Yurdumuzun Işgaline Tepkiler Ünitesi Slaytı

SANAYİ İNKILABI

El kol hayvan gücüne dayalı üretimden,makine
gücüne dayalı üretime geçmiştir. İlk defa
dokumacılık sektöründe İngiltere’de 1750’den
itibaren ortaya çıkmıştır.
FRANSIZ İHTİLALİ

1789’da Fransa’da ortaya çıktı.bütün dünyaya
Hürriyet,Eşitlik,Adalet,Milliyetçilik gibi fikir
akımlarının yayılmasına neden oldu.
1)
2)
3)
Üretim hızla arttığı için ham madde ve Pazar
ihtiyacı ortaya çıktı.Bu da sömürgecilik
yarışına neden oldu.
Köyden kente göç başladı.
İşçi sınıfı ortaya çıktı.Bu sınıf haklarını
aramak için isyanlar çıkardı.
***NOT=Osmanlı
Devleti sanayi inkılabını
gerçekleştiremediği için kısa sürede Avrupa’nın
ham madde ve Pazar kaynağı haline
gelmiştir.Ekonomik anlamda büyük zarara
uğramıştır.
 Ham
madde ve sömürgecilik yarışı
 İngiltere ve Almanya arasındaki ekonomik
rekabet.
 Silahlanma yarışının hızlanması.
 Fransız ihtilalinin getirdiği milletçilik
akımının etkisi.
 Fransızların Alsos-Loren bölgesini
Almanlardan geri almak istemesi.
 Devletlerarası bloklaşma.
 Avusturya’nın ve Rusya’nın Balkanlar
üzerindeki çıkar çatışmaları.
 Siyasi birliğini geç tamamlayan Almanya
ve İtalya’nın siyasi dengeleri değiştirmesi.
İTTİFAK DEVLETLERİ İTİLAF DEVLETLERİ
AvusturyaMacaristan
Bulgaristan
İngilizce
Almanya
Rusya
Osmanlı Devleti
Sırbistan
Fransa
İtalya
Birinci Dünya Savaşında taraflar. İtilaf
güçleri=yeşil, İttifak güçleri=sarı
 Bağımsızlığı
kazanalı çok uzun zaman
olmadı. Ancak zengin tarım alanları,ham
madde bolluğu ve dış tehditlerden uzak
oluşumuz hızla gelişmemize olanak
sağladı.Dünya siyasetinde söz sahibi
olmak için dünyanın her köşesiyle
ekonomik ilişkiler kurmalıydık.Osmanlı
topraklarında kurduğumuz okul ,hastane
ve matbaa gibi kurumlar aracılığıyla kısa
sürede siyasi ve ekonomik nüfuz elde
ettik.
 Tarih
boyunca n büyük
hayalimiz,Boğazlar’ı ele geçirerek
sıcak denizlere inmek e merkezi
İstanbul olmak üzere bir Slav
İmparatorluğu kurmak.Amacımıza
ulaşmak için de Balkanlarda
Panslavist hareketlere destek
veriyoruz.Osmanlı ülkesinde yaşayan
Ortadoksları da devlete karşı isyana
karşı teşvik ediyoruz.
OSMANLI
DEVLETİ’NİN
SAVAŞA
GİRMESİ...

