PowerPoint Sunusu - video.eba.gov.tr

16:25
3.3. İyilik ve Yardımseverlik
3.4. Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi Göstermek
3.5. Hayvanlara İyi Davranmak
KAZANIMIMIZ
• 5. Dinlerin ve İslam’ın evrensel öğütlerine örnekler vererek
bunların insanlık için önemini fark eder.
16:25
16:25
2.4. İslam
3. Dinlerin ve İslam’ın Evrensel Öğütleri:
3.1. Doğruluk, 3.2. Temizlik
2.4. İslam
• İslam, Allah tarafından Hz. Muhammed (s.a.v) aracılığıyla
insanlara gönderilmiş S O N D İ N dir.
• İslam dini evrenseldir. Yalnız bir millete ya da bir kabileye
değil, tüm insanlığa gönderilmiştir.
• İslam dininin peygamberi Hz. Muhammed’dir. Hz. Muhammed,
Mekke’de doğmuş, kırk yaşına geldiğinde Allah tarafından
peygamber olarak görevlendirilmiştir. O, peygamberliği
süresince insanları putlara tapmaktan vazgeçmeye, Allah’ın
varlığına ve birliğine inanmaya, yalnızca O’na ibadet
etmeye, O’nun emir ve yasaklarına uymaya çağırmıştır.
• İnsanlara güzel ahlaklı olmayı öğütlemiştir.
16:25
2.4. İSLAM
• Allah’ın varlığına ve birliğine,
meleklere, ilahî kitaplara,
peygamberlere, ahiret gününe
ve kadere inanmak İSLAM’IN
TEMEL İNANÇ ESASLARIdır.
• İslam, TEVHİD inancına dayalı
bir dindir.
• İSLAM’IN TEMEL İBADETLERİ?
• Ayrıca yapılan her güzel iş ve
davranış da ibadet ...
• Kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim.
• Önceki ilahî kitapları doğrular.
16:25
• Son kitap….
2.4. İslam
16:25
3. Dinlerin ve İslam’ın Evrensel Öğütleri
Hemen hemen her toplumda önem verilen, insanların
davranışlarına yön veren bazı dinî ve ahlaki ilkeler
vardır.
Bunlar genelde evrensel değerler olarak ifade edilir.
Doğruluk, iyilik, yardımseverlik, temizlik gibi değerler
tüm insanlığın benimsediği evrensel değerlerdir.
Bunlar her yerde ve her zaman bütün insanlar için
geçerli ilkelerdir.
16:25
3. Evrensel Öğütler: DOĞRULUK
İslam hayatın her
alanında doğru olmamızı
ister.
16:25
• Doğruluk, kişinin özünde, sözünde
ve davranışlarında tutarlı olmasıdır.
• İslam’ın ve diğer dinlerin temel
amaçlarından biri; DOĞRU, DÜRÜST
VE GÜVENİLİR İNSANLAR
YETİŞTİRmektir.
3.1. Doğruluk
• Yahudiliğin kutsal kitabı TEVRAT:
• «Çalmayacaksınız. Hile
yapmayacaksınız. Birbirinize yalan
söylemeyeceksiniz. Benim adımla
yalan yere yemin etmeyeceksiniz...»
(KM, Levililer, 19/11-12 )
• Hinduizm’de kişi tekrar dünyaya
gelişinde bunun karşılığını
görecektir.
• Budizm’de sekiz dilimli yol,
bütünüyle doğruluk ilkelerinden
oluşmaktadır.
16:25
• İ N C İ L’de doğruluk
öğütlenir:
• «En küçük işte güvenilir
olan kişi, büyük işte de
güvenilir olur. En küçük
işte dürüst olmayan kişi,
büyük işte de dürüst
olmaz.» (KM, Luka, 16/10)
• «Ne mutlu doğruluğa
acıkıp susayanlara! Onlar
doyurulacaklar.» (KM, Matta,
5/6)
3.2. Temizlik
Temizlik, bedenin, giysilerin ve çevrenin kirden,
kalbin de kötü duygu ve düşüncelerden
arınmasıdır.
