VERİ YORUMU - Eylül Dış Ticaret Dengesi

VERİ YORUMU - Eylül Dış Ticaret Dengesi
31 Ekim, 2012 Sayı: 15
EKONOMİK ARAŞTIRMALAR & STRATEJİ
Tahminlerimizin aksine, iç talep art arda üçüncü çeyrekte de daraldı…
 Eylül’de ihracat yıllık bazda %21 artışla 13.0 milyar dolara yükselirken, ithalat %6.4 düşüşle 19.8 milyar dolara indi.
Böylece dış ticaret açığı Eylül’de iç talepte daralmanın sürmesiyle yıllık %35 ile üç yılın en sert düşüşünü kaydederek,
6.8 milyar dolar olarak gerçekleşerek 6.2 milyar dolarlık tahminlerin üzerinde ve fakat 7.9 milyar dolarlık öngörümüzün
altında kaldı. Ocak-Eylül döneminde ihracat %13.7 artışla 113.0 milyar dolara yükselirken, ithalat -%2.7’lik daralmasıyla
176.5 milyar dolara indi. Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre ise, Ağustos’ta %72.9 ile üç yılın zirvesine ulaşan
ihracatın ithalatı karşılama oranı tahmin ettiğimiz gibi Eylül’de %65.3’e geriledi.
 Dış ticaret açığının bir kez daha beklentilerden iyi gelmesinin ardından, cari işlemler açığının Eylül’de 3.5 milyar dolar
civarında gerçekleşerek, 12 aylık cari açığın 56.5 milyar dolar ile 19 ayın en düşüğüne gerileyeceğini öngörüyoruz.
 Eylül rakamları iç talepte zayıflığın sürdüğüne işaret ederken, 1.3 milyar dolarlık altın ihracatı toplam ihracatı yukarı
çekmeye devam ediyor. Fakat daha da önemlisi altın hariç toplam ihracat, ürün ve ülke çeşitliliğinin pozitif etkisiyle
Eylül’de yıllık bazda %9.2 artarak yedi ayın en yüksek artışını gerçekleştirdi. İyi haber, AB ülkelerine yapılan ihracatın da
Eylül ayı itibarıyla %7 ile Kasım 2011’den bu yana en yüksek artışını kaydederek toparlanmış olması. Birleşik Arap Emirlikleri’ne yapılan ihracat Eylül’de 1.3 milyar dolarlık altın ihracatıyla geçen seneye göre 5.5 kat arttı. Bunun yanısıra bazı
gelişmekte olan ülkelere üç haneli yıllık ihracat artışları devam ediyor: Örneğin Libya’ya ihracat %378 ve Ürdün’e ihracat ise %143 arttı. Eylül’de gelişmekte olan ülkelere ihracat %32 artarken, Orta Doğu ülkelerine ihracat %65 oranında
yükseldi.
 Altın ihracatı Ocak-Eylül döneminde 10.7 milyar dolar ile toplam ihracatın %9.5’ine ulaştı. 2012’de yüksek tutarda gerçekleştirilen altın ihracatının sürmesi beklenmediğinden, yüksek baz etkisiyle 2013’te 12 aylık dış açığın ve dolayısıyla
cari açığın yavaşlamaya devam etmesi zor gözüküyor.
 Beklentilerimizin aksine, enerji hariç ithalat Ağustos’tan sonra Eylül’de de çift haneli oranda daralarak, iç talepte
daralmanın sürdüğüne işaret ediyor (bkz. Grafik II). Enerji hariç ithalat ikinci çeyrekteki -%7.3’lük düşüşten sonra üçüncü çeyrekte sınırlı yavaşlamayla -%6.5 oranında geriledi. Öte yandan enerji ithalatı ise, petrol fiyatlarındaki yıllık değişimin hız kesmesiyle ikinci çeyrekteki %11’den üçüncü çeyrekte %3.6’ya gevşedi. Daha önce de belirttiğimiz gibi,
Brent petrol fiyatlarının son çeyrekte 110 dolar civarında kalması durumunda, yıllık ithalat değişimi baz etkisiyle baskı
altında kalacaktır.
 Eylül’de ithalatın ana bileşenlerinin hepsi daralmaya devam etti. Üçüncü çeyrekte yıllık daralma oranı hem yatırım hem
de tüketim malında sırasıyla -%19 ve -%16’dan -%13 ve -%8’e sınırlı geriledi. Ara malı ithalatındaki yıllık değişim ise
ikinci çeyrekteki %2’lik artıştan -%3’lük düşüşe döndü. İç talepteki zayıf görünüme bağlı olarak, Merkez Bankası’nın
gevşek para politikasının likidite kanalıyla daha da belirginleşmesini bekliyoruz.
 Üçüncü çeyrek dış ticaret verileri ışığında yıllık büyüme oranının üçüncü çeyrekte %2.3 civarında gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Son çeyrekte beklenen toparlanma ise, iç talepte süregelen zayıflık nedeniyle sınırlı kalabilir. Geçen ayki
raporumuzda da belirttiğimiz gibi, 2012 yılı %3.5’lik büyüme tahminimiz aşağı yönlü riskler taşımakta...
Grafik I: İhracat ve İthalat (Yıllık Değişimler)
Grafik II: Enerji Dışı İthalat ve İç Talep (Yıllık Değişimler)
60%
60%
40%
20%
15%
40%
10%
21%
20%
20%
0%
5%
0%
0%
-5%
-6.4%
-20%
İhracat
-20%
İthalat
Kaynak: TÜİK, Odeabank Ekonomik Araştırmalar
Eyl-12
Haz-12
Mar-12
Ara-11
Eyl-11
Haz-11
Mar-11
Ara-10
Eyl-10
Haz-10
Mar-10
Ara-09
Eyl-09
-40%
-10%
-15%
-40%
-60%
-20%
Enerji hariç ithalat
İç talep
-25%
Kaynak: TÜİK, Odeabank Ekonomik Araştırmalar
Odeabank Ekonomik Araştırmalar & Stratejik Planlama
Eski Büyükdere Cd. No:26 Maslak 34467 Istanbul Tel: 0212 214 79 04
Serkan ÖZCAN, GMY
[email protected]
Ali KIRALİ, Direktör
[email protected]
Erkan DERNEK, Grup Müdürü
[email protected]
İnanç A. SÖZER, Müdür
[email protected]
Burada belirtilen bilgiler, Odea Bankası A.Ş. tarafından, güvenilirliğine ve doğruluğuna inanılan kaynaklardan, okuyucuyu bilgilendirmek
amacıyla derlenmiştir. Resmi kaynaklardan alınan bilgilere dayalı yapılan yorumlar ve tahminler, o tarihteki kanımızı yansıtmaktaysa da
bu bilgiler, hiçbir şekilde yatırım danışmanlığı faaliyeti olarak değerlendirilemeyecektir. Söz konusu kaynaklardaki hata ve eksikliklerden
ve bu bilgilerin kullanılmasından doğabilecek zararlardan dolayı, Odea Bankası A.Ş. hiçbir sorumluluk kabul etmez. İşbu rapor içerisindeki bilgilere ait telif hakkı Bankamıza ait olup, üçüncü kişilerce izinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz veya kopyalanamaz.