önsöz - türkiye yüksek ihtisas eğitim ve araştırma hastanesi

Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
ÖNSÖZ
Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Laboratuvarları modern bir ortamda, giderek artan test çeşitleri ile en kısa
zamanda doğru ve güvenilir sonuçları hastalara ve hekimlere ulaştırmayı hedeflemektedir. Bu amaçla Laboratuvarlarımız (Tibbi Biyokimya, Hematoloji, İmmünoloji, Mikrobiyoloji ve Patoloji Laboratuvarları) bütün çalışanları ile hizmetin sunumunda,
Sağlık Bakanlığı Hizmet Kalite Standartları çerçevesinde kalitenin
tüm argümanlarını kullanmayı temel prensip haline getirmiştir.
Hazırlanan bu rehber ile Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma
Hastanesi Tıbbi Biyokimya, Hematoloji, İmmünoloji, Mikrobiyoloji
ve Patoloji Laboratuvarlarında çalışılan her bir testin örnek alım
aşamasından sonuçlarına erişime kadar geçen süreçleri tanımlanmıştır. Bunun yanısıra labratuvarlarımız da çalışılan her bir testin
adı, türü, örneğin alındığı tüp, çalışılan metod, referans değerler,
çalışma günleri ve sonuçların verilme zamanının yer aldığı toplu katolog tablolar da yer almıştır. Böylelikle laboratuarlarımızda çalışılan
testlere ait bilgilerin yanı sıra testlerin istenmesinden, sonuçların
ulaşmasına kadar geçen tüm aşamalarda sağlık personelimize
yardımcı olacak bir rehber oluşturulmuştur.
Bu rehberin hazırlamasında emeği geçen, yardımlarını ve bilgilerini
esirgemeyen başta laboratuar uzmanları olmak üzere tüm çalışanlara teşekkürlerimi sunarım.
Test bilgileri sürekli olarak güncellendiğinden kitapta yer alan bilgilerde yıl içinde değişiklik olabileceği dikkate alınmalıdır. Bu nedenle
test rehberinin tamamının yer aldığı www.tyih.gov.tr web adresimizde güncellemeleri görebilirsiniz.
Nilgün AKAL
Kalite Yönetim Birimi
1
Tıbbi Biyokimya
Toplam Kalite Birimi
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE YÜKSEK
İHTİSAS HASTANESİ
TIBBİ BİYOKİMYA
LABORATUVARI
LABORATUVAR
TEST REHBERİ
HAZIRLAYANLAR:
Uzm.Dr. Mevhibe BALK
Uzm. İhsan AYTURAN
Uzm.Aygül TÜRKMEN
EDİTÖR:
Nilgün AKAL
Kalite Yönetim Birimi
Bu rehber, Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Kalite Yönetim Birimi
tarafından Hizmet Kalite Standartları gereği oluşturulmuştur.
TYİH-REH-TKY-04
1
İÇİNDEKİLER:
A.
B.
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI................................................................................7
1.İÇ (İNTERNAL) KALİTE KONTROL..............................................................................8
2.DIŞ (EKSTERNAL) KALİTE KONTROL.......................................................................8
C.
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARINDA ÇALIŞILAN
TESTLERİN İSTENMESİ.....................................................................................................8
D. TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI TEST SONUÇLARINA
ETKİ EDEN FAKTÖRLER...................................................................................................9
E. TIBBİ BİYOKİMYA TESTLERİ ÖNCESİNDE, HASTALARIN
DİKKAT ETMESİ GEREKEN KONULAR..........................................................................9
1. KAN VERMEDEN ÖNCE HASTANIN DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN DURUMLARI:....................................................................................................9
2.24 SAATLİK İDRAR TOPLANMASI:..........................................................................10
3.GAİTADA GİZLİ KAN TESTİ :.....................................................................................11
4.ORAL GLUKOZ TOLERANS TESTİ (OGTT):...........................................................11
F.
KAN ÖRNEKLERİNİN ALINMASI SIRASINDA DİKKAT
EDİLMESİ GEREKEN KURALLAR.................................................................................12
G. TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARINDA KULLANILAN
ÖRNEK TÜPLERİ...............................................................................................................12
H. TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARINDA ÇALIŞILAN
TESTLERE AİT ÖRNEKLERİN ALINMASI..................................................................14
I.
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARINA ÖRNEKLERİN TRANSFERİ .................. 15
İ.
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI ÖRNEK KABUL
VE RED KRİTERLERİ.......................................................................................................16
1.TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI ÖRNEK KABUL KRİTERLERİ.................. 16
2.TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI ÖRNEK RED KRİTERLERİ.......................16
J. TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI TEST SONUÇLARININ VERİLMESİ.......... 17
K. TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI PANİK DEĞERLERİ.......................................18
L. TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU .......................19
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARINDA KALİTE KONTROL..................................8
6
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
Toplam Kalite Birimi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI.
BİYOKİMYA LABORATUVARI UZMANLARI:
7
Klinik Şefi Uzm Dr. Gülsevim SAYDAM
Klinik Şef Yardımcısı Uzm. Tuğrul HİMMETOĞLU
Klinik Şef Yardımcısı Uzm. Dr. Mevhibe BALK
Bio Uzm. İhsan AYTURAN
Bio Uzm. Dr. Ahmet SARICA
Laboratuvarımız, Acil ve Rutin laboratuvar birimlerinde en ileri teknolojiye
sahip cihazlarla, Yüksek İhtisas Hastanesi’nin tüm poliklinik ve kliniklerinde
muayene ve tedavi olan hastalara hizmet vermektedir.
Laboratuvarımızda bir şef, iki şef muavini, iki uzman, beş asistan, iki biyolog,
bir kimyager, ondört sağlık teknikeri, dokuz laboratuvar teknisyeni, iki sekreter ve iki hizmetli görev yapmaktadır.
Misyonumuz; laboratuvar hizmetlerini, uluslararası hizmet kalitesi standartlarını temel alarak, bilimsel araştırmalar ışığında, etik kurallara uygun,
profesyonellik ve ekip ruhu içinde, etkin, verimli, kaliteli, güvenilir, kolay ulaşılabilir bir anlayışla topluma sunmaktır.
Vizyonumuz, uluslararası standartlara uygun laboratuvar hizmetleri sunarak, nitelikli uzmanlar yetiştiren, güven ve saygınlık konusunda önder, tercih
edilen referans bir laboratuvar olmaktır.
Laboratuvarımızda 1973 yılından beri, Klinik Biyokimya alanında bilimsel ve
teknolojik gelişmeler izlenerek uzmanlık eğitimi verilmekte, çağdaş bilgilerle donanımlı ve nitelikli uzmanlar yetiştirilmektedir.
Laboratuvarımızda, Acil Biyokimya, Rutin Biyokimya, Hormon (Hormon testleri, Tümör belirteçleri, Anemi Paneli, ilaç Dozajları), Manuel (Kan, Vücut sıvıları ve 24 saatlik İdrar analizleri), İdrar (Tam idrar ve gaita analizler) ve PCR
(HBV-DNA, HCV-RNA, HCV Genotiplendirme) bölümleri bulunmaktadır.
Laboratuvarımızın tüm bölümlerinde bulunan otoanalizörlerin, günlük ve
haftalık bakımları laboratuvar çalışanları tarafından, aylık ve 6 aylık bakımları ise firmaların teknik servisleri tarafından yapılmaktadır.
Laboratuvar cihazlarının bakım ve onarımları, TABOM (Tıbbî Alet Bakım ve
Onarım Merkezi) tarafından yapılmaktadır. Laboratuvar cihazlarının kalibrasyonları ise, belirli aralıklarla Hastane Kalibrasyon Laboratuvarı tarafından yapılarak, kayıtları tutulmaktadır.
Ayrıca, laboratuvarımızda bulunan soğuk odanın, tüm buzdolaplarının ve
derin dondurucuların ısıları her gün iki kez kontrol edilerek kayıtları tutulmaktadır.
Tıbbi Biyokimya
A. Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
8
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
Laboratuvarımızın kalite güvenliği, tüm bölümlerde İç Kalite ve Dış Kalite
Kontrol programları uygulanarak denetlenmektedir.
laboratuvarımızda aynı zamanda, klinikler ile iş birliği içinde araştırma projeleri yürütülmekte ve bilimsel çalışmalar da yapılmaktadır.
B.
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARINDA KALİTE KONTROL
Laboratuvar hizmetlerinin güvenilirliği, bir kalite sisteminin oluşturulması, Ulusal ve Uluslararası kalite kontrol proğramlarındaki performansın değerlendirilmesi ile sağlanır.
Laboratuvarımızda da kalite kontrol çalışmaları iç ve dış kalite kontrol olmak üzere birbirini tamamlayan iki farklı program ile sürdürülmektedir. Çalışılan testlerin doğruluğu ve tekrarlanabilirliği, düzenli olarak iç ve dış kalite kontrol çalışmaları ile laboratuvar kalite kontrol kuralları çerçevesinde
takip edilmektedir.
1.
İÇ (İNTERNAL) KALİTE KONTROL:
İç Kalite Kontrol Programı, çalışılan testlerin doğruluk ve tekrarlanabilirliğini takip etmek için, günlük olarak uygulanır. Bu amaçla, laboratuarımızın
tüm birimlerinde, değeri önceden belirlenmiş kontrol örnekleri, her gün en
az iki seviyeli olarak, hasta örnekleri çalışılmadan önce ve gün içinde belirli
aralıklarla çalışılır. Kontrol sonuçlarının beklenen sınırlar içinde çıkması,
sistemin başarılı çalıştığını gösterir. İç Kalite Kontrol Programı ile, laboratuvarımızın günlük ve günler arası performansı denetlenmektedir. Laboratuvarımızda, ondört farklı iç kalite kontrol örneği kullanılmaktadır.
2.
DIŞ (EKSTERNAL) KALİTE KONTROL:
Uluslararası kalite güvencesi altında çalışan laboratuvarımızda 1993 yılından beri Dış Kalite Kontrol Programı uygulanmakta ve laboratuvarımız, Dış
Kalite Kontrol Kuruluşları tarafından sertifikalandırılmaktadır.
Dış Kalite Kontrol, laboratuvar sonuçlarının kalitesinin (doğruluk, güvenilebilirlik ve tekrarlanabilirlik), tarafsız dış kuruluşlarca objektif yöntemlerle
değerlendirilmesi işlemidir.
Dış kalite kontrol programları ile laboratuvarımızın performansı ve verileri
diğer laboratuvarlarla karşılaştırılarak değerlendirilmektedir.
Laboratuvarımız, sekiz farklı Dış Kalite Kontrol Proğramının üyesidir.
C.
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARINDA ÇALIŞILAN TESTLERİN
İSTENMESİ:
Tıbbî Biyokimya Laboratuvarı’ndan test istemleri, tüm hastalar için, Hastane
Bilgisayar Yönetim Sistemi’nden (HBYS) ilgili hekim tarafından test adı veya
test kodu seçilerek yapılır.
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Testlerin girişinin yapılabilmesi için, klinik ve polikliniklerde hekim, HBYS
hasta sayfasında yer alan “Test İstemleri” menüsünü seçer. Testlerin tam ve
zamanında çıkması için test girişleri tam ve eksiksiz yapılmalıdır. Test girişleri onaylandıktan sonra test eklenmemelidir. D.
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI TEST SONUÇLARINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER:
� Açlık: Kanda glukoz, kolesterol, trigliserid gibi testler için 10-12 saatlik açlık gereklidir. Ancak açlık 16 saati geçmemelidir.
� Sigara kullanımı: Lipidler, hormonlar, B12 vitamini, CEA gibi testleri
yükseltebilir
� Alkol kullanımı: Ürik asit, trigliserid, laktat, GGT gibi testleri yükseltebilir.
� İlaçlar: Laboratuvar testlerini etkileyebileceği için, kan verilmeden
önce düzenli olarak kullanılan ilaçlar için doktor ile mutlaka görüşülmelidir.Gerekiyor ise kullanılan ilaçlar bırakılmalıdır. İlaç tedavisinin
devam ettiği durumlarda, kan örneği sabah hasta ilaç almadan önce
alınmalıdır.
� Yüksek ateş: Kalsiyum, ürik asit ve hormon düzeylerini etkileyebilir.
� Yaş, Cinsiyet: Yeni doğan, çocuk, yetişkin ve cinsiyete göre bazı hormon, enzim, lipidler ve albümin, kalsiyum, fosfor, glukoz, kreatinin gibi
kimyasal parametreler değişim gösterir.
� Egzersiz: Egzersiz sonrası CK, AST, LDH, testosteron ve laktat kısa süreli olarak yükselebilir.
� Beslenme: Fazla proteinle beslenme, serumda üre, ürik asit, amonyak
düzeylerini yükseltebilir.
� Günlük Biyolojik Değişkenlik: Vücut sıvılarında bulunan birçok analit
gün içerisinde biyolojik değişkenlik göstermektedir. Postür, yemek yemek, stres, aktivite, gün ışığı, uyku veya uyanıklık gibi birçok faktör bu
değişikliklere neden olmaktadır. Kortizol, demir, vitamin B12, folat,
TSH testlerinde günlük biyolojik değişkenlik çok belirgin olabilir. Bu
nedenle, özellikle bu testler için sabah kan verilmesi önerilir.
� Postür: Ayakta duran bir kişide artmış hidrostatik basınç, su ve elektrolitlerin kapillerlerden dokulara geçmesine neden olur. Buna paralel
olarak enzimler ve protein hormonları dahil tüm proteinlerin, proteinlere kısmen bağlı kalsiyum, bilirübin ve proteine bağlı ilaçların
konsantrasyonunda artış görülür. Bu nedenle, en az 15 dakikalık bir
oturma süresinden sonra kan verilmesi önerilir.
E.
BİYOKİMYA TESTLERİ ÖNCESİNDE HASTALARIN DİKKAT ET
MESİ GEREKEN KONULAR.
1.
KAN VERMEDEN ÖNCE HASTANIN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
DURUMLARI:
1.1.
Laboratuvar testleri için, sabah (10-12 saat açlık sonrası) kan verilmelidir (Saat 21:00’ den sonra hiçbir şey yenilip içilmemesi gereklidir).
İhtiyaç duyulan miktarda su alınabilir.
Hastaneye gelmeden önce ağır ve zorlayıcı egzersiz yapılmamalıdır.
Kan vermeden önce, yarım saat kadar dinlenilmesi önerilir.
1.2.
9
Tıbbi Biyokimya
Toplam Kalite Birimi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
10
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
1.3.
Düzenli olarak kullanılan ilaçlar varsa, kan vermeden önce doktora
danışılması gerekmektedir.
2.
24 SAATLİK İDRAR TOPLANMASI:
İdrarla günlük atılımı önem taşıyan birçok metabolitin analizi, 24 saatlik idrarda yapılır. 24 saatlik idrarın tam ve doğru olarak toplanarak,
derhal çalışılacak laboratuvara teslim edilmesi, sonuçların güvenilirliği açısından önemlidir.
2.1. 24 saatlik idrar biriktirmek için 3-5 litrelik temiz, kuru ve ağzı kapaklı
bir kap temin edilir. Toplama işlemi için en uygun olan, PET su kaplarıdır. Kola, deterjan gibi maddelerin konmuş olduğu kaplar kesinlikle
uygun değildir.
2.2. 24 saatlik idrar toplanacağı gün sabah uyandıktan sonra, ilk idrar tuvalete yapılarak, mesane boşaltılır. Başlangıç saati not edilir (Örneğin
sabah saat 08:00).
2.3. Bu andan itibaren tüm idrar, gündüz ve gece boyunca dikkatlice toplama kabına biriktirilir.
2.4. Ertesi sabah başlangıç saatinden tam 24 saat sonra yapılan son idrar
da (Ertesi sabah saat 08:00’deki idrar) toplama kabına eklenerek,
idrar toplama işlemi tamamlanır.
2.5. Toplama işlemi bitince, idrar kap içerisinde dikkatlice karıştırılır.
2.6. Toplama süresince idrar numunesi karanlık ve serin bir ortamda saklanmalıdır (Güneş ışığından uzak bir ortamda, mümkünse buzdolabında).
2.7. Toplanan idrar aynı gün bekletilmeden ilgili laboratuvara (siyah ve
ışık geçirmeyen poşet içinde) ulaştırılmalıdır.
2.8. Toplanan idrar hemen çalışılamayacağı için Cuma ve Cumartesi günler idrar toplanmaması gerekmektedir.
2.9. VMA (Vanil Mandelik Asit), kalsiyum, fosfor, bakır, oksalat gibi bazı
testler için, idrar toplamaya başlamadan önce, idrar kabına koruyucu
madde (6N HCl, borik asit gibi) ilave edilmesi gereklidir. Bu nedenle,
toplama işleminden önce laboratuvara danışılmalıdır.
2.10. Koruyucu madde kullanılıyorsa, toplama işlemi süresince her idrar
ilavesinde, kap çalkalanmadan yavaşca karıştırılmalıdır.
2.11. Laboratuvar tarafından verilen koruyucu maddeler tahriş edici maddelerdir. Bu nedenle, koruyucu maddeler cilt, göz ve deri ile temas
etmemeli ve çocuklardan uzak tutulmalıdır.
2.12. 24 Saatlik İdrarda VMA (Vanil Mandelik Asit) testinin çalışılabilmesi
için idrar toplamaya başlamadan 3 gün önce; muz, çikolata, vanilyalı
besinler, kafeinli içecekler, portakal, limon, greyfurt gibi meyvelerin
alınmamasına dikkat edilmelidir. Ayrıca, birçok ilaç yanlış sonuçlara
neden olabileceği için örnek toplamaya başlamadan 3 gün önce ilaç
kullanılmaması önerilir (Doktora danışılarak).
Toplam Kalite Birimi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
GAİTADA GİZLİ KAN TESTİ:
Hastanın en az iki gün öncesinden kırmızı et, et içeren ürünleri (sucuk, salam, pastırma, karaciğer, dalak v.b.), brokoli, turp, şalgam gibi gıdaları almaması gereklidir. Hastaya sebze, meyve, tavuk veya balık eti, süt, yoğurt ve
sütlü tatlılar tavsiye edilebilir.
Zorunlu durumlar dışında testten bir hafta öncesinden itibaren aspirin veya
diğer antiromatizmal ilaçlar, ağrı kesiciler, ateş düşürücüler alınmamalıdır.
Testten iki gün öncesinden itibaren, demir veya demir içeren ilaçlar ve C
vitamini içeren ilaçlar kullanılmamalıdır. Günde 250 mg’dan fazla alınan C
vitamini yalancı pozitif sonuçlara yol açabilir.
Hastada ishal, hemoroid, adet kanaması olması durumunda test uygulanmaz.
4.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
11
ORAL GLUKOZ TOLERANS TESTİ (OGTT):
Hastalar, teste başlamadan 3 gün öncesinden en az 150 g/gün karbonhidrat içeren normal bir diyetle beslenmelidirler.
Dünya Sağlık Örgütünün tavsiyelerine göre, OGTT genellikle sabah
yapılmalıdır. Glukoz Toleransı, günlük değişkenlik gösterebilir ve öğleden sonra önemli derecede azalabilir.
OGTT, en az 10 saatlik bir açlıktan sonra yapılmalıdır.
Test süresince hasta oturur durumda bulunmalıdır.
Hasta test günü ilaç kullanmamalıdır.
Test süresince hasta sigara içmemelidir.
Test süresince hasta sadece su içebilir.
Hastalara oral verilecek glukoz miktarı:
• Yetişkinlerde: 75 g glukoz (maksimum insülin salınımının elde edildiği glukoz dozu).
• Çocuklarda: Kilo Başına 1,75 g glukoz (maksimum 75 g).
75 g glukoz, 200-250 ml su içinde eritilerek çözelti hazırlanır.
Hazırlanan glukoz çözeltisi 5 dakika içinde hastaya içirilir. Glukoz ölçümü
için belirli aralıklarla kan alınır. Zaman aralıkları ve numunelerin sayısı testin amacına göre iki değişik şekilde olabilir;
1. Glukoz yüklemesinden 10 dakika önce ve glukoz yüklemesi yapıldıktan sonra, 2 saat süresince her yarım saatte bir, 4 kez hastanın kanı
alınır.
2. Glukoz yüklemesinden 10 dakika önce ve glukoz yüklemesi yapıldıktan 2 saat sonra hastanın kanı alınır.
Tıbbi Biyokimya
3.
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
12
F.
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
KAN ÖRNEKLERİNİN ALINMASI SIRASINDA DİKKAT EDİLECEK
KURALLAR.
� Hasta en az 15 dakika kadar rahat bir pozisyonda olmalıdır. Kol omuz
hizasında düz durmalıdır.
� Fistül, damar grefti uygulanmış ya da mastektomili meme tarafındaki
kol, ödemli ve skarlı bölgeler, hematomlu kol, kan transfüzyonu ile
IV sıvı tedavisi uygulanan kolda üst seviyeler zorunlu kalınmadıkça
venöz kan alımı için uygun değildir.
� Hematom oluşabileceğinden hastanın kolu kesinlikle bükülmemelidir.
� Hem geniş hem de yüzeye yakın damar seçilmelidir.
� Hastaya IV infüzyon yapılıyorsa infüzyona 10-20 dakika ara verildikten sonra veya mümkünse diğer koldan kan alınmalıdır.
� Damara girilmeden önce yumruk açılıp kapatılmamalıdır; bu hareket,
plazma potasyum, fosfat ve laktat konsantrasyonlarını artırır.
� İstenilen testlere göre uygun vakumlu kan tüpleri seçilir. Kullanılacak
iğne ucu, holder olarak adlandırılan ve iğnenin takılması için kullanılan cihaza adapte edilir.
� Kan alımı için ön kolun iç kısmındaki uygun damarlardan biri seçilir.
Kan alınacak bölge %70’lik alkol ile ıslatılmış bir tampon ile içten
dışa doğru dairesel hareketlerle temizlenir ve kuruması beklenir. Temizlendikten sonra bölgeye dokunulmamalıdır.
� Turnike, kan alınacak damardan yaklaşık 10-15 cm yukarı bağlanır.
Turnike en fazla bir dakika uygulanmalıdır ve iğne damara girdikten
hemen sonra gevşetilmelidir.
� Holder oynatılmadan uygun tüpler sırasıyla iğneye doğru itilir.
� Tüplere kan alındıktan sonra, iğne dikkatli bir şekilde geri çekilir ve
kan alınan bölgeye kuru bir pamuk ya da tampon ile basınç uygulanarak kanamanın durması sağlanır.
� Kan örnekleri alındıktan sonra vakumlu tüpler yavaşça 5-6 kez alt üst
edilir.
� Kullanılan iğne, holderden çıkarılarak atık kabına atılır.
� Kan, enjektör ile alınmış ise, hemoliz olmaması için iğne çıkarıldıktan
sonra yavaşça ve tüp kenarından kaydırarak tüpe boşaltılmalıdır.
� Önce katkı maddesiz, sonra katkı maddeli tüplere kan alınmalıdır.
G.
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARINDA KULLANILAN ÖRNEK TÜPLERİ
Laboratuvarlarımızda kullanılan tüpler vakumlu olup hemogard kapak özellikleri taşımaktadır.
1.
SARI KAPAKLI TÜP (vakumlu, jelli):
� 13x100 mm’lik tüpler, acil ve rutin biyokimya, manuel testler ve PCR
testleri için serum elde edilmesinde kullanılır. Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
� 16x100 mm’lik tüpler, hormon, ilaç düzeyi, anemi paneli, tümör belirteçlerini çalışmak için serum elde edilmesinde kullanılır.
� Kanın tüpün çeperindeki silika partikülleri ile iyice temas etmesi için,
kan alındıktan sonra, tüpler 5-6 kez yavaşça alt üst edilmelidir.
� Tüpler içinde bulunan jel, santrifüj sonrasında serum ve kan hücreleri
arasında fiziksel bir engel oluşturmakta, tüp çeperinde bulunan silika
partikülleri sayesinde serum pıhtılaşmasını hızlandırmaktadır.
Sarı Kapaklı Tüp(Jelli)
(Acil, Rutin Biyokimya, Hormon laboratuvarı)
2.
MOR KAPAKLI TÜP (vakumlu, K3EDTA):
� 13x75mm’lik tüpler, HBA1C testi için tam kan elde edilmesinde kullanılır.
� Kan alımı esnasında, kanın işaretli çizgiye kadar doldurulmasına özellikle dikkat edilmelidir.
� Tüplerin içinde pıhtı oluşmaması için kan alınır alınmaz tüp 5-6 kez
yavaşca alt üst edilmelidir.
Mor kapaklı tüp
(Rutin Biyokimya laboratuvarı)
13
Tıbbi Biyokimya
Toplam Kalite Birimi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
14
H. Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARINA AİT ÖRNEKLERİN ALINMASI
1.
KAN ÖRNEKLERİNİN ALINMASI
1.1. ACİL VE KLİNİKLERDE:
Hekim test istemlerini Hastane Bilgisayar sisteminden yapar. Klinik hemşiresi sistemde istemleri görür. Testlerin barkodlarını basar, tüplere yapıştır.
Barkodlarda hastanın kimlik bilgileri ile birlikte, testin adı, testin hangi servisten istendiği, örneğin alınış tarihi ve saati yer alır. Böylece numune alım
tarihi ve saati Hastane Bilgisayar sistemine ve buna entegre çalışan Laboratuvar Bilgisayar Sistemine kaydedilmiş olur. Acil ve kliniklerde, kimlik
doğrulaması yapıldıktan sonra kan alma işlemi gerçekleştirilir.
1.2. POLİKLİNİKLERDE:
Poliklinik hekimi tarafından Hastane Bilgisayar Sisteminde istemi yapılmış
olan hasta, muayene olduğu polikliniğin “Kan Alma Ünitesi”ne gelir. Hastayı,
ünite sekreteri karşılar ve hastaya ait kimlik doğrulamasını yapar. Hastanın
test istemleri Bilgisayar sisteminde görülür, testlere ait barkodları basılır.
Barkodlarda hastanın kimlik bilgileri ile birlikte, testin adı, testin hangi poliklinikten istendiği, örneğin alınış tarih ve saati yer alır. Böylece, örneğin
alım tarihi ve saati Hastane Bilgisayar sistemine ve Laboratuvar Bilgisayar
Sistemine kaydedilmiş olur.
