FONKSİYONLAR: 9. Fonksiyon Tanımı İle İlgili Sorular: 1.A={1,2,3} ve B={a,b,c,d} kümeleri veriliyor. Aşağıdaki bağıntılardan hangisi A dan B ye bir fonksiyondur? A) ;1= {(1,a),(2,c),(1,c),(3,d)} B) ;2= {(1,d),(3,c)} C) ;3= {(1,d),(2,d),(2,c)} D) ;4= {(1,b),(2,c),(2,d),(3,a)} E) ;5= {(1,c),(2,d),(3,d)} 10. 2. f:AB ve f:xError! , B={-1,1,3} olduğuna göre f-1; (B) nedir? 2. Aşağıdaki fonksiyonlardan hangisi bire-bir ve içinedir? A) f:RR , B) f:NR , C) f:RR , D) f:RR , E) f:RR , 11. f(x)=x² f(x)=x²+1 f(x)=0 f(x)=x f(x)=x3; +x2; 12. 3. A={-1,0,1} den tamsayılara f(x)=2x²+3 fonksiyonu tanımlanıyor. f(A) kümesi aşağıdakilerden hangisidir? 13. A) {1,3,5} B) {-1,3,5} C) {-1,5} D) {3,5} E) {-1,3} 14. A={a,b,c,d} ve B={1,2,3,4,5} kümeleri veriliyor. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 4. f(x)=2x+3 fonksiyonu veriliyor. f(A)={-1,1,5} olduğuna göre A kümesi hangisidir? A) AB ye tanımlanan fonksiyon sayısı 625 tir. B) AB ye tanımlanan bire-bir içine fonksiyon sayısı 120 dir. C) AB ye tanımlanan fonksiyon olmayan bağıntı sayısı 220; - 45; dir. D) AA ya tanımlı bire-bir ve örten olmayan fonksiyon sayısı 232 dir. E) AB ye tanımlı sabit fonksiyon sayısı 5 tir. A) {1,5,13} B) {-2,-1,1} C) {-1,3,5} D) -1,0,3} E) {-1,3} 5. f:RxR R, f(x,y)=x+y-2xy olmak üzere; A={(-1,0),(0,0),(1,1),(1,2),(2,1),(2,2)} kümesinin görüntü kümesini bulunuz. f(A) 6. Fonksiyonların Özellikleri: 1.RR ye tanımlı aşağıdaki fonksiyonlardan hangisi birebir ve örtendir? A) f(x)=x2; B) f(x)=x2; +1 C) f(x)=x3; D) f(x)=0 E) f(x)=x 2. . Aşağıdaki fonksiyonların 1-1 ve örten olup olmadıklarını inceleyiniz. a) f:RR , f(x)=2x² + 9 b) f:R\1R\-2 , f(x)= 7. 2x 1 x 1 c) f:RR , f(x)=2x – 3 d) f:R\0R\-1 , f(x)= x2 x Fonksiyon Grafikleri: 8. 1. Aşağıdaki fonksiyonların grafiklerini çiziniz. 1 a) f(x)= 2x-1 ,x 2 2 ,-1 x<2 1-x ,x <-1 b) f(x)= c) f(x)= -x ,x >0 1 ,x=0 2x ,x<0 1 , x>3 0 , -2 < x 3 2, x = -2 3, x < -2 2. b) Yukarıda grafiği verilen f(x) fonksiyonunun denklemini yazınız. 3. Yukarıdaki şekillerde f(x) ve g(x) fonksiyonlarının grafikleri verilmiştir.Buna göre aşağıda istenenleri bulunuz. a) Error! b) 2f(x) – 3g(x) c) f(2008) = 2008 – f(a) ise a kaçtır? c) d) f(x)=g(x) denkleminin çözüm kümesini bulunuz. 