FARMASÖTİK KİRLENME VE ATIK İLAÇ TOPLAMA

X. ULUSAL EKOLOJİ VE ÇEVRE KONGRESİ
04-07 EKİM 2011, Çanakkale
FARMASÖTİKKİRLENMEVEATIKİLAÇTOPLAMASİSTEMLERİ
SibelGERMEYAN,OğuzÖZYARAL,SibelEMÜLveAyşenurCURABEYOĞLU
YeniyüzyılÜniversitesiSağlıkHizmetleriMeslekYüksekokuluTopkapı/İstanbul
İnsanveHayvansağlığında,TarımveHayvancılıktakullanılanilaçveatıklarının
çevrekirliliğineözellikledesukaynaklarınınbütünlüğüneverdiklerizarar21.yüzyılın
enönemliçevresorunlarındanbiriolarakgörülmektedir.
1999 ila 2000 yılları arasında U.S. Geological Survey tarafından yürütülmüş
olan çalışmanın sonuçlarına göre, pek çok su kaynağında antibiyotik, steroidler,
sentetik hormonlar ve toplumda sık kullanılan ilaçlardan en az bir veya birkaçının
bulunduğugösterilmiştir.
Çevre sularına karışan düşük miktarlardaki ilaçlarla sürekli temas hainde
kalmanınbalıkvediğersuculcanlılardafizyolojikvediğerdavranışsaldeğişikliklere
neden olduğu yapılan araştırmalarla gösterilmiştir. Ayrıca çevreye karışan düşük
miktarlardaki antibiyotiklerle sürekli temas ilaca dirençli mikroorganizma ve
bakterilerin ortaya çıkmasına neden olabilecektir.Bunun haricinde günümüzde
infertilite’nin erkeklerdedahasık gözükmesifarmasötükkirlenmesin nedenolduğu
diğerbirsağlıksorunudur.
Kullanılmayan ilaçların çöp ve kanalizasyon sistemine atılması da doğaya
karışmayollarındanbirisidir.Bununharicindeidrarvedışkıilekanalizasyonsistemine
karışan kullanılmış ilaçlar,atık su arıtım sistemlerinin bazı ilaçlarda yetersiz
kalması,hayvancılıktakullanılanhormonveantibiyotiklerinyeraltısularınakarışması
farmasötikkirlenmeyenedenolandiğerunsurlardır.
Evlerdekullanılmayanilaçlarailemiz,toplumumuzveçevremiziçinbazıriskler
taşımaktadır.İlaç
suistimali,
hatalı
ilaç
kullanımı,
çocuklarda
kaza
zehirlenmeleri,intihar girişimleri bu risklerin bazılarıdır. ABD,AB, Kanada ve
Avusturalya’dauygulanmaktaolanilaçtoplamasistemleriileburisklerkontrolaltına
alınabilir.
AnahtarSözcükler:Farmasötikkirlenme,atıkilaçlar,çevreselkirlenme
101