laboratuar numune red kriterleri talimatı

T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
BURSA İLİ KAMU HASTANELER BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ
ORHANELİ İLÇE DEVLET HASTANESİ
Doküman Kodu
BİY.TL.02
LABORATUAR NUMUNE RED KRİTERLERİ TALİMATI
Yayın Tarihi
01.01.2008
Revizyon Tarihi
29.08.2013
Revizyon No
02
Sayfa Sayısı
1/3
1.0 AMAÇ: Laboratuarda çalışılan testlerden doğru sonuç elde edilmesini sağlamak için gereken tüm şartlar
hakkında laboratuar çalışanlarını ve numune alımında görevli tüm hastane çalışanlarının bu konuda
bilgilendirilmesini sağlamak. Böylece çalışma sürecinde zaman, kit ve çalışan emeğinin kaybının önlenmesi
ile daha verimli bir çalışma süreci yaratmak. Doğru sonuç elde edilmesi ile hasta güvenliğini sağlamak.
2.0 KAPSAM: Tüm klinik ve poliklinikler (Kan Alma Birimi), Acil, Ünitesi, Ameliyathane, Kan alma
birimi, Biyokimya Laboratuarını kapsar.
3.0 SORUMLULAR
 Laboratuar Sorumlu Taknisyeni
 Laboratuar teknisyenleri
 Kan alma birimi hemşiresi
 Hastanın hekimi
 Hastanın hemşiresi
4.0 FAALİYET AKIŞI
Numuneler, doğru hasta- doğru giriş – uygun numune- uygun zamanda – uygun örnek kabı/tüpü ile
yeterli miktarda geldiğinde kabul edilir.
4.1 Gelen Numunenin Uygun Koşullarla Laboratuara Ulaşıp Ulaşmadığı
Örnekler, istenen tetkiklerin neler olduğuna bağlı olarak belirli koşullarda taşınmış olmalıdır.
Laboratuarımızda yapılan test menüsüne göre özellikle bilirubin tayinleri için doğrudan ışığa maruz
kalmadan taşınıp taşınmamış olduğuna bakılır.
4.2 Kimliklendirme (Doğru Barkot)
Her numunenin laboratuara ulaştığında üzerindeki etikette taşıması gereken örnek numara etiketi ile
tanımlanmış olması şarttır. Örnek nolu etiket ile girildiğinde/istendiğinde hastaya ait bilgilere
ulaşılabilir. İsim, soy isim, yaş, cinsiyet, numunenin alındığı tarih, numunenin gönderildiği servis,
çalışılacak testlerin neler olduğu ve hangi laboratuara gönderildiği şeklindedir. Bu bilgiler kontrol
edilerek numuneler laboratuarda teslim alınır.
4.3 Uygun Örnek Kabı
Her numune, kendisi için en uygun ve tanımlanmış kap (kan tüpü, idrar kabı, gaita kabı vs.) içinde
laboratuara gönderilmelidir. Farklı örnek kabı ile gönderilmiş numuneler teslim alınmaz.
4.4 Hemoliz
Birçok testin kanda eritrositlerin parçalanması sonucu oluşan hemolizden olumsuz etkilendiği
bilinmektedir. Bu nedenle hemolize uğramış kan örneklerinin laboratuara kabul edilmemesi gerekir.
Bu durum laboratuara gelene kadar belirgin hale gelmişse HOS’den reddedilir. Teslim alındısı yapılıp
santrifüj edildikten sonra uygun olmayan fazla hemolizli numuneler HOS’den reddedilir veya hafif
hemolizli ise hasta detay ekranından uyarı yapılır.
4.5 Pıhtılı Kan: Antikoaagülanlı tüplerde alınmış ancak pıhtılaşmış numuneler kabul edilmez.
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
BURSA İLİ KAMU HASTANELER BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ
ORHANELİ İLÇE DEVLET HASTANESİ
LABORATUAR NUMUNE RED KRİTERLERİ TALİMATI
Doküman Kodu
Yayın Tarihi
Revizyon Tarihi
Revizyon No
Sayfa Sayısı
BİY.TL.02
01.01.2008
29.08.2013
02
2/3
4.6 Yetersiz Örnek Hacmi
4.6.1 Rutin Düz Kan Tüplerinde Yeterli minimum örnek miktarı 3-5 cc olmalıdır. Bu miktarın altındaki
örnekler reddedilir. (Biyokimya Rutin ve Hormon, Kardiyak, )
4.6.2.1 Tam idrar tahlili için idrar numunesi miktar minimum 5-10 cc olmalıdır. Bu miktarın altındaki
örnekler reddedilir.
