M. Meclisi B : 81 Ayasofya`nın ağlayan minaresinde, yaslı

M. Meclisi
B : 81
21 . 5 . 1974
O : 1
Cumhuriyetçi Güven Partisi Grupu adına
•Sayın Hasan Tosyalı, buyurunuz «fendim.
C. G. P. GRUPU ADİNA HASAN TOSYA­
LI (Kastamonu) — Sayın Başkan, sayın millet­
vekilleri ;
Yüzyıîlilarca devam edeğelen hw kısım âıııane
hizmetlerini gören ve daha mühim olarak, top­
luma ahlâk, fazilet ve karşılıklı sevgi ve hürmet
hislerimi telkin eden bu tarihî kuruluş, Osmanlı
İmparatorluğu devammca toplumun sosyal, eko­
nomik ve kültürel hayatına en geniş ölçüde kat­
kıda bulunmuştur.
Vakıf işleri, Cumhuriyet Hükümetimiz zama­
nında, 1924 yılında, Başbakanlığa bağlı, Vakıf­
lar Genel Müdürlüğü haline getirilmiş; 1926'dan
sonra da, 2762 sayılı Vakıflar Kanunu ve 90.'}
sayılı Kanunla, Vakıflar Genel Müdürlüğü bu­
günkü kuruluş ve görevlerine kavuşturulmuş­
tur.
Cumhuriyetçi Güven- Partisi Millet Meclisi
Grupu adına, Vakıflar Genel Müdürlüğü 1974
malî yılı bütçesi hakkındaki görüşlerimizıi ve
temennilerimizi iarz .etmek için yüksek huzuru­
nuzdayım. Sözlerime başlarken, Gıupıım adına
hepinizi saygıyle selâmlarım.
Vakıflar Genel Müdürlüğü, Anayasamızda
benimsenmiş olan «insan hak ve hürriyetleri;
insanlık haysiyeti; ımillî dayanışma ve sosyal
adalet» ilkelerinin ışığı altında daha fazla ge­
lişme ve hizmet yapma imkânı ve gayreti için­
dedir.
Dinî ve içtimaî hizmetlerin temel ve altyapı
tesislerinin 'kurulması ve idamesi için gelir kay­
nağı olan vakıfların tarifini şöyle yapabiliriz .Fertlerin, taşınır ve taşınmaz bir kıymetli
haricî hiçbir tesir, 'mecburiyet ve mükellefiyet
olmaksızın sırf fcendi rıza, rey ve mübaşeretleriyle şahsî mülkiyetinden çıkarıp hayır ve ha­
senat kasdii ile, yine üşendiler! tarafından tayin
olunan, şartların ve hizmetlerin ifası için ebedî
olarak tahsis 'eylemesidir.
Dinî, sosyal ve kültürel amaçlarla doğan
vakıflarımızın; kamu yönetimi tarihimizde bir
kısım kamu hizmetlerini görmüş ve en büyük
sanat eserlerini ve âbidelerini meydana getirmiş
olması nedeniyle niteliği ve önemi çok büyük­
tür.
Genel olarak, dinî, sosyal ve kültürel ve (kıs­
men de 'ekonomik gayeli olan vakiin esas gaye­
si; insan şahsiyetinin ayrılmaz bir unsuru olan
hayatın korunması, kurtarılması, geliştirilmesi;
insanların, hayatlarında
karşılaşabileciekleri
maddî ve manevî zorlukların, ıstırap ve sefalet­
lerin dindirirnıesi, hayatın güzelleştirilmesi, in­
san haysiyetinin vikayesi, içtimaî her türlü teh­
like ve sarsıntılardan 'korunmasıdır.
Türk medeniyet tarihini meydana getiren
vakıflarımızın ve onun eşsiz ve âbideleşen eser­
lerinin korunması ve geliştirilmesi, teşkilât ola­
rak vakfa tevdi edilmiş mukaddes bir görev­
dir.
Tarihimizden ve ecdadımızdan intikal eden,
taşınır ve taşınmaz vakıf eserlerimiz; Türk mil­
letinin sosyal, kültürel, dinî ve sanat bakımın­
dan milletlerarasında ne kadar ezelî ve ne kadar
büyük bir medeniyet yaratıcısı ve sahibi olduğu­
muzu gösterdiği gibi,
üzerinde yaşadığımız
aziz yurdumuzun ezelden bize aidolduğunun ve
ebediyen de bize aidolacağının kesin delili ve
tapusudıır.
Bu sebeple, vakıf eserlerimizin bulunması,
muhafazası, tamir ve restorasyonu, geliştirilmesi
ve müzelenmesıi hepimiz için millî ve mukaddes
bir vazifedir.
Ayasofya'nın ağlayan minaresinde, yaslı
minberinde A İlahın sesini duyurmanın zamanı­
nın geldiğini belirtir, 1974 yılı bütçesinin ınıil1 etimize ve Vakıflar teşkilâtınla •hayırlı olması­
nı Allahtan diler, Yüce Meclise Demokratik
Parti Grupu adına saygılar sunarım. (D. P. sıı al a rı ndan al'kı şiar.)
BAŞKAN — Teşekkür ederim
Sayın Ars-
lan.
Zamanla, mimarî ve tarihî yüksek değerler
iktisap ederek birer anıt haline gelen vakıf 'eser­
leri yalnız milletimizin değil, insanlığın iftihar
eylediği medeniyet abideleridir.
Tarihi : Vakıfların tarihi, tarihteki Türk
medeniyetlerinde başlar; Müslüman Türk dev­
letlerinde ve bilhassa Osmanlı Devleti zamanın­
da en yüksek seviyesine ulaşmıştır.
Türk milletinin medenî ruhuna, yardım ve
şefkat hislerine, sanat aşkına bir ilerleme aracı
olan vakfın bugün de aynı önemi taşıdığı aşi­
kârdır.
461 —