EKONOMİK GELİŞMELER Mayıs - 2011

EKONOMİK GELİŞMELER
Mayıs - 2011
AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
EKONOMİK RAPOR - MAYIS 2011
İÇİNDEKİLER……………………………………………………………………………..….
1
GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)…..................................................
2
İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ…………………………..……
2
İTHALAT – İHRACAT VE DIŞ TİCARET AÇIĞI………………………………………
3
TURİZM GELİRİ ve GİDERİ……………………………………….………………………
4
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE)………………………………………………
4
ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (ÜFE)…………………………………………………………
5
GRAFİKLER
Grafik 1 : Dış Ticaret Grafiği……………………………………………………………..
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
3
1
EKONOMİK RAPOR - MAYIS 2011
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH)
 2010 yılı dördüncü döneme ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla
değeri bir önceki yıla göre sabit fiyatlarla % 9,2 artış göstermiştir.
 Üretim yöntemi ile hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla tahmininde, 2010 yılı
dördüncü üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla gayri
safi yurtiçi hasıla %17,3’lük artışla 298 294 Milyon TL olmuştur.
 2010 yılının dördüncü üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit
fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla % 9,2’lik artışla 28 015 Milyon TL olmuştur.
 2010 yılı gayri safi yurtiçi hasıla değeri cari fiyatlarla %16,0’lık artışla
1 105 101 Milyon TL, sabit fiyatlarla % 8,9’luk artışla 105 680 Milyon TL
olmuştur.
 2010 yılında kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla değeri cari fiyatlarla 15 138 TL, ABD
doları cinsinden 10 079 Dolar olarak hesaplanmıştır.
İstihdam – İşsizlik ve İşgücü Hareketleri
 Şubat 2011 döneminde kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus geçen yılın aynı
dönemine göre 929 bin kişi artmıştır.
 2011 yılı Şubat döneminde, Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın
aynı dönemine göre 877 bin kişilik bir artış ile 71 milyon 920 bin kişiye, kurumsal
olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 929 bin kişi artarak 53 milyon 152 bin
kişiye ulaşmıştır.
 Şubat 2011 döneminde işgücüne katılma oranı % 48,5’tir.
 Tarım dışı istihdam 1 002 bin kişi artmıştır.
 2011 yılı Şubat döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine
göre 1 milyon 535 bin kişi artarak, 22 milyon 802 bin kişiye yükselmiştir. Bu
dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 533 bin kişi, tarım dışı sektörlerde
çalışan sayısı 1 milyon 2 bin kişi artmıştır.
 Şubat 2011 döneminde istihdam edilenlerin % 24,4'ü tarım, % 20,4’ü sanayi,
% 5,9’u inşaat, % 49,3'ü ise hizmetler sektöründedir. Önceki yılın aynı dönemi ile
karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 0,7 puan,
sanayi sektörünün payının 0,1 puan, inşaat sektörünün payının ise 0,6 puan
arttığı, buna karşılık hizmetler sektörünün payının 1,4 puan azaldığı
görülmektedir.
 İşsizlik oranı % 11,5’tir.
 Şubat 2011 döneminde işgücü dışında olup, daha önce bir işte çalışanların % 19'u
“tarım", % 10,7'si "sanayi", % 3,2'si "inşaat", % 19,2'si "hizmetler" sektöründe
çalışmış, % 47,9’u ise 8 yıldan önce işinden ayrılmıştır.
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
2
EKONOMİK RAPOR - MAYIS 2011
İthalat – İhracat ve Dış Ticaret Açığı
 2011 Nisan ayında ithalat % 40,2 artmıştır.
 Türkiye İstatistik Kurumu ve Gümrük Müsteşarlığı işbirliği ile oluşturulan geçici dış
ticaret verilerine göre; 2011 yılı Nisan ayında, 2010 yılının aynı ayına göre ihracat
%26,5 artarak 11 898 milyon dolar, ithalat %40,2 artarak 20 950 milyon dolar
olarak gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaret açığı 5 540 milyon dolardan, 9 052
milyon dolara ulaştı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2011 yılı
Nisan ayında önceki yılın aynı ayına göre ihracat ve ithalatın değişim oranları orijinal
seri ile aynı kalarak, sırasıyla %26,5 ve %40,2 oldu.
