B : 74 21. 4.1949 O \t

B : 74
21. 4.1949
ğflre takdir olunan «gündelik kazanç» tır. Gün­
delik kazanç, normal bir faaliyet gününde ya­
pılan iş mukabilinde elde edilen safi kazançtır.
O \t
bu paralar arkadaşlar. Bu paralar alladı, •el­
diler, Ankara'da şoförlere sordular, siz ne ve­
riyorsunuz? 200 lira veriyoruz, 180,lira veriyo­
ruz.
Peki Bolu buradan daha mı faal? Vasıtala­
İHSAN YALÇIN (Bolu) — Muhterem arka­
rı
daha
mı çok kazanır? Hayır. Oradaki komisdaşlar; buradaki gezginci esnaf vergisindeki
yon kazancı tarif ederken, bir yıllık kazancı
gündelik kazancın tarifi şöyle yapılmaktadır.
hesap ederken gündelik kazancı, bir günlük
(Gündelik kazanç, normal bir faaliyet günün­
normal
kazancı nazarı itibara almıştır ki, bu­
de yapılan iş mukabilinde elde edilen safi ka­
günkü
bu
kanun da aynı şeyi yapıyor ve bu ka­
zançtır.) Şimdi bu vergiye tâbi olanların liste­
nunda
hâkim
olan zihniyet de budur, insafını­
sini şöyle bir gözden geçirsek, meselâ; dülger­
za müracaat ediyorum.
lik; marangozluk, döşemecilik, perdecilik, kalo­
Bir hallaç, bir berber alın. Kışın nereye gi­
rifer ve elektrik, hava gazı, su tesisatında çalı­
der
kaşanır? Yılda 4 ay, 5 ay çalışır, bu çalışıp
şanlar, berber, fotoğrafçı ve saire birçok esnaf
kazandığı
parayı da kışın yer. Bu günlerde so­
var. Bunlar gezgincidir. Bunların günlük safi
kaklarda tesadüf edersinin, omuzlarında destekazancı nazarı dikkate alınarak, bunların gün­
re,
balta civar köylerden gelmiş birçok dülger­
lük kazancının 12 misli alınır denmiştir. Bir
ler
vardır. Bunlar 3 - 4 ay büyük şehirlerde
maliye memuru çıkıp da dese ki; bana doğru­
çalışır,
sonra köylerine giderler, bunlar arazisi
yu söyliyeeeksiniz, bir gezginci berber günde
olmıyan
adamlardır, arazileri olmadığı için bu
ne kadar kazanır ?
sanata dökülmüşlerdir. Giderler köylerine, ya­
Efendim, saç kestiği zaman, harman vakti
zın kazandıklarını kışın yerler. Şimdi bunların
köye gittiği şuraya, buraya gittiği vakit, gün­
gündeliği £ - 10 lira olduğuna göre 100 - 120
de 10 kişi tıraş etse 30 ar kuruştan 300 kuruş
lira Kazanç Vergisine tâbi tutulacaklardır.
eder.
Arkadaşlar, bunu böyle yapıyorsunuz ama,
Sonra bir dülger ne alır? Ankara'ya gider
sizi temin ederim ki; bu vergi ödenmemektedir
orada çalışırsa 8 lira alır, ne verecek* 96 lira
ve birçok kaçakçılıklara sebep olmaktadır ve
verecek. Normal gündeliği 8 lira olarak tesbit
bu vergileri kontrol eden bâzı ahlâkı zayıf olan
•ttik mi o dülger 96 lira vergi vereeektir. Köylere memurlarla mükellef uyuşmaktadır. Maliye
harman vakti gidip tıraş eden berber de 96 lira
Vekili arkadaşımdan rica ediyorum, böyle in­
vereeektir. Şu halde kasabada oturanlardan da­
şaat yerlerindeki bu seyyar kazanç erbabını bir
ha çok vergiye tâbidir. Şimdi de usul böyledir.
tetkika tâbi tutsunlar. Bunların % 80 i vergi
Fakat birçok maliye memurları safi kazancın
kaçağıdır. Tabiîdir ki, böyle vergi esasım da na­
tesbitindeki madeletsizliği nazarı itibara alarak
zarı itibara alırsak, bu kaçakçılık daha da fazla
komisyonlardan idareli karar çıkarmaktadırlar,
olacaktır. Onun için bu gibi esnafın bir senei
ancak bu suretle vergi tahsil edebilmektedirler.
kâmile içerisinde kazandığı para, gündeliğini
Bendeniz Bolu'da 4 sene evvel cereyan etmiş
göre taksim edilerek matrah ittihaz edilirse, ver­
bir vakayı arzedeyim. Bir tenezzüh otomobili
giye tâbi tutulursa, hem vatandaşı korumak hem
günde ne kazanır diye mevzuubahis oldu. En
de kaçakçılığı önlemek için alınmış en iyi bir
çok 35 lira kazanır demişler. Peki yaz imza et;
tedbir olur. Bu bakımdan komisyon bir defa daimza etmişler.
i ha lütfen madeyi tetkik ederlerse, benim noktai
Bir kamyon günde ne kazanır demiş, en aşa­
nazarımın ne kadar doğru olduğuna kendileri d*
ğı 80 lira demişler, peki yaz imza et; imza et­
kanaat getirirler.
mişler.
NURİ ÖZSAN (Muğla) — Ef«s4iaw Ihta»
Bir otobüs günde ne kaşanır demiş, en aşa­ I Yalçın arkadaşımız, hakikaten tatbikattâM J9&
yan büyük derdi ortaya koymuş, oldular.
ğı yü2 lira demişler, peki yaz imza et; imza et­
İhsan Yalçın arkadaşımızın bahsettikleri titl
mişler. Bitti teşekkür «derim demiş ve 35 lira
kazanan otomobil 420 lira Kazanç Vergisine, bu sen» Muğla'da vâki olmuştur. Neft HeJİnt
80 lira kazanan kamyon 960 lira Kazanç Vergi­ | gayretiyle malmemurları Nafıanın rayici eti&g
tutmak suretiyle vergi tahakkuk etürmit hu m*
sine ve 100 lira kazanan otoblifi 1 200 lira Karetle geçg& sene 190 Ura vergi vertö bir lâam^m
aanç Vergisin© tâbi tutulmuştur. Tabu alındı
— 88T —