GÖZ/KBB/DERİ HASTALIKLARI Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERCİ İÇ KULAK • İç kulak kompleks bir yapıya sahip olduğu için labirent adı verilir. Labirent sıvı ile doludur. • Bir çok kanallar ve bu kanalları birbirine bağlayan geçişlerden oluşur. • Koklea, ve işitme ile ilgili özelleşmiş Korti organı bulunur. Bu reseptör içindeki hücreler sıvı doludur ve koklear kanaldaki ses dalgalarına yanıt verir. DENGE • Denge duyusu vestibuler aparat’da lokalizedir. • Vestibuler aparat: çember yapılı vestibül ve üç semisirküler kanaldan oluşur. • Bu yapıların içinde harekete hassas özelleşmiş hücreler yer alır. • Vestibülokoklear sinir (VIII.Kraniyal sinir) impulsları kulaktan beyine taşır. • VIII. Kafa çiftinin koklear dalı, duyma ile ilgili sinirleri kokleaya taşır. BUŞON • Serümen: Serümen Dış kulak yolunda bulunan bezler tarafından salgılanan koyu kıvamlı salgı; kulak kiri. (Buşon – Kulak kiri - tıkacı) KOLESTEATOMA • Kulak iltihabına bağlı gelişen kistik kitledir. Kolesterol tanecikleri ihtiva eden dejenere epitel hücrelerinden oluşur. • Embriyonel kökenli ağır gelişen bir beyin tümörüdür. Beyinde aberran epidermal tümörden gelişir. Yapısında yer yer kolesterol birikimleri gösterir. Dıştan inci gibi parlak görünüme sahiptir. OTOSKLEROZ • Oval pencere çevresinde kemik doku oluşumu; stapezin immobilizasyonu ile ilerleyici işitme kaybına neden olur. MENİERE HASTALIĞI • Nedeni bilinmeyen iç kulak hastalığıdır. İşitme kaybı, vertigo ve tinnitus ile karakterizedir. GÖZ GÖRME VE GÖZ • Görme duyusu ile ilgili temel organ gözdür. • İki bölümde incelenebilir: 1.Reseptör bölüm olarak göz küresi (Bulbus okuli) ve alınan duyuları beyne ileten yol (Optik sinir - II.kraniyal sinir) 2.Gözün koruyucu elemanları ve hareketlerinde yardımcı oluşumlar (orbita, göz kapakları, konjunktiva, lakrimal bezler ve göz kasları). BULBUS OKULİ • Göz küresi orbita içinde küre şeklindedir. • Ön tarafında, dışarıya doğru çıkıntılı, saat camını andırır kornea kısmı vardır. • Arkada Optik sinir (II. Kraniyal sinir) ayrılır. Bu sinir arkaya doğru optik kanala girer. • Göz küresi orbita içinde, etraftan yağ ve bağ dokusundan oluşmuş bir kütle ile kuşatılmıştır. GÖZ • Göz küresi üç esas tabakadan meydana gelir. • Dış tabaka : Sklera • Orta tabaka : Koroid • İç tabaka : Retina KORNEA • Göz küresinin ön kısmındaki çıkıntılı kornea kısmı dış tabakadan meydana gelir. • Kornea cam renginde ve damarsız bir durumdadır. RETİNA • Işık ve renklere duyarlı hücrelerin bulunduğu tabaka retinadır. retina • Retinanın her tarafında sinir uzantıları başlar ve bu uzantılar biraraya gelerek optik siniri oluşturur. • Dışarıdan retina üzerine gelen ışık, yolu üzerinde ışığı kıran üç ayrı ortamdan geçerek ilerler. • Bu kırıcı ortamlar; gözün ön ve arka kameraları, korpus vitreum ve Lens adı verilen yapılardır. LENS • Lens askıda bir mercek gibi yerinde durur. Işığın durumuna göre yassılaşma veya bombeleşme gösterir böylece lensin kırma gücü de değişir. Bu şekilde retina üzerine düşen ışık miktarı da ayarlanmış olur. • Lensin yapısında meydana gelen bu fonksiyonel değişikliğe akkomodasyon denir. REFRAKSİYON (KIRMA) KUSURLARI • Miyopi : Göz küresinin büyük olması sonucu göze gelen ışınların retinanın önünde bir noktada odaklanması • Hiperopi : Göz küresinin küçük olması sonucu göze gelen ışınların retinanın arkasında bir noktada odaklanması • Astigmatizm : Kornea ve lensin meridyenlerinin aynı kırıcılığa sahip olmamaları sonucu gelişir • Presbiyopi : Yaş ilerledikçe lensin sertleşmesi ve esnekliğini kaybetmesi sonucu gözün uyum