1)
2)
3)
4)
Osmanlı Devleti Savaşın başında tarafsızlığını ilan etti.Bir
taraftan İngiltere ve Fransa ile görüşme yaptı.Bu
görüşmelerden bir sonuç çıkmamıştı.Almanya ise Osmanlı
Devleti kendi yanında savaşa katılmasını çok istiyordu.Çünkü;
Padişahın cihan yetkisi
Bağdat,Berlin demir yolu projesi
İyi donatılan Türk askerlerinin iyi savaşacağına dair inanması
Savaşın geniş alanlara yayılmasını istemesi
Osmanlı Devletinde İttihat ve Terakki partisi ve onun
başkanı Enver Paşa Alman hayranı idi.Savaşa Almanya’nın
yanında girilirse Osmanlı Devleti kaybettiği toprakları geri
alabilir.Eski gücüne geri ulaşabilirdi ve Almanya ile gizli bir
dostluk anlaşması yapıldı.Akdeniz de İngiliz donanmasından
kaçan Goben ve Breslav (Yavuz ve Midilli)gemileri Osmanlı
Devletine sığındı. Bu gemiler Enver paşanın bilgisi dahilinde
boğazlardan geçerek Rus limanlarını Rusya Osmanlı Devletine
savaş ilan etti.Böylece Osmanlı Devleti 1.Dünya Savaşı
Almanya’nın yanında girmiş oldu
OSMANLI
DEVLETİNİN
SAVAŞTIĞI
CEPHELER...
 Rusya’yı
içten çökertmek amacıyla Enver
paşa komutasındaki Osmanlı ordusu
taarruza geçti.Fakat sarı kamış civarında
soğuk ve salgın hastalıklar yüzünden
başarısız oldu.1907’de Rusya’da bovşevik
ihilali çıktığı için Rusya 3 mart 1918’de
Brest Litovusk antlaşmasını İtilaf
devletleriyle imzalatarak savaştan
çekildi.Bu antlaşma ile Kars,Ardahan ve
Batum Osmanlı Devletine geri verilmiştir.
NOT:Osmanlı’nın başarısız olmasına rağmen
toprak kazandığı tek cephedir.





Kasım 1914 ‘te Rusların Doğudan saldırıya geçmesiyle
bu cephe açılmıştır.
Enver Paşanın Anadolu’daki Türkler ile Orta
Asya’daki Türkleri birleştirerek büyük Türk devleti
kurmak istemesi
Bakü petrollerini ele geçirmek isteyen Almanya’nın bu
cephenin açılması için Osmanlı’yı kışkırtması
22 Aralık 1914’te 150 bin kişi ile başlatılan”
Sarıkamış Harekatı” hezimetle sonuçlanmış ve 90 bin
askerimiz donarak şehit olmuştur. Ruslar Erzurum,
Muş,Bitlis ve Erzincan’ı ele geçirmişlerdir. M. Kemal
1916’da Muş ve Bitlis’i geri almıştır.
Rusların 3 Mart 1918’de imzaladığı Brest Litowsk
Antlaşmasıyla I. Dünya savaşından ayrılmış ve doğu
cephesi kapanmıştır.(Bu ant. İle Berlin ant. İle
kaybettiğimiz Kars,Ardahan,Batum Rusya’dan Osmanlı
Devletine geçmiştir.)
NEDENLERİ
1)
İstanbul’u alıp Osmanlı’yı yıkmak.
2)
Boğazlara yerleşmek.
3)
Rusya’ya yardım etmek
4)
Balkanlar üzerinde Almanya’ya yeni bir cephe açmak.
SONUÇLARI
1)
1. Dünya Savaşı en az 2 yıl uzadı.
2)
Mustafa Kemal’i bütün dünya tanıdı.
3)
Rusya’ya yardım edilemediği için ihtilal çıktı ve Rusya
savaştan çekildi.
4)
Türklerin kahramanlığı dünya’ya bir kez daha gösterildi.

İngilizler, Türk kuvvetlerinin İran' a girmesi ve
Hindistan’ı tehdit etmesini önlemek istiyordu.
Ayrıca, kuzeye çıkarak Ruslarla birleşmek
amacındaydılar. Irak petrollerini ele geçirmeyi
planlayan İngiltere, Basra’ya asker çıkardı. İngiliz
birlikleriyle savaşan Osmanlı kuvvetleri başarılı oldu.
Küt' ül amare denilen yerde, İngiliz kuvvetleri geri
çekildi(1915). Ancak elde edilen bu başarı uzun
sürmedi. Yeniden Basra’ya asker çıkaran İngilizler,
1917 yılında Bağdat' a girdiler.

