2 dan anlaşılmaktadır. 1975 yılı ekonomik verilerinin çeşitli

M. Meclisi
B : 63
22 . 2 . 1976
O : 2
dan anlaşılmaktadır. 1975 yılı ekonomik verilerinin
çeşitli güçlüklere rağmen, böyle memnuniyet verici
boyutlara ulaşması karşısında herkes, her Türk vatan­
daşı elbette memnuniyet duymak zorundadır.
Mııhterem milletvekilleri, İngiltere'de bile geçen
yıl % 25 fiyat artışlarının olduğu düşünülürse, Tür­
kiye'nin toptan eşya fiyat endekslerindeki % lö'luk
veya % ll'lik artış, ekonomik istikrarın önemli bir
işareti sayılmalıdır. Geçen yılki üretim artışlarının
temel sanayi mallarında % 2Cı'ye erişmesi, ekonomik
büyümenin üretimle olan bağlantısının açık olarak or­
taya koyulması demektir.
ve gelecek yıllarda tatminkâr hedeflerin tespitinde
zaruret görüyoruz.
Şimdilik başlangıç olduğu için tenkitlerimizi geniş
manada ifade etmeyi zait addediyoruz.
Buraya kadarki izahatımı özetlemek istersem; 1975
yılı, Hükümet Programında ifadesini bulan yoklarla
mücadele, işsizlikte azalma, istikrar içinde büyüme,
refahı yaygın hale getirme hususlarında başarılı bir
yıl olmuştur.
1975 yılının ekonomik güçlüklerinden biri, diğer
arkadaşlarımızın da ifade ettikleri gibi, şüphesiz dış
ticaret açığımızdır.
19-75 yılının önemli bir başarısı da, Türk ekono­
misindeki para ve kredi politikasının ziraî bünyeye
bağlılıktan kurtarılması olmuştur. Her yıl Türkiye'de,
Eylül ayında 10-15 milyarlık, taban fiyat ödemesi
dolayışıyle piyasaya para arzı yapılmakta idi. Bu yıl,
bu tatbikat 'değiştirilmiş ve 1975 Haziran ayında 4,7
milyarlık kredi piyasaya arz edilmiş, yanm kalmış
sanayie ferahlık getirilmiş ve orta vadeli kredilere ge­
nişlik getirilmiş, küçük esnaf rahatlatılmıştır.
Bilindiği gibi bu rakam 3 137 000 000 dolar
civarındadır, yani 50 milyar lirayı aşan bir dış tica­
ret açığı söz konusu olmaktadır. 1975 yılı için,
«ithalâtta patlama yılı» denilmesi son derece nor­
maldir. Ancak, ithalâtın ana kalemlerinde bir evvel­
ki yıla nazaran % 40 - % 60 civarındaki artışları
tetkik etmek lâzımdır. Bu dış ticaret açığı sebebiyle
Türk ekonomisinin bugüne kadarki bünyesini tahay­
yül etmenin zamanı gelmiştir sayın milletvekilleri.
Bu sebeple, güz döneminde her yıl Türk insanı­
nın marjinal istihkak temayülünün fazla olması se­
bebiyle vaki olan sunî fiyat artışları 1975 yılında görü^qaenniŞjtir. Memnuniyetle ifade edelim ki, bu yıl
piyasaya çıkarılan para arzı diğer yıllara nazaran
% 5 miktarında artış göstermiş bulunmaktadır.
Sayın milletvekilleri, öte yandan, 1975 yılında
dünya konjonktüründeki olumsuz gidişe rağmen, pa­
muk stoklarının eritilmesi son derece başarılı bir so­
nuçtur.
Geçen yılın önemli zorluklarından biri de traktör
talebinin çokluğudur. Montaja ve dış sermayeye da­
yalı traktör sanayiinin imalâtı ise, - yani arz - son de­
rece düşüktür. Bundan dolayı, traktör talebinin çok
oluşu, traktör arzının az oluşundan ötürü karaborsa
oyunları olmuştur ve olmaktadır.
Türkiye'nin bugün 100 bin traktöre ihtiyacı var­
dır. İnşallah önümüzdeki yılın bütçesinde 26 büyük
proje için ayrılan 3,5 milyar liralık ön plasman bu
envestismanların temel atmasının başlangıcı olacak ve
traktör ihtiyacını öncelikle millî sanayie dayalı ola­
rak karşılamanın başlangıcı bu yılın bütçe tatbikatı
olacaktır.
Muhterem milletvekilleri, taban fiyat politikasın­
daki detaylara girmek istemiyorum. Ancak, bu yıl
Orta Anadolu Bölgesinde çekirdekli kuru üzüm için
taban fiyat verilmesi son derece memnuniyet verici
bir başlangıçtır. Bunun daha iyi organize edilmesi
Geçen yıl Hükümetimiz ithalat rejiminde cesur
davranmıştır. Bu cesur davranışı tenkit eden sayuı
sözcülere, «şayet 1975'in cesaretli, atak ithalât re­
jimi uygulanmasa idi ekonomik bünyede neler olurdu»
sorusunun cevabını vermek düşmektedir.
1975 yılında 1 milyar dolarlık petrol ithal edil­
miştir; siz olsaydınız ne yapardınız? Bu petrolü it­
hal etmez miydiniz? 2,5 milyar dolarlık makina it­
hal edilmiştir; siz olsaydınız bu makinaları ithal et­
mez mi idiniz? Yatırımları yarım mı bırakırdınız?
Yine, 2,5 milyar dolarlık hammadde ithal edilmiş­
tir; siz olsaydınız bu 2,5 milyar dolarlık ithalatı yap­
maz mı idiniz? 6 milyar dolarlık ithalat zaruri itha­
lattır ve ekonominin son derece, insandaki kan ka­
dar kıymetli ihtiyaçlarının ithalatıdır. Onun için siz
bu ithalatı zaruri bulduğunuzu, hiç olmazsa bu kür­
süden ifade etmek suretiyle, ekonominin ana bünye­
sine geçişin tartışmasını getirmeniz lâzımken; horoz
dövüşü yapmak suretiyle bu kürsüyü polemik zev­
kinizi tatmin için kullanıyorsunuz aziz arkadaşla­
rım.
Muhterem milletvekilleri, ekonimide hatalar bü­
yük zelzeleye sebep olur. Onun için ithalâtta şu ra­
kam, bu rekam yerine; ekonominin bünyesinden ge­
len zaruretleri elbette kabul etmek zorundasınız.
Şimdi, millet olarak hızla gelişmek zorundayız; o
halde bu hızla gelişmenin gerekleri nelerdir, bunla-