4. d) Yukarıda y=f(x) fonksiyonunun grafiği verilmiştir.Aşağıdaki grafiklerin hangi fonksiyona ait olduğunu tahmin ediniz. I) f(-x) II)f(x-1) III)-f(x) IV) 2+f(x) V) f(x) VI) f(x+2) a) 2 e) 9. 10. 11. f) 12. 13. Özel Fonksiyonlar: 1.A={a,b,c} kümesinden B={1,2,3} kümesine tanımlanan aşağıdaki bağıntılardan hangisi sabit fonksiyondur? A) {(a,1),(b,1),(c,3)} B) {(a,1),(b,1),(c,1)} C) {(1,a),(2,a),(3,a)} D) {(a,1),(b,2),(c,3)} E) {(a,1),(c,1)} 14. 2.Error! fonksiyonunun sabit fonksiyon olması için a kaç olmalıdır? 3.R de tanımlı f(x)=(a-2)xb-1; +c+5 fonksiyonunun olması için a+b+c kaç olmalıdır? birim 15. f(x,y)=max(x+y, 2y+x) g(x,y)=min(x²-y², y-x) olduğuna göre g[f(2,1), g(-3,-1)] in değeri kaçtır? 16. a<0 ve b<0 olmak üzere; f(x)=a2x-5; - bx-1; fonksiyonu veriliyor. f(4)=26 ve a-b=2 olduğuna göre a+b toplamı kaçtır? fonksiyon 4.a0 ve f(ax+b)=ax+b olduğuna göre; f(1)+f(2)+...+f(20) toplamı kaçtır? A) 420 B) 210 C) 110 D) 55 E) 20 x² -4x ,x 1 5. f:RR ye doğrusal bir fonksiyondur. f(0)=1/2, f(2)=3/2 olduğuna göre (fof)(3)=? 17. f(x)= g(x)=Error!, h(x)= Error! 2x+1 ,x < 1 fonksiyonları veriliyor. 6. f doğrusal bir fonksiyon ve f(-1)=2 , f(2)=-3 f(x)=? a) Error!=? b) (f+g)(h(1)) =? c) g(a+1)=1a=? 7. f ikinci dereceden bir fonksiyon ve f(0)=1 , f(1)=0 ve f(3)=5 f(x)=? 8. , 3 18. f(a,b)=Error! , g(a,b)=Error! f(f(2,1),g(4,2))=? 2. Error! ve f(1)=4 ise f(61)=? 19. f(x,y)=xy ; .(x-3y) ve 2.f(2,-2)=f(a,1) a=? 20. f(n+1)=f(n)+2n ve f(0)=a veriliyor.f(3)=14 a=? 3. 21. f:R+; R ; f( x1 . x 2 ) =f( x1 )+f( x 2 ) olarak veriliyor. f(10)=1 , f(2)=m , f(3)=n ise f(15) i m ve n cinsinden bulunuz. 4. Error! ve f(1)=4 ise m değeri kaçtır? 5. f(x)=Error! fonksiyonu veriliyor. f(2x+1) fonksiyonunun f(x) cinsinden eşitini bulunuz. 22. m n ve f(x) = mx+n dir , f(nx+m)=nf(x)+m m+n=? 6.f(x+1)=f(x)+x ve f(1)=5 olduğuna göre f(40) kaçtır? 1 23. n N , f(n)= ( x1 x 2 x3 ... x n ) olsun. n k Eğer xk 1 f(n)’ nin alabileceği değerler 7.Error!=1 ise m=? 8. Error! fonksiyonu verildiğine göre ( f-1; o f-1; ) (-1) = ? kümesini bulunuz. 24. f(n+2)=f(n+1)+3n+1 ve f(1)=5 f(15)=? , f(n)=? 9. Error! ise m=? 25. f(n+1) – f(n)=3n² -4n +1 ve f(1)=4 f(11)=? ve f(n)=? 10. f(2x-1)=3x-4 , f-1; (a)=3 olduğuna göre a kaçtır? 26. f:RXRR f(x,y)= x4 y4 Error! kaçtır? 11. f(x) = Error! , (fog)(x)=x olduğuna göre g(1)=? -2xy dir. f(ax,ay)=a² f(x,y) oldu- ğunu gösteriniz. 