up,over kanseri,kadınlarda kısırlık,progesteron,fsh,evde ovülasyon

advertisement
DETAYLI KADIN CHECK- UP
Detaylı kadın check-up programında : tam kan sayımı anemi (
kansızlık ), enfeksiyon hastalıklarının taraması, tam idrar
tahlili, açlık kan şekeri, 3 aylık kan şekeri bilançosu, vücut
insülin direnci, kan insülin seviyesi, böbrek fonksiyonları,
karaciğer fonksiyonları, kan yağları ve kolesteroller in
analizi, kalp fonksiyonları ve EKG, bağırsak gizli kanama
taraması, dışkı mikroskobisi ve parazit taraması, kalsiyum
miktarı, over ve meme kanseri ön taraması, hepatit B virüs
taşıyıcılık ve aşı taraması, hepatit A taraması, tiroit
fonksiyonları taramaları yapılmaktadır.
Not: Ücret bilisi sadece telefonla verilebilmektedir 0216 369
31 88
Detaylı kadın Check
testlerini kapsar.
Up
programı
aşağıdaki
Testler :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
TAM KAN SAYIMI ( HEMOGRAM ),
SEDİMENTASYON,
TAM İDRAR ANALİZİ,
DIŞKIDA GİZLİ KAN,
DIŞKI MİKROSKOPİSİ VE PARAZİT ARAŞTIRMASI,
AÇLIK KAN ŞEKERİ,
HBA1C ( 3 AYLIK KAN ŞEKERİ BİLANÇOSU ),
HOMA – IR ( İNSULİN DİRENCİ ),
İNSULİN,
ÜRE,
KREATİNİN,
ÜRİK ASİT,
Na, K, Cl ( ELEKTROLİTLER ),
TOTAL KALSİYUM,
SGOT ( AST ),
laboratuvar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
SGPT ( ALT ),
GGT ( GAMMA GLUTAMİL TRANSFERAZ ),
LDH ( LAKTAT DEHİDROGENAZ ),
ALP ( ALKALEN FOSFATAZ ),
TOTAL KOLESTEROL,
HDL KOLESTEROL,
LDL KOLESTEROL,
VLDL KOLESTEROL,
TRİGLİSERİD,
Ca 125 ( OVER KANSER TARAMASI ),
Ca 15-3 ( MEME KANSER TARAMASI ),
CRP,
ROMATOİD FAKTÖR,
HBs Ag ( HEPATİT B ANTİJENİ ),
ANTİ HBs ( HEPATİT B ANTİKORU ),
ANTİ HAV TOTAL ( HEPATİT A ANTİKORU ),
TSH ( TROİD STİMULAN HORMON ),
T3 (TRİİODOTRİONİN ),
T4 ( TETRAİODO TRİONİN ),
EKG ( ELEKTROKARDİOGRAFİ ).
OVER KANSERİ
Yumurtalık kanseri; Over tümörü;
Over hücrelerinden kaynaklanan kanserdir. Kadınlarda
yumurtalıklara over denir. Over ler döllenme için gerekli
yumurtaların hazırlandığı ve kadın hormonlarının kontrolünde
çalışan bir organdır. Kadınlarda en sık görülen tümörlerden
biridir. her 100 kadından biri over kanserinden ölmektedir.
Sinsi bir tümördür, teşhis konulduğunda hastaların % 70 inde
hastalık ilerlemiştir. Bu nedenle düzenli muayene ve erken
teşhisi çok önemlidir.
Over hücrelerinin kontrol dışı çoğalmaya başlaması sonucu
ortaya çıkan over kanseri çevreye ve diğer uzak organlara
yayılarak hastanın ölümüne neden olabilir. Over kanserleri
hiçbir şikayete sebep olmadan büyük boyutlara ulaşabilirler.
Hastada hiçbir şikayete neden olmadan etrafa ve birçok organa
yayılabilirler. Muayene sırasında kolayca fark edilmezler.