Sekreter, barkodları ilgili kan tüplerine yapıştırdıktan sonra, tüplerle birlikte
hastayı kan alma hemşiresine yönlendirir.
2.
İDRAR ÖRNEKLERİNİN ALINMASI:
2.1. ACİL VE KLİNİKLERDE:
Acil ve kliniklerde, hekim tarafından yapılmış test istemleri Hastane Bilgisayar sisteminde, klinik hemşiresince görülür. Hemşire hastaya örneği, nasıl
ve ne miktarda vermesi gerektiğini tarif eder. 120 ml.lik plastik kaplarda
alınan örnekler hemşire tarafından hazırlanmış barkodlu tüplere yeter miktarda boşaltılarak laboratuvara transfere hazır hale getirilir. İdrar örnekleri
alınırken kimlik doğrulama işlemleri tekrarlanır.
2.2. POLİKLİNİKLERDE:
Poliklinik hekimi tarafından Hastane Bilgisayar Sisteminde istemi yapılan
hastalar, idrar örneği vermek üzere Tıbbî Biyokimya İdrar Laboratuvarı’na
başvurur. İdrar laboratuvarında hastaları görevli laboratuvar teknisyeni karşılar. Laboratuvar teknisyeni, hastalara idrar örneğini nasıl ve ne miktarda
vermesi gerektiğinin tarifini yapar. Hastalara idrar örnekleri alınmak üzere,
120 ml.lik plastik kaplardan verir. Daha önce poliklinik sekreterliklerince
basılan idrar örneklerinin tanımlandığı barkodlardan biri hastaya verilen
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
15
plastik kaba, diğeri de cihaza yüklenecek örnek tüpünün üzerine yapıştırılır.
Hasta tarafından verilen, plastik kapda bulunan idrar örneği tekrar kimlik
doğrulaması yapılarak teknisyen tarafından teslim alınır. Alınan idrar örnekleri, uygun miktarda, cihaza yüklenecek tüpe boşaltılır. Tüpler barkod okuyucudan geçirilir ve analiz edilmek üzere cihaza yerleştirilir. Böylece barkodda
yer alan hastanın kimlik bilgileri ile birlikte, testin adı, testin istendiği poliklinik, örneğin alınış tarihi ve saati Laboratuvar Bilgisayar Sistemine kaydedilmiş olur.
Laboratuvar teknisyeni, hastaya test sonuçlarını ne zaman ve kimden alacağı ile ilgili bilgi verir.
I. TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARINA AİT ÖRNEKLERİN LABORATUVARA TRANSFERİ.
Polikliniklerden, Acil ve kliniklerden alınan tüm kan örnekleri testlere göre
barkod etiketleri yapıştırılmış uygun tüplerde, pnömatik sistem ile ilgili laboratuvarın terminaline bekletilmeden gönderilir. Pnömatik sistemle ilgili
laboratuvarın terminallerine ulaşan kan örnekleri, laboratuvar teknisyenlerince düzenli olarak toplanır ve Laboratuvar Birimlerine göre gruplanır. Laboratuvar Birimlerine göre gruplanmış örnek tüplerinin uygunluğu Numune Kabul Kriterleri’ne göre kontrol edilir. Uygun örnekler bekletilmeden
Laboratuvar bilgisayar Sistemi’ne test girişi yapılır. Uygun olmayan örnekler
ise Laboratuar Bilgisayar Sistemi üzerinden reddedilir. Hastadan tekrar kan
alınması için ilgili kan alma birimi, acil veya klinikler telefon edilerek bilgilendirilir. Ayrıca, Laboratuvar Bilgisayar Sisteminde hasta sonuç sayfasına
numune red nedeni belirtilir.
Elden getirilen tüm örneklerin Laboratuvar elemanları tarafından, Örnek
Kabul-Red Kriterlerine göre barkod okuyucudan geçirilerek Laboratuvar Bilgisayar Sistemine girişleri yapılır.
Pnömatik sistemden gelen örnekler, laboratuvar elemanları tarafından sürekli olarak istasyonlardan alınıp, barkod etiketleri barkod okuyucuda okutularak laboratuvar girişleri yapılır.
Kabul edilen örnekler santrifüj edilerek, Serum veya plazmaları ayrılır. Santrifüj süresi ve hızı testlere göre değişiklik gösterebilir. Santrifüj edilmiş örnekler, istenilen testlerin çalışılması için cihaz sistemlerine verilir.
Biyokimya Laboratuvarı’na Örneklerin Transferi Sırasında Dikkat Edilecek
Kurallar.
1.
2.
3.
Klinik ve Polikliniklerde, hastalara ait kan ve idrar örnekleri, hasta
bilgileri ve test istemlerini içeren barkod etiketleri yapıştırılmış uygun tüplere alınır ve bekletilmeden ilgili laboratuvara gönderilir.
Acil, rutin biyokimya testleri ve manuel testlerin çalışılacağı örnekler,
13x100 mm’lik vakumlu tüplere (Sarı kapaklı tüp) alınır. Örnekler en
geç 30 dakika içerisinde ilgili laboratuvara gönderilir.
24 saatlik idrarda çalışılacak analizler için örnekler, en az 2500 ml’lik
Tıbbi Biyokimya
Toplam Kalite Birimi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
16
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
kullanılmamış, temiz, ağzı kapaklı plastik kaplarda biriktirilir ve bekletilmeden laboratuvara gönderilir.
Vücut sıvısında çalışılacak testler için örnekler, 13x100 mm’lik veya
16x100 mm’lik jelsiz kuru örnek tüplerine alınır ve bekletilmeden
laboratuvara gönderilir.
Hormon testleri, anemi paneli, tümör belirteçleri ve ilaç dozajları için
örnekler, 16x100 mm’lik vakumlu tüplere (Sarı kapaklı tüp) alınır ve en geç 30 dakika içinde ilgili laboratuvara gönderilir.
Kan gazları istenen örnekler, 2 ml’lik heparinli enjektörlere alınır.
Enjektörlerin havayla teması önlenerek bekletilmeden laboratuvara
gönderilir.
Tam idrar testi çalışılacak idrar örnekleri, 16x100 mm’lik jelsiz idrar
tüplerine veya temiz kuru idrar kaplarına alınarak bekletilmeden klinik veya polikliniklerden laboratuvara gönderilir.
Gaita testleri için örnekler, kapaklı plastik gaita kaplarına alınarak
bekletilmeden laboratuvara gönderilir.
HbA1C testi için örnekler, 13x75 mm’lik EDTA’lı tüpe (Mor kapaklı
tüp) alınarak rutin laboratuvarına gönderilir.
Kan ve idrar örneklerini içeren tüpler pnömatik tüp sistemi ile veya
sporlara dizilerek sepetler içinde postalar tarafından laboratuvara gönderilir.
24 saatlik idrar örnekleri, plastik idrar kapları içinde uygun taşıma
sepetlerinde laboratuvara gönderilir.
İ.
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI ÖRNEK KABUL VE RED
KRİTERLERİ:
1.
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI ÖRNEK KABUL KRİTERLERİ:
1.1. Analize uygun tüp veya kaplara alınmış olan örnekler kabul edilir.
1.2. Yapılacak analize uygun olarak hazırlanmış hastalardan alınan örnekler kabul edilir (açlık kan şekeri veya açlık gerektiren testler için
örnek alınacak hastanın aç olması gibi.).
1.3. İstenilen testlere uygun vakumlu tüplere (enjektörle alınmayacak) ve
örnek kaplarına alınmış olan örnekler kabul edilir.
1.4. Yeterli miktarda alınmış olan örnekler (tüpün yarıdan fazlası dolu
olacaktır) kabul edilir.
1.5. Hastane Bilgisayar Sistemine girilen ve barkod etiketi kesilen örnekler kabul edilir.
1.6. Barkod etiketleri silik ve yırtık olmayan, barkod etiketi tüpün etiketi
üzerine denk gelecek şekilde düzgün yapıştırılmış olan örnekler kabul edilir.
1.
2.1.
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI ÖRNEK RED KRİTERLERİ:
Analize uygun olmayan tüp veya kaplara alınmış olan örnekler ret
edilir.
1.2. Yapılacak analize uygun olarak hazırlanmamış hastalardan alınmış
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
1.8.
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
olan örnekler reddedilir (açlık kan şekeri veya açlık gerektiren testler
için örnek alınacak hastanın tok olması gibi.).
İstenilen testlere uygun olmayan vakumlu tüplere ve örnek kaplarına
alınan örnekler reddedilir.
Hemolizli örnekler reddedilir.
Yetersiz miktarda alınan örnekler reddedilir.
Hastane bilgisayar sistemine girilmeyen ve barkod etiketi bulunmayan örnekler reddedilir.
Hatalı basılmış, yanlış tüpe yapıştırılmış barkod etiketli örnekler reddedilir.
Barkod etiketleri silik ve yırtık örnekler, barkod etiketi tüpün etiketi
üzerine düzgün şekilde yapıştırılmamış olan örnekler reddedilir.
J.
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI TEST SONUÇLARININ
VERİLMESİ.
1.
Biyokimya Laboratuvarı’nda çalışılan tüm biyokimya, hormon, tam idrar testi ve manuel çalışılan testlerin sonuçları aynı gün içinde en geç
saat 15:30’a kadar Hastane Bilgisayar Sistemi ile istem yapan doktora
iletilir.
Acil Laboratuvarı’nda çalışılan testlerin (Glukoz, Üre, Kreatinin, AST,
Amilaz, Na, K, CK-MB, Troponin ve Acil Tam İdrar) sonuçları Hastane
Bilgisayar Sistemi ile bir saat içinde istem yapan doktora iletilir.
PCR Laboratuvarında HBV-DNA test sonuçları üç gün sonra, HCV-RNA
test sonuçları beş gün sonra, Hastane Bilgisayar Sistemi ile istem yapan doktora iletilir. HCV Genotiplendirme sonucu, örnek laboratuvara
geldikten sonra bir ay içinde hastane bilgisayar sistemi ile istem yapan doktora iletilir.
Kan gazları, örnek laboratuvara geldikten sonra bekletilmeden hemen çalışılır ve sonuçları Hastane Bilgisayar Sistemi ile istem yapan
doktora iletilir.
Gerekli durumlarda, hastaların test sonuçları laboratuvar ve poliklinik
sekreterliğinden yazdırılarak rapor halinde de verilebilmektedir.
Panik değerde olan test sonuçları, klinik hastalarında ilgili hekime
veya klinik sorumlu hemşiresine, poliklinik hastalarında ise istemi
yapan hekime veya Poliklinik Sorumlu Hemşiresi’ne en kısa zamanda
telefonla bildirilir. Ayrıca, panik test değerleri, istem yapan hekimin
dikkatini çekmesi için, Hastane Bilgisayar Sistemi’nde koyu pembe
renkle gösterilir.
Tıbbî Biyokimya test sonuçlarına hastanemiz web sayfasında Laboratuvar Sonuçları bölümünden hastaya ait iki kimlik tanımlayıcısı ile
de ulaşılabilinir.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
17
Tıbbi Biyokimya
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
18
www.tyih.gov.tr
K. TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI PANİK DEĞERLERİ:
TIBBÎ BİYOKİMYA LABORATUVARI PANİK DEĞERLER LİSTESİ
TESTLER
PANİK DEĞERLER
AMİLAZ
BİLİRUBİN, TOTAL
CO2
< 10
DIGOXIN
> 500
U/L
> 18
mg/dL
> 40
mmol/L
>2
ng/mL
FOSFOR
<1
> 10
mg/dL
GLUKOZ
< 50
> 400
mg/dL
İYONİZE KALSİYUM
< 0.85
> 1.55
mmol/L
KALSİYUM
< 1.5
>3
mmol/L
KLORÜR
< 75
> 130
mmol/L
> 10
mg/dL
KREATİNİN
LAKTAT
>5
mmol/L
MAGNEZYUM
< 0.5
> 1.8
mmol/L
OSMOLALİTE
< 250
> 325
mOsm/L
POTASYUM
< 2.7
> 6.0
mmol/L
SODYUM
< 125
> 160
mmol/L
pH
< 7.2
> 7.55
pCO2
< 20
> 65
pO2
< 45
ÜRE
TSH
İDRAR MİKROSKOPİSİ
mmHg
mmHg
> 200
mg/dL
> 150
µIU/mL
Eritrosit veya Lökosit Silendiri
Albumin
Alkalen
Fosfataz
(ALP)
Amilaz
Amilaz
2
3
4
5
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Alanin
Her Gün
Amino
Transferaz
(ALT)
1
Çalışma
Zamanı
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Spot
İdrar
5 mL
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız Biyoya Örnek Kabul
kimya Örnek
Kriterleri
Red Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız Biyoya Örnek Kabul
kimya Örnek
Kriterleri
Red Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız Biyoya Örnek Kabul
kimya Örnek
Kriterleri
Red Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız Biyoya Örnek Kabul
kimya Örnek
Kriterleri
Red Kriterleri
Örnek Kabul
Kriterleri
İdrar Tüpü Bakınız Biyokim- Bakınız Biyo16X100
ya Örnek Kabul
kimya Örnek
mm
Kriterleri
Red Kriterleri
Serum 0.5 mL Sarı Kapaklı Tüp
13X100
mm
Serum 0.5 mL Sarı Kapaklı Tüp
13X100
mm
Serum 0.5 mL Sarı Kapaklı Tüp
13X100
mm
Serum 0.5 mL Sarı Kapaklı Tüp
13X100
mm
Örnek
Türü
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
E/K : 28 – 100 U/L
E :40 – 130 U/L
K : 35 – 105 U/L 1– 3 Yaş E/K : <281 U/L
4 – 6 Yaş E/K : <269 U/L
7 – 12 Yaş E/K : <300 U/L 13 –17 Yaş E : <390 U/L
K : <187 U/L
E/K : 3.5 – 5.2 g/dL
532 - 790 mmol/L 0-14 Yaş E/K : 3.8 – 5.4 g/dL
578 - 821 mmol/L
14-18 Yaş E/K : 3.2 – 4.5 g/dL 486 – 684 mmol/L
E: < 41 U/L
K: < 33 U/L
Referans
Aralıkları
Tıbbi Biyokimya
Enzimatik
Aynı Gün
E: 16 – 491 U/L Kolorimetrik 15:30’a Ka- K: 21 - 447 U/L
dar, Acili 1
Saat İçinde
Enzimatik
Aynı Gün
Kolorimetrik 15:30’a
Kadar
Kolorimetrik Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Kolorimetrik Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Kinetik UV
Metod
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL VE RUTİN LABORATUVARI
TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Sıra Testin
No Adı
L.
Asit Fosfataz Her Gün
(Prostatik)
(PAP)
Aspartat
Amino
Transferaz
(AST)
Bilirubin
Direkt
Bilirubin
Total
CK-MB
(Kreatin
Kinaz-MB)
7
8
9
10
11
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Asit Fosfataz Her Gün
(Total )
(ACP)
Çalışma
Zamanı
6
Sıra Testin
No Adı
Serum
Serum
Serum
Serum
Serum
Serum
Örnek
Türü
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
Örnek
Miktarı
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Ön
Hazırlık
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız Biyo- Yok
Tüp 13X100 kimya Örnek
kimya Örnek
mm
Kabul Kriterleri Red Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız Biyo- Yok
Tüp 13X100 kimya Örnek
kimya Örnek
mm
Kabul Kriterleri Red Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız Biyo- Yok
Tüp 13X100 kimya Örnek
kimya Örnek
mm
Kabul Kriterleri Red Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız Biyo- Yok
Tüp 13X100 kimya Örnek
kimya Örnek
mm
Kabul Kriterleri Red Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız Biyo- Yok
Tüp 13X100 kimya Örnek
kimya Örnek
mm
Kabul Kriterleri Red Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız Biyo- Yok
Tüp 13X100 kimya Örnek
kimya Örnek
mm
Kabul Kriterleri Red Kriterleri
Örnek
Kabı
İmmunolojik
UV
Kolorimetrik
Kolorimetrik
Kinetik UV
Kolorimetrik
Kolorimetrik
Metod
E : < 3.5 U/L
E: < 6.6 U/L
K: < 6.5 U/L
Referans
Aralıkları
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
E/K :7 – 25 U/L
E/K : ≤ 1.2 mg/dL
≤ 21 µmol/L
E/K : ≤ 0.30 mg/dL
≤ 5.1 µmol/L
Aynı Gün
E: < 40 U/L 15:30’a
K: < 32 U/L
Kadar
Acili 1 Saat
İçinde
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL VE RUTİN LABORATUVARI
Her Gün
Demir
Total Demir Her Gün
Bağlama
Kapasitesi
(TIBC)
Unsature
Her Gün
Demir
Bağlama
Kapasitesi
(UIBC)
Fosfor İnor- Her Gün
ganik
12
13
15
14
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
Serum
Serum
Serum
Serum
Örnek
Türü
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
Sarı Kapaklı Tüp
13X100
mm
Sarı Kapaklı Tüp
13X100
mm
Sarı Kapaklı Tüp
13X100
mm
Sarı Kapaklı Tüp
13X100
mm
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Kabul
Kriterleri
Yok
Yok
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
Kolorimetrik
Kolorimetrik
Kolorimetrik
Kolorimetrik
Metod
Referans
Aralıkları
Tıbbi Biyokimya
Aynı Gün E/K: 2.7 - 4.5 mg/dL
15:30’a
0.87 - 1.45 mmol/L
Kadar
1-3Yaş E/K: 3.1 - 6.0 mg/dL
1.00 - 1.95 mmol/L
4-6Yaş E/K: 3.3 - 5.6 mg/dL
1.05 - 1.80 mmol/L
7-9Yaş E/K: 3.0 - 5.4 mg/dL
0.95 - 1.75 mmol/L
10-12Yaş E/K: 3.2 - 5.7 mg/dL
1.05 - 1.85 mmol/L
13-15Yaş E/K: 2.9 - 5.1 mg/dL
0.95 - 1.75 mmol/L
16-18Yaş E/K: 2.7 - 4.9 mg/dL
0.95 - 1.60 mmol/L
Aynı Gün E/K: 110 - 370 µg/dL
15:30’a
19.7 - 66.2 µmol/L
Kadar
Aynı Gün E/K: 228 - 428 µg/dL
15:30’a
40.8 - 76.6 µmol/L
Kadar
Aynı Gün E/K: 33 – 193 µg/dL
15:30’a
5.83 – 34.5 µmol/L
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL VE RUTİN LABORATUVARI
Fosfor İnor- Her Gün
ganik
Gama
Glutamil
Transferaz
Glukoz
(Açlık)
Glukoz Her Gün
(1 Saat
Tokluk )
Glukoz Her Gün
(2 Saat
Tokluk )
17
18
19
20
21
Her Gün
Her Gün
Fosfor İnor- Her Gün
ganik
Çalışma
Zamanı
16
Sıra Testin
No Adı
Serum
Serum
Serum
Serum
24
Saatlik
İdrar
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
10 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul Biyokimya
mm
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul Biyokimya
mm
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul Biyokimya
mm
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul Biyokimya
mm
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
İdrar Tüpü Bakınız Biyokim- Bakınız
16X100 mm ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Spot
10 mL
İdrar
(Sabah)
Örnek
Türü
Kolorimetrik
Metod
2 Saat
Tokluk
1 Saat
Tokluk
Yok
Yok
Enzimatik
Kolorimetrik
Enzimatik
Kolorimetrik
Enzimatik
Kolorimetrik
Enzimatik
Kolorimetrik
Bakınız
Kolorimetrik
24 Saatlik
İdrar Toplanması
Yok
Ön
Hazırlık
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar Acili Bir Saat
İçinde
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL VE RUTİN LABORATUVARI
E/K: <120 mg/dL
<6.7mmol/L
E/K: <140 mg/dL
<7.8mmol/L
E/K: 74 - 106 mg/dL
4.11 - 5.89 mmol/L
60-90 Yaş E/K: 82 - 115 mg/dL
4.56 - 6.38 mmol/L
>90Yaş E/K: 75 - 121 mg/dL
4.16 - 6.72 mmol/L
Çocuk E/K : 60 - 100 mg/dL
3.33 - 5.55 mmol/L
E: 8 - 61 U/L
K: 5 - 36 U/L E/K: 400 - 1300 mg/24Saat
12.9 - 42 mmol/24Saat Veya
27 - 87 mg/dL
8.6 - 28 mmol/L
E/K: 40 - 136 mg/dL
12.9 - 43.9 mmol/L
Referans
Aralıkları
Her Gün
Glukoz Tolerans Testi
(Oral )
Glukoz Tolerans Testi
(Oral)
(Bozulmuş
Değerler)
Glukoz Tolerans Testi
(Oral)
(Diabetes
Mellitus)
Hemoglobin Her Gün
A1C
(Glikozile
Hemoglobin)
22
23
24
25
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Mor Kapaklı Bakınız BiyoHemogkimya Örnek
ram Tüpü Kabul Kriterleri
13X75 mm
Bakınız
Biyokimya
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Tam Kan 2 mL
(EDTA)
Serum
Serum
Serum
Örnek
Türü
Enzimatik
Kolorimetrik
Enzimatik
Kolorimetrik
Enzimatik
Kolorimetrik
Metod
Referans
Aralıkları
Aynı Gün 0. Dakika E/K:>126 mg/dL
15:30’a
>7.0 mmol/L
Kadar
120.Dakika E/K: >200 mg/dL
>11.1 mmol/
Aynı Gün 0. Dakika E/K:110 - 126 mg/dL
15:30’a
6.1 - 7.0 mmol/L
Kadar
120.Dakika E/K: 140 - 199 mg/dL
7.8 - 11.1 mmol/L
Aynı Gün 0. Dakika E/K:74-106 mg/dL
15:30’a
4.11-5.89 mmol/L
Kadar
60.Dakika E/K: <180 mg/dL
<10.0 mmol/L
120.Dakika E/K: <140 mg/dL
<7.8 mmol/L
Sonuç
Verme
Süresi
Tıbbi Biyokimya
Hemoli- Türbidimetrik Aynı Gün E/K: % 4.8 - 5.9
zat Hazır15:30’a
IFCC % 2.9 - 4.2
lanması
Kadar
Bakınız
Glukoz
Tolerans
Testi
Bakınız
Glukoz
Tolerans
Testi
Bakınız
Glukoz
Tolerans
Testi
Ön
Hazırlık
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL VE RUTİN LABORATUVARI
Her Gün
Kalsiyum
Kalsiyum
Klorür
Klorür
26
27
28
29
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
24
Saatlik
İdrar
Serum
24
Saatlik
İdrar
Serum
Örnek
Türü
10mL
0.5 mL
10mL
0.5 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Kolorimetrik
Metod
ISE İndirekt
Bakınız
ISE İndirekt
24 Saatlik
İdrar Toplanması
Yok
Bakınız
Kolorimetrik
24 Saatlik
İdrar Toplanması
Yok
Ön
Hazırlık
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL VE RUTİN LABORATUVARI
E/K: 110 - 250 mmol/24Saat
E/K: 8.6 - 10.2 mg/dL
2.15 - 2.55 mmol/L
0-2 Yaş E/K: 9.0 - 11.0 mg/dL
2.25 - 2.75 mmol/L
2-12 Yaş E/K: 8.8 - 10.8 mg/dL
2.20 - 2.70 mmol/L
12-18 Yaş E/K: 8.4 - 10.2 mg/dL
2.10 - 2.55 mmol/L
18-60 Yaş E/K: 8.6 - 10.0 mg/dL
2.15 - 2.50 mmol/L
60-90 Yaş E/K: 8.8 - 10.2mg/dL
2.20 - 2.55 mmol/L
>90Yaş E/K: 8.2 - 9.6 mg/dL
2.05 - 2.40 mmol/L
E/K: 100 - 321 mg/24Saat
2.5 - 8.0 mmol/24Saat
Veya
1.7 - 5.3 mmol/L
6.8 - 21.3 mg/dL
E/K: 98 - 107 mmol/L
Referans
Aralıkları
Her Gün
Kolesterol,
Total
KolesterolHDL
(HDL-C)
Total Kolesterol / HDL
Kolesterol
KolesterolLDL
(LDL-C)
Kolinesteraz Her Gün
30
31
32
33
34
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
Serum
Serum
Serum
Serum
Serum
Örnek
Türü
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
Kolorimetrik
Enzimatik
Kolorimetrik
Enzimatik
Kolorimetrik
Enzimatik
Kolorimetrik
Enzimatik
Kolorimetrik
Metod
E/K: 5320 - 12920 U/L
E/K: <130 mg/dL
<3.37 mmol/L
E: <5
K: <4.5
E: 35 - 55 mg/dL
0.90 - 1.45 mmol/L
Risk Yok E: >55 mg/dL
>1.45 mmol/L
K: 45 - 65 mg/dL
1.15 - 1.68 mmol/L
Risk Yok K: >65 mg/dL
>1.68 mmol/L
E/K: < 200 mg/dL
< 5.18 mmol/L
Referans
Aralıkları
Tıbbi Biyokimya
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL VE RUTİN LABORATUVARI
Her Gün
Kreatinin
Kreatinin
Kreatinin
35
35
36
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
0.5 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
İdrar Tüpü Bakınız Biyokim- Bakınız
16X100 mm ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul Biyokimya
mm
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Spot
10mL
İdrar (İlk
Sabah
İdrarı)
24 Saat- 10mL
lik İdrar
Serum
Örnek
Türü
Sonuç
Verme
Süresi
Kinetik Kolori- Aynı Gün
metrik
15:30’a
Kadar
Kinetik Kolori- Aynı Gün
metrik
15:30’a
Kadar
Acili Bir
Saat
İçinde
Metod
Bakınız
Kinetik Kolori- Aynı Gün
24 Saatlik metrik
15:30’a
İdrar TopKadar
lanması
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL VE RUTİN LABORATUVARI
E: 0.7 - 1.2 mg/dL
62 - 106 µmol/L
K: 0.50 - 0.90 mg/dL
44 - 80 µmol/L
1 - <3 Yaş E/K: 0.24 - 0.41 mg/dL
21 - 36 µmol/L
3 - <5 Yaş E/K: 0.31 - 0.47 mg/dL
27 - 42 µmol/L
5 - <7 Yaş E/K: 0.32 - 0.59 mg/dL
28 - 52 µmol/L
7 - <9Yaş E/K: 0.40 - 0.60 mg/dL
35 - 53 µmol/L
9 - <11Yaş E/K: 0.39 - 0.73 mg/dL
