Giriş İktisat Politikası İktisat Politikası Bilgin Bari Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası 1 Giriş Temel Kavramlar Makro Ekonomik Problemler Politika Etkilerinin Analizi 2 İktisat Politikası İktisat Politikasının Yürütülmesi Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası Temel Kavramlar Makro Ekonomik Problemler Politika Etkilerinin Analizi Tanımlar İktisat İnsan davranışını, amaçlar ile alternatif kullanımları olan kıt araçlar arasındaki bir ilişki olarak inceleyen bilimdir. (L. Robbins,1935) Makroiktisat ekonomiyi bir bütün olarak inceler. İktisat Politikası Kısa dönemde ekonomide ortaya çıkan dengesizlikleri düzeltmeye dönük uygulamalardır. - hükümetlerin ekonomi alanında yapmış olduğu uygulamalardır. (politik) - veri ve iktisadi modeller yardımıyla politikaların analiz edilmesidir. (iktisadi) Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası Temel Kavramlar Makro Ekonomik Problemler Politika Etkilerinin Analizi Makro Ekonomik Problemler Neden ülkeler arasında büyüme oranları ve gelir düzeyleri farklıdır? Tasarruflar neden önemlidir ? Fiyat istikrarı neden önemlidir? Neden cari işlemler açığını düşük tutmalıyız? Finansal krizleri engellemenin bir yolu var mıdır? Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası Temel Kavramlar Makro Ekonomik Problemler Politika Etkilerinin Analizi İktisadi Analiz I İktisat politikasını uygulamak siyasetçilere, politikaları analiz etmek iktisatçılara aittir. Diğer bilimler gibi iktisat bilimi de kendi araç setine, verisine, terminolojisine ve düşünme yöntemlerine sahiptir. İktisat Teorisi - İktisadi Model - Veri Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası Temel Kavramlar Makro Ekonomik Problemler Politika Etkilerinin Analizi İktisadi Analiz II İktisat Teorisi Belirli bir iktisadi olguyu açıklamaya çalışan mantıksal çerçevedir. Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası Temel Kavramlar Makro Ekonomik Problemler Politika Etkilerinin Analizi İktisadi Analiz III İktisadi Model İktisadi olgunun basitleştirilmiş gösterimidir. İktisatçılar dünyayı anlamak için modelleri kullanırlar. İktisadi modeller, değişkenler arasındaki ilişkileri tanımlar. Sıklıkla matematiksel olarak ifade edilirler. Model iki değişkene sahiptir: - içsel değişkenler (model tarafından açıklanır) - dışsal değişken (modele veri olarak alınır) Modelin amacı dışsal değişkenlerin içsel değişkenleri nasıl etkilediğini göstermektir. Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası Temel Kavramlar Makro Ekonomik Problemler Politika Etkilerinin Analizi İktisadi Analiz IV Veri Ekonominin genelinde ve iktisadi değişkenlerdeki değişimi gösterir. İktisatçılar, iktisadi model tahminleri için veriyi kullanırlar ve gerçekçi sonuçlara ulaşmaya çalışırlar. Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası İktisat Politikasının Yürütülmesi İktisat Politikasının Düzenlenmesi İktisat politikası kısa dönem için tasarlanır. Ekonomide Kısa Dönem Çıktı talep tarafından belirlenir. Ekonomide Orta Dönem Çıktı teknoloji düzeyi, sermaye birikimi ve işgücü tarafından belirlenir. Ekonomide Uzun Dönem Çıktı eğitim, ar-ge, tasarruflar ve yönetişim tarafından belirlenir. Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası İktisat Politikasının Yürütülmesi İktisat Politikasının Amaçları İktisadi faaliyetleri stabil hale getirmek ekonomik büyüme değil cari GSYİH - potansiyel GSYİH farkını azaltmak Fiyat istikrarı İstihdamı stabil hale getirmek cari işsizlik düzeyi - doğal işsizlik düzeyi farkını azaltmak Döviz kuru istikrarı Finansal istikrar Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası İktisat Politikasının Yürütülmesi Makro İktisat Politikası Toplam talebi kontrol etmede kullanılan iki temel politika kullanılır. Maliye Politikası Bütçe harcamaları ve vergiler Para Politikası Para arzı ve faiz oranı Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası İktisat Politikasının Yürütülmesi Para Politikası Para politikası temel politikadır. Çünkü fiyat istikrarı önemlidir. Fiyat istikrarı belirsizliği azaltır→daha iyi yatırım ortamı→ekonomik büyüme potansiyel büyüme oranını değiştirmez fiyat istikrarı→ çıktı istikrarı (İlahi Tesadüf) (Blanchard and Gali, 2005) Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası İktisat Politikasının Yürütülmesi Maliye Politikası Maliye politikası bütçe kontrolü üzerinden para politikasını destekler. bütçe açığı ve enflasyon Bütçe açıkları ve enflasyon arasında pozitif yönlü bir ilişki vardır. Aşırı talep Para basma Bilgin Bari İktisat Politikası Giriş İktisat Politikası İktisat Politikasının Yürütülmesi Para Politikası ve Finansal İstikrarı Para politikasının ikinci amacı finansal istikrarı sağlamaktır. (2007-2008 küresel finans krizi sonrası) Finansal sistem yatırımlar ve ekonomik büyüme için önemli. Finansal sistemdeki batık krediler kamu borcunu artırır. İnsanlar risk almayı severler (özellikle uzun süreli büyüme dönemlerinde, Greenspan, 2002) İktisat politikası ve politika yapıcılar ortaya çıkacak riskleri önlemeli. Bilgin Bari İktisat Politikası