4.6.2.2 24 saatlik idrardan çalışılacak testler için 24 saatlik idrarın tamamı toplanmadığında
örnekler reddedilir.
4.6.3 Katkılı Tüplerde Belirlenen/tanımlanmış Miktardan Fazla veya Yetersiz Örnek Hacmi
EDTA, sitrat gibi içerikle numunenin pıhtılaşmasının önlenmesi gereken tüm testlerde,(HbA1c, sedim,
hemogram, APTT, PT, Fibrinojen ) tüpe alınan kanın mutlak surette uygun ve tanımlanmış(tüp
üzerindeki çizgiye kadar) miktarda olması gereklidir. Tüp içindeki numune miktarı tüp çizgisinden
daha az veya daha fazla ise numune kabul edilmez.
4.7 Laboratuara transfer sırasında gecikmiş olan numuneler reddedilir .
4.8 Uygun şartlarda saklanılmayan numuneler teslim alınmaz.
4.9 Kabul Kaydı: Laboratuara ulaştırılan numunelerin kabulü otomasyondan gerçekleşmektedir.
4.10
4.11
NUMUNE KABUL VE RED KRITERLERINDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KURALLAR
 Kliniklerden ve kan alma laboratuarından gelen numunelerin üzerinde mutlaka
hastanın örnek nolu numune barkodu olmalıdır.
 Hangi testlerin çalışılması isteniyorsa o testlerin bilgisayar girişi yapılmalıdır.
Laboratuara gelen numunenin bilgisayar girişi laboratuar sonuç verme çalışanı
tarafından kontrol edilerek girişi olan numuneler kabul edilir.
 Eğer gaita, idrar gibi numuneler istenmiş ise hastaya tarif edilerek usulune uygun
vermesi sağlanır. Hasta numuneyi getirince kabul edilir.
 Barkod tüp üzerine uygun şekilde yapıştırılmamışsa barkot çıkartılarak düzgün
yapıştırıldıktan sonra kabul edilir.
 Numunelerin bulunduğu taşıma kap ve tüplerinde kırık çatlak, yabancı madde yok ise
kabul edilir.

BELİRLENMİŞ NUMUNE RED KRİTERLERİ
1) Yanlış Tüpe Alınan Numune
2) Tüp Çizgisinin Altında Kalan Yetersiz Numune
3) Hemolizli Numune
4) Serumu Ayrılmadan Kırmızı Kapaklı Tüpte Beklemiş Kan
5) Pıhtılı Numune
6) Diyet Listesine Uyulmama(İlgili Testler İçin)
...Kan Şekeri
...Trigliserid
...Kolesterol
...Elektrolitler
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
BURSA İLİ KAMU HASTANELER BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ
ORHANELİ İLÇE DEVLET HASTANESİ
LABORATUAR NUMUNE RED KRİTERLERİ TALİMATI
Doküman Kodu
Yayın Tarihi
Revizyon Tarihi
Revizyon No
BİY.TL.02
01.01.2008
29.08.2013
02
...Üre
...Ürik asit
...TSH
...Demir
7) Yetersiz Serum
8) Tüp Kapağının Açık Bırakıldığı ve Açık Tüpte Bekleyen Numune
9) Hasta Ad-Soyad ve Numune Alınış Saati Yazılmamış Tüpler
10) 30 Dakikadan Fazla Bekleyen Hemogram Tüpleri
11) 45 Dakikadan Fazla Bekleyen Biyokimya ve Hormon Tüpleri
12) 30 Dakikadan Fazla Bekleyen İdrar ve Gaita Numuneleri
13) Tetkik Adının Belirtilmediği Numuneler
14) Bilgisayar Girişi Olmayan Numuneler
15) Kirli Kapta Gelmiş ve Menstruasyonlu TİT Numuneleri
16) Beklemiş Dışkı Örnekleri ve Dondurulmuş Dışkı Örnekleri
17) Örnek Alımından 24 saat Önce Salam,sosis,Sucuk Gibi Et Ürünleri ve
Şalgam,Turp,Hardal Gibi Yiyecekleri Yiyen Kişilerden Alınan, Dışkıda Gizli Kan Örnekleri
5.0 İLGİLİ DÖKÜMANLAR:
 Otomasyon
Sayfa Sayısı
3/3