34 - 65 µmol/L
11-<13Yaş E/K: 0.53 - 0.79 mg/dL
46 - 70 µmol/L
13-<15Yaş E/K: 0.57 - 0.87 mg/dL
50 - 77 µmol/L
E : 39 - 259 mg/dL
3450 - 22900 µmol/L
K : 28 - 217 mg/dL
2470 - 19200 µmol/L
E : 1040 - 2350 mg/24Saat
9 - 21 mmol/24Saat
K : 740 - 1570 mg/24Saat
7 - 14 mmol/24Saat
Referans
Aralıkları
Her Gün
Kreatinin
Klirens
Laktat Dehidrogenaz
(LDH)
Lipaz
Magnezyum Her Gün
Magnezyum Her Gün
Potasyum
37
38
39
40
41
42
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
Serum
24
Saatlik
İdrar
Serum
Serum
Serum
24
Saatlik
İdrar
Örnek
Türü
0.5 mL
10mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
10 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Bakınız
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoTüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Metod
Kolorimetrik
Enzimatik
Kolorimetrik
Yok
ISE İndirekt
Bakınız
Kolorimetrik
24 Saatlik
İdrar Toplanması
Yok
Yok
Bakınız
Kinetik Kolo24 Saatlik rimetrik
İdrar Toplanması
Yok
Kinetik UV
Ön
Hazırlık
E/K: 3.5 - 5.1 mmol/L
E/K: 0.65 - 1.05 mmol/L
1.58 - 2.55 mg/dL
7-12Yaş E/K: 0.70 - 0.86 mmol/L
1.7 - 2.1 mg/dL
12-20Yaş E/K: 0.70 - 0.91 mmol/L
1.7 - 2.2 mg/dL
E/K: 2.5 - 8.5 mmol/24Saat
60 - 210 mg/24Saat Veya
1.67 - 5.67 mmol/L
4.10 - 13.8 mg/dL
E/K: 13 - 60 U/L
E/K: 240 - 480 U/L
E/K: 71 - 150 mL/Dakika
Referans
Aralıkları
Tıbbi Biyokimya
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Acili Bir
Saat
İçinde
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL VE RUTİN LABORATUVARI
Her Gün
Potasyum
Prealbümin
Seruloplazmin
Sodyum
Sodyum
Total Protein Her Gün
43
44
45
46
47
48
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
Serum
24
Saatlik
İdrar
Serum
Serum
Serum
24
Saatlik
İdrar
Örnek
Türü
0.5 mL
10mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
10mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul Biyokimya
mm
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul Biyokimya
mm
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul Biyokimya
mm
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul Biyokimya
mm
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Metod
Yok
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
ISE İndirekt
Kolorimetrik
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Acili Bir
Saat
İçinde
İmmuno
Aynı Gün
Türbidimetrik 15:30’a
Kadar
İmmuno
Aynı Gün
Türbidimetrik 15:30’a
Kadar
Bakınız
ISE İndirekt
24 Saatlik
İdrar Toplanması
Yok
Yok
Yok
Bakınız
ISE İndirekt
24 Saatlik
İdrar Toplanması
Ön
Hazırlık
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL VE RUTİN LABORATUVARI
Referans
Aralıkları
E/K: 6.6 - 8.7 g/dL
66 - 87 g/L
E/K: 40 - 220 mmol/24Saat
E/K: 136 - 145 mmol/L
E : 15 - 30 mg/dL
K : 16 - 45 mg/dL
E/K: 0.2 - 0.4 g/L
3.64 - 7.28 µmol/L
E/K: 25 - 125 mmol/24Saat
Her Gün
Trigliserid
Üre
Üre
Üre
Ürik Asit
Ürik Asit
49
50
51
52
53
54
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
10mL
Spot
10mL
İdrar
(Sabah)
Serum
24
Saatlik
İdrar
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
İdrar Tüpü Bakınız BiyoBakınız
16X100
kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
İdrar Tüpü Bakınız BiyoBakınız
16X100
kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 13X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Spot
10mL
İdrar
(Sabah)
Serum
Serum
Örnek
Türü
Kinetik UV
Kinetik UV
Enzimatik
Kolorimetrik
Metod
Yok
Yok
Enzimatik
Kolorimetrik
Enzimatik
Kolorimetrik
Bakınız
Kinetik UV
24 Saatlik
İdrar Toplanması
Yok
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
Referans
Aralıkları
E/K: <200 mg/dL
<2.26 mmol/L
E/K: 10 - 35 g/24Saat
170 - 580 mmol/24Saat
Veya 670 - 2300 mg/dL
110 - 390 mmol/L
E: 3.4 - 7.0 mg/dL
202.3 - 416.5 µmol/L
K: 2.4 - 5.7 mg/dL
142.8 - 339.2 µmol/L
E/K: 37 - 92 mg/dL
2200 - 5475 µmol/L
Tıbbi Biyokimya
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
E/K: 10 - 50 mg/dL
15:30’a
1.7 - 8.3 mmol/L
Kadar
1-3 Yaş E/K: 11 - 36 mg/dL
Acili Bir
1.8 - 6.0 mmol/L
Saat
4-13 Yaş E/K: 15 - 36 mg/dL
İçinde
2.5 - 6.0 mmol/L
14-19 Yaş E/K: 18 - 45 mg/dL
2.9 - 7.5 mmol/L
Aynı Gün
E/K: 847 - 2967 mg/dL
15:30’a
141 - 494 mmol/L
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL VE RUTİN LABORATUVARI
Her Gün
55
24
Saatlik
İdrar
Örnek
Türü
10 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Metod
Bakınız
Enzimatik
24 Saatlik Kolorimetrik
İdrar Toplanması
Ön
Hazırlık
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
Referans
Aralıkları
E/K: 200 - 1000 mg/24Saat
1200 - 5900 µmol/24Saat
Veya
13 - 67 mg/dL 773 - 3986 µmol/L
Her Gün
Alfa-Fetoprotein
(AFP)
Beta-HCG
Ca 19-9
Ca 125
1
2
3
4
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
Serum
Serum
Serum
Serum
Örnek
Türü
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Yok
Yok
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
Sonuç
Verme
Süresi
KemiluAynı Gün
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
KemiluAynı Gün
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
KemiluAynı Gün
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
KemiluAynı Gün
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
Metod
Referans
Aralıkları
E/K: 0 - 35 U/mL
E/K: 0 - 37 U/mL
E : 0-2.0 mIU/mL
K : 0-5.0 mIU/mL
E/K: 0.90 - 6.67 IU/mL
1.09 - 8.04 ng/mL
TIBBİ BİYOKİMYA HORMON LABORATUVARI (HORMONLAR, TÜMÖR BELİRTEÇLERİ, ANEMİ PANELİ, İLAÇ DOZAJI)
Ürik Asit
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL VE RUTİN LABORATUVARI
Her Gün
CEA
Digoksin
Ferritin
Folat
FSH
5
6
7
8
9
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
Serum
Serum
Serum
Serum
Serum
Örnek
Türü
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
Sonuç
Verme
Süresi
E/K: 0 - 5.0 ng/mL
E : 0.95 - 11.95 mIU/mL
K:
Foliküler Faz : 3.03 - 8.08 mIU/mL
Mid Cycle Pik: 2.55 - 16.69 mIU/mL
Luteal Faz : 1.38 - 5.47 mIU/mL
Post-Menapoz: 26.72 - 133.4 mIU/mL
E/K: 2.34 - 17.56 ng/mL
5.3 - 39.78 nmol/L
E : 21.81 - 274.66 ng/mL
K : 4.63 - 204 ng/mL
Terapötik: E/K: 0.8 - 2.0 ng/mL Toksisite Riski: >2.0 ng/mL
Referans
Aralıkları
Tıbbi Biyokimya
KemiluAynı Gün
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
KemiluAynı Gün
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
KemiluAynı Gün
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
KemiluAynı Gün
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
KemiluAynı Gün
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
Metod
TIBBİ BİYOKİMYA HORMON LABORATUVARI (HORMONLAR, TÜMÖR BELİRTEÇLERİ, ANEMİ PANELİ, İLAÇ DOZAJI)
Her Gün
Free PSA
Free T3
Free T4
LH
Parathormon Her Gün
(PTH)
10
11
12
13
14
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
Serum
Serum
Serum
Serum
Serum
Örnek
Türü
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
Sonuç
Verme
Süresi
Referans
Aralıkları
E/K: 1.71 - 3.71 pg/mL
<1Yaş E/K: 2.9 - 6.8 pg/mL
1-6Yaş E/K: 2.5 - 5.3 pg/mL
7-12Yaş E/K: 2.5 - 5.6 pg/mL
13-17Yaş E/K: 2.4 - 5.0 pg/mL
KemiluAynı Gün E/K: 15.0 - 68.3 pg/mL
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
KemiluAynı Gün E : 1.14 - 8.75 mIU/mL
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
K:
İmmunoassay
Foliküler Faz : 2.39 - 6.60 mIU/mL
Mid Cycle Pik : 9.06 - 76.24 mIU/mL
Luteal Faz : 0.90 - 9.33 mIU/mL
Post-Menapoz:10.39 - 64.57 mIU/mL
KemiluAynı Gün E/K: 0.70 - 1.48 ng/dL
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
0-11Yaş E/K: 1.07 - 1.75 ng/dL
İmmunoassay
12-18Yaş E/K: 0.92 - 1.59 ng/dL
KemiluAynı Gün
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
KemiluAynı Gün E/K: 0 - 0.5 ng/mL
minesans
15:30’a
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
Metod
TIBBİ BİYOKİMYA HORMON LABORATUVARI (HORMONLAR, TÜMÖR BELİRTEÇLERİ, ANEMİ PANELİ, İLAÇ DOZAJI)
Her Gün
Prolaktin
Testosteron Her Gün
Total PSA
TSH
15
16
17
18
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Serum
Serum
Serum
Serum
Örnek
Türü
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
0.5 mL
Sarı Kapaklı Tüp
16X100
mm
Sarı Kapaklı Tüp
16X100
mm
Sarı Kapaklı Tüp
16X100
mm
Sarı Kapaklı Tüp
16X100
mm
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyo- Bakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyo- Bakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyo- Bakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyo- Bakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Kabul
Kriterleri
Yok
Yok
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
E : 3.46 - 19.40 ng/mL
K : 5.18 - 26.53 ng/mL
Referans
Aralıkları
Tıbbi Biyokimya
E: 1.56 - 8.77 ng/mL
>50Yaş E:1.56 - 5.63 ng/mL
K: 0.09 - 1.30 ng/mL
Post-Menapoz K: 0.12 - 1.30 ng/mL
0-1Yaş E: 0.10 - 4.35 ng/mL
K:0.12 - 0.80 ng/mL
1-5Yaş E: 0.08 - 0.43 ng/mL
K:0.08 - 0.36 ng/mL
5-10Yaş E: 0.14 - 0.56 ng/mL
K: 0.12 - 0.84 ng/mL
10-15Yaş E: 0.19 - 5.56 ng/mL
K: 0.26 - 1.17 ng/mL
15-20Yaş E: 1.35 - 12.01 ng/mL
K: 0.39 -1.37 ng/mL
KemilumiAynı Gün E/K: 0 - 4.0 ng/mL
nesans Mik- 15:30’a
ropartikül
Kadar
İmmunoassay
KemilumiAynı Gün E/K: 0.35 - 4.94 µIU/mL
nesans Mik- 15:30’a
0-9Yaş E/ K: 0.41 - 3.45 µIU/mL
ropartikül
Kadar
10-13Yaş E: 0.41 - 3.45 µIU/mL
İmmunoas K: 0.64 - 4.67 µIU/mL
say
14-15Yaş E/K : 0.41 - 3.45 µIU/mL
16-18Yaş E: 0.28 - 1.88 µIU/mL
K: 0.53 - 2.85 µIU/mL
Sonuç
Verme
Süresi
Aynı Gün
Kemiluminesans Mik- 15:30’a
ropartikül
Kadar
İmmunoassay
KemilumiAynı Gün
nesans Mik- 15:30’a
ropartikül
Kadar
İmmunoassay
Metod
TIBBİ BİYOKİMYA HORMON LABORATUVARI (HORMONLAR, TÜMÖR BELİRTEÇLERİ, ANEMİ PANELİ, İLAÇ DOZAJI)
Sıra Testin
No Adı
Her Gün
Tam İdrar
Spesifik
Gravity
Tam İdrar
pH
Tam İdrar
Protein
Tam İdrar
Glukoz
Tam İdrar
Keton
1
2
3
4
5
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Vitamin B12 Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
19
Sıra Testin
No Adı
Spot
İdrar
Spot
İdrar
Spot
İdrar
Spot
İdrar
İdrar Örnek
Türü
Serum
Örnek
Türü
10 mL.
10 mL
10 mL
10 mL
10 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Yok
Ön
Hazırlık
Sonuç
Verme
Süresi
Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız BiyoBakınız
kimya Örnek
Biyokimya
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Kabul
Kriterleri
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
Referans
Aralıkları
Reflektans
Fotometre
Reflektans
Fotometre
Reflektans
Fotometre
Reflektans
Fotometre
Reflektans
Fotometre
Metod
Aynı Gün E/K: Negatif
15:30’a
Kadar
Aynı Gün E/K: Negatif
15:30’a
Kadar
Aynı Gün E/K: Negatif
15:30’a
Kadar
Aynı Gün E/K: 6 - 8
15:30’a
Kadar
Aynı Gün E/K : 1005 - 1020
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
Referans
Aralıkları
KemiluAynı Gün E/K: 187 - 883 pg/mL
minesans
15:30’a
138 - 652 pmol/L
Mikropartikül Kadar
İmmunoassay
Metod
TIBBİ BİYOKİMYA İDRAR LABORATUVARI
Sarı Kapaklı Bakınız BiyoBakınız
Tüp 16X100 kimya Örnek
Biyokimya
mm
Kabul Kriterleri Örnek Red
Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
0.5 mL
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
TIBBİ BİYOKİMYA HORMON LABORATUVARI (HORMONLAR, TÜMÖR BELİRTEÇLERİ, ANEMİ PANELİ, İLAÇ DOZAJI)
Her Gün
Tam İdrar
Bilirubin
Tam İdrar
Blood
Tam İdrar
Nitrit
Tam İdrar
Lökosit
Tam İdrar
Her Gün
Ürobilinojen
Tam İdrar
Eritrosit
Tam İdrar
Lökosit
Tam İdrar
Epitel
6
7
8
9
10
11
12
13
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
Spot
İdrar
Spot
İdrar
Spot
İdrar
Spot
İdrar
Spot
İdrar
Spot
İdrar
Spot
İdrar
Spot
İdrar
Örnek
Türü
10 mL
10 mL
10 mL.
10 mL.
10 mL.
10 mL
10 mL
10 mL
İdrar Kabı İdrar Kabı İdrar Kabı İdrar Kabı İdrar Kabı İdrar Kabı İdrar Kabı İdrar Kabı Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Örnek Kabul
Kriterleri
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
E/K: 0 – 4/HPF
E/K: 0 – 5/HPF
E/K: 0 – 3/HPF
E/K: Negatif
E/K: Negatif
E/K: Negatif
E/K: Negatif
E/K: Negatif
Referans
Aralıkları
Tıbbi Biyokimya
Otomatik
Aynı Gün
Mikroskopi
15:30’a
(Otopartikül Kadar
Tanıma)
Otomatik
Aynı Gün
Mikroskopi 15:30’a
(Oto Partikül Kadar
Tanıma)
Otomatik
Aynı Gün
Mikroskopi 15:30’a
(Oto Partikül Kadar
Tanıma)
Reflektans
Fotometre
Reflektans
Fotometre
Reflektans
Fotometre
Reflektans
Fotometre
Reflektans
Fotometre
Metod
TIBBİ BİYOKİMYA İDRAR LABORATUVARI
Her Gün
Tam İdrar Silendir
Bence-Jones Her Gün
Proteini
Gaitada Gizli Her Gün
Kan
Gaitada Hazım Tetkiki
14
15
16
17
Her Gün
HBV-DNA
(Kantitatif)
HCV-RNA
(Kantitatif)
1
2
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
Serum
Serum
Örnek
Türü
Gaita Gaita İdrar Spot
İdrar
Örnek
Türü
0.5 mL
0.5 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız
Gaitada
Gizli Kan
Testi
Yok
Manuel Mikroskopi
Guaiak Reçinesi
Otomatik
Mikroskopi
(Otopartikül
Tanıma)
Manuel Kalitatif
Yok
Yok
Metod
Ön
Hazırlık
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul Biyokimya
mm
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul Biyokimya
mm
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Örnek Kabul
Kriterleri
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
Sonuç
Verme
Süresi
Real-Time PCR Beş Gün
Sonra
Real-Time PCR Üç Gün Sonra
Metod
TIBBİ BİYOKİMYA PCR LABORATUVARI
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Örnek Red
Kriterleri
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Gaita Kabı Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Gaita Kabı Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Örnek Örnek
Miktarı Kabı
2g
2g
10 mL
10 mL
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
TIBBİ BİYOKİMYA İDRAR LABORATUVARI
E/K: Negatif
E/K: Negatif
Referans
Aralıkları
E/K: Negatif
E/K: Negatif
E/K: Negatif
Referans
Aralıkları
Ayda Bir
3
Her Gün
Adenozin
Deaminaz
(ADA)
Bakır
İdrarda
Protein
Osmolalite
Osmolalite
1
2
3
4
5
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
HCV-RNA
Genotip
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
1.5 mL
0.5mL
İdrar
Serum
10 mL
1 mL
Örnek Red
Kriterleri
Ön
Hazırlık
Real-Time
PCR
Metod
Bir Ay
Sonra
Sonuç
Verme
Süresi
Ön
Hazırlık
Bakınız Biyokim- Bakınız Biyo- Yok
ya Örnek Kabul kimya Örnek
Kriterleri
Red Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız Biyokim- Bakınız Biyo- Yok
ya Örnek Kabul kimya Örnek
Kriterleri
Red Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız Biyo- Yok
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul kimya Örnek
mm
Kriterleri
Red Kriterleri
İdrar Kabı Bakınız Biyokim- Bakınız Biyo- Yok
ya Örnek Kabul kimya Örnek
Kriterleri
Red Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız Biyo- Yok
Tüp 16X100 ya Örnek Kabul kimya Örnek
mm
Kriterleri
Red Kriterleri
Biyokimya Tüpü
16X100
mm
Örnek Kabul
Kriterleri
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Aynı Gün
15:30’a
Kadar
Sonuç
Verme
Süresi
E/K : 300-900 mOsm/kg
≤60Yaş E/K : 275 - 295 mOsm/kg
>60Yaş E/K : 280 - 300 mOsm/kg
E/K : 15 mg/dL
<150 mg/Gün
E/K : 65 - 165µg/dL
E/K : < 20 U/L
Referans
Aralıkları
Referans
Aralıkları
Tıbbi Biyokimya
OsmometAynı Gün
ri (Donma 15:30’a
Noktasının
Kadar
Düşmesi)
OsmometAynı Gün
ri (Donma 15:30’a
Noktasının
Kadar
Düşmesi)
Fotometrik
Fotometrik
Fotometrik
Metod
TIBBİ BİYOKİMYA MANUEL LABORATUVARI
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız Biyo- Yok
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul kimya Örnek
mm
Kriterleri
Red Kriterleri
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
0.5 mL
Örnek Kabul
Kriterleri
TIBBİ BİYOKİMYA PCR LABORATUVARI
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Spot
10 mL
idrar, 24
Saatlik
İdrar
Serum
Vücut
Sıvısı
Serum
Örnek
Türü
Serum
Örnek
Türü
Her Gün
Troponin I
pH Her Gün
pCO2
pO2
Sodyum
Potasyum
Klor 1
2
3
4
5
6
7
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
0.5 mL
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Örnek Red
Kriterleri
Sarı Kapaklı Bakınız Biyokim- Bakınız
Tüp 13X100 ya Örnek Kabul Biyokimya
mm
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Heparinli
Bakınız Biyokim- Bakınız
Enjektör
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Heparinli
Bakınız Biyokim- Bakınız
Enjektör
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Heparinli
Bakınız Biyokim- Bakınız
Enjektör
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Heparinli
Bakınız Biyokim- Bakınız
Enjektör
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Heparinli
Bakınız Biyokim- Bakınız
Enjektör
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Heparinli
Bakınız Biyokim- Bakınız
Enjektör
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Örnek Kabul
Kriterleri
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
1 Saat
İçinde
Sonuç
Verme
Süresi
ISE Potansi- Hemen
yometrik (Kan Çalışılır
Gazı Cihazı)
ISE Potansi- Hemen
yometrik (Kan Çalışılır
Gazı Cihazı)
ISE Potansi- Hemen
yometrik (Kan Çalışılır
Gazı Cihazı)
Amperomet- Hemen
rik (Kan Gazı Çalışılır
Cihazı)
Potansiyomet- Hemen
rik (Kan Gazı Çalışılır
Cihazı)
Potansiyomet- Hemen
rik (Kan Gazı Çalışılır
Cihazı)
Kemiluminesans
Metod
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL LABORATUVARI
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Serum
Örnek
Türü
E/K : 98 - 107 mmol/L
E/K : 3.5 - 4.5 mmol/L
E/K : 135 - 148 mmol/L
E/K : >80 mmHg
E/K : 35 - 45 mmHg
E/K : 7.35 - 7.45
E/K : 0.02 - 0.06 ng/mL (µg/L)
Referans
Aralıkları
Oksijen
Her Gün
Satürasyonu
Oksihemog- Her Gün
lobin (O2Hb)
Deoksihemoglobin
(HHb)
Karboksi
Her Gün
Hemoglobin
(COHb)
Methemoglobin
(MetHb)
10
11
12
13
14
Her Gün
Her Gün
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Total Hemoglobin
(THb)
9
Her Gün
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Her Gün
İyonize
Kalsiyum
8
Heparinli
Enjektör
Heparinli
Enjektör
Heparinli
Enjektör
Heparinli
Enjektör
Heparinli
Enjektör
Heparinli
Enjektör
Heparinli
Enjektör
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Örnek Kabul
Kriterleri
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
Sonuç
Verme
Süresi
Spektrofotometrik (Kan
Gazı Cihazı)
Spektrofotometrik (Kan
Gazı Cihazı)
Spektrofotometrik (Kan
Gazı Cihazı)
Spektrofotometrik (Kan
Gazı Cihazı)
Spektrofotometrik (Kan
Gazı Cihazı)
Spektrofotometrik (Kan
Gazı Cihazı)
E/K : < 0.8%
E/K :
Sigara İçmeyenler : 0.5 - 1.5%
Sigara İçenler : 8.0 - 9.0%
E/K : 1.4 - 4.9%
E/K : 90 - 95%
E/K : 95 - 98%
E:12.6 - 17.4 g/dL
K: 11.7 - 16.1 g/dL
E/K : 1.12 - 1.32 mmol/L
Referans
Aralıkları
Tıbbi Biyokimya
Hemen
Çalışılır
Hemen
Çalışılır
Hemen
Çalışılır
Hemen
Çalışılır
Hemen
Çalışılır
Hemen
Çalışılır
ISE Potansi- Hemen
yometrik (Kan Çalışılır
Gazı Cihazı)
Metod
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL LABORATUVARI
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Örnek
Türü
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
Her Gün
Glukoz
Laktat
15
16
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Heparinli
Enjektör
Heparinli
Enjektör
ROCHE MODULAR PP EVO BİYOKİMYA ANALİZÖRÜ
ABBOTT ARCHITECT PLUS i2000SR IMMUNOASSAY ANALİZÖRÜ
BIODPC IRIS IQ 200, İChem VELOCITY ve IRICELL İDRAR ANALİZÖRÜ
ABBOTT REAL TIME m2000sp VE m2000rt KANTİTATİF PCR ANALİZÖRÜ
SIEMENS ADVIA CENTAUR CP IMMUNOASSAY SYSTEM ANALİZÖRÜ
ROCHE COBAS b221 KAN GAZLARI ANALİZÖRÜ
ROEBLING OTOMATİK OSMOMETRE CİHAZI
CRF LabU READER PLUS İDRAR STRİP OKUYUCU
Yok
Yok
Ön
Hazırlık
Sonuç
Verme
Süresi
Amperomet- Hemen
rik (Kan Gazı Çalışılır
Cihazı)
Amperomet- Hemen
rik (Kan Gazı Çalışılır
Cihazı)
Metod
Yukarıdaki tablolarda verilen referans değerler laboratuvarımızda kullanılan cihazlara aittir.
LABORATUVARIMIZDA KULLANILAN CİHAZLAR;
•
•
•
•
•
•
•
•
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Bakınız Biyokim- Bakınız
ya Örnek Kabul Biyokimya
Kriterleri
Örnek Red
Kriterleri
Örnek Kabul
Kriterleri
TIBBİ BİYOKİMYA ACİL LABORATUVARI
Örnek Örnek
Miktarı Kabı
Tam Kan 2 mL
(Arter)
Örnek
Türü
Kısaltmalar: / E: erkek / K: kadın / HPF: High Power Field (10x40’lık)
Her Gün
Çalışma
Zamanı
Sıra Testin
No Adı
E/K : 8.1 - 15.3 mg/dL
0.9 - 1.7 mmol/L
E/K : 74 - 106 mg/dL
4.1 - 5.9 mmol/L
Referans
Aralıkları
Tıbbi Biyokimya
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE YÜKSEK
İHTİSAS HASTANESİ
HEMATOLOJİ
LABORATUVARI
LABORATUVAR
TEST REHBERİ
HAZIRLAYAN:
Uzm.Dr. Selime AYAZ
EDİTÖR:
Nilgün AKAL
Kalite Yönetim Birimi
Bu rehber, Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Kalite Yönetim Birimi
tarafından Hizmet Kalite Standartları gereği oluşturulmuştur.
