M. Meclisi B : 34 27 . 1 . 1970 O : 1 çelik, 33 251 ton pik boru

M. Meclisi
B : 34
çelik, 33 251 ton pik boru, 64 946 ton asit
sülfrik ve 11 758 ton süperfosfat imal ve istih­
sal etmiştir.
işletme ve ünitelerinin çalışma durumlarını
en iyi tarzda izah edecek prodüktivite rakamları
sonucu şu şekildedir :
Kok fabrikasında : Ocak saati basma is­
tihsal 1963 te 0,G61 e mukabil, 19G3 da 0,668 e
yükselmiş; işçi saati başına üretim 1,773 ton
1,772 ye düşmüştür.
Yüksek fırınlarda; fırın saati başına istihsal
1963 yılında 18,4 tona mukabil, 1966 da 19,1 e
yükselmiş; işçi saati başına üretim - sintel iş­
çiliği dâhil - 0,532 den 0,621 e yükselmiştir.
Çelikhanede : Ocak saati başına üretim 14,5
ten 15,1 e yükselmiş; işçi saati başına istihsal
ise 0,320 den 0,360 a yükselmiştir.
Mamullerin maliyeti, yıllar itibariyle, aşağı­
da ton fiyatı olarak gösterilmiştir.
Kok maliyeti : 1963 yılında 189,16 lira,
1964 te 202,93 lira, 1965 te 224,61 lira, 1966 da
219,31 lira.
Mali maden maliyeti : 19G3 te 409;19 lira,
1964 te 473,04 lira, 1985 te 572,23 lira, 1966 da
573,40 lira.
Çelik, Siemens martin : 1963 te 670r75 lira,
1964 te 688,48, 1965 te 762,95, 1966 da da
755,29 liradır.
34 lük hadde mamulleri : 1963 te 770,06 li­
ra, 1964 te 787,54 lira, 1965 te 868,53 lira ve
1966 da 856,90 liradır.
28 lik hadde mamulleri : 1963 te 888,32 li­
ra, 1964 te 906,37 lira, 1965 te 1 002,70 lira ve
1966 da 926,31 liradır.
12 ve 16 lık hadde mamulleri : 1963 te
1 014,95 lira, 1964 te 1 047,37 lira, 1965 te
1 155,66 lira ve 1966 da 1 169,67 Uradır.
Kontine hadde 1965 yılında istihsale girmiş,
1965 teki istihsal maliyeti, 1 438,89 lira, 1966
da 1 229,90 liradır.
Yıllar itibariyle istihsal maddelerinin mali­
yet fiyatlarında, yukarda arz edildiği gibi,
1963 yılma nazaran 1964, 1965 yılyarmda ar­
tışlar kaydetmiş, 1966 yılında ise, 1964, 1965 e
nazaran azalma olduğu görülmüştür. 1966
yılında maliyet fiyatlarının düşüşü, aynı yıl
içinde istihsalde meydana gelen artışın tabiî
bir neticesidir.
27 . 1 . 1970
O : 1
Yüksek fırınların hakiki kapasitesi yılda
600 000 ton sıvı maden olduğu halde, mezkûr
yıllarda 500 000 tonun üzerine çıkılamamıştır.
Hakiki kapasiteye ulaşılması halinde maliyet
fiyatlarında düşüş kaydedileceği izahtan vares­
te bulunmaktadır.
Hemen işaret edelim ki, bilhassa yarı ma­
muller dışında kalan tam mamuller, gerek
maliyet ve gerekse satış fiyatları bakımından
Avrupa piyasa fiyatlarına nazaran çok yük­
sek bulunmaktadır. Ortak Pazara iştirakimizin
kesinleştiği bu yılarda rekabet edebilme sevi­
yesine ulaşabilmemiz, önümüzdeki yıllarda bu
sahada büyük hamleler kaydetmemizle müm­
kün olabilecektir.
Mezkûr işletmelerde çalışan işçi miktarı;
1963 yılında montaj hariç - 7 719 iken, 1966 yı­
lında 8 065 e yükselmiş ve işçilik masraf lan da
85 milyondan 144 600 000 e çıkmıştır. Bu ar­
tış, tevzi ve montajdan aktarılan işçi adedi ve
toplu sözleşmenin işletmeye tahmil ettiği malî
külfetten ileri gelmiştir.
Memur ve hizmetliler sayısı 797 den 837 ye
yükselmiştir. Bunlarla ilgili ödemeler de 14,8
milyondan 17 834 434 liraya yükselmiştir, işçi
ve personel ücretlerinin maliyete tesiri % 20 22 civarında bulunmaktadır.
Türkiye Uemir ve Çelik işletmelerinin top­
tan bilanço safi kârı 1963 yılında 43 milyon
lira, 1964 yılında 22 132 000 lira, 1965 yılında
25 403 532 lira ve 1966 yılında ise 50 937 000
lira olmuştur.
işletmenin, kok kömürünü maliyetten aşa­
ğı bir fiyatla satmak mecburiyetinde bırakıl­
ması mevzuubahis üç yılda işletmeye 112 mil­
yon Türk lirası zarar meydana getirmiştir.
Temennilerimiz : Kömür fiyatlarının Ener­
ji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı tarafından
tâyin ve ilânı, kanuni durumu muvacehesinde,
yıllardan beri maliyetin altında bir fiyatla kok
kömürü satışı yapmak mecburiyetinde bırakı­
lan ve bu sebeple 440 sayılı Kanunun yürürlü­
ğe girişi tarihinden 1966 yılı sonuna kadar ce­
man 112 milyon lira civarında bir zarara duçar
edilen işletmenin, bu yönden tahaddüs etmiş
bulunan daha evvelki yıllar zararlariyle birlik­
te, bütçeden karşılanması için işletmece yapı­
lan talebin bir sonuca bağlanılması lâzımdır.