gücünün azalması KATARAKT • Lensin yoğunlaşması sonucunda saydamlığın bozulması ile görme farklı derecelerde bozulur. • En sık nedeni yaşlılıktır. Konjenital ve travmatik katarakt diğer nedenler arasındadır. GLOKOM • Göz içi basıncının artması (21 mmHg üzeri) sonucu pupilla dejenerasyonu ile görme işlevinin körlük derecesine kadar bozulabileceği bir hastalıktır. DERİ DERİNİN YAPISI Epidermis : Mekanik hasar, kuruma, mikrop ve su girişini önler. Üstte ölü, keratinize hücrelerden oluşan boynuzumsu tabaka ve altta melanin ve keratin yapan hücrelerin oluşturduğu alt tabakadan oluşur Dermis : Epidermisin beslenmesinin sağlar. Bol kanla beslenir. Bağ dokusu, sebase bezler ve bazı kıl foliküllerini içerir. Subkutan doku : Yağ, ter bezleri ve kıl foliküllerini içerir TIRNAKLAR • El ve ayak parmaklarının ucunda sert, dikdörtgen şeklinde, hafif kıvrık, sıkı yapışmış olan yatağın damarlanması nedeniyle pembe renkli oluşumlardır. • Tırnak plağının proksimalinde beyaz ay şeklinde Lunula denen kısmı vardır. • El tırnakları günde 0.1 mm uzarken, ayak tırnakları daha yavaş uzar. TIRNAK BOZUKLUKLARI • Anonişi : Tırnak olmaması • Makronişi : Tırnakların aşırı büyük ve geniş olması • Lökonişi : Tırnakta beyaz lekeler olması • Koilonişi : Tırnak yatağının çukurlaşması • Paronişi : Tırnak çevre dokularının iltihabı PSÖRİASİS KOİLONİŞİ Hirsutizm (Kıllanma) Hiperpigmentasyon (Cafe au lait) Hipopigmentasyon (Postenflamatuar) Hipopigmentasyon (Vitiligo) Hipopigmentasyon (Vitiligo) DERİ LEZYONLARI • > Deriden kabarık olmayan lezyonlar • Eritem, ekzantem, makül vb • > Palpe edilen lezyonlar • Papül, nodül, ksantoma, plak, tümör vb • > İçinde sıvı olan lezyonlar • Vezikül, bül, püstül vb • > Sekonder lezyonlar • Skuam, ülser, deskuamasyon, fissür , erozyon, ekskoriasyon, skar, keloid, hiperkeratoz, likenifikasyon, skleroz, peteşi, purpura, ekimoz, erizipel, selülit, intertrigo, dermatografi, subkutan amfizem, vitiligo, atrofi, stria ERİTEM • Kapiller ve arteriollerin genişlemesi • sonucu oluşur. • *Ateşli hastalıklar • *Lokal enfeksiyonlar • *Emosyonel durumlar Eritem (Büllöz impetigo) Eritem (Eritema neonatarum) Eritem (Diaper dermatit) Eritem (Kontakt Dermatit) Eritem (Eritema infektiyozum) Eritem (İlaç reaksiyonu) MAKÜL • Çapı 1 cm’yi geçmeyen, yuvarlak, palpe edilemeyen, basmakla solan kırmızı lekelerdir. • Lokal vazodilatasyonla gelişir. • * Kızamık, kızamıkçık, 6.hastalık. • * Tifo • * Enfeksiyöz mononükleoz • * İlaç reaksiyonları Makül (Kızamık) Makül (Kızamık) PAPÜL • Çapı 1 cm’nin altında, yuvarlak, deriden kabarık, • çoğu kez kırmızı, sert lezyonlardır. • Dermis ve/veya epidermis’te iltihap hücrelerinin kümeleşmesi ile oluşur. Papül (pitriazis versikolor) Papül (molluskum kontagiozum) Papül (İlaç reaksiyonu) NODÜL • Çapı 1-2 cm arasında papülden daha iri ve kabarık, derine inen lezyonlardır. • *Absorbe olmuş veya kalsifiye olmuş hematom • *Steril abseler • *İyi absorbe olmamış ilaç enjeksiyonları • *Eritema nodosum • *Romatizmal ateş • *Aşırı duyarlık reak. KSANTOMA • İçi yağ ile dolu olan nodüllerdir. • *Nedensiz • *Retiküloendotelyozis • *Hiperlipidemi TÜMÖR • Çapı 2 cm’yi aşan nodüllere denir. • Benign veya malign olabilir. • • • • • *Verrü *Kist sebase *Lipom *Nörofibrom *Melanom Tümör (Lipoma) Tümör (Nöroblastoma) Tümör (Verruca Vulgaris) Tümör (Verruca vulgaris) Tümör (Epidermal nevüs) Tümör (Kondiloma akuminatum) Tümör (Dev Melanotik nevüs) Tümör (Tüberoz Sklerozis) VEZİKÜL • Çapı (>1cm) olan, kabarık, içi seröz sıvı ile dolu olan ve derinin üst tabakalarında (dermise kadar inmeyen) oluşan