Sağlıklı bir yaşam için insanların temizliğe önem
vermeleri gerekir.
Bütün dinler, temizliğe önem vermekte ve
insanların temiz olmalarını öğütlemektedir.
16:25
3.2. Temizlik
• İSLAM maddi ve manevi
temizliğe büyük önem vermiştir.
• Kur’an:
• «Elbiseni temiz tut. Kötü
• şeyleri terk et.»1
• «...Allah tövbe edenleri sever,
temizlenenleri de sever.»2
• Hadis:
• «Temizlik imanın yarısıdır.»3
• «Allah temizdir, temizliği
sever.»4
16:25
3.2. Temizlik
• YA H U D İ L İ K :
• H R İ S T İ YA N L I K :
• «Ne mutlu yüreği temiz
• «O adam ki elleri temizdir
olanlara!» (KM, Matta, 5/7-8)
ve yüreği paktır. Gönlünü • «…. ağızdan çıkan, yürekten
yalana vermemiştir. Hile
kaynaklanır. İnsanı kirleten de
ile de yemin etmemiştir.»
budur. Çünkü kötü düşünceler,
(KM, Mezmur, 24/4) denilerek
cinayet, zina, cinsel ahlaksızlık,
maddi temizliğin
hırsızlık, yalancı şahitlik ve
yanında, gönül ve kalp
iftira
hepyıkanılır.
yürektenBudizmde
kaynaklanır.
• Hinduizmde ibadete başlamadan
önce
ise
temizliğinin de önemli
İnsanı kirleten
bunlardır...»
(KM,
her Budist’in temizliğe önem vermesi
ve zihnini
kötü duygu
olduğu belirtilir.
Matta, 15/18-20)
ve düşüncelerden arındırması istenir.
16:25
16:25
3.3. İyilik ve Yardımseverlik
3.4. Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi Göstermek
3.5. Hayvanlara İyi Davranmak
3.3. İyilik ve Yardımseverlik
• Ömür kısadır. Sonsuz olan ahiret hayatında, insanın karşılaşacağı
şeyler, dünyada yaşadığı hâle bağlıdır.
• Akıllı olan, ileriyi görebilen bir kimse, kısa olan dünyada, hep,
ahirette iyi ve rahat yaşamaya sebep olan şeyleri yapar.
• İnsanlara hizmet etmek için çalışır.
• İnsanlara iyilik etmek, ahirette azaptan kurtulmaya ve Cennet
nimetlerinin artmasına sebep olur.
• ***
• İyilik ve yardımseverlik tüm dinlerin evrensel öğütlerindendir.
• Bütün dinler iyilik yapmayı, yardımsever olmayı öğütlemiştir.
16:25
3.3. İyilik ve Yardımseverlik
• İslam, iyilik yapmamızı ve
yardımsever olmamızı ister:
• «Muhakkak ki Allah, adaleti, iyiliği,
akrabaya yardım etmeyi emreder;
çirkin işleri, fenalık ve azgınlığı da
yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye
size öğüt veriyor.» (Nahl suresi, 90. ayet )
• «İyilikle kötülük bir olmaz, sen
(kötülüğü) en güzel bir şekilde önle.
O zaman seninle arasında düşmanlık
bulunan kimse, sanki candan bir
dost olur.» (Fussilet suresi, 34. ayet)
16:25
3.3. İyilik ve Yardımseverlik
• Hz. Peygamber yardımlaşma
ile ilgili şöyle buyurmuştur:
• «Kim kardeşine yardım
ederse Allah da ona yardım
eder. Kim bir Müslüman’ın
sıkıntısını giderirse Allah da
onun kıyamet günündeki
sıkıntılarından birini giderir.
