28 17-3-1034 C

İ : 28
17-3-1034
C : 1
leri ne olacak yolunda istisnalar koyan bu ka­
da elli lira gibi az bir ücrete razı olmuş ise adı­
nunun bir maddesinde muharrirler için şöyle
nın memur olması, o adamın sattığı işin kıyme­
bir noktai nazar kabul etmiştir. Muharrir ve tini değiştiriyor mu? Havadis toplasa, haber
müellif kendi dimağı faaliyetile hayatını kazan­
yazsa memur ve müstahdemdir. Bunun için ta­
mış oldukça ve bir yere bağlanmadıkça, müsta­
mamen arkadaşlarımla beraberim, fakat Ahmet
kil oldukça her tarafa müfit olabilir ve kimse­
İhsan Beyden istirham etmek isterim ki Hüseyin
ye bağlanmamak şartile şu veya bu müessese ile
Rahmi Bey, Halit Ziya Bey ve saire ve saire
akıt yapmayarak hayatını kazanan zevatı ka­
tefrika yazdığı zaman kendisinin müstahdemi mi,
nun şayanı sahabet görmüştür ve bunları vergi­
memuru mu olmuşlardır? Hâkimiyeti milliyeye
den istisna etmiştir. Fakat bir zat kudreti ve ik­
Roman yazan ve yazacak olan Yakup Kadri Bey
tidarı ile her hangi bir müesseseye kendiayda 150 - 300 lira almakla memur ve müstah­
dini mal etmek iktidarını iktisap etmiş­
dem mi olmuştur? Hayır olmamıştır.
tir ve sermayei maneviyesini satmak sureİşte arkadaşlar bir eserin telifi için çıksın,
tile hayatı maddiyesini temin- etmek vaziyetini
çıkmasın yüz lira vereceğim derse o muharrir *
temin' etmek vaziyetindedir. Bu müstahdem
alacağı bu yüz lira ile memur veya müstahdem
mevkiine geçince, yani patronun tahtı em­
vaziyetine mi girer? Hayır burada memur ve
rinde çalışmak mevkiine gelince; kazanç kanu­
müstahdem vaziyeti yoktur, yalnız kendisin­
nundan hariç olmak yolunu tutmuştur, ve bu
den alacağı hakkı telifi alır. Bunu almaklada
hattı hareketi takip etmiştir. Onun içindir ki
müstahdem vaziyetine girmiş olmaz. Bir tak­
vergiye tâbi olması noktasında encümen arka­
rir takdim ediyorum. Kabulünü rica ediyorum,
daşlarımız heyeti muhteremenize arzedilen şekli zannediyorum ki arkadaşımın noktai nazarları
muvafık görmüştür ve bunda İsrar ediyor.
varit değildir.
HAKKI TARIK B. (Giresun) — Efendim,
AHMET İHSAN B. (Ordu) — Efendim, mu­
arkadaşımın,takdirine hürmetten başka elimden
harrirler ya bir müessesede aylıkçı olurlar, ve­
bir şey gelmez. Yalnız hâsıl olacak vaziyeti ev­
yahut yazılarını götürüp satarlar. Aylıklı olan­
velce biraz arzetmiştim. Şimdi gene ayni mev­ lar müstahdemdir, ve o müessese sahibinin
zua gireceğim. Refik Şevket Bey arkadaşımızın
verdiği beyannamede dahildir. Müessese sahibi
noktai nazarına göre bir bankada faraza mu­
bunların isimlerini maaşlarını beyannameye ya­
hasebecilik eden bir zat, bir ecnebi dilinden bir
zar maliye şubesine verir. Bu beyannameye gi­
kitap tercüme etse ve bunu bir kitapçıya veya
renler
ister resim yapsın, ister yazı yazsın vergi
bir gazeteye getirse, bundan dolayı bittabi faz­
verir,
memurdur.
la mesaisi karşılığı olarak getirdiği bu eserinden
Açıktan eser verenler; bir yerde memurdur.
dolayı bir şey vermiyecek. Bir banka muhase­
yahut
değildir. Yazı yazar getirir ve yazısını
becisi italyanca biliyor. Bir eser tercüme et­
satar,
Bunlar beyannamenin içine girmez ve
miştir, satıyor. Bu sattığı eserden dolayı ken­
vergi vermezler. Maddenin içindeki tasrih doğ­
disine temin ettiği paradan kazanç vergisi ver­
rudur. «Bunları, bunları, bunları, forma halin­
miyor. Bu zat hayatını eğer münhasıran kale­
de yapanlar muaftır» denir. Antın parantez
mde kazanan bir zat ise o diyor ki kazanç ver­
müstahdem olan bundan müstesnadır kaydi ya­
gisi vermelidir. Zannediyorum ki aksini himaye
zılır ve madde böyledir. Aksi takdirde (ekriven
etmelidir. Şimdi hayatını tamamen kalemile ka­
liberal), serbest yazı getirenleri bulamayız.
zanan bir arkadaş vaziyetinde ise bana geliyor,
REİS — Efendim, mesele anlaşıldı. Takrir­
diyor ki; be senede iki roman yazarım, bu iki
leri okutup reyinize arzedeceğim.
romanı Uyanış mecmuasına vereceğim. İki ro­
man için pazarlık ediyorum, senede 300, 500 li­
Yüksek Reisliğe
ra vereceğim. Bundan dolayı kazanç vergisi
Üçüncü
maddenin
15 inci fıkrasında (tefri­
vermen lâzım. Halbuki o zate ben diyorum ki,
sen iki roman yazacaksın, ben bunu gazeteye ka) kelimesinden sonra (fıkra) kelimesinin ilâ­
vesini rica ederiz.
veya mecmuaya koysam da koymasam da sana
Malatya
Giresun
İsparta
ayda yüzer liradan senede 1 200 lira vereceğim.
Muttalip
Hakkı Tarık
Kemal
Hayır olmaz diyor.
MUHTELİT ENCÜMEN M. M. REFİK ŞEV­
Şimdi aradaki adaletsizliği zannediyorum ki
gözünüzün önüne koyabildim, yaptığı işten do­
KET B. (Manisa) — Buna biz de muvafakat edi­
layı mesaii fikriyesinin mahsulünü satmaktan yoruz.
ibarettir. Bu daha iyi para ile satıyor. Hayır
REİS — Buna encümen de muvafakat ediyor.
ondan alacaksınız, beri tarafta* ilâvei mesai ola­
Öteki takriri okutuyorum.
rak her hangi bir kitap, her hangi bir tablo, her
Yüksek Reisliğe
hangi bir nota, vücude getirmiş ve bundan bin,
Üçüncü maddenin 15 inci fıkrasında (bu işler­
iki bin lira almış ise onun karşılığı olarak daha
çok mesaii fikriye vermiştir. Ondan bir şey kes- j den dolayı) diye başlayan muterize ibaresinin
miyoruz. Diğeri hayatını temin etmek için ay- I yalnız (bu işlerden dolayı) şeklinde bırakılarak
- 69 -