TYİH-REH-TKY-05
2
A. HEMATOLOJİ LABORATUVARI’NI TANITIM:............................................................. 47
B.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN TESTLERİN İSTENMESİ:...... 48
C.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN TESTLERE
AİT ÖRNEKLERİN ALINMASI:......................................................................................48
D.
1.KAN ÖRNEKLERİNİN ALINMASI:............................................................................48
1.1. ACİL SERVİS VE YATAKLI BİRİMLERDE: .......................................................48
1.2. POLİKLİNİKLERDE: ............................................................................................48
2.KAN ÖRNEKLERİ ALIM KURALLARI:......................................................................49
3.KAN ÖRNEKLERİNİN KORUNMASI:.......................................................................49
4.KAN ÖRNEKLERİ VERMEDEN ÖNCE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN KONULAR:......................................................................................................50
E.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK ALIM TÜPLERİ:.......................................51
1.MOR VE PEMBE KAPAKLI EDTA’LI TÜP ...............................................................51
2.MAVİ KAPAKLI SİTRATLI TÜP..................................................................................52
3.SİYAH KAPAKLI SİTRATLI TÜP.................................................................................52
F.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI’NA ÖRNEKLERİN TRANSFERİ
VE BURADA AYRIŞTIRILMASI:.....................................................................................53
G.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK KABUL VE RET KRİTERLERİ:.............. 54
1.HEMATOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK KABUL KRİTERLERİ:..........................54
2.HEMATOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK RET KRİTERLERİ:...............................54
H.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN TESTLERE AİT VERİLER....... 55
1.ANALİZ:...........................................................................................................................55
2.TESTLERİN SONUÇ TESLİM SÜRELERİ:...............................................................55
3.REFERANS ARALIĞI:....................................................................................................56
4.HEMAOLOJİ LABORATUVARINDA ÇALIŞILAN TESTLER:.................................56
5.ÇALIŞILAN TESTLERİN ÖZET LİSTESİ:..................................................................86
6.TEST AYRINTILARI TABLOSU:...................................................................................88
7.KISALTMALAR:...............................................................................................................94
I.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI PANİK DEĞERLERİ:...............................................94
İ.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI’NDA TEST SONUÇLARININ VERİLMESİ:......... 94
K.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI’NDA KALİTE KONTROL ÇALIŞMALARI............ 95
1.İÇ (İNTERNAL) KALİTE KONTROL:.........................................................................95
2.DIŞ (EKSTERNAL) KALİTE KONTROL:...................................................................96
HEMATOLOJİ LABORATUVARI’NDA TEST SONUÇLARINA ETKİ
EDEN FAKTÖRLER:..........................................................................................................50
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
47
HEMATOLOJİ LABORATUVARI
A. LABORATUVARLAR TANITIM:
Hematoloji laboratuarı; Yüksek İhtisas Hastanesinin tüm birimlerinde muayene ve tedavi olan hastalara; acil ve rutin hizmet vermektedir. Misyonumuz,
laboratuvar hizmetlerini, uluslararası hizmet kalitesi standartlarını temel
alarak, bilimsel araştırmalar ışığında, etik kurallara uygun, profesyonellik ve
ekip ruhu içinde, etkin, verimli, kaliteli, güvenilir, kolay ulaşılabilir bir anlayışla topluma sunmaktır.
Vizyonumuz, uluslararası standartlara uygun laboratuvar hizmetleri sunarak, güven ve saygınlık konusunda önder, tercih edilen referans bir laboratuvar olmaktır.
Laboratuvarımızda 1 Biyokimya Uzmanı, 1 Hematolog, 14 sağlık teknisyeni, 1 Kimya teknisyeni, 1 sekreter görev yapmaktadır. Hematoloji laboratuvarında testler; Tam Kan Sayım laboratuvarı, Koagülasyon laboratuvarı,
İmmun-Hematoloji laboratuvarı olmak üzere üç ana başlıklı laboratuvarda
çalışılmaktadır.
Sağlık sisteminde zamanı en önemli değer sayan bir bölüm olarak, gelişmiş
bilgisayar sistemi ve otomasyon desteği ile sonuçlanan hasta raporları olabildiğince kısa bir süre içerisinde polikliniklere ve hasta katlarına ulaştırılabilmektedir.
Laboratuvarımız 24 saat acil hizmet vermektedir. Laboratuvarımızda güvenilir ve hızlı sonuç alabilmek için modern cihazlar kullanılmaktadır ve test
kitlerin seçiminde kalite onayı esas alınmaktadır. Materyal alımında ve testlerin yapılmasında tek kullanımlık malzeme ile çalışılmaktadır. Gereken her
durumda analizler tekrarlanmakta, ayrıca ihtiyaç halinde farklı bir yöntemle
doğrulama testleri de yapılmaktadır. Tüm cihazların kalibrasyonu ve bakımları periyodik olarak düzenli şekilde yapılmaktadır. Laboratuvarımızın tüm
bölümlerinde bulunan cihazların, günlük, haftalık, aylık ve 6 aylık bakımları
laboratuvar çalışanları tarafından yapılmakta parça değişimi v.s gibi sorunlarda ise firmaların teknik servisleri tarafından yapılmaktadır. Laboratuvarımızın kalite güvenliği, tüm bölümlerde İç Kalite ve Dış Kalite
Kontrol programlarını uygulayarak denetlenmektedir. Rutin çalışmalardan
önce, değişik düzeylerdeki(düşük, normal, yüksek) kontrol serumları ve kan-
Hematoloji
Hastaların teşhis, tedavi ve takiplerinin yapılmasında laboratuarların rolü
inkar edilemez. Doğru ve güvenilir test sonuçlarına ulaşmak laboratuar personelinin görevi olmakla beraber, test isteminde bulunan doktor, numuneyi
alan hemşire ve laboratuara ulaştıran görevlilere de önemli sorumluluklar
düşmektedir. Hematoloji Laboratuarımızda bütün personeli ile birlikte kaliteyi artırmayı hedef edinmiştir.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
48
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
ları kullanılarak doğruluğu test edilmektedir. Avrupanın en önemli kalite
kontrol kuruluşlarından biri olan UKNEQAS (United Kingdom National
External Quality Assessment Schemes ) üyesi olan laboratuvarımız, bu kurumların düzenli sertifika ve kalite kontrol programlarına katılmaktadır. B.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN
TESTLERİN İSTENMESİ:
Hastanemiz bölümlerinden ve hizmet alım protokolü yapılmış hastanelerden gelen örnekler, ilgili polikliniklerin doktorları tarafından Hastane Bilgisayar Yönetim Sisteminde (HBYS) tetkik adı veya tetkik kodu ile istem
yapılır.
C.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN
TESTLERE AİT ÖRNEKLERİN ALINMASI:
1.
KAN ÖRNEKLERİNİN ALINMASI:
1.1. ACİL SERVİS VE YATAKLI BİRİMLERDE:
Acilde Servis ve diğer Servislerde hastaların kan örnekleri servis hemşiresi
tarafından alınır. Örnek alma ve laboratuara transferi ne kadar hızlı olursa
sonuçlar o ölçüde kısa sürede çıkacaktır. Acil servis ve yataklı birimlerde
kimlik doğrulaması yapıldıktan sonra kan alma işlemi gerçekleştirilir. Hekim
test taleplerini otomasyon sisteminde yapar. Klinik hemşiresi sistemde talepleri görür. Testlerin barkotlarını basar, tüplere yapıştır. Barkotlarda hastanın kimlik tanımlayıcılarıyla birlikte, testin adı, testin hangi servisten istendiği, örneğin alınış tarihi ve saati yer alır. Böylece numune alım tarihi
ve saati Hastane Bilgisayar Yönetim Sisteminde(HBYS) ve buna entegre
çalışan Laboratuvar Bilgisayar Sistemine (LİS) kaydedilmiş olur.
1.2. POLİKLİNİKLERDE: Muayene olduğu polikliniğin “Kan Alma Ünitesine” gelen hastayı, ünite sekreteri karşılar. Ünite sekreteri hastaya ait kimlik doğrulaması yapar.
Polikliniklerden yapılan test isteklerini HBYS’de görür, testlere ait barkotları
basar. Daha sonra testlere uygun örnek tüpünün üzerine, uygun barkod etiketler yapıştırılır. Barkotlarda hastanın kimlik tanımlayıcılarıyla birlikte, testin adı, testin hangi poliklinikten istendiği, örneğin alınış tarih ve saati yer
alır. Böylelikle örneğin alım tarihi ve saati hastane otomasyon sistemine ve
Laboratuvar Bilgisayar Sistemine (LİS) kaydedilmiş olur. Hastalara sonuçların ne zaman çıkacağı ve sonuçlarını nereden alabileceği bilgileri verilir.
Sekreter, barkotları ilgili kan tüplerine yapıştırdıktan sonra, tüplerle birlikte
hastayı kan alma hemşiresine yönlendirir. İlgili polikliniğin örnek alma birimlerinde kan alma işlemi gerçekleştirilir.
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
2.
KAN ÖRNEKLERİ ALIM KURALLARI:
2.1.
asta en az 15 dakika kadar rahat bir pozisyonda olmalıdır. Kol omuz
H
hizasında düz durmalıdır.
Fistül, damar grefti uygulanmış ya da mastektomili meme tarafındaki
kol, ödemli ve skarlı bölgeler, hematom, kan transfüzyonu ile IV sıvı
tedavisi uygulanan kolda üst seviyeler zorunlu kalınmadıkça venöz
kan alımı için uygun değildir.
Hematom oluşabileceğinden hastanın kolu kesinlikle bükülmemelidir.
Hem geniş hem de yüzeye yakın damar seçilmelidir.
Hastaya IV infüzyon yapılıyorsa infüzyona 5 dakika ara verildikten
sonra veya mümkünse diğer koldan kan alınmalıdır.
Turnike, kan alınacak damardan yaklaşık 10 cm yukarı bağlanır.
Turnike en fazla bir dakika uygulanmalıdır ve iğne damara girdikten
sonra hemen gevşetilmelidir.
Kan, enjektör ile alınmış ise, hemoliz olmaması için iğne çıkarıldıktan
sonra yavaşça ve tüp kenarından kaydırarak tüpe boşaltılmalıdır.
Damara girilmeden önce yumruk açılıp kapatılmamalıdır; bu hareket,
plazma potasyum, fosfat ve laktat konsantrasyonlarını artırır.
Önce katkı maddesiz, sonra katkı maddeli tüplere kan alınmalıdır.
Açlık gerektiren testler için 8-12 saat açlık gerekir.
İlaç tedavisinin sürdüğü durumlarda örneğin alınması sabah ilaç alımından önce yapılmalıdır.
Kan alımı esnasında hasta yatar veya oturur pozisyonda olmalıdır.
Prognoz izlenmesi için istenen testlerle ilgili kan örnekleri hastadan
her zaman aynı pozisyonda alınmalıdır.
İğne ucu mümkün olduğu kadar geniş seçilmelidir.
Turnike kolda 30 saniyeden fazla sıkılı kalmamalıdır.
Turnike iğnenin başarılı bir şekilde damara yerleştirilmesinden sonra
çözülmelidir.
Enjektör ile kan alımı esnasında kanın tüpe kuvvetli aspirasyonundan
kaçınılmalıdır.
Antikoagülan içeren vakumlu tüplere kan alımı sırasında kanın işaretli çizgiye kadar dolmasına özellikle dikkat edilmelidir.
Antikoagülan içeren tüplere kan alındıktan sonra tüp yavaşça alt üst
edilerek özenle karıştırılmalıdır.
Kesinlikle çalkalama yapılmamalıdır.
Tıkanmaması için heparinize edilen kateterlerden koagülasyon testleri için kan alınmamalıdır.
Hemolizli örnek kesinlikle kabul edilmez.
Koagülasyon testleri için alınan sitrat plazma örneği en geç 2 saat
içerisinde test edilmelidir. Bu nedenle etiket üzerine örnek alınış saati
not edilmelidir.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.
2.8.
2.9.
2.10.
2.11.
2.12.
2.13.
2.14.
2.15.
2.16.
2.17.
2.18.
2.19.
2.20.
2.21.
2.22.
2.23.
3.
KAN ÖRNEKLERİNİN KORUNMASI:
Kan alımı sonrasında numune direk olarak güneş ışığı almayacak şekilde
pıhtılaşma süreci bitene dek oda ısısında bekletilir. Bu süre genellikle 20-25
49
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
50
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
dakika kadardır. Bu süre sonrası serumun santrifüj ile pıhtıdan ayrılması gerekir. Örneğin tam kan, sitratlı tam kan,EDTA’lı tam kan olarak uzun süre bekletilmesi, örnekteki elektrolit konsantrasyonlarında,enzimlerin aktivitesinde,
hematoloji ve pıhtılaşma parametrelerinde çeşitli değişikliklere yol açar.
4.
KAN ÖRNEKLERİ VERMEDEN ÖNCE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN KONULAR:
4.1. Günlük biyolojik ritim, egzersiz, açlık, diyet, ilaç alınması veya sigara
kullanılması birçoklaboratuar tetkikini etkilemektedir. Bu nedenle, laboratuar tetkikleri için SABAH KANVERİLMESİ önerilir.
4.2. Fiziksel aktivitenin testler üzerine kısa ve uzun vadeli etkileri vardır.
Bu nedenle tetkik için hastanemize gelmeden önce ağır ve zorlayıcı
egzersizden kaçınılmalıdır, kan vermedenönce YARIM SAAT KADAR
DİNLENMİŞ olmanız önerilir.
4.3. Genel olarak tüm testler için 10 – 12 SAATLİK AÇLIK sonrası kan verilmesi laboratuarımız tarafından önerilmektedir. Test için kan vermeye
gelmeden önceki gece saat 21:00’den sonra SU HARİÇ HİÇBİR ŞEY
YEMEYİNİZ. İhtiyaç duyduğunuz miktarda su alabilirsiniz. Laboratuar
testlerimize bir etkisi olmayacaktır. BU SURE BOYUNCA SİGARA,ÇAY
ve KAHVEDEN SAKININIZ.
4.4. Birçok ilaç laboratuar testlerini değişik biçimlerde etkileyebilmektedir. Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuzdan bilgi isteyiniz.
Düzenli kullandığınız ilaçlar var ise, doktorunuz almamanızı söylemediği sürece kesinlikle günlük düzeninizi bozmaksızın ilaçlarınıza
devam ediniz.
4.5. Ayrıca kanın hemolizli (kırmızı kan hücrelerinin parçalanmış olması)
bulanık, (yüksek şilomikron düzeyi) ve ikterik (yüksek bilirubin düzeyi)
olması laboratuarımızda yapılan tüm testlerin ölçümünü etkileyeceğinden sonuçların bu özellikler göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu nedenlerle hastalara önerilerimiz;
• Hematolojik laboratuar tetkikleri için 10 – 12 saatlik açlık sonrası sabah
kan verilmesi
• Tetkik için hastanemize gelmeden önce ağır ve zorlayıcı egzersizden
kaçınılması,
• Kan vermeden önce yarım saat kadar dinlenilmesi
• Gece saat 21:00’den sonra su hariç hiçbir şey yenilip içilmemesi
• Düzenli kullanılan ilaçlar var ise doktora danışılması gerekmektedir.
D.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI’NDA TEST SONUÇLARINA
ETKİ EDEN FAKTÖRLER:
Güvenilir ve tıbbi açıdan değerlendirilebilir sonuç elde edebilmek için sadece doğru transport ve doğru analiz yeterli değildir. Analiz sonuçlarını etkileyen faktörler Tablo 1’de verilmiştir.
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
51
Değişmeyen faktörler
Değişen faktörler
Endojen faktörler
Eksojen faktörler
Cinsiyet
• Irk
• Kalıtım
Beslenme
• Alkol
• Vücut ağırlığı
• Kas dokusu
• Aktivite
• Pozisyon
• Günlük ritm
• İlaçlar
• Gebelik
Cinsiyet
• Irk
• Kalıtım
• Beslenme
• Alkol
• Vücut ağırlığı
• Kas dokusu
• Aktivite
• Pozisyon
• Günlük ritm
• İlaçlar
• Gebelik
Farmakoterapi
• Antikoagülanlar
• Bakteriyel
kontaminasyon
E.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK ALIM TÜPLERİ:
1.
MOR VE PEMBE KAPAKLI K2EDTA’LI TÜP:
Mor ve Pembe Kapaklı Tüp(EDTA’lı)lerle; Hemogram, Retikülosit, Förmül lökosit, Kan Grubu, Cross-match, Direkt Coombs, İndirekt Coombs testi çalışılır.
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
4 mL tam kan mor ve pembe kapaklı EDTA’lı tüplere alınır. Tüplerin
içerisinde pıhtı oluşmaması için kan alınır alınmaz tüp 5-6 kez yavaşca
alt üst edilerek karıştırılır.
Çalkalama işleminden kesinlikle kaçınılmalıdır.
Kan alımı esnasında kanın işaretli çizgiye kadar doldurulmasına özellikle dikkat edilmelidir.
Kan tam olarak tüp üzerindeki işaretli çizgiye kadar alınmamış veya
tüpün içerisinde pıhtı oluşmuş ise yeniden örnek alınmalıdır!
Hematoloji
Tablo 1: Analiz sonuçlarını etkileyen faktörler
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
52
2. Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
MAVİ KAPAKLI SİTRATLI TÜP:
Mavi Kapaklı Tüp(Sitratlı)lerle; PT, APTT, Fibrinojen, D-Dimer, Koagülasyon
Faktörleri(FII, FV, FVII, FVIII, FIX, FX, FXI, FXII, FXIII), Kollajen-ADP, KollajenEpinefrin, Protein C, Protein S, ATIII, TT, Lupus Antikoagülanı, VWF:Ag ve
VWF:RiCoF, Antifaktör Xa çalışılır.
1.1. Kan örneği 9:1 oranında sodyum sitrat içeren mavi kapaklı tüplere alınır.
1.2. Venöz kan alımı esnasında damara ilk seferde zorlamadan girilmeli,
turnike çok sıkı olmamalıdır. Eğer kan yavaş ve zorlama ile geliyor ise
diğer koldan tekrar doğru kan örneği alınmalıdır.
1.3. Kan örneğinin sodyum sitrat ile karışabilmesi için tüpler işaretli çizgiye kadar tam olarak doldurulmalı ve 5-6 kez çok yavaşça altüst edilerek kanın antikoagülan ile tam teması sağlanmalıdır.
1.4. Alınan kan örneği 2000 x g’de 15 dakika oda ısısında santrifüj edilerek trombositten fakir plazma elde edilmelidir. Daha düşük santrifüj
hızı ve zamanında trombositler plazmada kalarak F IV’ü plazmaya verirler ve pıhtılaşma analizinin yanlış çıkmasına yol açabilirler.
3.
SİYAH KAPAKLI TÜP(SİTRATLI):
Siyah Kapaklı Tüp(Sitratlı)lerle; Sedimantasyon testi çalışılır.
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
53
3.1. Kan örneği siyah kapaklı tüplere işaretli çizgiye kadar alınır.
3.2. Tüp kan örneğinin sitrat ile teması için 5-6 kez çok yavaşça altüst edilir.
HEMATOLOJİ LABORATUVARINA ÖRNEKLERİN TRANSFERİ
VE BURADA AYRIŞTIRILMASI:
Polikliniklerden, İlk Müdahale ve yataklı birimlerden alınan tüm kan örnekleri testlere göre barkod etiketleri yapıştırılmış uygun tüplerde, Pnömatik sistem ile ilgili laboratuvarın terminaline bekletilmeden gönderilir. Pnömatik
sistemle ilgili laboratuvarın terminallerine ulaşan kan örnekleri, laboratuvar
teknisyenlerince düzenli olarak toplanır ve testlere göre gruplanır. Testlere
göre gruplanmış kanlar, numune Kabul Kriterleri’ne göre uygunluğu kontrol edilir. Uygun örnekler bekletilmeden Laboratuvar Bilgisayar Sistemine
test girişi yapılır. Uygun olmayan örneklerin ise Laboratuvar Bilgisayar Sistemine programı üzerinden de reddi gerçekleşir. Örneklerin Laboratuvar Bilgisayar Sistemine girişlerinin yapılması Laboratuvara giriş saati kayıt
altına alınmasını sağlar.
Elden getirilen tüm kan örnekleri laboratuvar teknisyenleri tarafından
örnek kabul red kriterleri doğrultusunda barkot okuyucudan geçirilerek
Laboratuvar Bilgisayar Sistemine girişi yapılır.
Kan örnekleri laboratuvara gelince, Laboratuvar Bilgisayar Sistemine girişi
kontrol edilir. Laboratuvar Bilgisayar Sistemin’den yapılan test isteklerine
bakılarak örnek kabının uygunluğu, örnek miktarı (tüpteki işaretli çizgiye
kadar alınıp alınmadığı), pıhtılaşma, barkodlama vb. kontrolü yapılır.
Kabul edilen örneklerden serum veya plazmada çalışılacak testler için olanlar santrifüj edilir. Santrifüj süresi ve hızı testlere göre değişiklik gösterebilir.
Santrifüj sonrası hemolizli, aşırı lipemik ve ikterik olan örnekler çalışılmaz.
Hastadan tekrar kan alınması için kan alma birimi, acil veya servisler bilgilendirilir. Ayrıca Laboratuvar Bilgisayar Sisteminde hasta sonuç sayfasına
numune red sebebi belirtilir.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Rutin ve acil hemogram testleri için örnekler K2EDTA’lı vakumlu tüplere alınır. Numuneler en geç 30 dakika İçerisinde ilgili laboratuvara
gönderilir.
Vücut sıvısında çalışılacak parametreler için alınacak numune, EDTA’lı
tüplere alınır ve laboratuvara gönderilir.
Koagülasyon testleri için numune 13x75 mm.lik % 3,2’lik 4,5 ml.lik
sodyum sitratlı tüplere alınır ve numuneler en geç 30 dakika içinde
ilgili laboratuvara gönderilir.
Sedimantasyon hızı testi için numuneler, %3,2’lik 1,28 ml.lik sitratlı
tüplere (siyah kapaklı) alınarak laboratuvara gönderilir.
Sıvı numunelerini içeren tüpler sporlara dizilerek sepetler içinde ve Kan
torbaları uygun taşıma arabalarında laboratuvara transfer edilmelidir. Getirilen numuneler, ilgili laboratuvar sorumlusuna barkod etiketleri
barkod okuyucuda okutularak teslim edilir. Hematoloji
F. TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
54
Laboratuvar Test Rehberi
G.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK KABUL
VE RET KRİTERLERİ:
1.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK KABUL KRİTERLERİ:
www.tyih.gov.tr
1.1. Testlere uygun vakumlu tüplere (enjektörle alınmayacak) veya uygun
kaplara alınmış olan numuneler kabul edilir.
1.2. Hemolizli olmayan numuneler kabul edilir.
1.3. Pıhtılı olmayan numuneler kabul edilir.
1.4. Yeterli miktarda alınmış olan numuneler (tüpün yarıdan fazlası dolu
olacaktır) kabul edilir.
1.5. Her bir numune için hastane otomasyon sistemine yeni girilen ve
yeni barkod etiketi kesilen numuneler kabul edilir. Barkod kesimi ile
numune kabulü arasındaki süre 30 dakikayı geçmemelidir.
1.6. Numuneler hastadan alındıktan ve barkod etiketleri kesildikten sonra
acil testler için en geç 30 dakika içinde gönderilen numuneler kabul
edilir.
1.7. Barkod etiketleri silik ve yırtık olmayan, barkod etiketi tüpün etiketi
üzerine denk gelecek şekilde düzgün yapıştırılmış olan numuneler
kabul edilir.
2.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK RET KRİTERLERİ:
2.1. H
asta adı ve soyadının bulunmadığı, örnek tanımının yapılmadığı, hatalı yapıldığı veya istem formu ile örnek kabındaki bilgilerin uyumsuz
olduğu durumlarda numune kabulü yapılmaz. Ayrıca barkodu olmayan numuneler laboratuvara kabul edilmez. Sistem arızası olduğunda, servis sorumlusunun laboratuvarı bilgilendirmesi dahilinde acil
testler çalışılır.
2.2. Belirtilen çizgiden az veya çok alınmış ve uygun tüplere alınmayan
numuneler laboratuvara kabul edilmez; servis ve polikliniklerden
yeni numune istenir.
2.3. Hemolizli kanlar laboratuara kabul edilmez.
2.4. Lipemik, ikterik numuneler geldiğinde Laboratuvar Bilgisayar Sisteminin açıklama kısmında belirtilir.
2.5. Tüp içindeki numune miktarı yeterli değilse numune kabul edilmez.
2.6. Pıhtılı numuneler kabul edilmez.
2.7. Laboratuvara uygun transfer koşullarında gelmeyen örnekler kabul
edilmez.
2.8. Önerilen sürelerin dışında bekletilmiş örnekler laboratuvara kabul
edilmez.
2.9. Bir başka materyalle kontamine örnekler (heparin bulaşmış sitratlı
kan gibi) reddedilir.
2.10. Hastadan alındıktan ve barkod etiketleri kesildikten sonra acil testler
için en geç 30 dakika içerisinde gönderilmemiş numuneler reddedilir.
2.11. Barkot etiketleri silik ve yırtık numuneler, barkod etiketi tüpün etiketi
üzerine düzgün şekilde yapıştırılmamış olan numuneler reddedilir.
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
55
H. HEMATOLOJİ LABORATUVARINDA ÇALIŞILAN TESTLERE AİT
VERİLER
ANALİZ:
Cihazları kullanarak yapılan analizlerden önce cihazların kontrolü ve “internal kalite kontrol” çalışmaları gerçekleştirilir. Sonuçlar kabul edilebilir
değerlerde ise hasta örnekleri çalışılmaya başlanır. Sonuçlar “geçersiz” olarak değerlendirilirse çalışma başlatılmaz ve cihaz ile ilgili bakım ve kalibrasyonlar gerçekleştirilir. Cihaz kontrolleri tamamlandıktan sonra, hasta
örnekleri çalışılır. Cihazlar tamamladığı analizlerin sonuçlarını otomatik
olarak Laboratuvar Bilgisayar Sistemine gönderir. Laboratuvar Bilgisayar Sisteminde hastaların tüm sonuçları toplanır, bu sonuçlar değerlendirilir,
uygun bulunan sonuçlar onaylanır. Uygun olmayan testler, sebebi araştırılarak (numunenin göz ile değerlendirilmesi, vb) yeniden çalışılır. Acil örnekler rutinden ayrı olarak hemen çalışılır ve analiz sonuçları bekletilmeden onaylanır. Panik değerler listesine ait bir test sonucu bulunursa, analiz
süreci gözden geçirilerek test tekrarlanır. Tekrar sonuçları da panik değer
listesinde ise, testi isteyen hekime bilgi verilir. Test sonucu hastanın kliniği
ile örtüşmüyorsa hastadan yeni örnek alınarak analiz tekrarlanır. Üyesi olduğumuz eksternal kalite kontrol programının belirlediği takvim günlerinde
program dahilinde olan testler için eksternal kalite kontrol serumları hasta
testleriyle birlikte çalışılır.
