Maliye Politikası ve Devlet Bütçesi Döviz Kuru ve Uluslararası İktisat Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası Maliye Politikası ve Devlet Bütçesi Devlet Bütçesi Kamu Harcamaları (G) => G = GI + GC + TR + INT Kamu Yatırımları (GI) : Sermaye malları üzerine yapılan harcamalar => otoyollar, okullar… Sermaye stoğuna ilave katkı sağlar ve ekonomik büyümeyi artırır. Kamu Tüketimi (GC) : Mal ve hizmet alımları üzerine yapılan harcamalar => Personel ve hizmet giderleri, tüketim… Transfer Ödemeleri (TR) : Bireylere yapılan gelir aktarımları => işsizlik sigortası, sağlık ödemeleri, ek gelir desteği ödemeleri… Net Faiz Ödemeleri (INT) : Kamu borçlanma araçlarının faiz ödemeleri Gelirler : Vergi gelirleri (T) Bilgin Bari İktisat Politikası Bütçe Açığı = Harcamalar – Vergi gelirleri = G + TR + INT – T Bütçe Kısıtı => Bilgin Bari Bütçe Açığı = B Bütçe Açığı = Kamu Tahvil Stoğundaki Değişim İktisat Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası Kamu Borcunun Büyüklüğü Bilgin Bari İktisat Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası Kamu Borcu Krizleri Kamu Borcu / GSYİH => Geri ödenmeme olasılığı => Faiz Ödemeleri => Bütçe Açığı => Kamu Borcu / GSYİH => Geri ödenmeme olasılığı => Faiz Ödemeleri => Bütçe Açığı ………. Bilgin Bari İktisat Politikası Maliye Politikası ve Uzun Dönemde Ekonomi Kamu borcu ekonomi için bir yük değildir. - Vergiler ile yapılan altyapı ve beşeri sermaye yatırımları ekonomiyi büyüterek daha fazla vergi geliri sağlayacaktır. Kamu borcu ekonomi için bir yüktür. - Ulusal tasarrufları azalmasına ve özel kesim yatırımlarını dışlama etkisine neden olur. - Yabancılara borçluluğu artırır. - Gelirin yeniden dağılımını sağlar. Gelir dağılımını bozar. - Borç tahammülsüzlüğüne neden olur ve risk primini artırır. - Vergi sisteminde sorunlara neden olur. Bilgin Bari İktisat Politikası Maliye Politikası ve Kısa Dönemde Ekonomi Toplam Talep ve Maliye Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası Kriz Döneminde Maliye Politikası Politika faizleri küresel kriz döneminde sıfıra inmiştir. Para politikasının etkinliği azalınca maliye politikası ön plana çıkmıştır. Genişlemeci bir maliye politikasının etkisi politika faizinin düzeyine göre değişmektedir. Politika faizinin sıfırın üzerinde olduğu durum G => => r => I => Y çıktı daha az artacaktır. Politika faizinin sıfır düzeyinde olduğu durum G => => politika faizi sıfır düzeyinde sabit => r => I => Y çıktı daha fazla artacaktır. Bilgin Bari İktisat Politikası Politika faizinin sıfır olduğu düzeyde mali genişlemenin etkisi Bilgin Bari İktisat Politikası Bütçe Açıkları ve Enflasyon Bütçe kısıtı => Bütçe Açığı = B = Bpiyasa + BMB BMB = M (para basma) => borcun parasallaşması Bütçe Açığı = Bpiyasa + M Bilgin Bari İktisat Politikası Maliye Politikası ve Para Politikası Arasındaki Etkileşim para politikası => maliye politikası politika faizi => borçlanma maliyeti => bütçe açığı => kamu borcu maliye politikası => para politikası kamu borcu => risk primi => borçlanma faizi Bilgin Bari İktisat Politikası Kamu Borcu ve Açıkların Finansmanı • İç ve dış borçlanma iç borçlanma => yurtiçi faiz => özel sektörü dışlama etkisi • Para basma para basma => enflasyon => bütçe açığı • Sevimsiz Monetarist Aritmetik yüksek kamu borcu => para basmadan borçlanma => reel faiz oranı => bütçe açığı => daha yüksek kamu borcu • Mali Baskınlık ve Parasal Baskınlık mali baskınlık : yüksek bütçe açığı ve enflasyonu az önemseyen iktisat politikası parasal baskınlık : para politikası önceliklidir. maliye politikası sıkı disiplin ile para politikasına yardım eder. Bilgin Bari İktisat Politikası Döviz Kuru ve Uluslararası İktisat Politikası Döviz Kuru Nominal Döviz Kuru (ER) : Bir para biriminin diğer para birimi cinsinden değeridir. Reel Döviz Kuru (RER) : İki ülke arasındaki malların nispi fiyatıdır. RER = ER x (P / P*) Reel döviz kuru, yurtiçi para biriminin nispi olarak ucuz yada pahalı olup olmadığını gösterir. Reel döviz kuru eşitliği, fiyatların yapışkan olduğu durumlarda, döviz kurunun yurtiçi ve yabancı malların nispi fiyatlarını etkileyeceğini gösterir. Bilgin Bari İktisat Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası Uzun Dönemde Döviz Kuru Tek Fiyat Kanunu : İki ülke arasındaki benzer bir malın fiyatının, ulaşım maliyetlerinin ve ticaret engellerinin olmadığı durumda, aynı olması gerektiğini söyler. Buna göre, döviz kuru malların fiyatlarını eşitleyecek şekilde değişir. Satın Alma Gücü Paritesi Teorisi : İki para birimi arasındaki döviz kuru, iki ülkenin fiyat düzeylerindeki değişimleri gösterecek biçimde değişecektir. Satın alma gücü paritesi, tek fiyat kanununun bir uygulamasıdır. Bilgin Bari İktisat Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası Kısa Dönemde Döviz Kuru Bilgin Bari İktisat Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası Bilgin Bari İktisat Politikası