 2010 Nisan ayında %62,9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2011 Nisan ayında
%56,8’e geriledi.
 2010 Nisan ayında %45,9 olan Avrupa Birliği’nin (AB) ihracattaki payı, 2011 Nisan
ayında %48,9’a çıktı. AB’ye yapılan ihracat, 2010 yılının aynı ayına göre %34,8
artarak 5 814 milyon dolar olarak gerçekleşti.
 2011 Nisan ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu. Bu ülkeye yapılan
ihracat 2010 Nisan ayına göre %39,4 artarak 1 267 milyon dolar olurken,
Almanya’yı sırasıyla İtalya (792 milyon dolar), İngiltere (694 milyon dolar), Fransa
(654 milyon dolar) ve Irak (627 milyon dolar) takip etti.
 Almanya ithalatta da, ilk sırada yer aldı. Bu ülkeden yapılan ithalat %69,9 artarak
2 306 milyon dolar olarak gerçekleşti. Almanya’yı sırasıyla Çin (1 807 milyon dolar),
Rusya Fedarasyonu (1 594 milyon dolar) ve ABD (1 335 milyon dolar) izledi.
 2011 Nisan ayında fasıllar düzeyinde en büyük ihracat kalemi, “motorlu kara
taşıtları ve aksam parçaları” (1 432 milyon dolar) olurken; bu fasılı “demir ve çelik”
(1 103 milyon dolar), “kazanlar, makina ve cihazlar, aletler ve bunların aksamparçaları” (1 016 milyon dolar), “elektrikli makina ve cihazlar, bunların aksamparçaları” (710 milyon dolar) ve “örme giyim eşyası ve aksesuarları “ (706 milyon
dolar) izledi.
 Nisan ayında; en yüksek ithalatı olan fasıl “mineral yakıtlar ve yağlar” (4 449 milyon
dolar) oldu. Bu fasılı; “kazanlar, makina ve cihazlar, aletler ve bunların aksamparçaları” (2 595 milyon dolar), “motorlu kara taşıtları” (1 659 milyon dolar)
,“demir ve çelik” (1 552 milyon dolar) ve “elektrikli makine ve cihazlar, bunların
aksam-parçaları” (1 453 milyon dolar) izledi.
Grafik 1. Dış Ticaret Grafiği
2010-2011 Ocak -Nis an Dış Ticar eti
2010-2011 Nis an Ayı Dış Ticar eti
77 007
80 000
25 000
20 950
60 000
Milyon Dolar
Milyon Dolar
20 000
14 943
15 000
10 000
11 898
9 403
53 438
43 337
40 000
35 403
20 000
5 000
2010
2011
İhracat
2010
2011
İthalat
2010
2011
İhracat
2010
2011
İthalat
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
3
EKONOMİK RAPOR - MAYIS 2011
Turizm Geliri ve Gideri
 Turizm geliri geçen yılın aynı dönemine göre % 28,5 artmıştır.
 Ocak, Şubat ve Mart aylarından oluşan I. Dönemde turizm geliri, geçen yılın aynı
dönemine göre % 28,5 artarak 3.100.270.170 $ oldu. Turizm gelirinin
2.239.709.741 $’ı yabancı ziyaretçilerden, 860.560.429 $’ı ise yurtdışında ikamet
eden vatandaş ziyaretçilerden elde edilmiştir.
 Ziyaretçiler, seyahatlerini kişisel veya paket tur ile gerçekleştirmektedir. Bu
dönemde yapılan harcamaların 2.821.801.763 $’ını kişisel, 278.468.407 $’ını ise
paket tur oluşturmaktadır.
 2011 I. dönemde kişi başına ortalama harcama 705 $’dır. Bu dönemde yabancıların
ortalama harcaması 622 $, yurtdışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerin
ortalama harcaması ise 1.077 $’dır.
 Ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre % 17,2 arttı.
 2011 yılı I. Dönemde ülkemizden çıkış yapan ziyaretçi sayısı 4.398.235 kişidir.
Bunun 3.599.196 kişisini yabancı, 799.039 kişisini ise yurtdışında ikamet eden
vatandaşlar oluşturmaktadır.
 Turizm gideri geçen yılın aynı dönemine göre % 20,9 arttı
 Yurtiçinde
ikamet
edip
başka
ülkeleri
ziyaret
eden
vatandaşlarımızın
harcamalarından oluşan turizm gideri, geçen yılın aynı dönemine göre % 20,9
artarak 1.196.797.473 $ olmuştur. Bunun 1.166.402.275 $’ı kişisel, 30.395.198 $’ı
ise paket tur harcamalarıdır. Yurtdışını ziyaret eden 1.646.577 vatandaşın kişi başı
ortalama harcaması 727 $’dır.
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE)
 TÜFE’de aylık değişim %2,42 olarak gerçekleşmiştir.
 2011 yılı Mayıs ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya
göre %2,42, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,93, bir önceki yılın aynı ayına
göre %7,17 ve on iki aylık ortalamalara göre %6,64 artış gerçekleşmiştir.
 Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış % 11,68
ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşmiştir. Mayıs ayında endekste yer
alan gruplardan gıda ve alkolsüz içeceklerde %4,71, çeşitli mal ve hizmetlerde
%1,47, eğitimde %1,14, eğlence ve kültürde %0,99, lokanta ve otellerde %0,81,
ulaştırmada %0,63, konutta %0,54, ev eşyasında %0,26, sağlıkta %0,11 artış,
alkollü içecekler ve tütünde %-0,01, haberleşmede %-0,47 düşüş gerçekleşmiştir.
 Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE’de en yüksek artış %12,61 ile gıda ve
alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşmiştir. Ulaştırma (%8,69), çeşitli mal ve
hizmetler (%7,68), ev eşyası (%7,40), lokanta ve oteller (%7,20) artışın yüksek
olduğu diğer harcama gruplarıdır.
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
4
EKONOMİK RAPOR - MAYIS 2011
Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)
 ÜFE’de aylık değişim %0,15 olarak gerçekleşmiştir.
 2011 yılı Mayıs ayında 2003 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya
göre %0,15, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,20, bir önceki yılın aynı ayına
göre %9,63 ve on iki aylık ortalamalara göre %9,21 artış gerçekleşmiştir.
 Aylık değişim tarım sektöründe % -1,93, sanayi sektöründe % 0,61 olarak
gerçekleşmiştir.
 Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre %7,37, bir önceki yılın
aynı ayına göre %8,73 ve on iki aylık ortalamalara göre %14,93 artış
gerçekleşmiştir. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre
%5,95, bir önceki yılın aynı ayına göre %9,84 ve on iki aylık ortalamalara göre
%7,97 artış gerçekleşmiştir.
 ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en
yüksek aylık artış % 4,44 ile ana metal sanayi alt sektöründe
gerçekleşmiştir.
 Sanayinin üç sektöründen, imalat sanayi sektöründe %1,16, madencilik ve
taşocakçılığı sektöründe %0,84 artış, elektrik, gaz ve su sektöründe %-4,47 düşüş
gerçekleşmiştir.
 Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, ana metal
sanayi (%4,44), giyim eşyası imalatı (%3,96), ham petrol ve doğalgaz çıkarımı
(%2,80), deri ürünleri imalatı (%2,54), plastik ve kauçuk ürünleri imalatı (%2,39),
kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri (%1,67), kağıt ve kağıt ürünleri imalatı
(%1,59) alt sektörleridir. Buna karşılık elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı (%-5,05),
tekstil ürünleri imalatı (%-0,73), iletişim teçhizatı imalatı (%-0,51), büro makineleri
imalatı (%-0,36) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler
olmuştur.
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
5