12. f(x+2)=2x-3, g(x+3)=3x+5 ise (gof)(4)=? 27. tR, bir değişken (parametre) olmak üzere aşağıdaki parametrik fonksiyonların y=f(x) biçimini bulunuz. a) x=2t-3, y=5-3t b) y=t²-2t+7, x=5-3t 13. c) x =1+1/t , y = t – 1/t Fonksiyonların En Geniş Tanım Kümesi: 1. Aşağıdaki fonksiyonların en geniş tanım kümelerini bulunuz. a) f(x)= b) 2x 1 x ² 3x 3x 5 f(x)= 8 x 1 1 x d) f(x)= 14. f(2x-3)=2x+1 ve (fog)(x)=4x-1 olduğuna göre g(3)=? x. x 15. Error! ve (gof)(x-2)=10x-6 olduğuna göre 2x 1 Error! 16. g(x)=2x; + 5 (gof)(x)=g(x)/2 + 5/2 olarak verildiğine göre f(2)=? 1 x e) f(x)= 2x 1 x 1 17. f(x)=Error! g(2x+1)=x ve Error!ise a kaçtır? x x x² 1 2. x+x10 -2=0 denklemiyle verilen y=f(x) fonksiyonunun en geniş tanım kümesi nedir? 18. f bire-bir ve örten fonksiyon olmak üzere; f(g(x))= Error! ise Error! 19. f:(-, 0] [-4,), f(x)=x²-4 ve (g-1; of)-1; (x)=x+2 olduğuna göre, g(x) fonksiyonunu bulunuz 3. f(x)= 6 - x+2 fonksiyonunu tanımlı yapan x doğal sayılarının toplamı kaçtır? 20. a>0 olmak üzere f(x)=ax+b , (fof)(x)=9x-4 ise f-1; (8)=? c) f(x)= f) f(x)= y 21. f(x)=x-1, g(x)= 3;2x+3 olduğuna göre (fog)-1; (2) =? 22. f(2x-3)=x+5 Error!ise Error! Fonksiyonların Bileşkesi ve Ters Fonksiyon: 1. f(x-3)-f(x+3)=x olduğuna göre f(7) - f(1) değeri kaçtır? 23. f(x)=2x+3 h(x)=4x-1 4 (fo(goh))(x)=8x-9 olduğuna aşağıdakilerden hangisidir? göre g(x) fonksiyonu 40. f i :NN f 1 (x) =x 24. A={1,2,3,4,5} de tanımlı, f 2 (x) =2x² f 3 (x) =3x 3 …… (fof)(x)=2 veriliyor.Buna göre x kaçtır? f n (x) =nx 25. A={1,2,3,4} de tanımlı n olduğuna göre f 1 o f 2 o f 3 o…o f 20 (x)=? 41. g:RR , f :ZR , g(x)=5x+2 ve f-1; og=f veriliyor.Buna göre g fonksiyonunu bulunuz. 2x+1 , x çift ise f(x)= 26. A={1,2,3,4,5} de tanımlı, x²-1 , x tek ise g 1 of=? 42. f ve g 1-1 ve örten fonksiyonlardır. (g 1 of ) 1 (2x-3)= f 1 (x+3) g 1 (5)=? fonksiyonları veriliyor. (g-1; of)(a)=3 olduğuna göre a=? 43. f(x)=x²-3x ve g(x)=2-x ve (gof)(a)=-8 a=? 27. f(x+2)=3f(x) – x.f(x+1) , f(0)=4 , f(1)=5 f(4)=? 44. RR ‘ye f ve g fonksiyonları için fog gof(x)=2x+5 fof(x)=? ( fog ) 1 (x)= Error! ve g(x)=Error! f(2)=?,f(x)=? 28. a) f(x)=Error! g(x)=? f 1 46.f : [-3, 0] [7, 22] f(x)=x² - 2x + 7 olduğuna göre f-1; (x) i bulunuz. (x)=Error! g(x)=? 30. f(x)=Error!fonksiyonu için f(-3)=1 a=? , f 1 47. R-{5/2} R-{c} tanımlı f(x) = Error! fonksiyonu için f-1; (1) = 3 ise a+b+c kaçtır? (x)=? 