Teşhis edildiklerinde hastaların % 70 inde tümör büyümüş ve
etrafa yayılmış olur. Şikayete neden olmadan büyümeleri ve
teşhis edildiğinde yayılmış olmaları nedeniyle over tümörleri
tehlikelidir.
Over kanserlerinin büyük kısmı epiteliyal kanserlerdir. %20 si
Germ hücreli tümördür kalanı ise stromal hücrelidir ve hormon
ürettiğinden şikayete neden olur.
Over kanseri neden olur?
Over kanserlerinin sebebi bilinmemektedir ancak aşağıda
sayılan
risk
faktörleri
over
kanseri
gelişimini
arttırmaktadır.
Over kanseri riskini arttıran faktörler :
Ailede over kanseri hastası olması;
Özellikle anne,
Kız kardeş,
Kız evlatta over kanseri olması,
50 yaş üstü,
Menstrual adet hikayesi:
İlk adet 12 yaşından önce ise,
Çocuk doğurmamış,
İlk çocuğu 30 yaş üstünde doğurmuş,
Geç menopoza girmiş ise,
Öz geçmişinde;
Meme tümörü,
Kolon tümörü hikayesi varsa;
Bazı genlerinde mutasyon var ise özellikle:
BRCA 1,
BRCA 2 gen mutasyonları taşıyor ise
5 yıldan uzun süre kesintisiz doğum kontrol hapı
kullanıyor ise;
over kanseri gelişme riski diğer insanlardan yüksektir.
Over kanserinin belirtileri nelerdir?
Over kanserleri büyük boyutlara ulaşmadan pek bir şikayete
neden olmaz. Over kanserleri hep ileri evrelerde şikayete
neden olmaya başlarlar buda hastalığın tedavisini çok
güçleştirir. Bu nedenle over kanserlerinin teşhisi düzenli
jinekolojik muayene ve tetkiklere bağlıdır. Over kanserleri
büyük boyutlara ulaşmaya başlayınca aşağıdaki şikayetlere
neden olurlar:
Karında rahatsızlık hissi, karın ağrısı,
Gaz,
Hazımsızlık,
Karında basınç, şişkinlik, gaz, geğirme hissi ve
kramplar,
Karında su toplanması,
Bulantı, ishal, kabızlık, sık idrara gitme,
İştahsızlık,
Hafif bir yemekten sonra aşırı şişkinlik, doygunluk,
Açıklanamayan kilo alma yada kilo verme,
Anormal vajinal kanama,
Tüylenme artışı, seste boğuklaşma ve kabalaşma,
Akne, sivilce,
Adet düzensizliği yada adet kesilmesi.
Yukarıdaki
şikayetler
birçok
başka
sebebe
de
bağlı
olabileceğinden kolayca geçiştirilir ve atlanır. Buda teşhisin
gecikmesine ve over kanserinin daha da yayılmasına neden olur.
over kanseri teşhisi nasıl konur ?
Over kanserinin teşhisi muayene ve testler ile konur.
Jinekolojik muayene ve ultrason ile birlikte laboratuar
testleri yapılır, kan alınarak yapılan bu testler erken
teşhiste çok değerlidir. Şüphe var ise baryumlu barsak
filmleri ve tomografi teşhise yardımcı olur.
Over kanserinde laboratuvar testleri:
CA – 125 kan testi ( over kanserinde yükselir ),
HE4 testi ( CA-125 ile birlikte kullanıldığında daha
değerlidir ).
Bu iki basit kan testi over kanserinin erken teşhisinde çok
değerlidir.
Over kanseri tedavisi:
Over kanserinin tedavisi kanserin cinsine ve yaygınlığına
bağlı olarak değişir. Yayılmış tümörlerde tedavi şansı
azalmaktadır. Epitelyal tümörlerin yaklaşık % 75 i teşhis
edildiği anda ileri seviyede yayılmış haldedir. Çok ileri
vakalara cerrahi yapılamaz.
Over kanseri tedavisinde cerrahi halen ilk basamakta dır.