Bu cephenin açılma nedeni;Süveyş Kanalı ve Mısır'ı ele
geçirmek,İngiltere'nin sömürgelerine giden yolu tutmaktır.
Türk ordusu 2-3 Şubat 1915'te Süveyş kanalını geçmek için
saldırıya geçmiştir.Fakat bu saldırı başarısızlıkla
sonuçlanmıştır.Bölgedeki Araplar,İngilizlerle işbirliği yapmışlar
ve İngiliz kuvvetleri Sina yarımadasını ele geçirerek Suriye
sınırına kadar dayanmışlardır.
Mustafa Kemal Paşanın kuvvetleri,İngilizleri Suriye sınırında
durdurmayı başarmışlardır.
***NOT: Bu bölgede Osmanlı ordusu Hicaz ve Yemende de
savaşmışlar fakat İngiliz birlikleri karşısında olumlu bir sonuç
alamamışlardır.
 Almanya’ya
savaştan çekildiği için ve
Osmanlı’nın gücü tükendiği için Osmanlı
Devleti barış istemiştir. Mondros
mütarekesi(Ateşkesi)Osmanlı Devletini
böyle parçalayan ve fiilen yok eden
antlaşmadır.7. maddesiyle her yeri işgal
etme hakkına ,24. madde ile Doğu
Anadolu’da bir ermeni devleti kurma
maksadına Osmanlı ordusu teşhis etme
çabasıyla ulaşmaya çalıştı.
1)
2)
3)
4)
5)
Demokrasi yaygınlaştı.
Osmanlı Devleti Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu gibi İmparatorluklar
dağıldı,yerine Türkiye-Yugoslavya gibi
yeni devletler kuruldu.
Avrupa haritası yeniden çizildi.
Milletler cemiyeti(Cemiyeti
Akvam)kuruldu.
Bu savaşın sonuçları 2.Dünya Savaşının
nedenlerini oluşturur.
ALMANYA=VERSAY
MACARİSTAN=TRİANON
AVUSTURYA=SENJERMEN
BULGARİSTAN=NÖYYİ
OMANLI DEVLETİ=SEVR
Yenen
Devletler yendikleri
Devletlerle yapacakları barış
anlaşmalarının esaslarını görüşmek
üzere toplandılar.Bu konferansta
İtalya’ya söz verilen İzmir ve
civarı İngiliz çıkarlarına daha
uygun düştüğü için Yunanistan’a
verilmiştir.
 ABD
Cumhurbaşkanı Woodrow Wilson
I.Dünya Savaşı sonrasında yapılacak
barışın esaslarını yayınladığı on dört ilke
ile açıklamış, İtilaf devletleri de ABD’yi
yanlarında tutmak istediklerinden dolayı
bu ilkeleri kabul ettiklerini bildirmişlerdir.
ABD başkanı Wilson, savaştan sonra
barışın devam etmesini bir daha böyle
büyük savaşların çıkmamasını istiyordu.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
İttifak grubu mütareke imzalama konusunda cesaretlendi.(Savaşın bitişi hızlandı)
Çok uluslu imparatorlukların parçalanması ön görüldü
Wilson ilkeleri itilaf devletlerinin çıkarlarına ters
düşmüştür. Bu nedenle kabullenmiş gibi göründükleri
bu ilkeleri kendi çıkarları doğrultusunda
yorumlamışlardır. İttifak devletleri ise bu ilkeleri
barışın anahtarı olarak görüp benimsemişlerdir.
Savaştan sonra prensiplerine uyulmadığını gören ABD
belli bir dönem Avrupa siyasetinden çekildi.
İmzalanan antlaşmalarda prensiplere uyulmadı
Kurtuluş Savaşı ve II. Dünya Savaşının çıkması
Wilson Prensiplerinin amacına ulaşmadığını gösterir.
Osmanlı Devletine göre işgaller karşısında
direnmek imkansızdır.İngilizlerin her dediği
yapılırsa saltanat ve halifelik devam
ettirilebilir.
***NOT: Böylece padişah ve hükümetin aldığı
kararları denetleyen bir kurum ortadan
kalkmış oldu. Tevfik Paşa da bir süre sonra
istifa etti. Damat Ferit Paşa yeni hükümeti
kurdu.