1 x2 31. f(x)= f(0)=? , f( 3 )=? 4 , f( 1 )=? x 48. f(x)= bulunuz. 32. f(3x+10)=x-3 f(x)=? 33. f( 2 f ( x 2) x 3 35. f(x)= 2 x2 ve f(6)= , g(x)=x² (f 1 16 f(2)=? 3 ogof)(1)=? 37. f(x+3)-f(x+2)=x f(99)-f(3)=? 38. f(x+g(x))=5x-3 ve f(3)=2 g(1)=? 39. f , 1-1 ve örten bir fonksiyondur. (fofof)(x)=f(x) 1 f(2x) ‘in f(x) cinsinden yazılışını Grafik ile İlgili Fonksiyon Soruları: 1. 36. f(x)=x-3 , (fog)(x-1)=(gof)(x) g(1)-g(-1)=? f(1) - f 2 x 2x 49. f(x)=2x; +1 , g(x)=3x; +1 fonksiyonları için, (fog)-1; (17)=a ise a=? 2x 1 1 )x-1 f(3)=? , f (2)=? 3x 1 34. f(x)= (x)=2x-3 45. fog(x)=4x²-6x+7 ve g(x)=2x²-3x+6 f(2x) ‘in f(x) cinsinden yazılışını bulunuz. 29. (fog)(x)= Error!ve b) 1 2. (1)=? 5 Aşağıdaki soruları, yukarıda faydalanarak cevaplaınız. verilen grafikten a) 7. b) c) 3. 4. 8. 5. 9. 6. Yukarıda f(x) fonksiyonunun grafiği verilmiştir.-2<a<0 olduğuna göre (fof)(a) kaçtır? 6 f-1; (27) kaçtır? 10. 3 x 1 ) x 2 f ( ) f( )=? x 3 3 2x 1 Uygun kümelerde f(x)= ( fofofo…of )(x)=? x2 51. f( 52. Yukarıdaki şekillerde f(x) ve g(x) fonksiyonlarının grafikleri verilmiştir. (fog)(x)=1 olduğuna göre, x kaçtır? 2010 tane 53. Uygun kümelerde tanımlı f(x) fonksiyonu için; Fonksiyon İle İlgili Özel Sorular: f( 4 9x 9 f(x)=? 5(3 x 1) x 01. f(3 -1) = x 2 x ) 4 x f(x)=? 54. xR için x.f(x)+f(x+1)=x² eşitliğini sağlayan f :RR fonksiyonunu bulunuz. 6 5 02. f(1)=2 ve x.(f(x)+f(x-1))=5f(x-1) f(4)=? 55. f(x)= x - 40 x f(42)=? 03. Reel sayılar kümesinde tanımlı f fonksiyonu f(a+b) = f(a)+f(b) koşulunu sağlamaktadır. 56. Her x,y εR için f( 5 6 ) =5 f( 04. f 1 ( x) ( 7 ) =? 3 x2 4 3 -85 x +43 x -41x²+41x+2 f(x+y)-f(x-y)=xy eşitliğini sağlayan f:RR fonksiyonlarını bulunuz. , f 2 ( x) x 3 ,… f n ( x) x n 1 f n of n1o...of 2 of1 )(x)=x 720 ve 57. Reel sayılarda tanımlı f(x) fonksiyonu için; 2f(x) – 3f(-x) = 5x+1 olduğuna göre; f-1; (x) fonksiyonunun bulunuz. n kaçtır? 05. f( x² 1 1 3 3 )= x 3 3 x +6 f( 3 2 )=? x x x 06. Uygun kümelerde tanımlanan f(x) için; 58.Uygun kümelerde tanımlı f fonksiyonu için, (x+1)f(x+1)+2xf(2x)+(x-1)f(x-1)=2x+2 ve f(6)=2f(2) ise; f(4) kaçtır? xf(x)-2x= 59. xR\0,1 ve f(x)= 2 f ( x ) 3 1 f (x)=? f ( x) a) f(f(x))=? b) f(f(f(x)))=? c) f(f(f(f(x))))=? d) f(f(…(f(x))…)=? ( 3n+2 tane f ) 07. Uygun kümelerde 3 3 f( x -x²+x-1)= x +7x-5 2 x 2 2 f og ) 1 (0)=? g( 2 ( 3 x x )= 2 3x 2 2x 2 x 60. f(x2; –2x)=x4; –4x3; +5x2; –2x+5 tanımlı olduğu değerler için f-1; (7)=a eşitliğini sağlayan aR+; değerlerini bulunuz. 