Cerrahi yapılabilen hastalara ameliyat sonrası kemoterapi ve
gerekir ise radyoterapi yapılır. Cerrahide amaç kanser
kitlesini etrafındaki lenf bezleri ile birlikte çıkartmaktır.
Kemoterapide ise amaç cerrahi olarak alınamayan hücrelerin
ilaçlar ile yok edilmesini sağlamaktır. Kemoterapi ilaçları
kanser hücreleri ile birlikte birçok normal hücreyi de zedeler
yada öldürür, bu nedenle çok yan etkiye neden olur. Radyo
terapi kanser hücrelerini öldürmek ve kanser kitlesini
küçültmek için kullanılan bir tedavi yöntemidir.
Over kanserinden korunma:
Over kanserinden korunmanın kesin bir yolu, yöntemi yoktur.
Bilinen en güvenli korunma yolu düzenli jinekolojik muayene ve
testlerin yapılmasıdır. Over kanserlerinde erken teşhis hayat
kurtarır. Özellikle üreme çağı dışında jinekolojik muayene çok
önemlidir. Over kanseri risk faktörlerinden biri var ise
düzenli jinekolojik muayene ve testlerinizi ihmal etmeyiniz.
Referanalar:
1. American Cancer Society
http://www.cancer.org/
2. CancerCare
http://www.cancercare.org/
3. Gynecologic Cancer Foundation
http://www.wcn.org/gcf/
4. National Cancer Institute
National Institutes of Health
http://www.cancer.gov/
5. Canadian Cancer Society
http://www.cancer.ca/
6. The Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada
http://www.sogc.org/
7. Ovarian cancer. National Cancer Institute, National
Institutes of Health (NIH) website.
http://www.cancer.gov/ . June 10, 2008.
Available
at:
8. What is ovarian cancer? American Cancer Society website.
Available
at:
http://www.cancer.org/docroot/CRI/content/CRI_2_2_1X_What_is_o
varian_cancer_33.asp?sitearea= . Updated February 6, 2008.
June 10, 2008.
9. 9/18/2009 DynaMed
Systematic
Literature
Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : FDA clears a
test for ovarian cancer. US Food and Drug Administration
website.
Available
at:
http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm1
82057.htm . Published September 11, 2009. September 18, 2009
KADINLARDA KISIRLIK
İnfertilite, Kadın İnfertilitesi.
Kısırlık ne demektir?
Kısırlık bir yıl denemeyi takiben gebe kalmamaktır. Bu bir yıl
boyunca korunmasız ve düzenli cinsel teması takiben hamile
kalamamak anlamına gelmektedir. Kısırlığın nedenlerinden üçte
biri erkek, üçte biri kadın üçte biri ise hem erkek hem kadını
ilgilendiren sebeplerden kaynaklanır.
Kadınlarda Kısırlık sebepleri:
Kadınlarda gebelik birçok faktörün düzenli şekilde yan yana
gelmesine bağlıdır.
Ovülasyon
çıkması,
olmalı:
kadın
overlerinden
yumurtanın
Yumurta fallop tüplerine geçebilmeli: döllenme fallop
tüpleri içinde olur,
Yumurta sperm tarafından döllenmeli ve buradan uterus
içine gidebilmelidir,
Uterus duvarına tutunabilmelidir, burada 40 haftada
olgunlaşarak doğum gerçekleşir.
Kadınlarda kısırlık araştırmaları en sık sebebin ovülasyon
yada fallop tüplerinden kaynaklandığını göstermiştir.
kadınlarda kısırlık sebeplerinden bir çoğu tedavi ile
düzeltilebilmektedir.
Ovülasyon problemlerine bağlı kısırlık:
Overlerden yumurta salınamaması en sık görülen kısırlık
sebebidir. Kadın kısırlıklarının %40 sebebi overlerden
yumurtanın salınamamasıdır. Overlerden yumurta çıkmaması:
Hormonsal bozukluklara,
Polikistik over sendromuna,
Ovülasyon hastalıklarına,
Over kistlerine bağlı olabilir.