***NOT:Damat Ferit Paşa İngiliz yanlısıdır.
İngiliz çıkarları doğrultusunda çalışmıştır.
 Rum
patrikhanesinde kurulan
cemiyet,Yunan Hükümeti’nden
aldığı maddi ve manevi destekle
çalışıyordu.Amacı,eski Bizans
Devleti’ni yeniden diriltmek Ege
Bölgesi’nde çeteler kurarak ve
propaganda yaparak Yunanlılara
yardımcı olmaktı.
Rum
patrikhanesi
tarafından desteklenen
cemiyet,Samsun merkez
olmak üzere Doğu
Karadeniz’de bir Pontus
devleti kurmak
amacındaydı.
Kürt Teali Cemiyeti:
İstanbul’da Mayıs 1919’da kurulan cemiyetin amacı,doğu
illerimizi kapsayacak şekilde ayrı bir devlet kurmaktır.
Hürriyet ve İtilaf Fırkası:
Bu fırka,1911 yılında İttihat ve Terakki Cemiyetine karşı
kuruldu.Mondros Ateşkesi’nden sonra Anadolu’daki Milli
Mücadele Hareketi’ne karşı muhalefet oluşturdu.
İngiliz Muhipleri Cemiyeti:
İstanbul’da Ağustos 1919’da halifenin etrafında
bütünleşerek bir İngiliz mandası sağlamak amacıyla
kuruldu.
İslam Teali Cemiyeti:
Bu cemiyet,İstanbul medreselerinin bazı müderrisleri
tarafından kuruldu.Saltanat ve hilafeti koruyucu bir yol
izledi.İngilizlerin destek ve yardımlarını alan
cemiyet,Anadolu’da başlayacak olan milli hareketlere
cephe aldı.Halkın dini duygularını kötüye kullanarak
amacına ulaşmaya çalıştı.

Orta ve Doğu Kara Deniz Bölgesinde Pontus Rum
Cemiyetinin çalışmaları sonucunda bölgedeki Rum
halkı karışıklıklar çıkarıyor ve olayın sorumlusu
olarak da Türk halkı gösteriliyordu. Bu durum
karşısında İngilizler, Osmanlı hükümetine bölgede
güvenliğin sağlanmasını; aksi takdirde, bölgeyi
işgal edeceklerini bildirdiler. Rumların da zaten
beklentisi, bölgenin İngilizler tarafından işgal
edilerek Rumların işlerinin kolaylaştırılmasıydı.
Bölgede güvenliğin sağlanması için İstanbul
yönetimi IX. Ordu Müfettişliğine getirerek
Mustafa Kemal’i görevlendirdi. Mustafa Kemal
bölgede hareket edebilmek için IX. Ordu
Bölgesindeki sivil makamlara da emir verme
yetkisini aldı.
1)
2)
3)
4)
Görev bölgesindeki orduları
terhis etmek
Asayiş ve güvenliği sağlama
Halkın elindeki silah ve
cephaneyi toplamak
Halka silah ve cephane dağıtan
kuruluşları ortadan kaldırmak.