1 64 x 1 08. f( 2 2 )= 8x x x 1 fonksiyonu verilmiştir. 1 x 61. Tanımlı olduğu değerlerde f(x) = Error! fonksiyonu f(x)=? veriliyor. sayısal değeri kaçtır? 2 x .f(x)+f 3 (x) - 2 x f 2 (x) - 4 x =0 ve x 1 gof(x)= 4 2 x 2 1 dir. g(a)=0a=? 09. 62. f(x,y) = Error! fonksiyonu veriliyor.Buna göre; f(-2,-1) + f(-1,0) + f(0,1) + … + f(5,6) toplamının değeri kaçtır? 10. x,y R için 2f(x)+f(y)=f(x)f(y)+xy+5x-4 fonksiyonel denklemini sağlayan f :RR fonksiyonu için f(1)>0 f(-1)=? İpucu: Pay ve paydayı (x-y) ile çarpınız.Fonksiyon daha sade biçime gelmedi mi? 63. Uygun kümelerde tanımlı f(x) fonksiyonu için; = x + y – 5 olduğuna göre f(9) kaçtır? 11. f(x).f(f(x))=1 olduğuna göre f(x²+1) in f(x) türünden eşiti nedir? 12. f(x+1) = 8x3; - 12x2; + 6x – 1 olduğuna göre; olduğuna göre; 5a nın 7 Error! 64. f(x) = 4x olmak üzere 4x 2 S=2 f (0 ) f 1 f 2 ... f 2009 f (1) 2010 2010 2010 toplamını hesaplayınız. İpucu: f(x)+f(1-x) toplamını bulunuz.Ne görüyorsunuz? 65. f: R R-{1} f(x)=Error! ise; f( Error! ).f( Error! ). f( Error! ) … f( Error! ) çarpımı kaçtır? 66. f : Z Z, -5 x 5 olmak üzere; f(x) = x3; +x2; +m olarak tanımlanan f(x) fonksiyonunun görüntü kümesinin elemanlar toplamı 132 ise m kaçtır? Bu dosyayı İzmir Fen Lisesi’nin http://www.ifl.k12.tr/projedosyalar/dosyalar.htm adresinden indirebilirsiniz. 67. Uygun kümelerde tanımlı f(x) fonksiyonu için; f(2x2; -3x) = 64x3; –16x2; +4x+1 ise f(-9/8) kaçtır? İzmir Fen Lisesi Matematik Zümresi Aralık 2010 68. x,yR için, f(x+y) = f(x).f(y) biçiminde tanımlanan f fonksiyonu için; f(2010x) fonksiyonunu f(x) cinsinden bulunuz. 69. f: (-1, 1) R f(x) = Error! olarak tanımlanıyor. fofof….of(x)= Error! ise bileşke alma işleminde kaç tane f(x) kullanılmıştır? 70.Tam sayılarda tanımlı bir f fonksiyonu için; f(x) + f(x+3) = x2; eşitliğini sağlamaktadır. f(19)=94 ise f(94) kaçtır. İpucu: x e 19 dan başlayarak 3 er 3 er arttırarak değerler verin ve uygun biçimde taraf tarafa toplayın. Not: T=a +(a+k) + (a+2k) + … + (a+(n-1)k) gibi (terimler arasındaki artışı sabit olan) bir toplamı ; T = Error! eşitliğini kullanarak bulabilirsiniz. 8