amino asitlerin su ve gm guanîdin hidroklgrür içinde görünür molal

}0 6
AMİNO ASİTLERİN SU VE GM GUANÎDİN HİDROKLGRÜR İÇİNDE GÖRÜNÜR MOLAL
HACIM UE VİSKOZİTELERİ
B. Belibağlı, E. Ayrancı, A.Kaya
Gaziantep Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Gaziantep.
GİRİŞ
Kompleks yapılarından dolayı proteinlerin termodinamik özellikle­
rini ve çözeltilerdeki davranışlarını incelemek zor olduğundan,pro­
teinlerin yapı taşlarını oluşturan amino asitler bu tür çalışmalarda
model bileşikler alarak kullanılır.Proteinlerin yapısal analizlerinde,
guanidin hidroklorür (Gu.HCl) ile denatürasyon önemli bir yer tutar.Bu
çalışmada, proteinlerin denatürasyonu çalışmalarına ışık tutabilmek
amacıyla, bazı amino asitlerin su ve Gu.HCl molekülleriyle etkileşim­
leri incelenmiştir.
DENEYSEL ÇALIŞMA
Çözelti çalışmalarında geçerliliği ve hassasiyeti bilinen görünür
molal hacım ve viskozite metodları deneysel çalışmalar için uygun
görülmüştür
.Görünür molal hanımlar diferansiyal balans metoduyla
yapılan hassas yoğunluk ölçümlerinden hesaplanmıştır. V/iskozite sonuç­
ları ise Ostuald tipi viskometreler kullanılarak elde edilmiştir.
Amino asitler olarak; glisin,serin,valin,pralin ve arginin seçil­
miştir.
SONUÇLAR
Deneysel olarak ölçülen değişik melalitalerdeki amino asit
çözeltilerinin yoğunlukları
(d) 1 nolu denklemde yerine konularak
görünür molal hacımlar ($,.,) elde edilmiştir.
*v = 1QG0 (do-d)/m.d.dD + M/d
(1 )
Burada d0 çözücünün yoğunluğu, m
molalite, M
çözünenin molekül
ağırlığıdır.Daha sonra bu değerler molaliteye
(m) karşı
2
nolu
denkleme göre
çizilerek
ekstrapolasyonla
sonsuz
seyreltideki
görünür molal hacımlar (
) elde edilmiştir.Denklemdeki b v eğimi
göstermektedir.
$v = * v + b v.m
(2 )
Ayrıca, viskometre ile ölçülen
çözelti
akış süresi viskometre
sabiti ve yoğunlukla çarpılarak,değişik konsantrasyonlarındaki (c)
amino asit çözeltilerinin mutlak viskoziteleri ( n ) elde edilmiş
bunlarda John-Dole denklemi olarak bilinen 3 nolu denkleme göre
((n / n 0 )-1 )/ c ye karşı c şeklinde çizilmiş ve ekstrapolasyonla
viskozite
8 katsayıları bulunmuştur.Bu denklemde
n0
çözücünün
m L t l a k viskozitesi, D ise doğrunun eğimidir.
£ (n/ rioi-'^/c = B + D.c
(3)
Çalışılan amino asitler için su ve 6M Gu.HCl içinde elde edilen
bütün i® ve B değerleri tablo 1 de verilmiştir.
307
Bu tablo incelendiğinde çalışılan amino asitlerin hepsinin 6 M Gu.HCl
içerisindeki
değerlerinin su içerisindekinden fazla olduğu dolayı­
sıyla sudan 6M GuHCl 'e transfer
değerlerinin daima pozitif olduğu
görülmüştür.8 u sonuçlar,amino asitlerin yüklü merkezleri etrafında
Eİektrostriksiyona uğramış su moleküllerinin yerlerini guanidinyum
veya klor iyonlarına bırakarak normal yapıya dönmeleriyle ortaya
çıkan hacım artışlarıyla izah edilebilmektedir.
Ayrıca literatürde
[23
Gu.HCl yerine üre kullanılarak elde
edilen benzer çalışma sonuçları ile yapılan karşılaştırma Gu.HClamino asit etkileşiminin,üre-amino asit etkileşiminden daha kuvvetli
olduğu,dolayısıyla da Gu.HCl ’ün üreden daha etkili bir denatürant
olduğunu göstermiştir.
Viskozite 8 -katsayılarının çalışılan amino asitler için hem su
hemde 6 M Gu.HCl içerisinde aşağıdaki sırayla arttığı gözlenmiştir
(Tablo 1).
glisin < serin < prolin < valin < arginin
8 u sıralamanın viskozite B-katsayısının.moleküllerin şekil ve büyük­
lüklerine bağlı olarak arttığı gerçeğiyle bağdaştığı anlaşılmıştır.
Ayrıca sudan 6M Gu.HCl e transfer 8 - ka tsayılannm pozitif olması,yani
B değerlerinin 6M GuHCl de sudan fazla olması hacım sonuçlarını
destekler niteliktedir.
TABLO 1. AMİNO ASİTLERİN
Amino asit
Glisin
Arginin
Valin
Prolin
Serin
Çözücü
Su
m Gu.HCl
Su
m Gü.HCl
Su
6M Gu.HCl
Su
6 M Gu.HCl
Su
m Gu.HCl
VE VİSKOZİTE B-HATSAYILARI.
$Vcm‘5.mal""/'
«.09
47.68
123.72
127. W
90.79
95.14
82.65*
85.24
60.62*
65.09
3
B /dm .mal
0.143
0.228
0.501
0.661
Q. 381
0.503
0.214
0.378
0.207
0.364
(*).Bu İki değer 2 nolu referanstanalınmıştır.
REFERANSLAR
1.B.Belibağlı,M.S.tezi,O.D.T.Ü.,G.antep,Gıda Müh.Böl.Şubat 1988
2.C.Jolicoeour et. al., J.Solution Chem. ,15_, 109-128 (1986)