Yolculuk Notu - Halk Yatırım

Yolculuk Notu
08 Mart 2012 Perşembe
1
TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI
Dikkat Çekenler
Şekil Paneli
Büyüme
Şekil 1: GSYİH (Çeyrek Değişim, Arındırılmış Seri)

Merkez,
ilk
çeyrekte
büyümenin
yatay
gerçekleşmesini bekliyor. %0 büyümenin şaşırtıcı
olmayacağı görüşündeler. İkinci çeyrek içinse
ekonominin yeniden toparlanacağı konusunda
umutlular. (Şekil 1)
İçinde bulunduğumuz 2012 yılının ilk çeyreğinde
büyümenin yatay gerçekleşmesi ve ardından 2.
Çeyrek ile birlikte yeniden hız kazanması bekleniyor…
6%
4%
2%


İkinci çeyreğe ilişkin öncü göstergeler kısıtlı olsa sa
öncü gösterge (“Leading indicator”) olarak
belirledikleri Sınai Güven Anketi Yeni Siparişler,
PMI Yeni Siparişler, PMI İhracat Siparişleri, ve
Kredi Büyümesi’ndeki gelişmeleri takip ederek 2.
Çeyrekte güncel koşullar dahilinde ekonominin
yeniden hızlanarak yılı %4 büyüme ile
tamamlamayacağı görüşündeler. (Şekil 4 ve 5)
Büyüme’yi arz ve talep tarafından incelediklerinde
arz tarafındaki gelişmelerin çok güçlü olduğu
kanısındalar. Özellikle kriz sonrası görülen
istihdam artışının devam edeceğini, önümüzdeki
süreçte kadınların iş gücündeki paylarının artması
ile ekonominin bu taraftan ciddi destek göreceği
görüşüne sahipler. (Şekil 2)
Yatırım tarafındaki trendin de güçlü olduğunu ifade
ediyorlar. Talep tarafında ise kredi büyümesine
bağlı olarak hafif bir yavaşlama olduğuna dikkat
çekiyorlar.
0%
-2%
-4%
Gerçekleşen
-6%
Beklenti
-8%
06-98
12-98
06-99
12-99
06-00
12-00
06-01
12-01
06-02
12-02
06-03
12-03
06-04
12-04
06-05
12-05
06-06
12-06
06-07
12-07
06-08
12-08
06-09
12-09
06-10
12-10
06-11
12-11
06-12

Kaynak: Bloomberg, TC Merkez Bankası
Şekil 2: İstihdam
Kriz sonrası süreçte Türkiye ekonomisi tarihi derecede
hızlı ve güçlü istihdam oluşturdu. Bu trendin
önümüzdeki dönemde kadınların iş gücüne katılımı ile
devam etmesi beklenebilir…
17%
Kriz sonrası
hızla artan
istihdam
Düşük İstihdam
16%
15%

Kredi büyümesinin uzun dönem ortalamasının
yıllık %10-15 seviyesinde olması gerektiğini
düşünüyorlar.
İşsizlik Oranı
14%
13%
12%
11%

İhracat konusunda reel yani miktar bazında
incelendiğinde artan ihracat hacminin olumlu bir
gelişme olduğunun altını çiziyorlar. Bunun anlamı
miktar olarak daha fazla satış yapabilmemiz.
10%
Yüksek İstihdam
9%
09-11
03-11
09-10
03-10
09-09
03-09
09-08
03-08
09-07
03-07
09-06
03-06
8%
09-05
Bu sene talepteki yumuşama (“moderation”)
neticesinde
büyümenin
potansiyele
yakın
olacağını, ilk çeyrekteki yavaşlama ve kredi
büyümesindeki hız kesmeye rağmen dış ticaretteki
gelişmelerin yumuşak iniş senaryosuna destek
vereceği kanısındalar. (Şekil 3)
03-05