Kim bir Müslümanın ayıbını
örterse Allah da kıyamet
gününde onun ayıplarını
örter.» (Buhârî, Edeb, 27. hadis)
16:25
3.3. İyilik ve Yardımseverlik
16:25
3.3. İyilik ve Yardımseverlik
• Yahudilik: Tevrat’ta iyilik
ve yardımseverliğin önemi
üzerinde durulmuştur:
• Hristiyanlık: İncil:
• «İyilik edin ve ödünç verin,
karşılığınız büyük olacak.» (Luka 6/35)
• «Elinden geldikçe iyiliğe
• «İyi insan, içindeki iyilik
hakkı olanlardan iyiliği
hazinesinden iyilik, kötü insan ise
esirgeme.» (KM, S.Meselleri, 3/27)
içindeki kötülük hazinesinden
• Her Yahudi imkânları
kötülük çıkarır.» (Matta 12/35)
ölçüsünde iyilik yapmalıdır.
• «Bağışta bulunun, size de bağışta
• «Yoksula verenin eksiği
bulunulacaktır. Verin, size de
olmaz, yoksulu görmezden
verilecektir. Hangi ölçekle
gelense bir sürü lanete
ölçerseniz o ölçekle size
uğrar.» (KM, S.Meselleri. 28/27)
ölçülecektir.» (Luka 6/38)
16:25
3.3. İyilik ve Yardımseverlik
• Hinduizm ve
Budizm’de iyilik
yapmak, toplumdaki yoksul
ve kimsesizlere yardım
etmek ve cömert olmak
öğütlenmiştir.
•
(Tümer -Küçük, Dinler Tarihi, 63)
• Budizm’de de her Budist’in
cömert olması istenir. Her
Budist sıkıntıya düşenin
yardımına koşmakla
yükümlüdür.
•
16:25
(Cilacı, Günümüz Dünya Dinleri, 138)
3.3. İyilik ve Yardımseverlik
16:25
3.4. Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi Göstermek
• BEŞ SEVGİ DİLİ: 1.ONAY SÖZLERİ, 2.NİTELİKLİ BERABERLİK, 3.HEDİYE
ALIP VERME, 4. HİZMET DAVRANIŞLARI, 5. DOKUNMA.
• ***
• Dinlerin evrensel öğütleri arasında büyüklere saygı,
küçüklere sevgi gösterilmesini isteyen öğütlerde yer
alır.
• Bütün dinlerde büyüklere saygı, küçüklere sevgi
göstermek en önemli ahlaki ilkelerden biridir.
16:25
3.4. Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi Göstermek
• İslam dininde, büyüklere saygılı olmak ve küçüklere
sevgi göstermek ahlaki bir görev kabul edilmiştir.
16:25
• «Rabb’in, sadece kendisine kulluk
etmenizi, ana - babanıza da iyi
davranmanızı kesin bir şekilde emretti.
Onlardan biri veya her ikisi senin yanında
yaşlanırsa, kendilerine: ‘Of!..’ bile deme;
onları azarlama; ikisine de güzel söz
söyle.» (İsrâ suresi, 23. ayet)
• «Büyüklerimize saygı göstermeyen,
küçüklerimize merhamet etmeyen
bizden değildir.» (Tirmizî, Birr, 15. hadis)
3.4. Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi Göstermek
• H R İ S T İ YA N L I K :
• İncil’de büyüklere saygı -küçüklere
sevgi, anne babaya iyi davranılması
ve gösterilmesi öğütlenir:
• «Ey çocuklar! Ana-babalarınıza
...itaat edin. Çünkü bu
doğrudur. Babana, anana
hürmet et. Ta ki sana iyilik
olsun ve dünyada uzun ömürlü
olasın. Ve ey babalar!
Çocuklarınızı incitmeyin. Fakat
onları Rabb’in terbiyesi ve
öğüdü ile yetiştirin.»
• (Yeni Ahit, Efeslilere Mektup, 6/1)
16:25
• YA H U D İ L İ K :
• Yahudilikte büyüklere saygı
göstermeye ve anne babaya iyi
davranmaya önem verilmiştir.
