15. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu * 01‐04 Temmuz 2009 * Rize Karadeniz Kalkan Balığı (Psetta maxima L.) Yumurta Kalitesinin Blastomer Morfolojisi ile Tahmin Edilmesi 1* İlhan AYDIN , İbrahim OKUMUŞ2 1 Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü 61250 Yomra, Trabzon 2 Su Ürünleri Fakültesi, Rize Üniversitesi, Rize * E‐posta: [email protected] Özet Bu çalışmada Karadeniz kalkan balığı yumurtalarının döllenmeden sonraki erken hücre bölünme safhalarında ortaya çıkan blastomer yapıları ile yumurta yaşamı arasında ilişkiyi ortaya koymaktır. Anormallikler blastomerlerin 4‐8’li aşamasında, 1) asimetrik hücre, 2) büyüklüğü farklı hücre, 3) birbirinden ayrık hücre, 4) kenarları belirgin olmayan hücre şeklinde tasnif edilmiştir. Yaşam oranları döllenmeden itibaren larva çıkışından 1 gün sonrasına kadar günlük takip edilmiştir.Normal blastomer oranları ile yaşama oranları arasında önemli bir pozitif ilişki görülmüş iken asimetrik hücre anormalliği ve hücre büyüklüğü farklı olan yumurta anormalliği ile yaşam oranları arasında önemli bir korelasyon görülmemiştir. Birbirinden ayrık hücre anormalliği ile yaşam oranı arasında önemli doğrusal negatif bir ilişki görülmüştür. Ayrıca kenarları belirgin olmayan hücre anormalliği ile yaşam oranı arasında da önemli doğrusal negatif bir ilişki belirlenmiştir. Blastomerlerde asimetrik hücre veya hücrelerin farklı büyüklükte olması hassasiyetin ve ayrık hücre veya kenarları belirgin olmayan hücre anormalliklerinin görülmesi ise kalitenin kötü olduğunun göstergesi olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, erken dönem blastomer morfolojisi yumurta kalitesinin tahmininde kullanılabileceği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Karadeniz kalkan balığı, blastomer morfolojisi, yumurta kalitesi 18