Fallop tüplerinden kaynaklanan kısırlık:
Fallop tüpleri zedelenmiş veya tıkalı ise yumurta döllenmek
için buraya giremez yada döllense de uterusa gidemez ve
gebelik oluşamaz. Fallop tüplerini bozan ve tıkayan en sık
sebepler şunlardır:
Pelvik inflamatuar hastalıklar ( PİD),
Endometriozis,
Fallop tüplerinin yapısını bozan ameliyat ve
operasyonlar,
Dış gebelik
Doğum defektleri nedeniyle fallop tüpleri bozulur ve
gebelik oluşamaz.
Kadın kısırlığını arttıran sebepler nelerdir?
Aşağıdaki faktörler kadınlarda kısırlık şansını arttıran
faktörlerdir;
Yaşın 35 üstünde olması: 35 yaş üstü gebe kalma şansı
düşmeye başlar,
Obezite,
Aşırı düşük kilo,
Aşırı egzersiz,
Kronik hastalıklar:
Diyabet,
Lupus eritematozus,
Artitis,
Hipertansiyon,
Astım,
Sigara,
Aşırı kafein tüketimi,
Alkol,
İş yerinde
Aşırı sıcak ortamda çalışmak,
Toksik gaz ve maddelerle karşılaşmak,
Kimyasal maddeler,
Pestisit gibi böcek – haşere ilaçlarına maruz
kalmak,
Radyasyon,
Aşırı stres,
Hastalıklar:
Pelvik İnflamatuar hastalık,
Endometriozis,
Poikistik over,
Dış gebelik,
Böbrek yetmezliği,
Siroz,
Hipofiz tümörü,
Anoreksiya nevroza,
Hipotiroidi,
Hipertiroidi,
Diyabet ( kontrolsüz diyabet ),
Uterusta bozukluklara neden olan hastalıklar ve
cerrahiler,
Pelvis ve uterus cerrahi girişimleri,
Ülseratif kolit,
Kron hastalığı,
Epilepsi,
Cushing hastalığı,
Ağır anemi,
Kan hastalıkları,
HİV enfeksiyonu,
Böbrek hastalıkları,
İlaçlar:
Asetaminfen, parasetamol,
İbuprofen,
Ağrı kesiciler,
Antibiyotikler,
Depresyon ilaçları,
Kemoterapi ilaçları,
Gebe kalmak amacı ile bir yıl korunmasız düzenli cinsel teması
takiben başarı sağlanmaz ise mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Kadın kısırlığında teşhis:
Kadın kısırlığı araştırılırken doktor muayenesi ve şikayetler
çok önemlidir, hastanın tüm bilgileri detayı ile anlatması
teşhise yardımcı olur. Kesin teşhis laboratuar testleri ve
radyolojik laparoskopik incelemeler ile konur. Hastadan şu
testler istenmelidir:
İdrar ve kan testleri: hormon düzeyleri için,
Luteinizan hormon (LH)
Follikül –stimülan hormon (FSH)
Prolaktin (PRL)
Estradiol
Progesterone
Estrojen
DHEA-S
T3, T4, TSH
Bazal vücut ısı takibi: bazal ısı ovülasyon sırasında
artar ve adetin ikinci yarısında yüksek kalır, gebelik
oluşursa tüm gebelik süresince yüksek kalır. Hastadan
her gün ateşini ölçmesi istenir.
Cinsel yolla bulaşan hastalık taraması,
Endometrial biyopsi: ovülasyon uterus içini
değiştirmelidir.
Histerosalpengografi ( HSG): uterus ve fallop tüplerini
gösteren filmdir,
Trans vajinal ultrason: pelvik organların durumunu
gösteren ultrasondur,
Laparoskopi: fallop tüpleri, overler ve uterusa bakmak
için karın içine kamera sokulmasıdır.
Kadın kısırlığında tedavi:
Kısırlık tedavisi sebebe yönelik olarak yapılır. Tedavi
genellikle uzun ve zahmetlidir.