2.
TESTLERİN SONUÇ TESLİM SÜRELERİ:
Hematoloji Laboratuarında, cihazlardan çıkan test sonuçları bilgisayar ortamında laboratuar teknisyeni tarafından kontrol edilerek test sonuçlarının alt onayları yapılır. Teknisyen tarafından alt onayı yapılan test sonuçları sorumlu uzman tarafından kontrol edilerek onaylanır ve HİS’e aktarılır.
Böylece testi isteyen hekim, sonuçları kendi bilgisayar ekranından görebilir,
istenirse test sonuçları rapor halinde de verilebilmektedir. Hematoloji laboratuarında yapılan testlerin sonuçlarının verilmesiyle ilgili
bilgiler aşağıda belirtilmiştir.
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
Hematoloji laboratuarında çalışılan tüm hematolojik testler, koagülasyon testleri ve transfüzyon uygunluk testlerinin sonuçları aynı gün
içinde en geç saat 14.30’a kadar hastane bilgisayar sistemi ile istem
yapan doktora iletilir.
Acil laboratuarında çalışan testlerin sonuçları hastane bilgisayar sistemi ile 60 dakika içinde istem yapan doktora iletilir.
Spesifik koagülasyon test sonuçları laboratuara geldikten sonra iki
hafta içinde hastane bilgisayar sistemi ile istem yapan doktora iletilir.
Gerekli durumlarda hastaların test sonuçları laboratuar ve poliklinik
sekreterliğinden yazdırılarak rapor halinde de verilebilmektedir.
Panik değerde olan test sonuçları klinik hastalarında ilgili hekime
veya klinik sorumlu hemşiresine, poliklinik hastalarında ise istemi
yapan hekime veya poliklinik sorumlu hemşiresine en kısa zamanda
Hematoloji
1. TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
56
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
telefonla bildirilir. Ayrıca panik değer testleri istem yapan hekimin
dikkatini çekmesi için hastane bilgisayar sistemine koyu pembe renkle gösterilir.
2.5. Hematoloji Laboratuarı Sonuçları Hastanemiz Web sayfasında laboratuar sonuçları bölümünden hastaya ait iki kimlik tanımlayıcısı ile
de ulaşılabilinir.
2.6. Laboratuar sonuç verme süreleri olağandışı durumlarda bazen
değişebilir(yetersiz ve yanlış numuneler, otomasyon problemleri vb).
3.
REFERANS ARALIĞI:
Testler için belirtilen referans aralığı sağlıklı bireylerden elde edilen değerlerin %95’ini içeren grubu temsil eder ve test sonucunu değerlendirmek
için genel bir baz oluşturur.Çeşitli faktörlere bağlı olarak bu değerler hastadan hastaya varyasyonlar gösterebilir. Analiz yönteminin değiştiği durumlarda metoda bağlı olarak referans aralığı da değişebilir.
4. HEMAOLOJİ LABORATUVARINDA ÇALIŞILAN TESTLER
TEST ADI
CBC, TAM KAN SAYIMI
SİNONİM
CBC, Hemogram
KLiNiK KULLANIM ALANI
Hematolojik hastalıklar, hemorajiler, akut ve kronik enfeksiyonlar, ameliyat öncesi vb. durumlarda kullanılır.
Hastanın genel sağlık durumu hakkında bilgi verir.
NUMUNE KABI
Mor kapaklı EDTA’lı tüp, Tüpteki işaretli yere kadar kan
alınmalıdır
NUMUNE TÜRÜ
EDTA’lı Tam Kan
NUMUNE MİKTARI
4 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Örnek miktarının tüpün üzerinde belirtilen düzeyde olmaması, örneğin pıhtılı ve/veya hemolizli olması, uygun
tüpe kan alınmaması
METOD
Tam kan Sayım Cihazı
SAKLAMA ŞARTLARI
4°C 24 Saat
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor
İLİŞKİLİ TESTLER
Periferik yayma, Hemoglobin, Hematokrit, RBC, WBC,
Trombosit sayımı
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
PERİFERİK YAYMA BOYAMA
SİNONİM
Formül Lökosit
KLiNiK KULLANIM ALANI
Eritrosit, Lökosit ve Trombosit morfolojisinin eğerlendirilmesinde kullanılır
NUMUNE KABI
Mor kapaklı EDTA’lı tüp, tüpteki işaretli yere kadar kan
alınmalıdır.
NUMUNE TÜRÜ
EDTA’lı Tam Kan
NUMUNE MİKTARI
4 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Pıhtılı ve/veya hemolizli olması, uygun tüpe kan alınmaması
METOD
Wright – Giemsa boyama
SAKLAMA ŞARTLARI
4°C 24 Saat
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor
İLİŞKİLİ TESTLER
Periferik yayma, Hemoglobin, Hematokrit, RBC,
WBC,Trombsit sayımı
57
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
58
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
RETİKÜLOSİT SAYIMI
SİNONİM
KLiNiK KULLANIM ALANI
Retikülositler, kemik iliğinden periferik dolaşıma salınmış immatür çekirdeksiz eritrositlerdir. Eritropoezi artırdığı durumlar ve anemilerin tedavisi sırasında retikülosit
sayısı artarken, aplastik anemi, renal hastalıklar, kronik
hastalık anemisi, megaloblastik ve demir eksikliği anemisinde retikülosit sayısı düşer.
NUMUNE KABI
Mor kapaklı EDTA’lı tüp, tüpteki işaretli yere kadar kan
alınmalıdır
NUMUNE TÜRÜ
EDTA’lı Tam Kan
NUMUNE MİKTARI
4 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Pıhtılı ve/veya hemolizli olması, uygun tüpe kan alınmaması
METOD
Flow sitometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
4 C 2-3 gün
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor
İLİŞKİLİ TESTLER
Periferik yayma, Hemoglobin, Hematokrit, RBC, WBC,
Trombsit sayımı
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
SEDİMENTASYON
SİNONİM
ESR
KLiNiK KULLANIM ALANI
İnflamatuar hastalıklar, akut ve kronik enfeksiyonlar,
temporal arterit, maligniteler, romatoid hastalıklar, otoimmün hastalıkların tanı ve takibinde kullanılır.
NUMUNE KABI
Siyah kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı tam kan
NUMUNE MİKTARI
Tüpün üzerindeki işaretli yere kadar
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Pıhtılı, lipemik, hemolizli, uzun süre beklemiş numuneler
Tüpteki kan miktarının gerekenden az yada fazla olması
METOD
Westergren (kapalı sistem)
SAKLAMA ŞARTLARI
Elde edilen plazma oda ısısında (20±5°C) de en fazla 8
saat saklanabilir.
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor
İLİŞKİLİ TESTLER
CRP, ANA, RF
59
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
60
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TEST ADI
PROTROMBİN ZAMANI
SİNONİM
PT-INR
KLiNiK KULLANIM ALANI
PT ekstrinsik koagülasyon yolunun taranmasında kullanılır.Temel olarak faktör VIIa ve doku faktöründen faktör
Xa oluşturabilme kapasitesini ölçmektedir. Genellikle
oral antikoagülan tedavisinin izlenmesinde kullanılır.
Uzamış PT değerlerine yol açan faktörler: Faktör II,V,VII
ve X eksikliği, K vitamini antagonistleri ile tedavi, yenidoğanda hemorajik hastalık, intestinal reabsorbsiyon
bozuklukları, karaciğer hastalığı, fibrinoliz, disfibrinojenemi, DIC, dolaşımdaki inhibitörler. Uzamış PT: oral
antikoagülan kullanımı, faktör eksikliği, dolaşımdaki
inhibitörler nedeniyle olabilir. Eğer PT uzaması vitamin
K eksikliğine bağlı ise vitamin K yüklenmesinden 12- 24
saat sonra PT normal veya daha düşük seviyelere iner.
PT uzamasının kazanılmış nedenleri kalıtsal nedenlerden daha yaygındır. Karaciğer disfonksiyonu, vitamin K
eksikliği, varfarin kullanımı, DİC, heparin, hüridin, spesifik
faktör inhibitörleri ve lupus antikoagülanları kazanılmış
neden iken FVII,II,V,X, veya fibrinojen eksikliği herediter
nedenler arasında yer alır.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
Komadin türevi kullanan hastalarda tedavi 2 hafta önce,
heparin kullanımında ise 2 gün önceden kesilmelidir.
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor
İLİŞKİLİ TESTLER
APTT, Fibrinojen, Koagülasyon faktörleri
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
AKTİVE PARSİYEL TROMBOPLASTİN ZAMANI
SİNONİM
APTT
KLiNiK KULLANIM ALANI
APTT intrensek koagülasyon yolunun (faktör XII,XI,V,ıx)
taranmasında kullanılan genel bir koagülasyon testidir.
Heparin tedavisini takibi, hemofili A, B taramasında
kullanılır. Eğer PT normal ise Faktör VIII, IX, XI ve XII‘de
bozukluk görülebilir. Bu faktörlerde normal ise :prekallikrein ve HMW kininojen bozukluğu ve dolaşımda
inhibitör olabilir. Uzamış aPTT; heparin ve antikoagülan
kullanımı, faktör eksikliği, lupus antikoagülan ve dolaşan
inhibitörler nedeniyle olabilir.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
Hasta eğer heparin kullanıyor ise bir sonraki dozdan 1
saat önce numune alınmalıdır. Heparin kullanılan koldan
kan alınmamalıdır.
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor
İLİŞKİLİ TESTLER
PT, Fibrinojen, Koagülasyon faktörleri, lupus antikoru,
trombosit sayımı
61
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
62
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TEST ADI
TROMBİN ZAMANI
SİNONİM
TT, Trombin pıhtılaşma zamanı
KLiNiK KULLANIM ALANI
Plazmaya trombin ekleyerek pıhtı oluşumuna kadar geçen süre ölçülmektedir. Hipofibrinojenemi, disfibrinojenemi benzeri fibrinojen bozukluklarında, heparin benzeri
antikoağülanların varlığının belirlenmesi ve streptokinaz
tedavisinin takibinde kullanılır.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
Testin hassasiyeti bakımından alınan numune en kısa
zamanda laboratuvara ulaştırılmalıdır. Çünkü numune
en kısa sürede santrifüj edilip plastik tüpe aktarılması
gerekmektedir.
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
İLİŞKİLİ TESTLER
APTT, PT, Fibrinojen, Von Willebrant Faktör
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
FİBRİNOJEN
SİNONİM
Faktör 1
KLiNiK KULLANIM ALANI
Fibrinojen, trombin tarafından fibrine dönüştürülen bir
plazma proteinidir. Karaciğerde sentezlenir ve akut faz
reaktanıdır. Fibrinojen eksikliğinde PT, aPTT testlerinde
uzama olur.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
D-Dimer yükselmiş hastalarda fibrinojen daha düşük
saptanır. Azalmış hepatik senteze bağlı olarak karaciğer
hastalıklarında, düzeyleri düşer, DİC’te tüketimle fibrinojen azalır. Akut faz reaksiyonları ve gebelikte fibrinojen
artar.
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
İLİŞKİLİ TESTLER
APTT, PT, D-Dimer, Koagülasyon faktörleri, TT
63
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
64
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TEST ADI
D-DİMER
SİNONİM
Fibrin Yıkım Ürünleri
KLiNiK KULLANIM ALANI
Bir fibrin yıkım ürünü olan D-Dimer, fibrinin plazmin
tarafından yıkılması ile oluşur. Derin ven trombozu, pulmoner emboli ve dissemine intravasküler koagülasyonda, akut miyokard enfaktüsünde D-Dimer yükselir. Operasyon sonrası dönem, yara iyileşmesinde, kronik böbrek
yetmezliğinde, malignitelerde de D-Dimer yükselebilir.
Dolaşan romatoit faktör varlığında yalancı pozitif sonuçlar olabilir. D-Dimer ve fibrin yıkım ürünleri koagülasyon
ve fibrinolitik sistemlerin aktive olduğu durumlarda
yükselebilir.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
İmmünotürbidiametrik
SAKLAMA ŞARTLARI
15-25 C 4 saat, 2-8 C 8 saat
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
İLİŞKİLİ TESTLER
APTT, PT, Fibrin Yıkım ürünleri, Fibrinojen, Trombosit
Sayımı
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
ANTİTROMBİN III
SİNONİM
AT III, Heparin Kofaktör
KLiNiK KULLANIM ALANI
AT III pıhtılaşma sisteminde trombin, faktör IX a,Xa,XI
a,XII a’yı inhibe eder. Etkisi heparinle ve heparin sülfatla artar. Eksikliği tromboza neden olmaktadır. Homozigot
eksikliği nadir olup yaşamla bağdaşmaz. İki tip eksikliği
vardır. TipI (kanditatif), TipII a,b,c (kalitatif). Akut trombozda tüketime bağlı olarak düşük bulunabilir. Karaciğer hastalığında, nefrotik sendromda, DIC, L-asparajinaz, heparin
kullanımında ATIII düzeyi düşük bulunur. Kişisel veya
ailesel trombolitik hastalık hikayesi olanlarda heparin
tedavisi yetersizliğinde ATIII seviyesine bakılır. Trombozdan sonraki akut dönemde tüketime bağlı olarak düşük
bulunur. Bu nedenle akut dönem geçtikten (6 ay sonra )
ölçülmelidir.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
Kromojenik
SAKLAMA ŞARTLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
REFERANS ARALIKLARI
APTT, PT, PT 20210, Koagülasyon faktörleri, D-Dimer,
Fibrinojen, Homosistein, Lupus antikoagülan, Protein C,
Protein S, Faktör V Lieden
İLİŞKİLİ TESTLER
APTT, PT, D-Dimer, Koagülasyon faktörleri, TT
65
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
66
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
MİKS TEST
SİNONİM
KLiNiK KULLANIM ALANI
Hastanın PT, aPTT uzamasını faktör yada inhibitör kaynaklı olup olmadığının belirlenmesinde kullanılır. İnkübasyonlu yada inkübasyonsuz çalışılır.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları. Hasta heparin kullanıyorsa bir sonraki dozdan
1 saat önce örnek alınmalıdır. Heparin uygulanan koldan
kan alınmamalıdır
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
Uzamanın normal değerlere yaklaşıp yaklaşmadığına
bakılır
REFERANS ARALIKLARI
APTT, PT, Lupus antikoagülan
İLİŞKİLİ TESTLER
APTT, PT, Fibrin Yıkım ürünleri, Fibrinojen, Trombosit
Sayımı
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
PROTEİN C AKTİVİTESİ
SİNONİM
PC Fonksiyonel
KLiNiK KULLANIM ALANI
Protein C, K vitaminine bağlı olarak karaciğerde sentezlenir. Endotel yüzeydeki trombomodülün ile trombinin
birleşmesi sonucu protein C, aktive protein C’ye dönüşür.
Aktive protein C, Protein S yardımıyla F Va ve FVIII a’nın
prokoagülan aktivitelerini inhibe ederek koagülasyonun
düzenlenmesine rol oynar. Tip I (kanditatif) ve Tip II (kalitatif) eksikliği mevcuttur. Eksikliği tromboza neden olur.
Akut trombozda tüketime bağlı olarak düşük bulunur.
Vitamin K eksikliği, oral antikoagülan tedavi, karaciğer
hastalıkları, Dissemine intravasküler koagülasyonda Protein C düzeyi düşer. Trombozdan sonraki akut dönemde
tüketime bağlı olarak düşük bulunur. Bu nedenle akut dönem geçtikten (6 ay sonra ) ölçülmelidir. Faktör VIII yüksekliğinde, FV Lieden mutasyonunda hatalı olarak düşük
bulunur. Lupus antikoagülan varlığında ise hatalı olarak
yüksek bulunur.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları. Heparin kullanıyor ise testten 2 gün önce kesilmelidir. Komadin türevi antikoagülan tedavi uygulayanlarda tedavi 2 hafta önce kesilmelidir.
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
İLİŞKİLİ TESTLER
Protrombin 20210, Koagülasyon faktörleri, Faktör V Lieden, Homosistein, Antitrobin aktivite
67
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
68
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TEST ADI
PROTEİN S AKTİVİTESİ
SİNONİM
PS, Protein S fonksiyonel
KLiNiK KULLANIM ALANI
Protein S, K vitaminine bağlı olarak karaciğerde sentezlenir. Aktive PC nin kofaktörüdür. % 60 C4b’ye bağlı ,%40 ‘ı
serbest dolaşır. Aktif olan formu serbesttir. Sadece serbest
olan PS antikoagülan aktiviteye sahiptir. Konjenital PS
eksikliği olan hastalarda tromboz riski artar. Lupus antikoagülan varlığında, F VIII yüksekliğinde, Protein S hatalı
olarak düşük bulunur. Akut trombozda tüketime bağlı olarak düşük bulunur. Vitamin K eksikliği, oral antikoagülan
tedavi, heparin ve östrojen kullanımında, karaciğer hastalıklarında, DIC ve cerrahi operasyonlarda Protein S düzeyi
azalır. Trombozdan sonraki akut dönemde tüketime bağlı
olarak düşük bulunur. Bu nedenle akut dönem geçtikten
(6 ay sonra ) ölçülmelidir. Faktör VIII yüksekliğinde, FV Lieden mutasyonunda hatalı olarak düşük bulunur. Lupus
antikoagülan varlığında ise hatalı olarak yüksek bulunur.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları. Heparin kullanıyor ise testten 2 gün önce kesilmelidir. Komadin türevi antikoagülan tedavi uygulayanlarda tedavi 2 hafta önce kesilmelidir
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
REFERANS ARALIKLARI
Protrombin 20210, Koagülasyon faktörleri, Faktör V Lieden, Homosistein, Antitrobin aktivite
İLİŞKİLİ TESTLER
APTT, PT, Fibrin Yıkım ürünleri, Fibrinojen, Trombosit
Sayımı
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
AKTİVE PROTEİN C REZİSTANSI
SİNONİM
APC-R
KLiNiK KULLANIM ALANI
APC trombin ile protein C nin proteolitik aktivasyonundan üretilir. APC-resistansı APC ilavesini takiben hasta
plazmasının düşük antikoagülan cevabı ile karakterizedir.
Başlıca faktör V Leiden mutasyonuna bağlı olarak gelişen APC resistansının araştırılmasında tarama testi olarak
kullanılır. Venöz ve arteryel tromboembolik hastalık hikayesi olan kişilerin değerlendirilmesinde kullanılır. Güvenilir bir APC-R testi için hastanın aPTT düzeyleri normal
olmalıdır. Lupus antikoagülan varlığında, F VIII yüksekliği,
gebelik ve oral kontraseptif kullanımında yalancı APC resistansı görülmektedir.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları. Kumadin türevi antikoagülan kullanılan ilaç
kullananlarda tedavi 2gün önce kesilmelidir.
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
REFERANS ARALIKLARI
Faktör V Lieden, protrombin 20210, homosistein, lupus
antikoaglan, antitrombin aktivitesi
İLİŞKİLİ TESTLER
Protrombin 20210, Koagülasyon faktörleri, Faktör V Lieden, Homosistein, Antitrobin aktivite
69
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
70
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TEST ADI
LUPUS ANTİKOAGÜLAN (TARAMA + DOĞRULAMA)
SİNONİM
PTT-LA, LA-DVV, dRVVT, Dilüe Russell viper venom
KLiNiK KULLANIM ALANI
time
NUMUNE KABI
Lupus antikorları trombotik olaylar, tekrarlayan fetal kayıplar, trombositopeni ve çeşitli nörolojik bozukluklarla
ilgilidir. Diğer otoimmün hastalıklar, maligniteler, enfeksiyonlar, bazı ilaçların kullanımı sırasında da (fenotiazinler, kardiyak antiritmik ilaçlar) lupus antikoagülanları
bulunabilir. Bu hastalarda aPTT gibi fosfolipide bağımlı
in vitro pıhtılaşma testlerinde uzama olabilir.
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE MİKTARI
Sitratlı plazma
TRANSPORT SICAKLIĞI
4.5 ml
ÇALIŞMA ZAMANI
Oda ısısı
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
15 günde bir
METOD
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
SAKLAMA ŞARTLARI
Koagülometrik
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
İLİŞKİLİ TESTLER
Faktör V Lieden, protrombin 20210, homosistein, lupus
antikoaglan, antitrombin aktivitesi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
FAKTÖR II
SİNONİM
Protrombin aktivitesi
KLiNiK KULLANIM ALANI
Protrombin zamanı ile aynı test olarak değerlendirilmemelidir. Herediter protrombin yetersizliği oldukça nadir
görülen bir koagülasyon bozukluğudur. Otozomal resesif
geçiş gösteren bu bozuklukta değişik derecelerde kanamaya eğilim vardır. Bu kişilerde PT ve aPTT testlerinde
uzama gözlenir. Ayrıca K vitamini yetersizliği ve oral
antikoagülan protrombin düzelerini azaltır. Protrombin
düzeylerini yüksekliği ise protombin genindeki bir mutasyon sonucu gelişebilmekte ve tromboz riskini arttırmaktadır. Bu durumda hastada kardiyovasküler risk faktörleri de bulunuyorsa myokard enfarktüsü gelişme riski
yükselmektedir. %115 aktivitenin üzerindeki değerler risk
olarak kabul edilmektedir.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 Günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Uygun olmayan kan/antikoagülan oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli numuneler.
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
Numune alındıktan sonra plazma hemoliz edilmeden
hemen ayrılmalıdır.
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
İLİŞKİLİ TESTLER
PT
71
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
72
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TEST ADI
FAKTÖR V
SİNONİM
Labil faktör, Proakselarin
KLiNiK KULLANIM ALANI
Faktör V karaciğerde ve retiküloendotelyal sistemin hisitiyositlerinde sentezlenir. Faktör V eksikliğinde PT ve
aPTT testlerinde uzama olur. Gebelikte Faktör V düzeyi
artabilir. Akut karaciğer yetmezliğinde azalmış senteze,
DIC te ise artmış tüketime bağlı olarak Faktör V düzeyi
düşük bulunabilir. Faktör V düzeyi karaciğer hastalığı ile
K vitamini eksikliğinin ayırıcı tanısında da olarak kullanılabilir. Faktör V proteolitik inaktivasyonu çok duyarlıdır ve
ölçümlerde alancı düşüklükler görülür.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Soğukta
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
REFERANS ARALIKLARI
Antitrombin, Protein C ve S, Homosistein, MTHFR mutasyon analizi
İLİŞKİLİ TESTLER
Protrombin 20210, Koagülasyon faktörleri, Faktör V Lieden, Homosistein, Antitrobin aktivite
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
FAKTÖR VIII
SİNONİM
Antihemofilik faktör A
KLiNiK KULLANIM ALANI
Karaciğerde, endotelyal sentezlenir. İntrinsek yolun bileşenidir ve dolaşımda VWF bağlı dolaşır. Konjenital eksikliğinde X’e bağlı resesif geçişli hemofili A hastalığına
neden olur. aPTT uzar, PT normaldir. Faktör VIII akut faz
reaktanı da olup, Östrojen kullanımı, diabetes millitus,
stres ve egzersiz durumlarında yükselir. Risk değelendirilmesi yapıldıktan sonra heparin tedavisi testten 2 gün
önce kesilmelidir.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
REFERANS ARALIKLARI
PT, aPTT, Fibrinojen, VWF
İLİŞKİLİ TESTLER
Faktör V Lieden, protrombin 20210, homosistein, lupus
antikoaglan, antitrombin aktivitesi
73
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
74
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TEST ADI
FAKTÖR IX
SİNONİM
Antihemofilik faktör B, Christmas faktör
KLiNiK KULLANIM ALANI
Karaciğerde sentezlenen K vitaminine bağımlı bir serum proteinidir. Konjenital eksikliğinde X’e bağlı resesif
geçişli hemofili B hastalığına neden olur. aPTT uzar, PT
normaldir. Akkiz FIX eksikliği ise oral antikoagülan kullanımı, şiddetli karaciğer hastalığı ve K vitamini eksikliğinde görüle bilir. Risk değerlendirilmesi yapıldıktan sonra
kumadin türevi antikoagülan kullanan hastalarda 2 hafta,
heparin tedavisinde ise testten 2 gün önce kesilmelidir.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
REFERANS ARALIKLARI
PT, aPTT, Fibrinojen, VWF
İLİŞKİLİ TESTLER
Protrombin 20210, Koagülasyon faktörleri, Faktör V Lieden, Homosistein, Antitrobin aktivite
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
FAKTÖR X
SİNONİM
Stuart faktör, Otoprotrombin C
KLiNiK KULLANIM ALANI
Karaciğerde sentezlenen K vitaminine bağımlı bir serum
proteinidir. Konjenital eksikliğinde X’e bağlı otozomal resesif geçiş göstermektedir. aPTT, PT uzamıştır. Akkiz FX
eksikliği ise primer amiloidozis ile ilişkilidir. Ayrıca oral
antikoagülan ve K vitamini eksikliğinde Faktör X düzeyi
azalır. Risk değerlendirilmesi yapıldıktan sonra kumadin
türevi antikoagülan kullanan hastalarda 2 hafta, heparin
tedavisinde ise testten 2 gün önce kesilmelidir.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
REFERANS ARALIKLARI
PT, aPTT, Fibrinojen, VWF
İLİŞKİLİ TESTLER
Faktör V Lieden, protrombin 20210, homosistein, lupus
antikoaglan, antitrombin aktivitesi
75
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
76
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TEST ADI
FAKTÖR XI
SİNONİM
Plazma tromboplastin antesedan
KLiNiK KULLANIM ALANI
Karaciğerde sentezlenir. Homozigot faktör XI eksikliği
olan hastalarda aPTT uzar. PT, trombosit sayısı ve trombosit fonksiyon testleri normaldir. Kazanılmış hastalık
karaciğer hastalıkları ve inhibitörlerle ilişkilidir. Risk değerlendirilmesi yapıldıktan sonra kumadin türevi antikoagülan kullanan hastalarda 2 hafta, heparin tedavisinde
ise testten 2 gün önce kesilmelidir.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları
METOD
Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
REFERANS ARALIKLARI
PT, aPTT, Fibrinojen, VWF
İLİŞKİLİ TESTLER
Protrombin 20210, Koagülasyon faktörleri, Faktör V Lieden, Homosistein, Antitrobin aktivite
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
FAKTÖR XII
SİNONİM
Hageman Faktörü
KLiNiK KULLANIM ALANI
Herediter faktör XII eksikliği olan hastaların çoğunda
kanama problemleri gözlenmezken, trombolik problemler daha sık görülür. Etkilenen kişilerde PT normal APTT
uzamıştır.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
Koagülometrik
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
İLİŞKİLİ TESTLER
77
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
78
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TEST ADI
FAKTÖR XIII
SİNONİM
Fibrin stabilize edici faktör
KLiNiK KULLANIM ALANI
Faktör XIII eksikliği otozomal resesif geçiş gösterir. Hastalarda ilk kanama bulgusu göbek kordonu ayrıldıktan
sonra gözlenir. Bu hastalarda genel hemostaz testleri
normal iken travma sonrası oluşan yaralar geç iyileşir.