• «On emir»: «Anne ve babana saygı
göstereceksin.» (KM, Çıkış, 20/12)
• «Kendi babanı dinle ve ihtiyar
olduğu zaman ananı hor görme.»
(KM, Tesniye, 22/4)
• «Ak saçlının önünde ayağa
kalkacaksın ve kocamış olana
hürmet edeceksin ve Allah’ından
korkacaksın...» (KM, Levililer, 19/32)
3.4. Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi Göstermek
• Hinduizm ve Budizm gibi dinlerde de büyüklere saygılı davranmak,
küçükleri sevmek ahlaki erdemlerden sayılmış ve öğütlenmiştir.
16:25
3.5. Hayvanlara İyi Davranmak
• İyi bir dünya için tüm canlılara
iyi ve merhametle davranalım.
• ***
• Dinlerin evrensel öğütlerinden
biri de hayvanlara iyi
davranmaktır.
• Dinler, Allah’ın yarattığı tüm
canlıların korunması ve onlara
şefkatle davranılmasını ister.
• İnsanlara bu yönde öğütler verir.
16:25
3.5. Hayvanlara İyi Davranmak
• İslam dini tüm canlılara iyi niyetle
davranılmasını ister. Kur’an-ı Kerim’de
hayvanların insan için önemi ve faydaları dile
getirilir: (Yâsîn 71-73. ayetler)
• «Görmüyorlar mı ki Biz, kudretimizin eseri
olmak üzere onlar için birçok hayvan
yarattık. Bu sayede onlar bunlara sahip
olmuşlardır. Bu hayvanları onların emrine
verdik. Onların bazısını binek olarak
kullanırlar, bazısını besin olarak yerler. Bu
hayvanlarda onlar için nice faydalar ve
içilecek sütler vardır. Hâlâ şükretmezler mi?»
16:25
3.5. Hayvanlara İyi Davranmak
• Hz. Peygamber, hayvanlara şefkatli
ve merhametli davranılmasını, eziyet
edilmemesini istemiştir.
• Hayvanların aç ve susuz bırakılmamasını,
yiyecek ve sularının zamanında ve
yeterince verilmesini, kuş yuvalarının
bozulmamasını öğütlemiştir.
• Peygamberimiz (s), buyurur:
• «Allah, hayvanlara iyi
davranmanızı emretmiştir. Yük
hayvanlarınıza güçlerinin
yetmeyeceği ağırlık yüklemeyin.»
16:25
3.5. Hayvanlara İyi Davranmak
• Yahudilik: TEVRAT’ta:
• Hinduizm: (Bhagavat Gita, 5/18)
• «Bu bilgeliğe erenler her şeye
• «Tanrı çeşit çeşit yabanıl
aynı gözle bakarlar. Sonsuz
hayvan, evcil hayvan,
ruhu bir rahipte, bir inekte, bir
sürüngen yarattı. Bunun iyi
filde, bir köpekte görürler.»
olduğunu gördü.» (Tekvin 1/25)
• Budizm:
• Hristiyanlık: İncil’de:
• «Bütün varlıklar tehlike
• «...İyi çoban, koyunları
karşısında korkarlar ve hayat
uğruna canını verir.» (Yuhanna
hepsi için de kıymetlidir. Bu
10/11)
• «Harman döven öküzün
ağzını bağlamayacaksın.» (I.
Korint. 9/9)
16:25
durumu kabul eden bir insan
onları öldürmez ve
öldürülmelerine de sebep
olmaz.» (Dhammapada, s. 129 - 130)
3.5. Hayvanlara İyi Davranmak
16:25
16:25
3.3. İyilik ve Yardımseverlik
3.4. Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi Göstermek
3.5. Hayvanlara İyi Davranmak
16:25
II. YAZILI YOKLAMA
& Sonraki Hafta:
3.6. Çevreyi Korumak, 3.7. Zararlı Alışkanlıklardan Kaçınmak
3.8. Başkalarına Zarar Vermemek, 4. İnançlara Hoşgörü