Tedavide ilk basamak hayat tarzı değişiklikleridir:
Cinsel aktivite zamanlaması yapılmalı, bazal ısı
ölçülmeli ve ısının arttığı dönem seçilmelidir,
Kilo kontrolü sağlanmalı,
Sigara ve alkol tüketiminden kaçınılmalı,
Aşırı egzersiz yapılmamalı,
Stres azaltılmalı ve depresyon tedavi edilmelidir.
İlaç tedavisi:
Hormon tedavisi,
Altta yatan hastalıkların tedavisi amacıyla ilaç
tedavisi,
Ovülasyon sağlayıcı ilaçlar çoğul gebeliklere neden
olabilir.
Cerrahi tedavi:
Tıkalı fallop tüplerini açmak amacıyla,
Uterus anormalliklerini düzetmek,
Over kistlerini almak,
Fibroid ve yapışıklıkların düzeltilmesi
cerrahi girişim yapılabilir.
amacıyla
Yardımcı üreme yöntemleri:
Yardımcı üreme yöntemleri yumurta ile spermin yan yana
gelmesini ve embriyo oluşmasını kolaylaştıran teknik
yöntemlerdir. Yukarıdaki önlemler gebelik sağlamak için
yetersiz kaldığında yardımcı üreme yöntemlerine baş vurulur.
a. Artifisyel inseminasyon (yapay döllenme): erkekten
alınan sperm özel bir işlemden geçirilerek direk
olarak kadının serviks yada uterusunun içine verilir,
b. İn vitro fertilizasyon ( IVF= Tüp Bebek ):
kadından alınan yumurta laboratuarda erkek spermi ile
döllenir. 2- 3 gün laboratuarda yumurtanın embriyo
hale gelmesi beklenir. Daha sonra embriyo ana rahmine
yerleştirilir.
c. Gamet yada Zigot transferi ( Gamete or Zygote
intrafallopian transfer ) = GIFT yada ZİFT denir:
anneden alınan yumurta ve sperm laboratuarda
döllenir. 2-3 gün beklenir oluşan embriyo annenin
fallop tüplerine yerleştirilir, kendisi oradan rahme
iner.
d. Blastokist tüp transferi ( blastocyst
intrafallopian transfer): anneden alınan yumurta ve
sperm laboratuar ortamında blastokist oluşana dek
büyütülür. Daha sonra ana rahmine aktarılır.
e. İntrastoplazmik sperm enjeksiyonu: tek bir yumurta
içine bir spermin enjeksiyon ile sokulmasıdır. Oluşan
embriyo daha sonra ana rahmine aktarılır.
Kadınlarda kısırlıktan korunma :
Kadınlarda kısırlıktan korunmak amacıyla aşağıdaki önlemler
alınabilir:
Sigara içmemek,
Aşırı alkol kullanmamak,
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak,
Uygun vücut kilosunu sağlamak,
Stresten uzak durmak, her tür jinekolojik şikayette
derhal doktora gitmek kısırlıktan korunmak için
gereklidir.
Referanslar:
1. The American College of Obstetricians and Gynecologists
http://www.acog.org/
2. American Society for Reproductive Medicine
http://www.asrm.org
3. The Hormone Foundation
http://www.hormone.org/
4. RESOLVE: The National Infertility Association
http://www.resolve.org/
5. SexualityandU.ca
http://www.sexualityandu.ca/home_e.aspx/
6. Womens Health Matters
http://www.womenshealthmatters.ca/index.cfm
7. American Medical Association website. Available at:
http://www.ama-assn.org/ .
8. Cronin M, Schellschmidt I, Dinger J. Rate of pregnancy
after using drospirenone and other progestin-containing oral
contraceptives. Obstet Gynecol . 2009;114:616-622.
9. Female Infertility Best Practice Policy Committee of the
American Urological Association; Practice Committee of the
American Society for Reproductive Medicine. A practice
committee report: optimal evaluation of the infertile female.
American Society for Reproductive Medicine . 2000;86:S264S267.
10. Infertility. American College of Obstetricians and
Gynecologists
website.
Available
at:
http://www.acog.org/publications/patient_education/bp137.cfm .