Amasya Genelgesi Ulusal egemenliğe dayanan,
tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti' nin temellerini
oluşturan ilk kuruluş belgesi olması nedeniyle de
Amasya Genelgesi' nin Türk tarihinde ayrı bir
yeri ve önemi vardır.
12 Haziran 1919'da Amasya'ya gelen Mustafa
Kemal ve arkadaşları Hüseyin Rauf Orbay, Refet
Bele ve Ali Fuat Paşa birlikte Amasya
Genelgesi'ni hazırladılar. Bildiri, Erzurum'da 15.
Kolordu Komutanı Kazım Karabekir'e sunuldu.
O'nun da onayının alınmasından sonra, bildiri, 22
Haziran 1919'da tüm mülki amir ve askeri
komutanlara telgrafla Abdurrahman Rahmi Efendi
tarafından ulaştırıldı.
1)
2)
3)
4)
Toplanış itibariyle bölgesel,aldığı
kararlar yönüyle ulusaldır.
Manda ve himaye ilk kez reddedildi.
Temsil heyeti oluşturuldu.
Amasya genelgesiyle Mustafa Kemal
askerlikten istifa ettiği için bu kongre
Mustafa Kemal’in sivil olarak yaptığı ilk
çalışmadır.
İşgal güçleri Elazığ valisi Ali Galip bu
kongreyi dağıtması için görevlendirmiş fakat
başarılı olmamıştır.
2) Manda himayesi son kez reddedildi.
3) Bütün yararlı cemiyetler Anadolu ve Rumeli
Müdafaa-i Hukuk cemiyeti adıyla
birleştirdi.
4) İrade-i Milliye adıyla bir gazete çıkartıldı.
5) Ali Fuat Paşa Batı cephesi komutanlığına
atandı.
***NOT=Bu kongreden sonra İstanbul’da
Damat Ferid Paşa Hükümeti istifa etmek
zorunda kalmıştır.
1)
 Ali
Rıza Paşa Hükümeti'nin temsilcisi
Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Sivas
Kongresi Temsil Heyeti adına Başkan
Mustafa Kemal Paşa, Rauf (Orbay) ve
Bekir Sami (Kunduh) Beyler arasında
Amasya'da görüşmeler yapıldı. Amasya
görüşmesi ve imzalanan protokoller,
Anadolu'da başlatılan milli mücadelenin
İstanbul Hükümeti'nce tanınması
bakımından önemlidir. Yapılan toplantılar
sonunda, önemli kararlar ve hükümler
içeren, üçü açık ve ikisi gizli beş protokol
hazırlanıp kabul edildi.
M. Kemal 19 Mart 1920’de bir genelge
yayınlayarak Ankara’da olağan üstü
yetkilere sahip bir meclisin açılması
gerektiğini ve bunun için hemen
seçimlerin yapılmasını, her sancaktan 5
kişinin seçilmesini ve bu seçilenlerin 15
gün içinde Ankara’ya gelmelerini istedi.
Ayrıca İtilaf Devletleri tarafından
dağıtılan Osmanlı Mebuslar Meclisi
üyelerini de kaçabilirlerse gelmelerini
istedi.
 Nihayet bütün hazırlıklar tamamlandıktan
sonra 23 Nisan 1920’de T.B.M.M açıldı.

1)
2)
İstanbul Hükümetinin Çıkardığı
Ayaklanmalar:
Anzavur
Kuvay-i İnzibatiye
İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletlerinin Çıkardığı
Ayaklanmalar:

Bolu,Düzce,Hendek ve Adapazarı ayaklanmaları

Milli Aşireti (URFA)ayaklanması

Çopanoğulları(YOZGAT)ayaklanması

Deli Baş Mehmet(KONYA)
Kuvay-i Milliyeci Olup Sonradan Ayaklanmalar:

Çerkez Ethem

Demirci Mehmet Efe

Yörük Ali Efe
o
o
o
o
o
o
o
Ayaklanmalar yalnızca düşmanın işine yaradı,oların
ilerlemesini kolaylaştırdı. Bu nedenle TBMM varlığına yönelik
bu tehdide karşı gerekli önlemleri aldı. Bu önlemler:
29 Nisan 1920'de Hiyanet-i Vataniye Yasası ( Vatana
İhanet
Edenler Kanunu )çıkardı.
İstiklal Mahkemeleri kurdu. ( 11 Eylül 1920 )
İstanbul Hükümeti ile tüm ilişkiler kesildi.
İstanbul'dan gelen her türlü evrak geri çevrilerek yaptığı
her türlü işlem yok sayıldı.
Böylece TBMM Osmanlı Saltanatını yok saymış oluyordu.
Şeyhülislam’ın fetvasına karşılık, Ankara Müftüsü Rıfat
BÖREKÇİ başkanlığındaki kurula fetva hazırlattı.
Sevr Antlaşmasını tanımadığını duyurdu.Antlaşmayı
imzalayanlar vatan haini ilan edildi.
 Osmanlı
Devletini bölen parçalayan bir
antlaşmadır.Saltanat şurası ve padişah
tarafından imzalanıştır.Türk milleti için
bir süikast planı niteliği taşıyan bu
antlaşmayı Mutafa Kemal ve TBMM
kesinlikle kabul etmemiş ve imzalayanlar
vatan hayini ilan edilmiştir.