Kaynak: Bloomberg
Şekil 3: Sihirli Formül
Y=C+I+X
Einstein’ın E=mc2’i kadar bilinmese de ekonominin
formülü. Merkez, harcama (C) ve yatırım (I) tarafındaki
yavaşlamaların artan net dış ticaret (X) ile telafi
edileceğini ve yıl sonunda potansiyele yakın %4
büyüme ile yumuşak inişin gerçekleşmesini bekliyor…
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Yolculuk Notu
08 Mart 2012 Perşembe
2
TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI
Dikkat Çekenler
Şekil Paneli
Enflasyon
Şekil 4: PMI

Hedeften sapmanın kontrol edilemeyen dış
kaynaklı (“exogenous”) değişkenler neticesinde
olabileceği görüşündeler. Bu noktada %5
enflasyon hedeflerken yıl sonu %6.5 enflasyon
beklentisinden
rahatlar.
Olası
sapmalar
(“deviation”) ile ilgili olarak bu sapmanın
kaynağının ve ekonomide oluşturacağı ikincil
etkilerin önemli olduğunu söylüyorlar. Bu
değerlendirme neticesinde ne hedef ve beklentiden
ne derece taviz verebileceklerini belirleyecekler.
Döviz

55
54
53
53.3
52.3
52.3
51.5
52
52.0
51.7
51
50
49
49.6
Şubat
Ocak
Aralık
Kasım
48
Ekim
48.8
Eylül
Önceki krizlerin aksine içinden geçtiğimiz süreçte
ekonomik aktörlerin fiyat seviyelerindeki geçici
artışa
rağmen
uzun
vadeli
beklentilerini
değiştirmediklerini bunun da verilen mesajların
kamuoyu
tarafından
iyi
anlaşılmasından
kaynaklandığını söylüyorlar. (Şekil 6)
PMI verisinin alt kılırımı Yeni Siparişler Endeksi
Merkez’in kullandığı öncü göstergelerden birisi.
Burada görülen Ocak ayındaki yavaşlama ve Şubat
ayındaki gerileme ise ilk çeyrekte Merkez’in yatay
büyüme beklemesinin önemli bir sebebi.
Ağustos

Enflasyonda çekirdek enflasyonun zirve yaptığı
kanısındalar. Önümüzdeki süreçte çekirdek
enflasyonun gerileyeceğini düşünüyorlar. Bu
konuda hizmet tarafındaki gelişmelerden özellikle
de bizim de dikkat çektiğimiz kira enflasyonu
tarafından gelen sinyallerin olumlu olduğuna işaret
ediyorlar.
Temmuz

Kaynak: Bloomberg
Şekil 5: Öncü Göstergeler
PMI’da gözlenen trend Merkez’in reel kesim anketinde
de ortaya çıkıyor. Siyah çizgi ile gösterdiğimiz geçmiş
(ex-post) veri gerilemeye işaret ederken, Kırmızı
çizdiğimiz önümüzdeki 3 aya ilişkin sipariş serisi 2.
çeyrekte ekonominin yeniden hız kazanacağına dair
bir işaret. Buna paralel yeşil renk ile çizdiğimiz
yatırımlarda da toparlanma söz konusu.
160
140
Bankaların FX rezerv uygulaması neticesinde
önümüzdeki süreçte kendi cephanelerinin daha 120
işlevsel olacağını belirtiyorlar. FX likidite 100
koşullarının daraldığı dönemlerde bankaların önce 80
kendi rezervlerini kullanacaklarını bekliyorlar.
60

Dış ticaret konusunda ihracat noktasında
yaptıkları işlemler ile günde yaklaşık 25 milyon
USD rezerv eklediklerini belirttiler. İhracatçılara
TRY verip yurtdışından gelen FX’i rezervlerine
ekliyorlar.
40
Toplam siparis (Son 3 ay)
Ihracat siparis (Gelecek 3 ay)
Yatirim harcamasi
20
0
Oca 07
Nis 07
Tem 07
Eki 07
Oca 08
Nis 08
Tem 08
Eki 08
Oca 09
Nis 09
Tem 09
Eki 09
Oca 10
Nis 10
Tem 10
Eki 10
Oca 11
Nis 11
Tem 11
Eki 11
Oca 12