Published 2007. Accessed July 8, 2008.
11. Infertility. International Council
on
Infertility
Information
Dissemination
website.
Available
http://www.inciid.org . Accessed July 8, 2008.
at:
12. RESOLVE website. Available at: http://www.resolve.org .
Accessed July 8, 2008.
13. 6/5/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php : Luttjeboer FY,
Verhoeve HR, van Dessel HJ, et al. The value of medical
history taking as risk indicator for tuboperitoneal pathology:
a systematic review. BJOG. 2009;116:612-625
PROGESTERON
Progesteron hormonu beyinden gelen uyarıcı hormon olan LH
sayesinde overler den salgılanır. Etkisini kadın cinsel
organları üzerinde gösterir. Östrojenin etkisini azaltır, eğer
döllenme olduysa bunun uterusa tutunmasını kolaylaştırıcı
ortamı hazırlar, gebeliğin başlamasını ve sürmesini sağlar,
meme dokusunu geliştirir süt salınımına hazırlar.
Progesteron için normal Değerler:
Erkek: 0.1-1 ng/ml
Kadın:
Faliküler Faz: 0.2-1.4 ng/ml
Luteal Faz: 4-25 ng/ml
Menopoz: 0.1-1 ng/ml.
Progesteronu arttıran sebepler
Gebelik,
Böbreküstü bezi tümörleri ve hastalıkları,
Bazı over tümörleri.
Progesteronu azaltan sebepler
Kalıtsal , genetik hastalıklar,
Over metabolizmasının bozulduğu düzensiz adetler,
Beyin hipofiz hipotalamus hstalıkları,
Tiroid hastalıkları progesteron miktarını düşürür.
FSH
FSH, Follikül Stimulan Hormon
Beynin Hipofiz bölgesinden salgılanır, LH hormonuyla beraber
erkeklerde testislerin, spermin, kadınlarda overlerin
olgunlaşmasını ve cinsel karakterlerin belirlenmesini sağlayan
hormonları salgılatır.
FSH için normal değerler:
Erkek: 1.7_12mlu/ml
Kadın:
Ovulasyon: 6.3_24 mlu/ml
Faliküler faz: 2.9_12 mlu/ml
Luteal faz: 1.5_ 7.0 mlu/ml
Menopoz: 17_95 mlu/ml
FSH’ın Arttığı Durumlar:
• Menopoz
• Kalıtsal genetik hastalıklar.
FSH’ın Azaldığı Durumlar:
• Ergenlik öncesi,
• Beynin hipofiz hipotalamus bölgesi hastalıklarında FSH
düşer.
EVDE OVÜLASYON TESTİ
Ovulation home test; Luteinizing hormone urine test (home
test); Ovulation prediction test; Urinary LH immunoassays; Athome ovulation prediction test; LH urine test;
Evde ovülasyon testi nedir?
Gebe kalmak için en uygun zamanın tespit edilmesi amacıyla
evde yapılan testdir.
İdrardaki Lüteinizan Hormon (LH) miktarını ölçerek en uygun
zamanı gösterir. LH miktarı ovülasyon olduğu zaman artar. Bu
artış overlerin bir yumurtayı döllenmek üzere serbest
bıraktığını gebelik için en uygun zaman olduğunu gösterir.
Evde ovülasyon testi nasıl yapılır?
Bu test kitleri eczanelerden temin edilir. Bu bir laboratuvar
testi değildir.
Bu test kutusu içinde 5 yada 7 test çubuğu çıkar. Normalde 28
günde bir adet gören kişilerde yumurtlama ( ovülasyon ) son
adet tarihinden itibaren 11 ila 14. günler arasında olur. Bu
gebelik için en uygun zamandır. Adet düzensizliklerinde yada
bu dönemin tahmin edilemediği durumlarda evde ovülasyon takibi
ile gebelik için en uygun zaman tespit edilir.
Bu amaçla test çubukları adetin 11. Gününden itibaren birkaç
gün arayla idrara daldırılarak uygun zaman yakalanmaya
çalışılır. Test LH miktarının arttığı zamanı yakalar.