Risk değerlendirilmesi yapıldıktan sonra kumadin türevi
antikoagülan kullanan hastalarda 2 hafta, heparin tedavisinde ise testten 2 gün önce kesilmelidir.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
Kromojenik
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
İLİŞKİLİ TESTLER
PT, aPTT, Fibrinojen, VWF
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
FAKTÖR Xa
SİNONİM
Anti FXa
KLiNiK KULLANIM ALANI
Heparin AT III ile koagülasyon faktör Xa ve trombin inaktivasyonunu önemli ölçüde hızlandırmaktadır. Bu nedenle düşük molekül ağırlıklı heparin preparatları terapötik
etkili antikoagülan preparatları olarak kullanılmaktadır.
Çeşitli etkilere bağlı olarak eşit dozdaki heparinin etkisi
hastadan hastaya değişebilmektedir. Bu testle yapılan tedavinin takibini yapmak mümkündür. Risk değerlendirilmesi yapıldıktan sonra kumadin türevi antikoagülan kullanan hastalarda 2 hafta, heparin tedavisinde ise testten
2 gün önce kesilmelidir. Tercihan antikoagülan ilaç enjeksiyonundan 4 saat sonra numune alınmalıdır. Heparin,
düşük molekül ağırlıklı heparin veya danaproid kullanımı
sırasında ilaç düzeyinin takibi için kullanılır.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
Kromojenik
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
İLİŞKİLİ TESTLER
PT, aPTT, Fibrinojen, VWF
79
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
80
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TEST ADI
İNVİTRO KANAMA ZAMANI (Kollajen-Epinefrin, KollojenADP)
SİNONİM
PFA-100, Trombosit Fonksiyon Analizörü, Trombosit fonksiyon testi
KLiNiK KULLANIM ALANI
İntrinsik nedenlere bağlı platelet disfonksiyonunda
(glykoprotein I b , glykoprotein II b / III a ), von Willebrand
hastalığında ve trombosit inhibe edici ajanların takibinde tarama testi olarak kullanılır. Testin yapılabilmesi için
hastanın trombosit sayısının >100.000 olmalıdır.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
İnvitro vasküler hasar oluşturarak platelet adesyonu ve
agregasyonu değerlendirilir.
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
İLİŞKİLİ TESTLER
PT, aPTT, Fibrinojen, VWF
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
VON WİLLEBRANT FAKTÖR (ANTİJENİK+RİCOF)
SİNONİM
VWF Ag, Ricof
KLiNiK KULLANIM ALANI
VWF faktör plazmada VIII ile kompleks yapmış olarak bulunan multimerik yapıda bir proteindir. Endotel hücresi
ve megakaryositler tarafından sentezlenir. Primer hemostazdaki fonksiyonu yanında faktör VIII ’i stabilize ederek
sekonder hemostaza da destek olmaktadır. Eksikliğinde
mukokutanöz kanamalar görülür. Kalıtsal eksikliğide üç
tipi tarif edilmiştir. Tip I (kanditatif), TipII (yapısal), TipIII
(Kalitatif). Multiple myeloma, lenfoma ve hipotroidizim
de kazanılmış VWF eksikliği görülebilir. Aynı zamanda
akut faz reaktanıdır.
NUMUNE KABI
Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI
4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
15 günde bir
SONUÇ VERME ZAMANI
15 günde bir
NUMUNE RED SEBEBİ
Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı
heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan
oranları.
METOD
VWF Ag immünotürbidiametrik, Ricof ise agregometrik
REFERANS ARALIKLARI
Sonuç raporunda belirtiliyor.
İLİŞKİLİ TESTLER
VWF Ag miktarı belirler. Ricof VWF aktivasyonunu belirler. PT,aPTT,Fibrinojen ,Koagülasyon
faktörleri
81
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
82
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TEST ADI
DİREK COOMBS
SİNONİM
Yenidoğan hemolitik hastalığı anneden gecen antikorlar nedeniyle bebeğin kırmızı hücrelerinin yıkılmasına
neden olur.ABO/Rh uygunsuzluğu yenidoğan hemolitik
hastalığının en önemli nedenleridir. Yenidoğan hemolitik hastalığı dışında, otoimmün hemolitik anemiler ve
kan transfüzyonları ile gelişen hemolitik anemilerde de
pozitif saptanmaktadır. Eritrositleri kaplayan IgG tipinde
inkomplet antikorlar zeta potansiyelini yenemediğinden
eritrositler bir araya gelemez. Bu nedenle normalde inkomplet IgG antikorları izotonik tuzlu suda eritrositleri
aglütine edemez. Ortama hayvanlardan hazırlanmış (örneğin; tavşan) insan IgG’sine karşı antikorlar (anti-IgG)
içeren bir bağışık serum eklendiğinde bu anti- IgG’lerle
zeta potansiyeli aşılır. Bunun sonucunda eritrositlerin yüzeyindeki IgG’lerle köprüler kurulur ve birleşme yani aglütinasyon sağlanmış olur. Bu bağışık anti-IgG içeren seruma “Coombs (antiglobülin) serumu” adı verilir. Coombs
serumu hayvanlara (örneğin; tavşan) insan Immünglobulinleri şırınga edilerek hazırlanır. İnsan serumunun tüm
globülin fraksiyonu şırınga edilerek polivalan Coombs
serumu elde edilir iken belirli bir Ig fraksiyonu (örneğin;
IgG fraksiyonu) ya da bir kompleman komponenti (örneğin; C3) şırınga edildiğinde ise monospesifik Coombs serumu elde edilir. Direkt Coombs testi eritrositlere in vivo
yapışmış IgG sınıfından allo ve otoantikorların saptanmasında kullanılır. “Sıcak” antikorlu otoimmün hemolitik
anemiler IgG ile oluştuğu için direkt Coombs testi pozitif
bulunur. Rh uyuşmazlığına bağlı yeni doğanın hemolitik
hastalığında ise, kordon kanı eritrositleri ile yapılan test
pozitiftir. Soğuk aglütinin hastalığında ise direkt Coombs
testi anti-C3 serumları ile pozitif sonuç verir. bunun için
önce incelenecek eritrositler yıkanarak plazmalarından
uzaklaştırılır. Ardından Coombs serumu ile inkübe edilirler. Aglütinasyon oluşursa sonuç pozitiftir.
NUMUNE KABI
EDTA’Lı pembe kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
EDTA’lı Tam Kan
NUMUNE MİKTARI
4 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Örnek miktarının tüpün üzerinde belirtilen düzeyde olmaması, örneğin pıhtılı ve/veya hemolizli olması, uygun
tüpe kan alınmaması
METOD
Jel Santrifügasyon Yöntemi
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TEST ADI
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
83
İNDİREK COOMBS
KLiNiK KULLANIM ALANI
Rh(-) hamilelerde yenidoğan hemolitik hastalığı riskinin
belirlenmesinde kullanılır. İndirekt Coombs testi ile hasta serumunda serbest dolaşan eritrositlere yapışmamış
inkomplet antikorlar aranır. Rh-Rh uyuşmazlıklarında,
gebe kadınların prenatal izleminde, eritrosit transfüzyonlarından önce, alıcıların serumundaki ”atipik” antikorların
aranmasında İndirekt Coombs testinden yararlanılır. Bazı
“sıcak” antikorlu otoimmün hemolitik anemi olgularında,
Direkt Coombs ile birlikte İndirekt Coombs testi de pozitif bulunabilir. Bu durum hastanın prognozu açısından
önemlidir. İncelenecek hasta serumu önce O Rh (+) eritrositlerle ya da “atipik” antikorlar aranacaksa antijenleri
bilinen eritrositlerle inkübe edilir. Serumda inkomplet
antikorlar varsa bunlar inkübasyon ile eritrositlere yapışır.
Daha sonra bu eritrositler yıkanarak serum uzaklaştırılır
ve direkt testte olduğu gibi, Coombs serumu ile karşılaştırılır. Aglütinasyon olmuşsa test pozitiftir.
NUMUNE KABI
EDTA’Lı pembe kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
EDTA’lı Tam Kan- Plazma
NUMUNE MİKTARI
4 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Örnek miktarının tüpün üzerinde belirtilen düzeyde olmaması, örneğin pıhtılı ve/veya hemolizli olması, uygun
tüpe kan alınmaması .Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon.
METOD
Jel Santrifügasyon Yöntemi
Hematoloji
SİNONİM
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
84
TEST ADI
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
NUMUNE KABI
KAN GRUBU VE Rh
Kan grupları ve rh tiplendirmesinin yapılmasında kullanılır. ABO gruplama,
transfüzyon öncesi karşılaştırma testlerinin bir parçası olarak gerçekleştirilen
en önemli serolojik testtir. Bundan dolayı, kullanılan test sisteminin duyarlılık ve güvenirliliği çok önemlidir. Anti-A ve anti-B’nin doğal antikorlar olması,
hasta plazmasının (ya da serumunun) ters (reverse) grupta A ve B hücrelerine
karşı test edilmesini sağlar. ABO tiplendirmesi ile bireyin sahip olduğu ABO
antijenleri (ileri tiplendirme) ve eksik olan ABO antijenlerine karşı antikorların
(ters tiplendirme) varlığı belirlenir. İleri (Forward) tiplendirme:Bilinen reaktif
antikorları kullanarak eritrositlerin yüzey antijenlerini belirleme işlemidir. Eritrositlerin sahip olduğu ABO antijen tipini belirlemek için yapılır. Bu tip reaksiyon için anti-A ve anti-B reagentları ile alıcının eritrosit hücreleri karşılaştırılır.
Günümüzde monoklonal anti-A ve anti-B reagentlar poliklonal reagentların
yerini almıştır. Anti-A,B reagent;anti-A ve/veya anti-B tarafından aglutine edilen hücrelerin kontrolü olarak çalışmasının yanı sıra zayıf A antijenini (örnek:
Ax) tespit etmede de yardımcı olabilir. Ters (Reverse) tiplendirme Kan grubu
bilinen reaktif eritrositleri kullanarak hastanın serumunda bulunan ABO antikorlarını saptama işlemidir. Yani hasta serumundaki mevcut antikorların
hangi tip antikor olduklarını belirlemek için yapılır. Alıcı serumu ile reagent
eritrosit hücreleri ters (reverse) tiplendirme işlemine tabi tutulur. Ters tiplendirme için A1 (A antijenini çok güçlü şekilde eksprese ettiği için seçilir) ve B
hücreleri kullanılır. Otokontrol (Grup O hücreler), anti-A ve anti-B ile oluşan (+)
reaksiyonların (O grubu) soğuk otoantikorların varlığından kaynaklanmadığını kesinleştirmek için yapılmalıdır. Soğuk antikor varlığında O grubu kontrol
RBC reagentları ile de reaksiyon gözlenirken, O grubu varlığında ise O grubu
kontrol RBC reagentları ile reaksiyon gözlenmez. Grup A olan bireylerin serumunda anti-B olmalı fakat anti-A olmamalı ve ters tiplendirmede B hücresi ile
güçlü reaksiyon vermelidir. Grup B olan bireyde ise anti-A olmalı fakat anti-B
olmamalıdır. Ters tiplendirmede A hücresi ile güçlü reaksiyon vermelidir. Grup
O olan bireylerde hem anti-A hem de anti-B olmalı, ters tiplendirmede hem A
hem de B hücresi ile güçlü reaksiyon vermelidir. Son olarak Grup AB olan bireyde ise ne anti-A ne de anti-B olmalı ters tiplendirmede ise hem A hem de B
hücresi ile reaksiyon vermemelidir. D gruplama transfüzyon öncesi uyumluluk
testlerinin bir parçası olarak ABO gruplama ile birlikte yapılır. D, C, E, c, ve e antijenleri toplumda sık olarak görülür ve klinik öneme sahiptirler. Rh sisteminde
en güçlü antijen D (Rh1) olduğu için, anti-D ile aglütine olan eritrositlere “Rh
pozitif “, aglütine olmayanlara ise “Rh negatif “ denir. Bu belirlemeyi yapmak için
bir damla alıcı eritrositi ile bir damla anti-D reagentı ile karıştırılır, santrifüj
edilir ve yeniden süspanse edilip aglutinasyon açısından incelenir. Sonuç olarak Anti-D tarafından aglutine edilen eritrositler D antijeni taşır ve Rh pozitif
olarak isimlendirilir. C, c, E ve e antijenleri daha az immünojeniktir ancak bu
antijenlere karşı antikor geliştiği zaman veya Rh haplotipi bulmak gerektiği
zaman önemleri artmaktadır. Rh için azalan immünojenik sıra D, c , E , C, ve e
olarak sıralanmaktadır.
EDTA’Lı pembe kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
EDTA’lı Tam Kan
NUMUNE MİKTARI
TRANSPORT
SICAKLIĞI
ÇALIŞMA ZAMANI
SONUÇ VERME
ZAMANI
4 ml
KLiNiK KULLANIM ALANI
NUMUNE RED
SEBEBİ
METOD
Oda ısısı
Her gün
Aynı gün
Örnek miktarının tüpün üzerinde belirtilen düzeyde olmaması, örneğin pıhtılı
ve/veya hemolizli olması, uygun tüpe kan alınmaması Hemoliz, lipemi, ikter ve
kontaminasyon.
Jel Santrifügasyon Yöntemi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TEST ADI
CROSS-MATCH
SİNONİM
Amaç: Yaşamı tehdit eden hemoltik transfüzyon reaksiyonlarını önlemek, transfüze edilen eritrositlerin yaşam
süresini optimum seviyede sağlamaktır. Çapraz karşılaştırma, hastanın yanlış tanımlanması veya donör ünitinin hatalı etiketlenmesi kaynaklı ABO uyumsuzluğunun
son kontrolüdür. Hastada klinik önemi olan bir antikor
varsa, çapraz karşılaştırma, bu antikorun saptanması için,
antikor tarama dışında bir kontrol sağlar. Çünkü antikor
taramanın da çapraz karşılaştırmanın da klinik önemi
olan antikorları saptama açısından sınırlılıkları vardır.
Hasta, düşük insidanslı bir antijene karşı antikor geliştirmiş ve tarama hücreleri bu antijeni bulundurmuyor, ancak
transfüze edilecek eritrosit bu antijeni taşıyor olabilir. Bu
durumda, antikor tarama negatif ancak çapraz karşılaştırma uyumsuz çıkabilir. Tarama hücreleri, hastanın sahip
olduğu antikorun karşı olduğu antijeni homozigot olarak
taşıyor ancak transfüze edilecek eritrositlerde antijen
heterozigot (yani daha zayıf ) bulunabilir. Bu durumda,
antikor tarama pozitif ancak çapraz karşılaştırma negatif
olabilir. Çapraz karşılaştırma; transfüze edilecek eritrositlerin hasta plazmasında yaşayabileceğinin, hızlı, basit,
pratik olarak test edilmesidir.
NUMUNE KABI
EDTA’Lı pembe kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ
EDTA’lı Tam Kan
NUMUNE MİKTARI
4 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI
Oda ısısı
ÇALIŞMA ZAMANI
Her gün
SONUÇ VERME ZAMANI
Aynı gün
NUMUNE RED SEBEBİ
Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon, Tüp örneklerinin ve torbaların yanlış etiketlenmesi, Örnek miktarının
tüpün üzerinde belirtilen düzeyde olmaması ve uygun
tüpe kan alınmaması
METOD
Jel Santrifügasyon Yöntemi
85
Hematoloji
Toplam Kalite Birimi
5. Çalışılan Testlerin Özet Listesi
TEST
ÖRNEK
KAPAK
METOT
Antifaktör Xa
Antitrombin III
APCRezistansı
aPTT
Sitratlı plazma
Sitratlı plazma
Sitratlı plazma
Sitratlı plazma
Mavi
Mavi
Mavi
Mavi
Cross-match
EDTA’lı Tam
Kan
Mor
Direk Coombs
EDTA’lı Tam
Kan
Mor
D-Dimer
Sitratlı plazma Mavi
Faktör II
Faktör V
Faktör VII
Faktör VIII
Faktör IX
Faktör X
Faktör XI
Faktör XII
Faktör XIII
Fibrinojen
Sitratlı plazma
Sitratlı plazma
Sitratlı plazma
Sitratlı plazma
Sitratlı plazma
Sitratlı plazma
Sitratlı plazma
Sitratlı plazma
Sitratlı plazma
Sitratlı plazma
Mavi
Mavi
Mavi
Mavi
Mavi
Mavi
Mavi
Mavi
Mavi
Mavi
İndirek
Coombs
EDTA’lı Tam
Kan
Mor
Kromojenik
Kromojenik
Koagülometrik
Koagülometrik
Jel
Santrifügasyon
Yöntemi
Jel
Santrifügasyon
Yöntemi
İmmünotürbidimetrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Kromojenik
Koagülometrik
Jel
Santrifügasyon
Yöntemi
Sitratlı Tam
Kan
Mavi
EDTA’lı Tam
Kan
Mor
EDTA’lı Tam
Kan
Mor
İnvitro
Kanama
Zamanı
Tam Kan sayımı
(Hemogram)
Kan grubu ve
Rh
Kollajen-ADP,
KollajenEpinefrin
Sitratlı Tam
Kan
Sitratlı Tam
Kan
Mavi
Mavi
ÇALIŞMA REFERANS
GÜNÜ
ARALIKLAR
15 Günde 0-4 1.10 IU/ ml
Her gün
% 75-125
15 Günde 0.86-1.10 NR
Her gün
24-44 Sn
Her gün
Her gün
Negatif
Her gün
0-0.55 mg/L FEU
15 Günde
15 Günde
15 Günde
15 Günde
15 Günde
15 Günde
15 Günde
15 Günde
15 Günde
Her gün
%70-120
%70-140
% 70-120
%70-150
%70-120
% 70-150
%70-120
%70-150
%70-140
1.5-4.0 g/L
Her gün
Negatif
Optik
Agregometrik
Hergün
ADP; 62-100 Sn
Epinefrin: 82-150 Sn
Otomatize
Her gün
Sonuç raporunda
belirtiliyor
Jel
Santrifügasyon Her gün
Yöntemi
Optik
Her gün
Agregometrik
Optik
Her gün
Agregometrik
Sonuç raporunda
belirtiliyor
62-100 Saniye
82-150 Saniye
Lupus
Antikoagülanı Sitratlı plazma Mavi
(LA)
Koagülometrik
Miks Test
Sitratlı plazma Mavi
Koagülometrik
Tam Kan (EDTA Mor
Wright,Giemsa
boyama
LA Tarama : 30-43 sn
LA Doğrulama: 3115 Günde 46 sn
Tarama / Doğrulama
:0.8-1.2
Uzamanın normal
değerlere yaklaşıp
Her gün
yaklaşmadığına
bakılır
Sonuç raporunda
Her gün
belirtiliyor
Sitratlı plazma Mavi
Koagülometrik
15 Günde % 70-140
Sitratlı plazma Mavi
Koagülometrik
15 Günde % 59-130
Sitratlı plazma Mavi
Koagülometrik
Her gün
Periferik
Yayma
Protein C
Aktivitesi
Protein S
Aktivitesi
Protrombin
zamanı (PT)
10.2-15.3 Saniye
Tam Kan
(EDTA)
Mor
Tam Kan
(Sitrat)
Siyah
Sitratlı plazma Mavi
Tam otomatik
Cihazda
Tam otomatik
Cihazda
(Westergren)
Her gün
% 0.8-2.7
Her gün
0-20 mm/saat
Koagülometrik
15 Günde 16-21 Saniye
Von Willebrant
Sitratlı plazma Mavi
Faktör Antijeni
İmmunoturbidimetrik
0 Kan grubunda :
% 52-154
15 Günde A,B,AB Kan gruplarında
:%60-200
Von Willebrant
Faktör
Sitratlı plazma Mavi
Aktivitesi
Agregometrik
15 Günde 50-150 Saniye
Hematoloji
Retikülosit
Sayımı
Sedimentasyon
hızı (ESR)
Trombin
Zamanı
Her gün
Her gün
Her gün
Her gün
TAM KAN
SAYIMI(HEMOGRAM)
PERİFERİK
YAYMA BOYAMA
RETİKÜLOSİT SAYIMI
SEDİMENTASYON HIZI
PROTROMBİN ZAMANI
AKTİVE PARSİYEL
TROMBOPLASTİN ZAMANI
1
2
3
4
5
6
Her gün
Her gün
ÇALIŞMA
ZAMANI
TESTİN
ADI
SIRA
NO
2 ml
4.5 ml
Sitratlı
tam kan
Sitratlı
plazma
4.5 ml
4 ml
EDTA’lı
Tam Kan
Sitratlı
plazma
4 ml
4 ml
ÖRNEK
MİKTARI
EDTA’lı
Tam Kan
EDTA’lı
Tam Kan
ÖRNEK
TÜRÜ
Numunelerin pıhtılı ve/veya hemolizli
olması,
uygun tüpe kan alınmaması
Numunelerin pıhtılı ve/veya hemolizli
olması,
uygun tüpe kan alınmaması
Pıhtılı, lipemik, hemolizli, uzun süre
beklemiş
numuneler, kan/ sitrat oranının uyumsuz
olması ve miktarın gerekenden az/çok
olması
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler
Mor
kapaklı tüp,
Siyah
kapaklı
tüp
Mavi
kapaklı
tüp
Mavi
kapaklı
tüp
Numunelerin pıhtılı ve/veya hemolizli
olması,
uygun tüpe kan alınmaması
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Mor
kapaklı tüp,
Mor
kapaklı tüp, ÖRNEK
KABI
Koagülometrik
Koagülometrik
Westergren
yöntemi
(Kapalı
sistem)
Tam Kan Sayım Cihazı
Tam Kan Sayım Cihazı
Tam kan Sayım Cihazı
METOD
HEMATOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Aynı gün
Aynı gün
Aynı gün
Aynı gün
Aynı gün
Aynı gün
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
24-44 Sn
10.2-15.3 Saniye
0-20 mm/saat
% 0.8-2.7
Sonuç
raporunda
belirtiliyor
Sonuç
raporunda
belirtiliyor
REFERANS
ARALIKLARI
TESTİN
ADI
TROMBİN ZAMANI
FİBRİNOJEN
D-DİMER
ANTİTROMBİN III
MİKS TEST
PROTEİN C AKTİVİTESİ
SIRA
NO
7
8
9
10
11
12
4.5 ml
4.5 ml
4.5 ml
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
Her gün
15 günde bir
Her gün
Her gün
4.5 ml
4.5 ml
Sitratlı
plazma
Her gün
4.5 ml
Sitratlı
plazma
15 günde bir
ÖRNEK
MİKTARI
ÖRNEK
TÜRÜ
ÇALIŞMA
ZAMANI
Kromojenik
Koagülometrik
Koagülometrik
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli numuneler
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler
Uygun olmayan kan/antikoagülan oranları, pıhtılı, hemolizli
numuneler,Komadin türevi antikoagülan hastalarda 2 hafta, heparin
tedavisinde ise 2 gün önce tedavi
kesilmelidir.
Sitratlı
mavi kapaklı tüp
Sitratlı
mavi kapaklı tüp
Mavi kapaklı tüp
Mavi kapaklı tüp
Hematoloji
Koagülometrik
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler
Mavi kapaklı tüp
İmmünotürbidiametrik
Koagülometrik
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler
Mavi kapaklı tüp
METOD
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
ÖRNEK
KABI
HEMATOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
15 günde
bir
Aynı gün
Aynı gün
Aynı gün
Aynı gün
15 günde
bir
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
% 70-140
Uzamanın normal
değerlere yaklaşıp yaklaşmadığına bakılır
% 75-125
0-0.55 mg/L FEU
1.5-4.0 g/L
16-21 Saniye
REFERANS
ARALIKLARI
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
15
günde
bir
15
günde
bir
15
günde
bir
15
günde
bir
15
günde
bir
15
günde
bir
PROTEİN S AKTİVİTESİ
AKTİVE PROTEİN
C REZİSTANSI
LUPUS ANTİKOAGÜLAN
(TARAMA + DOĞRULAMA)
FAKTÖR II
FAKTÖR V
FAKTÖR VII
14
15
16
17
18
13
ÖRNEK
TÜRÜ
TESTİN
ADI
SIRA
NO
ÇALIŞMA
ZAMANI
4.5 ml
4.5 ml
4.5 ml
4.5 ml
4.5 ml
4.5 ml
ÖRNEK
MİKTARI
Mavi
kapaklı
tüp
Mavi
kapaklı
tüp
Mavi
kapaklı
tüp
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler,
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler,
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler,
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler
Mavi
kapaklı
tüp
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Uygun olmayan kan/antikoagülan oranları, pıhtılı, hemolizli
numuneler,Komadin türevi antikoagülan hastalarda 2 hafta, heparin
tedavisinde ise 2 gün önce tedavi
kesilmelidir.
