
B hücre alanı
giriş
T hücre alanı
Doku/ cilt/ mukozadan giren antijenler ayrıca profesyonel antijen
sunucu hücrelerce avlanarak lenf düğümüne getirilir ve edinsel T
lenfositlerine sunulur
5
Gelen dendritik ve plazma sistoid dendritik hücreler sunumlarını
edinsel T hücrelerine yaparken, burada bulunan folüküler dendritik
hücreler de lenften içtikleri antijeni
B hücrelerine sunar
Lenf damarlarında ve lenfoid organlarda açıkta kalan antijenler
lenfatiklerle kana boşaltılır
Sağ subklavian ven
(%10)
Torasik duktus
(%85)
Sol subklavian ven
(%5)
Lenf sıvısının kana
boşalması: 3-4 L/gün
ANTİJEN ile EDİNSEL NAİF HÜCRELERİ
BİRBİRİYLE İKİNCİL ORGANLARDA
BULUŞTURMAK İŞİ
KOLAYLAŞTIRICIDIR
BÖYLECE NAİF HÜCRELER KISA
ZAMANDA ANTİJENİNİ TANIMA VE
EYLEMCİYE DÖNÜŞME OLANAĞINA
KAVUŞUR
9
MUKOZALARDA DİĞER ANTİJEN
TOPLAMA YOLLARI
bakteri
lümen
Makrofaj
Lenfoid dokuda
lenfositler
M hücresi
Mukozadaki DENDRİTİK HÜCRELER dendiritlerini uzatarak
mikropları kendisi de avlayabilir
Dendritik hücrenin
lümenden mikrop
avlaması
LÜMEN
Mikrop
Makrofajlar periodontal cepe veya alveolar boşluğa çıkarak
mikropları bizzat avlayabilir
Makrofajlar
antijen avlıyor
http://omi.snu.ac.kr/professors-ync.php
Lümendeki epitel hücreler lümende nötralize edilmiş
antijenleri MALT alanına nakledebilir
Lümende IgA
Nötralize bakteri ve toksinleri
enterosit
IgA üreten
lenfosit
Dokuda IgA
MALT alanı