BAZI A M İN O ASİTLERİN DEMİRİN KOROZYONUNA ETKİSİNİN

-295-
BAZI A M İN O ASİTLERİN DEMİRİN
KOROZYONUNA ETKİSİNİN SICAKLIKLA DEĞİŞİM İ
Sem ra Bilgiç ve Abbas Aksüt
A nkara Üniversitesi, Fen Fakültesi,
Kimya Bölümü, Beşevler-Ankara-Türkiye
Korozyonu önlemenin en önemli yıllarından biri de korozif ortama inhibitör
eklemektir. Son yıllarda çeşitli metal ve alaşımların korozyonuna amino asitlerin inhibisyon
etkileri üzerinde yoğun araştırmalar yapılmaktadır. Bu bileşikler toksik olmayıp, %99 dan
daha saf olarak elde edilebilirler, oldukça ucuzdurlar.
Bu çalışmada da saf demirin korozyonu üzerine İN H 2 SO 4 ve İN HC1 ortamlarında
bazı amino asitlerin inhibitör özellikleri ve bunlara sıcaklığın etkisi incelenmiştir.
Metal ve alaşımların korozyon hızları elektrokimyasal ve elektrokimyasal olmayan
yöntemler olmak üzere iki ayrı yöntemle belirlenir. Bu çalışmada korozyon hızlan, anodik ve
katodik Tafeî bölgelerinin korozyon potansiyeline ekstrapolasyonu ve lineer polarizasyon
yöntemi olmak üzere iki ayrı elektrokimyasal yöntemle hesaplanmıştır. Ayrıca logicor— 1/T
değişiminden aktivasyon enerjileri de (Ea) belirlenmiştir.
Saf demir üzerinde amino asitlerin inhibitör etkileri incelendiğinde, bunlardan
asparagine ve tryptophanın korozyonu azalttığı, fenil alaninin etkimediği, sisteinin ise
korozyonu artırdığı gösterilmiştir. Bu çalışmada kullanılan amino asitler bu etkiler gözönüne
alınarak seçilmiştir. Çözeltiler bidistile sudan hazırlanmış ve amino asitler de dahil olmak
üzere bütün kimyasal maddeler olabildiğince saf olarak seçilmiştir (Merck). Amino asit
konsantrasyonları 20mM alınmış, 2,5 mV/s lik sabit bir potansiyel tarama hızında
çalışılmıştır. 3mm çapındaki demir, disk elektrot haline getirilmiş olup, dönme hızı 25 ıps'dir.
Çalışmada verilen potansiyel değerleri doygun kalomel elektroda (SCE) göredir. Potansiyel
taramaya korozyon potansiyelinden (Ecor) başlanmış, potansiyel Önce katodik, sonra anodik
yönde değiştirilmiştir. Deneyler her bir ortam için 25°C, 35’C, 50“C ve 65ÖC olmak üzere
dört ayn sıcaklıkta yapılmıştır. I-^SÖ^ ortamında 25°C dışında diğer sıcaklıklarda sisteinin
korozyon hızını artırdığı, tryptophan, fenil alanin ve asparagine gibi amino asitlerin ise bir
miktar inhibitör etkisi gösterdiği bulunmuştur. HC1 ortamında ise sıcaklığa bağlı olarak
tryptophanın korozyonu artırıcı etki yaptığı sonucuna varılmıştır.