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler
METOD
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Mavi
kapaklı
tüp
Mavi
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
HEMATOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
15 günde
bir
15 günde
bir
15 günde
bir
15 günde
bir
15 günde
bir
15 günde
bir
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
% 70-120
%70-140
%70-120
LA Tarama :30-43 sn
LA Doğrulama:31-46
sn Tarama / Doğrulama :0.8-1.2
0.86-1.10 NR
% 59-130
REFERANS
ARALIKLARI
TESTİN
ADI
FAKTÖR VIII
FAKTÖR IX
FAKTÖR X
FAKTÖR XI
FAKTÖR XII
FAKTÖR XIII
FAKTÖR Xa
KOLLAJEN-EPİNEFRİN
SIRA
NO
19
20
21
22
23
24
25
26
4.5 ml
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
15
günde
bir
15
günde
bir
15
günde
bir
15
günde
bir
15
günde
bir
Her gün
4.5 ml
Sitratlı
plazma
15
günde
bir
4.5 ml
4.5 ml
4.5 ml
4.5 ml
4.5 ml
4.5 ml
Sitratlı
plazma
15
günde
bir
ÖRNEK
MİKTARI
ÖRNEK
TÜRÜ
ÇALIŞMA
ZAMANI
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli numuneler,
Mavi
kapaklı
tüp
Hematoloji
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler,
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler,
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler,
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler,
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler,
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler,
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler,
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Mavi
kapaklı
tüp
Mavi
kapaklı
tüp
Mavi
kapaklı
tüp
Mavi
kapaklı
tüp
Mavi
kapaklı
tüp
Mavi
kapaklı
tüp
Mavi
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Agregometrik
Kromojenik
Kromojenik
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
Koagülometrik
METOD
HEMATOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Hergün
15 günde
bir
15 günde
bir
15 günde
bir
15 günde
bir
15 günde
bir
15 günde
bir
15 günde
bir
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
82-150 Saniye
0-5 IU/ ml
% 70-140
%70-150
%70-120
% 70-150
%70-120
%70-150
REFERANS
ARALIKLARI
15 günde bir
15 günde bir
KOLLAJEN-ADP
VON WİLLEBRANT
FAKTÖR ANTİJENİ
VON WİLLEBRANT
FAKTÖR AKTİVİTESİ
DİREK COOMBS
İNDİREK COOMBS
27
28
29
30
31
Her gün
Her gün
Her gün
TESTİN
ADI
SIRA
NO
ÇALIŞMA
ZAMANI
4 ml
4 ml
EDTA’lı
Tam Kan
Plazma
4.5 ml
Sitratlı
plazma
4.5 ml
4.5 ml
Sitratlı
plazma
Sitratlı
plazma
ÖRNEK
MİKTARI
ÖRNEK
TÜRÜ
15 Günde
bir
Aynı gün
Aynı gün
Agregometrik
Jel Santrifügasyon
Yöntemiyle
Hemaglütinasyon
Jel Santrifügasyon
Yöntemiyle
Hemaglütinasyon
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler,
Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon
Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon
Mavi kapaklı tüp
Pembe
kapaklı
tüp
Pembe
kapaklı
tüp
15 Günde
bir
Koagulometrik
Mavi kapaklı tüp
Hergün
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli, heparinli
numuneler,
METOD
Agregometrik
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Uygun olmayan kan/antikoagülan
oranları, pıhtılı, hemolizli numuneler,
Mavi kapaklı tüp
ÖRNEK
KABI
HEMATOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Negatif
Negatif
50-150 Saniye
0 kan grubunda:%52-154
A,B,AB kan gruplarında :
%60-200
62-100 Saniye
REFERANS
ARALIKLARI
TESTİN
ADI
KAN GRUBU VE Rh
CROSS-MATCH
SIRA
NO
32
33
Her gün
Her gün
ÇALIŞMA
ZAMANI
ÖRNEK
MİKTARI
4 ml
4 ml
ÖRNEK
TÜRÜ
EDTA’lı
Tam Kan
EDTA’lı
Tam Kan
Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon
Hemoliz, lipemi, ikter ve kontaminasyon
Pembe
kapaklı
tüp
Pembe
kapaklı
tüp
Hematoloji
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
ÖRNEK
KABI
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
Aynı gün
Aynı gün
METOD
Jel Santrifügasyon
Yöntemiyle
hemaglütinasyon
Jel Santrifügasyon
Yöntemiyle
hemaglütinasyon
HEMATOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Sonuç
raporunda
belirtiliyor
REFERANS
ARALIKLARI
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
94
Laboratuvar Test Rehberi
7.
Kısaltmalar:
•
•
•
•
•
•
•
•
APTT :Aktive Parsiel Tromboplastin Time
CBC :Komple Kan Sayımı
COAG: Koagülasyon
EDTA :Etilen Diamin Tetra Asetik Asit
ESR :Eritrosit Sedimentasyon Oranı
PT : Protrombin zamanı
Ricof :Ristosetin Kofaktör
TT : Trombin Time
I.
HEMATOLOJİ LABORATUVARI PANİK DEĞERLERİ:
www.tyih.gov.tr
Panik değerler listesi, laboratuvarda çalışılan testlerden belirlenen referans
aralığı dışında ve hasta için riskli olabilecek değerlerinin belirlenmesi sonucu oluşturulan listedir. Bu listenin amacı hasta güvenliğini tehlikeye atabilecek sonuçlar elde edildiğinde ilgili hekime acil bildirilmesidir. Hematoloji
laboratuarlarına ait panik değerler aşağıdaki tablolarda görülmektedir:
Hematoloji Laboratuarı Panik Değerleri:
TEST
DÜŞÜK YÜKSEK
WBC
<2000 /mm3 > 50 000/mm3
HEMOGLOBİN
<6 > 20 g/dL
HEMATOKRİT
<15
TROMBOSİT
<50 000/ mm3 >1 000 000/mm3
PT
>35 Sn
INR
>5,0
aPTT
>100 Sn
FİBRİNOJEN
<0.88 g/L - DDimer(mg/L)
>2.0 mg/L FEU
Cross-match
Pozitif
İndirekt Coombs
Pozitif( Cross-match uygun olmadığında)
İ.
>60
HEMATOLOJİ LABORATUVARINDA TEST
SONUÇLARININ VERİLMESİ:
Hematoloji Laboratuvarında, Cihazdan çıkan test sonuçları bilgisayar ortamında laboratuvar teknisyeni tarafından kontrol edilerek test sonuçlarının
alt onayları yapılır. Teknisyen tarafından alt onayı yapılan test sonuçla-
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
95
K.
HEMATOLOJİ LABORATUVARINDA KALİTE KONTROL
ÇALIŞMALARI:
İç kalite kontrol programı uygulaması ile her gün iki seviyeli (Normal ve
Düşük) kontrol örnekleri çalışılarak günlük ve günler arası performans denetlenmektedir.
Dış kalite kontrol programı uygulamasında ise, analizi yapılan dış kalite
kontrol örnekleri dünyanın her yerinden bu programa katılmış çok sayıda
laboratuvarın sonuçları ile karşılaştırılır ve gerçek değere uygunluk denetlenir.
Laboratuvarımız kalite güvenliği için UKNEQAS (Tam Kan Sayımı ve Formül
Lokosit, Retikülosit, Koagülasyon, Kan grubu, Cross-match ve Direk-Indirek
Coombs testleri)gibi uluslar arası düzeyde çok sayıda laboratuarın katıldığı
dış kalite kontrol programlarına katılmaktadır.
1.
İÇ (İNTERNAL) KALİTE KONTROL:
Bir laboratuar kendi olanaklarıyla yaptığı değerlendirmelerle, bulduğu sonuçların tekrarlanabilirliğini kontrol edebilir. Laboratuarların kendi olanaklarıyla yaptıkları bu kontrollere ‘internal kalite kontrolü’ denir. İnternal
kalite kontrol uygulamaları laboratuarlarda yıllardır çok yaygın olarak kullanılmasına rağmen, klinik laboratuvarlarda bilimsel anlamda yeni yeni kullanılmaya başlanmıştır. İnternal kontrol sayesinde laboratuarlar, zaman zaman ortaya çıkabilecek teknik sorunların neden olabileceği yanlışlıklardan
kendini koruyabilir ve zaman içinde elde ettiği sonuçların belirli bir yönde
kaymasını önleyebilir. Ancak internal kalite kontrol elde edilen sonuçların doğruluğunu yani gerçek ölçüm değerini sağlayamaz. Referans metod
kullanılarak belirlenmiş bir kontrol örneğinin analizi ile elde edilen sonuç
Hematoloji
rı sorumlu uzman tarafından kontrol edilerek onaylanır ve HİS’e aktarılır.
Böylece testi isteyen hekim, sonuçları kendi bilgisayar ekrandan görebilir.
Ayrıca, istenirse test sonuçları rapor halinde de verilebilmektedir. Test istem formuna veya LIS’ in ilgili bölümüne hasta ile ilgili bilgilerin
yazılması bulguların değerlendirilmesi açısından çok değerlidir. Klinik tablo
ile uyumsuz olduğu düşünülen sonuçlarda laboratuvar ile mutlaka temasa
geçilmelidir. Hasta örnekleri her zaman taze çalışılması en ideal çalışma
olmakla birlikte; hematoloji laboratuarında örnekler 24 saat saklandığı için;
gün içinde testin özelliğine göre gerektiğinde testler aynı örnekte tekrarlanabilmekte yada yeni örnek istenerek veya yeni testler eklenerek yeniden
değerlendirme yapmak mümkün olabilmektedir.
Panik değerde olan test sonuçları servis hastalarında servis sorumlu hemşiresine ya da doktoruna, poliklinik hastalarında ise Poliklinik Sorumlu
Hemşiresi’ne en kısa zamanda bildirilir.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
96
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
kısmen fikir versede doğruluğun değerlendirilmesi ancak eksternal kalite
kontrol ile mümkün olur. İnternal kalite kontrol materyalleri ticari olarak
temin edilmektedir.
Kan sayım cihazlarının kontrolü için her çalışma gününün başında ticari
olarak temin edilmiş ve sayım sonuçları bilinen kontrol kanları çalışılmaktadır. Bu kontrol kanlarının sayım sonuçları istenen limitler içindeyse hasta
kanları çalışılmaktadır. Sayım sonuçları limitlerin dışında ise gerekli temizlikler ve ilgili işlemler yapıldıktan sonra varsa başka sorunlar giderilmektedir. Sorun giderilemiyorsa teknik servis çağrılmaktadır. Kan sayım cihazlarının gün içindeki performansı hareketli ortalama kalite kontrol programı
veya bilgisayar programı ile izlenmektedir. Bu program kan sayım cihazlarının menüsünde bulunmaktadır. Program her 20 sayımda bir MCV, MCH
ve MCHC’lerin aritmetik ortlamasını hesaplamakta ve bunları bir grafikte
(Levey- Jennings grafiğinde) göstermektedir.
Hemostaz laboratuarları oldukça gelişmiş optik sistem ve bilgisayarlara
sahiptir. Bugün kullanılan ticari reaktifler oldukça geniş spesifite ve sensitivite aralığına sahiptir. Protein biyokimyasındaki gelişmelerle karışımlara sentetik(veya kromojenik) prosedürler eklenmiştir. Platelet fonksiyon
testleri bugünün hemoztaz laboratuarlarının önemli bölümlerinden biridir.
Maliyet azaltma istekleri mikroteknikler kullanan sistemlere doğru değişiklikleri doğurmuştur. Hemostatik testlerin alanları genişledikçe kalite kontrol
gerekliliği de artmıştır. Kalite güvencesi laboratuvar testleri istendiği anda
başlar. Örnek toplanması, depolanması ve hazırlanması, uygun materyallerin kullanılması, assay durumlarının izlenmesi ve günlük kalite kontrolünün
gözden geçirilmesi kadar önemlidir. Cihazın izlenmesi ve reaktif fonksiyonları için kullanılan kontrol materyallerinin seçimi laboratuarlar için oldukça
önemlidir. Tanımlanan günlük kalite kontrol verilerinin değerlendirilmesi
sıklıkla kısa süren düşüşlerden ve hatta bazen bu problemlerden kaçınmaktır. Günlük kalite kontrollerin retrospektif ve dikkatle incelenmesi cihazın
değerlendirilmesinde ve reaktif performansı ile ilgili olduğu için oldukça
İmmun-Hematoloji Laboratuarında kullanılan kit ve anti serumların ve kullanılan cihazların kalite standartları Avrupa Konseyi Kan Komponentlerinin
hazırlanma, kullanım ve kalite güvencesi rehberine göre araştırılmakta ve
bunların kalite standartlarına uygun olması için gerekli yönlendirmeler ve
düzeltmeler yapılmaktadır.
2.
DIŞ (EKSTERNAL) KALİTE KONTROL:
Dış kalite kontrol (EQA) farklı laboratuarlardan elde edilen sonuçların dış
kaynaklı bir kuruluş ile organize edilen yeterlilik testiyle geçmişi kapsayan
objektif kıyaslama olarak tanımlanabilir. Kalite güvencesinin önemli bir bileşeni olup, klinik laboratuar uygulamaları için standart oluşturur. Testler
için özellikle izlenebilir referans standartları olmadığında önemlidir. Böyle
durumlarda test sonuçlarının kesinliğini garantilemek mümkün değildir. Dış
kalite kontrol uygulamaları, laboratuar kıyaslanabilirliği ve harmonizasyonu
arasında güvenilir analizler için güvence sağlamaktadır.
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
97
Eksternal Kalite Kontrol Programı’nın(EQAS) hedefi daha doğru laboratuar
sonuçlarının elde edilmesidir. Medikal hataların azaltılması ve hasta güvenliğinin arttırılması sağlık-bakım sektöründe ve sağlık organizasyonlarında
çalışan tüm profesyoneller için hedef haline gelmiştir. Hematoloji laboratuarları bu genel projede önemli rol oynar. Çünkü laboratuar hatalarının
hastanın tanısı, tedavisi ve sonuçları üzerinde olumsuz etkilere yol açtığı
kanıtlanmıştır. Günümüzde, laboratuar ve radyolojinin katkısı hasta tanısının % 80’ini oluşturmaktadır. Hematoloji ise hasta tanısının % 97’sini oluşturur. Farklı laboratuar sonuçlarının karşılaştırmasında, düzeltme ve uygun
değerlendirmeyi sağlamak için Hematoloji tam kan sayım laboratuarında Eksternal Kalite Kontrol Programıyla çalışmalarını yürütmektedir.
Tam kan sayım laboratauarında; Eksternal kalite kontrol uygulamaları
için içeriği bilinmeyen, değişik konsantrasyonlardaki numuneler çalışılır.
Laboratuarlar bu numuneleri hasta gibi çalışarak ilgili merkeze gönderir. Bu
merkez bütün katılımcı laboratuarların rapor ettikleri sonuçlardan faydalanarak ortalama değer ve standart sapma belirler. Katılımcı laboratuarların
sonuçları bu ortalama değer ile karşılaştırılarak gruptan sapma dereceleri
hesaplanır. Sonuçlar grupdan anlamlı derecede farklı ise laboratuar uygulaması gözden geçirilerek hata kaynağı bulunabilir.
Hemostaz laboratuarında; eksternal kalite kontrol değerlendirme programı
yılda dört tetkiki içermektedir Her analiz için bir veya iki plazma örnekleri
üye laboratuarlara dağıtılır. Katılımcı laboratuarlar kendi laboratuar metotlarını kullanarak gönderilen örnekleri kendi laboratuar örneklerine benzer
tarzda ele alarak çalışırlar. Standart formlar kullanılarak sonuçlar gizlice
rapor edilir. Bu standart formlarda testin prensibi, metodu, ve kullanılan cihazlar gibi bilgiler bulunur. Sonuçların istatistiksel analizi her bir surveyden
sonra yapılır. Bunun için > 3 standart sapma, laboratuarlar arası değişkenlikler ve Z skorlarına göre aykırı değerler çıkarıldıktan sonra ortak değerlerin tayini yapılır. Daha sonra laboratuar değerlerinin bu ortak değerden
farklılığı hesaplanır ve her katılımcının test performansı ölçülür. Sonuçlar
histogramlar, descriptiv istatistik bilgilerini ve yorumları içerir.
İmmun-Hematoloji Laboratuarında; tüm testlerimizin standardı, uluslararası
bir kalite kontrol sistemi(NEQAS) ile periyodik olarak değerlendirilmektedir.
Güvenilir ve ileri teknolojik yöntemler kullanılarak kan grubu, cross-match
(çapraz karşılaştırma) testi, direkt ve indirekt coombs testi vb tüm detaylı immün hematolojik testler çalışılarak sonuçlar üye kuruluşlar tarafından
değerlendirilmektedir.
Hematoloji
Farklı laboratuarların performanslarınının karşılaştırıldığı kontrol prosedürleri dış kalite kontrol olarak da adlandırılır. İç ve dış kalite kontrol birbirini
tamamlarlar. İnternal kalite kontrol analitik yöntemin doğruluk ve kesinliğinin günlük izlenmesini sağlarken dış kalite analitik yöntemlerin doğruluklarının uzun dönem sürdürülmesini sağlar.
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE YÜKSEK
İHTİSAS HASTANESİ
TIBBİ İMMÜNOLOJİ
LABORATUVARI
LABORATUVAR
TEST REHBERİ
HAZIRLAYAN:
Uzm.Dr. Mustafa BALCI
EDİTÖR:
Nilgün AKAL
Kalite Yönetim Birimi
Bu rehber, Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Kalite Yönetim Birimi
tarafından Hizmet Kalite Standartları gereği oluşturulmuştur.
TYİH-REH-TKY-06
3
İÇİNDEKİLER:
A. İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI:.......................................... 103
B.
İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA KALİTE
KONTROL ÇALIŞMALARI:........................................................................................... 103
1. İÇ (İNTERNAL) KALİTE KONTROL:...................................................................... 103
2. DIŞ (EKSTERNAL) KALİTE KONTROL:............................................................... 104
C.
İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN
TESTLERİN İSTENMESİ:............................................................................................. 104
D. İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA TEST SONUÇLARINA
ETKİ EDEN FAKTÖRLER:............................................................................................ 104
E.
İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN
TESTLERE AİT ÖRNEKLERİN ALINMASI:.............................................................. 105
1. KAN ÖRNEKLERİNİN ALINMASI:........................................................................ 105
1.1. ACİL SERVİS VE YATAKLI BİRİMLERDE KAN
ÖRNEKLERİNİN ALINMASI:............................................................................... 105
1.2. POLİKLİNİKLERDE KAN ÖRNEKLERİNİN ALINMASI: .............................. 105
1.3. KAN ÖRNEKLERİ ALIM KURALLARI:.............................................................. 105
1.4. KAN ÖRNEKLERİ VERMEDEN ÖNCE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN KONULAR:........................................................................................... 106
F.
İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA TESTLERE
AİT ÖRNEK TÜPLERİ:.................................................................................................. 106
1. MOR KAPAKLI TÜP(EDTA’LI):................................................................................ 106
2. MAVİ KAPAKLI SİTRATLI TÜP:..............................................................................107
3. KIRMIZI KAPAKLI BOŞ TÜP:..................................................................................107
4. SARI KAPAKLI (JEL) TÜP:........................................................................................107
G.
İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NA ÖRNEKLERİN
TRANSFERİ VE AYRIŞTIRILMASI:.............................................................................107
H.
İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI ÖRNEK KABUL
VE RET KRİTERLERİ:.................................................................................................... 108
1.İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI
ÖRNEK KABUL KRİTERLERİ:................................................................................. 108
2.İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI
ÖRNEK RET KRİTERLERİ:....................................................................................... 109
I.
İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN
TESTLERE AİT PANİK (TOKSİK) DEĞERLER:........................................................ 109
İ.
İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA
TEST SONUÇLARININ VERİLMESİ:.......................................................................... 110
K.
İMMÜNOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU.............................. 111
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
103
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI
A.
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI:
Hastanemiz İmmünoloji ve Doku Tipleme Laboratuvarı; solid organ (böbrek,
kalp ve karaciğer) ve kök hücre nakline hazırlanan hastalar ve onların potansiyel donörleri arasındaki, en iyi alıcı-verici uyumu, eşleşmesi ve transplantasyon başarısı için hayatî önem arz eden bir laboratuardır. Bu anlamda
Laboratuvarımız organ ve doku nakli hizmetleri için gerekli desteğini sağlayarak bu alandaki uygulamaların başarılı olmasını sağlar. Laboratuvarımız
nakil öncesi hasta ve vericiye ait sonuçların değerlendirilmesi, klinik olarak anlamlılığının sağlanması ve risklerin belirlenmesi, hasta ve organ sağ kalımı için kritik öneme sahiptir.
Laboratuvarımızda rutin olarak yapılan testler yanında serolojik, hücresel
ve moleküler düzeyde araştırma amaçlı testler de yapılmaktadır. Hastalarda
nakil sonrası organ reddinin önlenmesi amacıyla kullanılan immünsupresif
ilaçların kan düzeyi ölçümleri de yapılmaktadır.
Misyonumuz; laboratuvar hizmetlerini, uluslararası kalite standartlarına uygun olarak, bilimsel veriler ışığında, biz ruhuyla, etik kurallara uygun olarak,
güvenilir, kaliteli, verimli bir hizmet sunmaktır.
Vizyonumuz; güven, saygınlık konusunda lider, referans ve ulusal standartlara uygun bir laboratuvar olmaktır.
Randevu sistemi ile çalışılan Doku Tiplendirme Testleri saat 08:00’de, diğer
testler ise, poliklinik hastalarının kan alma süresi dolduktan sonra çalışılmaya başlanır.
Laboratuvarımızda her tekniker her işi yapabilecek şekilde eğitilmiştir. Bu
nedenle örnekler çalışma gruplarına göre ayrılır. Çalışmalar iş gruplarına
göre dönüşümlü olarak yapılır. Deneyler yöntemlere uygun şekilde çalışılır.
B.
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA KALİTE
KONTROL ÇALIŞMALARI:
1.
İÇ (İNTERNAL) KALİTE KONTROL:
İç kalite; değerleri önceden bilinen normal ve patolojik kontrol örnekleri
hasta örneği gibi analiz edilerek, elde edilen değerlerin beklenen aralıklarda olup olmadığı kontrol eden süreçtir. Bu süreçte sonuçlar hedef değerler
arasında ise hastadan alınan örnekler çalışılır. Sonuçlarda beklenen aralıkların altında veya üstünde bir sapma gözlendiğinde cihazın ölçüm ayarları
İmmünoloji
Gerek doku uyumu tayini, gerekse immünsupresif ilaç ölçümleri için iç ve
dış kalite denetim uygulamaları ile verdiğimiz hizmetlerin kalite güvenliğini sağlamaktayız.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
104
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
yeniden yapılır ve yeniden İç Kalite Kontrol Örnekleri çalışılır. Bunlar hedef
değerlerde ise hasta örnekleri çalışılır. Elde edilen test sonuçları hastanın
önceki sonuçları ile karşılaştırılır.
İmmünoloji ve Doku Tipleme Laboratuvarı’nda bulunan bütün cihazların
günlük açılış işlemlerinde, kontrol ve bakımı yapılır, reaktifler hazırlanır.
Testlere ait kalibratör ve kontroller hazırlanır, bütün cihazlarda iç kalite çalışmaları yapılır ve sonuçları teknikerler, teknisyenler, biyolog ve sorumlu
uzman tarafından kontrol edilerek kalite kontrol örnekleri değerlendirilir.
Sonuçlar kayıt altına alınır.
2.
DIŞ (EKSTERNAL) KALİTE KONTROL:
Laboratuvarımızda organ nakli yapılan hastalara organ reddini önlemeye
yönelik kullanılan immünsüpressif ilaçların dış kalite kontrol değerlendirilmesinde NEQEAS (İngiltere) Dış Kalite Kontrol Programı uygulanmaktadır.
Tacrolimus (FK-506) ve Cyclosporine-A adlı ilaçların her biri için her ay üç
farklı düzeyde örnekler çalışılmaktadır. Gelen örnekler hasta gibi çalışılmakta ve elde edilen değerler kuruluşun internet web sayfası üzerinden
gönderilmektedir. Aylık değerlendirme sonuçları PDF formatında mail olarak gelmektedir. Gelen sonuçlara göre laboratuvarımızın performansı değerlendirilmesi yapılmaktadır. Laboratuvarımız doku uyumu testleri için
Avrupa İmmünogenetik Federasyonu (EFI) Balkan Eksternal Kalite Kontrol
Programı’na (BEPT) dahildir ve sertifikalıdır. Flow sitometri testleri için de
Becton Dickinson (BD) dış kalite kontrol programı uygulanmaktadır.
C.
İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA
ÇALIŞILAN TESTLERİN İSTENMESİ:
Hastanemiz bölümlerinden ve hizmet alım protokolü yapılmış hastanelerden gelen örnekler, ilgili polikliniklerin doktorları tarafından HBYS (Hastane
Bilgi yönetim Sisteminden )tetkik adı veya tetkik kodu ile istem yapılır.
Testlerin tam ve zamanında çıkması için test girişleri tam eksiksiz yapmalıdır.
Test girişleri onaylandıktan sonra test eklenmemelidir. Çünkü onay sonrası
işaretlenen testler LİS (Laboratuvar İşletim Sistemi) tarafından görülmeyecektir. Onay sonrası her yeni test isteği için yeni bir H.O.S girişi ve L.İ.S kaydı
yapılmalıdır. Bu işlemden sonra eğer örnek laboratuvarda ise laboratuvar
telefonla aranarak eklenen test ve yeni giriş hakkında bilgi verilmelidir.
D.
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA TEST
SONUÇLARINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER:
Test sonuçları bazı faktörlerden etkilenmektedir. Güvenilir sonuçlar elde etmek için aşağıdaki konulara dikkat etmek gerekmektedir.
1.