lezyonlardır. • • • • • *Suçiçeği *Herpes simpleks *Molluskum kontagiozum *Böcek ısırması *Herpes zoster Vezikül (Varisella) Vezikül (Varisella) Vezikül (Varisella) Vezikül (Molluscum kontagiozum) Vezikül (Herpes simpleks) Vezikül (Insektbite) BÜL • Çapı 1 cm’den büyük olan veziküllerdir. • • • • • • • *Yanık *Büllöz impetigo *Kontakt dermatit *Epidermolizis büllöza *Pemfigus *Eritema multiforme *İnkontientia pigmenti Bül (Fotodermatit) Bül (Büllöz İmpetigo) Bül (Yanık) PÜSTÜL • İçinde pürülan sıvı bulunan veziküllere denir. • *Şarbon • *Akne SKUAM (PULLANMA • Epidermisten dökülen küçük • parçacıklardır. • Kazımakla veya kendiliğinden • dökülür. • • • • *Psoriasis *İhtiyozis *Saç kepeklenmesi *Kızılın iyileşme dönemi Püstül (İnfantil akropüstülozis) Püstül (Akne infantilis) Skuam (Psoriasis) Skuam (Psoriasis) Skuam (pitriasis versikolor) Skuam (Psoriasis) Skuam (İktiyozis) Skuam (İktiyozis) ÜLSER • Derinin epidermis ve dermisinin papiller tabakasını da içine alan nekroz sonucu doku kaybı ile oluşan lezyonlardır. • *Orak hücreli anemi • *Deri enfeksiyonları • *Sifiliz şankrı Deskuamasyon (Kollodion baby) Ülser (Antraks) FİSSÜR • Deride epidermisten dermise giden yarılmalardır. • • • • *Travma *Kimyasal irritanlar *Fiziksel nedenler *Soğuk EROZYON • Sadece epidermisin kaybı ile oluşan yüzeyel lezyonlardır. Suludur ancak kanamaz. • *Suçiçeğinin vezikülünün rüptürü Erozyon (Büllöz İmpetigo) EKSKORİASYON • Lokal olarak epidermis kaybıdır. Abrazyon veya kaşıma sonucu ortaya çıkar. • Çizgi şeklinde olabilir. • *Skabies • *Atopik dermatit • *Kronik ürtiker • SKAR • Dermise kadar inen yaralar iyileşirken yerlerinde konnektif dokudan bir sekel bırakırlar. • Kalın- Pembe (hipertrofik), • ince-beyaz (atrofik) olabilir. • KELOİD • Skar dokusunun aşırı şekilde oluşmasıdır. • Yara sınırlarını aşarak büyür. İyileşme sırasında aşırı kollajen • oluşumu olur. Kabarık sert konnektif dokudan oluşan bir sekeldir. • *Yanık/Cerrahi vb sonrası • Ekskoriasyon (Skabies) Ekskoriasyon (Skabies) Keloid (Skar) Keloid (Skar) HİPERKERATOZ • Epidermisin en üst katındaki stratum korneum’un aşırı kalınlaşmasıdır. • *Aşırı basınca maruz kalma LİKENİFİKASYON • Sürekli kaşıma ve sürtmeye bağlı olarak epidermisin kalınlaşmasıdır. • Normal deri çizgileri • kaybolmamış aksine belirginleşmiştir. • Sıklıkla ekstremitelerin fleksör yüzeylerinde görülür SKLEROZ • Deri altındaki dokuların enflamasyonu sonucu • üstte bulunan derinin sertleşmesidir. • *Skleroderma Sklerozis (Skleroderma) Sklerozis (Skleroderma) Sklerozis (Skleroderma) ERİZİPEL • Genellikle stafilokokların neden olduğu lokalize, • üzeri hiperemik, • bazen büllü, • ağrılı, • normal deriden kabarık deri enfeksiyonudur. SELÜLİT • Deri altı dokusunun enfeksiyonudur. Ağrı,lokal ısı artımı ve deriden kabarıklık görülür. TERİMLER • İntertrigo : Kıvrım bölgelerinde nemli derinin devamlı • irritasyonuna bağlı soyulmalardır. • Dermatografi : Sivri uçlu bir cisimle çizildikten sonra hiperemik bir çizginin oluşmasıdır. • *Atopik dermatit • Subkutan amfizem : Subkutan dokuda hava bulunmasına denir. Palpasyonla krepitasyon alınır. • *Gazlı gangren • *Pnömotoraks • *Pnömomediastinum İntertrigo İntertrigo İntertrigo • Vitiligo : Deri pigmentasyonunun azalmasına denir. Lokal • veya genel olabilir. • *Albinizm • Atrofi : Normal deri çizgilerinin kaybı ile birlikte derinin • incelmesidir. • *Atopik dermatit • Stria: Stria Derinin gerilmesi veya protein yıkımının artması sonucu karında ve gluteal bölgede oluşan pembe beyaz çizgilerdir. • *Cushing hst. • *Şişmanlık • *Ascites • *Gebelik