Test ya test çubuğunun üzerine işeyerek ya da temiz bir kaba
yapılan idrarın içine batırılarak yapılmalıdır. Test çubukları
renk değişikliği ile uygun zamanı gösterir. Pozitif sonuç (
yani LH da artış ) 24- 36 saat sonra ovülasyon olacak anlamına
gelir.
Düzensiz adetlerde bu artışı yakalamak zor olabilir. Test
süresince aşırı su içilmemelidir. LH miktarını düşüren ilaçlar
kesilmelidir.
LH miktarını düşüren ilaçlar:
Östrojen,
Progesteron,
Testosteron.
Östrojen ve progesteron doğum kontrol haplarında ve hormon
replasman tedavileri içinde bulunabilir.
Klomifen sitrat LH miktarını arttıran ovülasyonu tetikleyen
bir ilaçtır. Bu ilaç kullanılıyor ise evde ovülasyon testleri
ilaç kesildikten 3 gün sonra yapılmalıdır.
Evde ovülasyon testleri büyük doğrulukla ovülasyon zamanını ve
gebe kalmak için en uygun tarihi söyler.
Evde Ovülasyon testi için normal değerler:
Testin pozitif olması önümüzdeki 24 -36 saat içinde ovülasyon
olacağını gösterir.
Evde ovülasyon testi pozitif olmuyor ise ya da bu teste rağmen
aylarca gebe kalma şansınız olmadı ise mutlaka doktorunuza
danışınız.
Evde ovülasyon testleri evde fertilite monitörleri ile aynı
şey değildir. Evde fertilite monitörleri tükürükteki
elektrolitler, idrardaki LH miktarı ve bazal ateş ölçerek
değerlendirme yaparlar.
Referanslar:
1. Falcone T. Women’s health. In: Carey WD, ed. Cleveland
Clinic: Current Clinical Medicine 2010. 2nd ed. Philadelphia,
Pa: Saunders Elsevier; 2010:section 14.
2. Fritz MA, Speroff L. Induction of ovulation. Speroff L,
Fritz MA, eds. Clinical Gynecologic Endocrinology and
Infertility. 8th ed. Philadelphia, Pa: Lippincott Williams &
Wilkins; 2011:chap 31
ESTRADİOL
Estradiol testi; E2; Estradiol, Östradiol,
Kanda bulunan estradiol miktarını gösteren laboratuvar
testidir.
Estradiol ( ÖSTRADİOL ) en aktif kadınlık hormonlarından
biridir. Kadınlık özelliklerini sağlayan ana hormondur, dişi
cinsel organlarının gelişimi ve cinsel olgunluğa erişmesini
sağlar. Beyinden gelen uyarıcı hormonlar (LH- FSH) sayesinde
over ler den yani yumurtalıklardan, böbrek üstü bezlerinden ve
gebelik sırasında plasentadan salgılanır. Gebelikte estradiol
uterusun ve bebeğin gelişiminde önemli rol oynar. Kadınlarda
progesteron hormonuyla birlikte yumurtlama ve adetleri
düzenler, uterus, overler, meme dokusu ve dış genital
organların gelişmesini sağlar. Erkekte testislerden az
miktarda salgılanır ve prostat ile meme dokusunun gelişmesinde
rol alır. Estradiol yağ dokusunun kadın tipi gelişmesini
sağlayan hormondur. Kadın tipi yağlanmayı estradiol sağlar.
Estrojen terapisi, estrojen içeren ilaçlar ve doğum kontrol
ilaçları estrojen seviyesini değiştirir laboratuvar testi
sonucu nu etkilerler.
Estrojen miktarına neden bakılır?
Gebelik sırasında plasentanın durumunu görmek için,
Over ler, böbrek üstü bezleri ve beyin arasındaki
hormonsal döngünün nasıl çalıştığını görmek amacıyla,
Over tümörlerinin teşhisinde,
Kadın ve erkekte beklenen vücut karakterlerinin
olgunlaşmadığı durumlarda,
Adet kesilmesinin sebebini araştırmakta,
Menopoz – pre menopoz tespitinde,
Tüp bebek uygulamalarının takibinde,
Kısırlık araştırmasında estradiol miktarına bakılır.