Özel sektörün açık pozisyonu ile ilgili olarak da
2011 yılının son aylarının iyi bir test niteliğinde
olduğunu bu dönemin atlatılmasının ardından özel
sektörün açık pozisyonunun risk faktörünün
azaldığını ifade ediyorlar. Bu şirketler de zaten yurt
dışı kredi kullanan büyük şirketler. Kullanılan bu
kredinin de nakit ve benzeri güçlü teminatları
olduğunu, bunun da göz önünde tutulması gereken
olumlu bir faktör olduğunu söylüyorlar.
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Kaynak: TCMB
Yolculuk Notu
08 Mart 2012 Perşembe
3
TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI
Dikkat Çekenler
Şekil Paneli
Şekil 6: Enflasyon Beklentisi
Şoklar

En önemli şok riskini petrol olarak niteliyorlar.
Petroldeki 10 dolarlık artışın %0.5 oranında
enflasyona, 4-5 milyar USD civarında da cari açığa
etki edeceğini hesaplıyorlar.
Kamuoyu ve ekonomik aktörler geçmiştekinin aksine
geçici enflasyon artışından etkilenerek uzun vadeli
beklentilerini yükseltmediler.
80%
70%
Yıl Sonu TÜFE Beklentisi
60%
1 Yıl Sonrası TÜFE Beklentisi
50%
Cari Açık
40%

Enerji
dışı
cari
açığın
mevsimsellikten
arındırıldığında “0” seviyesine gerilediğini belirttiler.
30%
20%
10%

15-08-2001
31-01-2002
15-07-2002
31-12-2002
15-06-2003
30-11-2003
15-05-2004
31-10-2004
15-04-2005
30-09-2005
15-03-2006
31-08-2006
15-02-2007
31-07-2007
15-01-2008
30-06-2008
15-12-2008
31-05-2009
15-11-2009
30-04-2010
15-10-2010
31-03-2011
15-09-2011
29-02-2012
0%
Öncelik
Merkez Bankası’nın önceliğinin halen enflasyon
olduğunu anlıyoruz. Kredi büyümesi ise arka
plana düşmüş durumda. Bunlara ek olarak global
gelişmeler de Merkez’in yakından takip ettiği bir
olgu. Politikalarını bu üç öğenin bileşimi ile ortaya
çıkardıklarını söylüyorlar.
Kaynak: TCMB
Şekil 7: Cari Açığın Enerji Bileşeni
123114 113 116 113
3.8
108 110 107
99
3.7
4.2
4.5
4.5
4.3
4.9
4.6
4.9
4.9
4.9
5.0
0.6
Aralık
Kasım
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Ekim
-3.2 -3.4 -3.3
-5.3
Eylül
-2.3 -2.3
0.5
-0.5
-1.5
-1.6
Enerji (USD myr)
Enerji Dışı (USD myr)
Petrol (USD)
Ağustos
-0.6
Mart
 Petrol tarafında ise 2 Mart İran ve 4 Mart Rusya
seçimlerinin tamamlanmasını takiben önemli iki
enerji ihracatçısına ait belirsizliğin azalması ile
yukarı yönlü risklerin azaldığını düşünüyoruz. Bu
gelişmenin de Merkez’in 2. ve 3. Çeyrek’te manevra
alanını genişletmesi beklenebilir.
110 115
102
Şubat
 Global şartların el vermesi ile faiz koridorunun üst
bandından başlayan daralmanın önümüzdeki
süreçte devam etmesini bekliyoruz. Bununla birlikte
enflasyondaki düzelmeyi takiben ekonomiden
aldığımız yavaşlama sinyalleri neticesinde 2.
çeyrekteki gerçekleşmeler beklentileri karışılmadığı
takdirde Merkez’in hedef odağı enflasyondan
ekonominin hareketlendirilmesine kayacaktır.
Arındırılmış seride Merkez enerji dışı cari açığın
kapandığını ifade ediyor. Bizim düz seri ile
gerçekleştirdiğimiz hesaplamalar da bu yönde…
Ocak
Sonuç
Kaynak: TCMB, Bloomberg, TUİK
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.