Estradiol normal değeri nedir ?
Kadınlarda adet süresince estradiol miktarı değişir.
Erkek: <62 pg/ml
Kadın:
Folüküler Faz: 1-147 pgr/ml
Ovülasyon: 93-404 pg/ml
Luteal Faz: 29-318 pg/ml
Menopoz: <58 pg/ml
Estradiol miktarını yükselten sebepler:
Beklenenden yüksek estradiol over tümörünün belirtisi
olabilir,
Follikül kistleri,
Endometriyozis sırasında estradiol artar.
Estradiol miktarını düşüren sebepler:
Menopoz, Over yetmezliği,
Genetik, kalıtsal hastalıklar, Turner sendromu,
Beyin, hipofiz, hipotalamus hastalıkları
Kronik böbrek hastalıkları,
Tiroid hastalıkları,
Şeker hastalığı.
Hızlı kilo kaybı yada aşırı zayıf kişilerde esrojen
seviyesi beklenenden düşük bulunur.
Referanslar:
Webster RA. Reproductive function and pregnancy. In: McPherson
RA, Pincus MR, eds. Henry’s Clinical Diagnosis and Management
by Laboratory Methods. 21st ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2006:chap 25.
Ferri FF. Laboratory tests and interpretation of results. In:
Ferri FF, ed. Ferri’s Clinical Advisor 2012. 1st ed.
Philadelphia, Pa: Mosby Elsevier; 2011:section IV.
17- HİDROKSİ PROGESTERON
17-OH
progesteron;
Progesterone – 17-OH
17-hydroxyprogesterone;
17 – hidroksi progesteron böbrek üstü bezleri ve over lerden
salgılanan bir hormondur. Test ile kandaki miktarı ölçülür.
Böbrek üstü bezleri ve over hastalıklarında kandaki miktarı
artar. Doğum kontrol ilaçları ve kortizonlu ilaçlar testin
sonucunu bozar. 17- Hidroksi progesteron testi sabah, aç
karnına yapılmalıdır.
17 OH progesteron testi neden yapılır?
Test genetik böbrek üstü bezi hastalıklarının (Konjenital
Adrenal Hiperplazi) tespitinde ve böbrek üstü bezi
tümörlerinin teşhisinde kullanılır. Dış genital organları
erkek yada dişiye benzemeyen yeni doğan bebeklerde (
hermafrodit), klasifiye edilememiş adrenal hiperplazilerde,
hirzutizm araştırmasında, kadınlarda erkek karakterlerinin
ortaya çıktığı durumlarda 17 OH progesteron bakılır.
17- hidroksi progesteron için normal değerler:
Yenidoğan da doğum kilosuna göre normal değer değişir. Genel
olarak normal değerler:
Klordon kanında: 1,000 – 3,000 ng/dL
>24 saat sonra : < 100 ng/dL
Erişkin : < 200 ng/ dL
17 OH progesteronu arttıran sebepler:
Adrenal tümörler,
Kongenital Adrenal Hiperplaziler,
Kongenital adrenal hiperplazisi olan bebeklerde 17 OH
progesteron değeri 2,000 -40,000 ng/dL arasında değişir.
Erişkinde 200 ng/dL üzeri adrenal hiperplazi anlamına gelir.
17 OH progesteron 200 – 800 ng/dL arasında ise ACTH bakmak
gerekir.
Referanslar:
1.Fritz MA, Speroff L. Normal and abnormal sexual development.
In: Speroff L, Fritz MA, eds. Clinical Gynecologic
Endocrinology and Infertility. 8th ed. Philadelphia, Pa:
Lippincott Williams & Wilkins; 2011:chap 9.
2.Lambert SM, Vilain EJ, Kolon TF. A practical approach to
ambiguous genitalia in the newborn period. Urol Clin North Am.
2010; 37(2):195-205.
Download