Tüm testler için genel olarak 10-12 saat açlık sonrası numunelerin
verilmesi gerekmektedir. Saat 21:00’den sonra çay, kahve dahil hiçbir
şey yenilmemesi ve içilmemesi istenmektedir.
Toplam Kalite Birimi
2.
3.
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
105
Tacrolimus ve Cyclosporine-C0 düzeyi için alınacak kan örnekleri hastaya sabah dozu verilmeden hemen önce alınmalıdır.
Cyclosporine-C2 için ise hastaya sabah dozu verildikten tam 2 saat
sonra kan alınmalıdır.
E.
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA
ÇALIŞILAN TESTLERE AİT ÖRNEKLERİN ALINMASI:
1.
KAN ÖRNEKLERİNİN ALINMASI:
Hastane içi polikliniklerden ve kliniklerden gelen (Kemik iliği ve solid organ
transplant adayları ve donörlerinin) kan örneklerinde serolojik moleküler
düzeyde testler çalışılır. Ayrıca kadavra donör için doku tiplendirmesi ve renal transplant adaylarına Lenfosit Crossmatch (LMC) çalışılır.
ACİL SERVİS VE YATAKLI BİRİMLERDE KAN
ÖRNEKLERİNİN ALINMASI:
Yataklı birimlerde ve Acil Serviste kimlik doğrulaması yapıldıktan sonra kan
alma işlemi gerçekleştirilir. Hekim test taleplerini otomasyon sisteminde
yapar. Klinik hemşiresi sistemde talepleri görür. Testlerin barkotlarını basar, tüplere yapıştırır. Barkotlarda hastanın kimlik tanımlayıcılarıyla birlikte, testin adı, testin hangi servisten istendiği, örneğin alınış tarihi ve saati
yer alır. Böylece numune alım tarihi ve saati HBYS (Hastane Bilgi yönetim
Sisteminden ) ve buna entegre çalışan Laboratuvar İşletim Sistemi’ne (LİS)
kaydedilmiş olur.
1.2. POLİKLİNİKLERDE KAN ÖRNEKLERİNİN ALINMASI:
Muayene olduğu polikliniğin “Kan Alma Ünitesine” gelen hastayı, ünite sekreteri karşılar. Ünite sekreteri hastaya ait kimlik doğrulaması yapar. Hastanın
test istemlerini otomasyon sisteminde görülür, testlere ait barkotları basar. Barkotlarda hastanın kimlik tanımlayıcılarıyla birlikte, testin adı, testin
hangi poliklinikten istendiği, örneğin alınış tarih ve saati yer alır. Böylelikle
örneğin alım tarihi ve saati HBYS (Hastane Bilgi yönetim Sisteminden ) ve
Laboratuvar İşletim Sistemi’ne (LİS) kaydedilmiş olur.
Sekreter, barkotları ilgili kan tüplerine yapıştırdıktan sonra, tüplerle birlikte
hastayı kan alma hemşiresine yönlendirir.
1.3. KAN ÖRNEKLERİ ALIM KURALLARI:
1.3.1. Hasta en az 15 dakika kadar rahat bir pozisyonda olmalıdır. Kol omuz
hizasında düz durmalıdır.
1.3.2. Fistül, damar grefti uygulanmış ya da mastektomili meme tarafındaki
kol, ödemli ve skarlı bölgeler, hematom, kan transfüzyonu ile IV sıvı
tedavisi uygulanan kolda üst seviyeler, zorunlu kalınmadıkça venöz
kan alımı için uygun değildir.
İmmünoloji
1.1.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
106
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
1.3.3. Hematom oluşabileceğinden hastanın kolu kesinlikle bükülmemelidir.
1.3.4. Hem geniş hem de yüzeye yakın damar seçilmelidir.
1.3.5. Hastaya IV infüzyon yapılıyorsa infüzyona 5 dakika ara verildikten
sonra veya mümkünse diğer koldan kan alınmalıdır.
1.3.6. Turnike, kan alınacak damardan yaklaşık 10 cm. yukarı bağlanır. Turnike en fazla bir dakika uygulanmalıdır ve iğne damara girdikten sonra
hemen gevşetilmelidir.
1.3.7. Kan, enjektör ile alınmış ise, hemoliz olmaması için iğne çıkarıldıktan
sonra yavaşça ve tüp kenarından kaydırarak tüpe boşaltılmalıdır.
1.3.8. Damara girilmeden önce yumruk açılıp kapatılmamalıdır; bu hareket,
plazma potasyum, fosfat ve laktat konsantrasyonlarını artırır.
1.3.9. Önce katkı maddesiz, sonra katkı maddeli tüplere kan alınmalıdır.
1.4.
KAN ÖRNEKLERİ VERİLMEDEN ÖNCE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN KONULAR:
1.4.1. Laboratuvar testleri için sabah (10-12 saat açlık sonrası) kan verilmelidir (Saat 21:00’den sonra hiçbir şey yenilip içilmemesi gereklidir).
İhtiyaç duyduğunuz miktarda su alabilirsiniz.
1.4.2. Hastaneye gelmeden önce ağır ve zorlayıcı egzersiz yapılmamalıdır,
kan vermeden önce, yarım saat kadar dinlenilmesi önerilir.
1.4.3. Düzenli olarak kullanılan ilaçlar varsa, kan vermeden önce doktora
danışılması gerekmektedir.
F.
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA
TESTLERE AİT ÖRNEK TÜPLERİ:
1. MOR KAPAKLI TÜP(EDTA’LI):
(Doku Tiplemesi ve Flow Sitometri Testlerinde Kullanılır)
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
107
2. MAVİ KAPAKLI SİTRATLI TÜPLER:
(Doku Tiplemesi Testlerinde Kullanılır)
3. KIRMIZI KAPAKLI BOŞ TÜP:
Serum eldesi (Serumda yapılan tüm testler için ve otoanalizörlerde
kullanılır)
4. SARI KAPAKLI JELLİ TÜP:
Sarı kapaklı jelli tüp (PRA-Lenfosit Cross Match, Nefolometrik
testlerde kullanılır)
G.
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NA
ÖRNEKLERİN TRANSFERİ VE AYRIŞTIRILMASI:
1.
Laboratuvar İşletim Sistemi’ne (LİS) test girişleri yapılırken testlerin
aynı zamanda HBYS (Hastane Bilgi yönetim Sisteminden )test girişleri ve kayıtları yapılmış olması gereklidir.
Kan örneklerinin üzerinde mutlaka barkot olmasına dikkat edilmelidir.
Poliklinik, Acil Servis ve yataklı birimlerden alınan tüm kan örnekleri testlere göre, pnömatik sistem ile ilgili laboratuvarın terminaline
bekletilmeden gönderilir.
2.
3.
İmmünoloji
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
108
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
Pnömatik sistemle ilgili laboratuvarın terminallerine ulaşan kan örnekleri, laboratuvar teknisyenlerince düzenli olarak toplanır ve testlere göre gruplanır.
Testlere göre gruplanmış kanların, numune kabul kriterleri’ne göre
uygunluğu kontrol edilir.
Uygun örnekler bekletilmeden LİS test girişi yapılır.
Uygun olmayan örneklerin ise LİS üzerinden reddi gerçekleşir.
Örneklerin LİS’nden girişlerinin yapılması laboratuvara giriş saatinin
kayıt altına alınmasını sağlar.
Elden getirilen tüm kan örnekleri laboratuvar teknisyenleri tarafından örnek kabul-ret kriterleri doğrultusunda barkot okuyucudan geçirilerek LİS girişi yapılır. Laboratuvarda örnekler çalışma gruplarına
göre ayrılır.
LİS yapılan test taleplerine bakılarak örnek kabının uygunluğu, örnek
miktarı (tüpteki işaretli çizgiye kadar alınıp alınmadığı), pıhtılaşma,
barkodlama vb. kontrolü yapılır.
H.
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI
ÖRNEK KABUL VE RET KRİTERLERİ:
1.
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI
ÖRNEK KABUL KRİTERLERİ:
Analize uygun tüp veya kaplara alınmış olan örnekler kabul edilir.
Yapılacak analize uygun olarak hazırlanmış hastalardan alınan örnekler kabul edilir (Açlık Kan Şekeri veya açlık gerektiren testler için numune alınacak hastanın aç olması).
Testlere uygun vakumlu tüplere (Kanın enjektörle alınmaması gerekir) ve
örnek kaplarına alınmış olan örnekler kabul edilir.
Hemolizli olmayan örnekler kabul edilir.
Yeterli miktarda alınmış olan örnekler (tüpün yarıdan fazlası dolu olmalıdır)
kabul edilir.
Hastane bilgisayar sistemine girilen ve barkot etiketi kesilen örnekler kabul
edilir. Barkot kesimi ile numune kabulü arasındaki süre 30 dakikayı geçmemelidir.
Acil testler için, örnekler hastadan alındıktan ve barkot etiketleri kesildikten
sonra, en geç 30 dakika içinde gönderilen örnekler kabul edilir.
Barkot etiketleri silik ve yırtık olmayan, barkot etiketi tüpün etiketi üzerine
denk gelecek şekilde düzgün yapıştırılmış olan örnekler kabul edilir.
Toplam Kalite Birimi
2.
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
109
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI ÖRNEK
RET KRİTERLERİ:
Analize uygun olmayan tüp veya kaplara alınmış olan örnekler ret edilir.
Yapılacak analize uygun olarak hazırlanmamış hastalardan alınmış olan örnekler ret edilir (açlık kan şekeri veya açlık gerektiren testler için örnek
alınacak hastanın tok olması).
Testlere uygun olmayan tüplere ve örnek kaplarına alınan örnekler ret edilir.
Hemolizli örnekler ret edilir.
Yetersiz miktarda alınan örnekler ret edilir.
Hastane bilgisayar sistemine girilmeyen ve barkot etiketi kesilmeyen örnekler ret edilir.
Acil testler için, hastadan alındıktan ve barkot etiketleri kesildikten sonra, en geç 30 dakika içerisinde gönderilmemiş örnekler ret edilir.
I.
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA
ÇALIŞILAN TESTLERE AİT PANİK (TOKSİK) DEĞERLER:
1.
İmmünoloji ve Doku Tipleme laboratuvarı’nda elde edilen toksik değerli sonuçlar laboratuvar teknisyeni tarafından hemen tekrar edilir.
Tekrar edilen toksik değere sahip sonuçlar laboratuvar teknisyeni tarafından, klinik veya poliklinik sorumlu doktoruna ya da hemşiresine
en kısa sürede bildirilir.
Klinik veya poliklinik sorumlu doktoruna ya da hemşiresine en
kısa sürede bildirilen toksik değerli sonuçların kime bildirildiği LİS
Programı’na girilerek Hastane Bilgi Yönetim Sisteminde (HBYS) kayıt
altına alınır.
2.
3.
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI
TOKSİK DEĞERLER TABLOSU
TESTLER
TOKSİK DEĞERLER
Cycsporin-A (C0)
> 700
µg/mL
Cycsporin-A (C2)
> 2000
µg/mL
Tacrolimus
> 20
ng/mL
Laboratuvarımızda ölçülen parametreler panik değer kategorisinde değildir,
toksik değerler olarak sınıflandırılmaktadır.
İmmünoloji
Barkot etiketleri silik ve yırtık örnekler, barkot etiketi tüpün etiketi üzerine
düzgün şekilde yapıştırılmamış olan örnekler ret edilir.
Dondurulmuş örnekler kabul edilmez.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
110
İ.
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
TIBBİ İMMÜNOLOJİ VE DOKU TİPLEME LABORATUVARI’NDA
TEST SONUÇLARININ VERİLMESİ:
İmmünoloji ve Doku Tipleme Laboratuvar Sorumlusu Uzman Doktor test
sonuçlarını görür, onaylar ve HBYS’ne aktarır. Böylece test sonuçları istek
yapan doktor tarafından otomasyon ortamında görülür. Hastaların test sonuçları gerekli durumlarda poliklinik sekreterliğinden rapor halinde alınabilmektedir.
İlaçlar için toksik değerde olan test sonuçları, servis hastalarında servis sorumlu hemşiresine ya da doktoruna, poliklinik hastalarında Poliklinik Sorumlu Hemşiresi’ne ya da Doktoruna en kısa zamanda telefonla bildirilir.
İmmünoloji ve Doku Tipleme Laboratuvar test sonuçlarına hastanemiz web
sayfasında laboratuvar sonuçları bölümünden hastaya ait iki kimlik tanımlayıcısı ile ulaşılabilinir.
Doku uyumu ile ilgili testler doğrudan hastaya veya birinci dereceden yakınlarına verilmektedir, güvenlik amacıyla sisteme verilmemektedir.
TESTİN
ADI
HLA-ABC
HLA-DQDR
HLA-ABDR
HLA-A
HLA-B
HLA-C
HLA-DR
HLA-DQ
HLA-DP
HLA-ABC 72
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
RANDEVU
RANDEVU
RANDEVU
RANDEVU
RANDEVU
RANDEVU
RANDEVU
RANDEVU
RANDEVU
RANDEVU
ÇALIŞMA
ZAMANI
TAM KAN
TAM KAN
TAM KAN
TAM KAN
TAM KAN
TAM KAN
TAM KAN
TAM KAN
TAM KAN
TAM KAN
ÖRNEK
TÜRÜ
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
ÖRNEK
KABI
İmmünoloji
5 mL
5 mL
5 mL
5 mL
5 mL
5 mL
5 mL
5 mL
5 mL
5 mL
ÖRNEK
MİKTARI
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
Tıbbi İmmünoloji Manuel Laboratuvarı
İMMÜNOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
SIRA
NO
K.
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
ÖN
HAZIRLIK
CDC
PCR-SSP
PCR-SSP
PCR-SSP
PCR-SSP
PCR-SSP
PCR-SSP
PCR-SSP
PCR-SSP
PCR-SSP
METOD
AYNI GÜN
1-3 GÜN
1-3 GÜN
1-3 GÜN
1-3 GÜN
1-3 GÜN
1-3 GÜN
1-3 GÜN
1-3 GÜN
1-3 GÜN
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
RANDEVU
RANDEVU
HER GÜN
HER GÜN
HER GÜN
HER GÜN
HLA-ABC 144
LENFOSİT
CROSS-MATCH
PRA Sınıf-I tarama
PRA Sınıf-II
tarama
PRA Sınıf-I tanımlama
PRA Sınıf-II
tanımlama
Immünglobulin G
11
12
13
14
15
16
17
HER GÜN
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO ADI
SERUM
SERUM
SERUM
SERUM
SERUM
SERUM+
TAM KAN
TAM KAN
ÖRNEK
TÜRÜ
10 mL
5 mL
5 mL
5 mL
5 mL
5 mL
10 mL
SARI KAPAKLI
SARI KAPAKLI
SARI KAPAKLI
SARI KAPAKLI
SARI KAPAKLI
SARI-MAVİ
(sitratlı)
MOR KAPAKLI
ÖRNEK
ÖRNEK
MİKTAKABI
RI
YOK
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
DONMUŞ ÖRNEK
YOK
YOK
YOK
YOK
2-4 HAFTA
AYNI GÜN
NEFELOMETRİ
2-4 HAFTA
2-4 HAFTA
2-4 HAFTA
AYNI GÜN
AYNI GÜN
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
SOLİD FAZ
SOLİD FAZ
SOLİD FAZ
SOLİD FAZ
CDC
HASTA
VE
DONOR
TRANSPLANTASYON
YOK
CDC
YOK
TRANSPLANTASYON
DONMUŞ ÖRNEK
ÖRNEK KABUL ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
KRİTERLERİ
METOD
ÖN
HAZIRLIK
Tıbbi İmmünoloji Manuel Laboratuvarı
7.016.0
g/L
< %10
< %10
NEGATİF
NEGATİF
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
HER GÜN
HER GÜN
HER GÜN
HER GÜN
Immünglobulin A
Immünglobulin M
Kompleman 3
Kompleman 4
Haptoglobulin
Ig hafif zincir
kappa
Ig hafif zincir
lambda
18
19
20
21
22
23
24
HER GÜN
HER GÜN
HER GÜN
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
SERUM
SERUM
SERUM
SERUM
SERUM
SERUM
SERUM
ÖRNEK
TÜRÜ
YOK
YOK
YOK
YOK
SARI KAPAKLI
SARI KAPAKLI
SARI KAPAKLI
SARI KAPAKLI
SARI KAPAKLI
YOK
YOK
YOK
SARI KAPAKLI
SARI KAPAKLI
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
ÖRNEK
KABI
İmmünoloji
10 mL
10 mL
10 mL
10 mL
10 mL
10 mL
10 mL
ÖRNEK
MİKTARI
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Tıbbi İmmünoloji Manuel Laboratuvarı
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
YOK
ÖN
HAZIRLIK
AYNI GÜN
AYNI GÜN
AYNI GÜN
AYNI GÜN
NEFELOMETRİ
NEFELOMETRİ
NEFELOMETRİ
NEFELOMETRİ
NEFELOMETRİ
NEFELOMETRİ
AYNI GÜN
AYNI GÜN
AYNI GÜN
METOD
NEFELOMETRİ
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
0.92.1
g/L
1.7-3.7
g/L
0.32.09
g/L
0.10.4
g/L
0.91.8
g/L
0.42.3
g/L
0.7-4.0
g/L
REFERANS
ARALIKLARI
HER GÜN
HER GÜN
HER GÜN
HER GÜN
HER GÜN
HER GÜN
Immünglobulin E
Beta-2- Mikroglobulin
Takrolimus
(FK 506) kan
düzeyi
Cyclosporine-A
kan
C0 düzeyi
Cyclosporine-A
kan
C2 düzeyi
Immün fenotiplendirme
25
26
27
28
29
30
ÇALIŞMA
ZAMANI
TESTİN
ADI
SIRA
NO
TAM KAN
TAM KAN
TAM KAN
TAM KAN
SERUM
SERUM
ÖRNEK
TÜRÜ
5 mL
5 mL
5 mL
5 mL
10 mL
10 mL
ÖRNEK
MİKTARI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
YOK
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
TRANSPLANTASYON
YOK
YOK
SARI KAPAKLI
SARI KAPAKLI
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
ÖRNEK
KABI
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Tıbbi İmmünoloji Manuel Laboratuvarı
FLOW SİTOMETRİ
EMİT
İLAÇTAN
2
SAAT
SONRA
YOK
EMİT
EMİT
AYNI GÜN
AYNI GÜN
AYNI GÜN
AYNI GÜN
AYNI GÜN
AYNI GÜN
NEFELOMETRİ
NEFELOMETRİ
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
METOD
İLAÇ
ÖNCESİ
İLAÇ
ÖNCESİ
YOK
YOK
ÖN
HAZIRLIK
300600
100200
ng/
mL
5-20
ng/
mL
0.7-18
mg/L
<100
IU/mL
REFERANS
ARALIKLARI
HER GÜN
HER GÜN
HER GÜN
CD4/CD8
CD4/CD25
CD34
FLOW CROSSMATCH
31
32
33
34
HER GÜN
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
SERUM+
TAM KAN
TAM KAN
TAM KAN
TAM KAN
ÖRNEK
TÜRÜ
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
MOR KAPAKLI
İmmünoloji
5 mL
5 mL
5 mL
5 mL
ÖRNEK
ÖRNEK
MİKTAKABI
RI
YOK
YOK
YOK
YOK
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
DONMUŞ ÖRNEK
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Tıbbi İmmünoloji Manuel Laboratuvarı
AYNI GÜN
AYNI GÜN
FLOW SİTOMETRİ
FLOW SİTOMETRİ
FLOW SİTOMETRİ
YOK
HASTA VE
DONOR
YOK
AYNI GÜN
AYNI GÜN
FLOW SİTOMETRİ
YOK
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
METOD
ÖN
HAZIRLIK
Negatif
%0.10.5
%2-6
0.82.8
REFERANS
ARALIKLARI
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE YÜKSEK
İHTİSAS HASTANESİ
4
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ
LABORATUVARI
LABORATUVAR
TEST REHBERİ
HAZIRLAYAN:
Uzm.Dr.Hasan KILIÇ
EDİTÖR:
Nilgün AKAL
Kalite Yönetim Birimi
Bu rehber, Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Kalite Yönetim Birimi
tarafından Hizmet Kalite Standartları gereği oluşturulmuştur.
TYİH-REH-TKY-07
İÇİNDEKİLER:
A. TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI:......................................................................... 121
B.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NDA
KALİTE KONTROL ÇALIŞMALARI...................................................................................... 121
1. İÇ (İNTERNAL) KALİTE KONTROL:............................................................................... 121
2. DIŞ (EKSTERNAL) KALİTE KONTROL:........................................................................ 121
C.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NDA
ÇALIŞILAN TESTLERİN İSTENMESİ:................................................................................ 121
D.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NDA TEST SONUÇLARINA
ETKİ EDEN FAKTÖRLER:..................................................................................................... 122
E.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN TESTLERE
AİT ÖRNEKLERİN ALINMASI:............................................................................................. 122
1. ÖRNEK ALIM KURALLARI............................................................................................... 122
1.1 KAN ÖRNEKLERİ ALINMA KURALLARI:...................................................... 122
1.1.1. ACİL SERVİS VE YATAKLI BİRİMLERDE: ......................................... 122
1.1.2. POLİKLİNİKTEN BAŞVURAN HASTALARDA: ................................ 122
1.1.3. KAN ÖRNEKLERİ ALIM KURALLARI:................................................ 123
1.1.4. KAN ÖRNEKLERİ VERMEDEN ÖNCE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN KONULAR:............................................................................ 123
1.2. İDRAR ÖRNEKLERİ ALIM KURALLARI:....................................................... 123
1.3. GAİTA ÖRNEKLERİ ALIM KURALLARI:........................................................ 124
1.4. VÜCUT SIVISI ÖRNEKLERİ ALMA KURALLARI:........................................ 124
2. KÜLTÜR ÖRNEKLERİNİN ALIM KURALLARI:............................................................ 124
2.1. KAN KÜLTÜRÜ:.................................................................................................. 125
2.1.1. TEKNİĞİ:................................................................................................... 125
2.1.2. ZAMANI:.................................................................................................... 125
2.1.3. ÖRNEK SAYISI VE MİKTARI:............................................................... 125
2.2. BOĞAZ-NAZOFARENKS KÜLTÜRÜ: ............................................................ 126
2.3. BURUN KÜLTÜRÜ: ........................................................................................... 126
2.4. ALT SOLUNUM YOLU KÜLTÜRLERİ:............................................................ 126
2.4.1. BALGAM.................................................................................................... 126
2.4.2.TRAKEAL ASPİRAT/BRONŞ ASPİRASYONU: ................................. 126
2.5. İDRAR KÜLTÜRÜ:............................................................................................. 127
2.5.1. KADINLARDA: ........................................................................................ 127
2.5.2. ERKEKLERDE: ....................................................................................... 127
2.5.3. BEBEKLERDE: ....................................................................................... 127
2.5.4. SONDALI HASTALARDA: .................................................................... 127
2.6. DIŞKI KÜLTÜRÜ VE PARAZİT ARAMA:....................................................... 128
2.7. VENÖZ KATETER ÖRNEĞİ:............................................................................. 128
2.8. YARA/DOKU/ABSE KÜLTÜRÜ: ..................................................................... 128
F.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK ALIM KAPLARI:........................... 128
G.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NA ÖRNEKLERİN TRANSFERİ: ............ 129
H.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK KABUL VE RET KRİTERLERİ:.. 130
1. TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK KABUL KRİTERLERİ:............. 130
2. TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK RET KRİTERLERİ:................... 130
I.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN
TESTLERE AİT PANİK DEĞERLER:.................................................................................... 131
İ. K.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NDA TEST
SONUÇLARININ VERİLMESİ:.............................................................................................. 131
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU...................... 133
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI
A. TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI:
121
Laboratuvarımızda; bir laboratuvar sorumlusu uzman, dört uzman, 15 laboratuvar teknisyeni, bir anestezi teknisyeni, bir tıbbi sekreter, bir sekreter ve
bir hizmetli görev yapmaktadır.
Misyonumuz; laboratuvar hizmetlerini, uluslararası kalite standartlarına uygun olarak, bilimsel veriler ışığında, biz ruhuyla, etik kurallara uygun olarak,
güvenilir, kaliteli, verimli bir hizmet sunmaktır.
Vizyonumuz; güven, saygınlık konusunda lider, referans ve uluslararası
TSEN-ISO-15189 standartlar uygun bir laboratuvar olmaktır.
Laboratuvarımız, Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Sağlık
İşletmesi’nin tüm birimlerinde, muayene ya da tedavi olan hastalara acil ve
rutin hizmet vermektedir.
Laboratuvarımız bünyesinde; Rutin Mikrobiyoloji Laboratuvarı, ELİZA Laboratuvarı, Seroloji Laboratuvarı ve PCR Laboratuvarı (PCR CMV Virüs, PCR BK
Virüs) bulunmakta olup, 24 saat hizmet verilmektedir.
Laboratuvarımızın kalite güvenliği, tüm bölümlerde İç Kalite ve Dış Kalite
Kontrol programlarını uygulayarak denetlenmektedir.
B.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NDA KALİTE KONTROL ÇALIŞMALARI
1.
İÇ (İNTERNAL) KALİTE KONTROL:
2.
DIŞ (EKSTERNAL) KALİTE KONTROL:
Laboratuvarımız kalite güvenliği için; Quality System, Bio-Rad, Labquality,
CAP, QCMD gibi uluslararası düzeyde çok sayıda laboratuvarın katıldığı dış
kalite kontrol programlarına katılmaktadır.
C.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN
TESTLERİN İSTENMESİ:
Mikrobiyoloji Laboratuvarı’ndan test istemleri tüm hastalar için, Hastane
Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS) ilgili doktor tarafından tetkik adı veya tetkik
kodu girilerek yapılır.
Mikrobiyoloji
Her gün kontrol örnekleri çalışılarak günlük performans denetlenmektedir.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
122
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
Testlerin girişinin yapılabilmesi için, servis ve polikliniklerden hekim, HBYS
hasta sayfasında yer alan “tetkik” menüsü seçer. Testlerin tam ve zamanında
çıkması için tetkik girişleri tam eksiksiz yapmalıdır. Tetkik girişleri onaylandıktan sonra test eklenmemelidir. Çünkü onay sonrası işaretlenen testler
Laboratuvar İşletim Sistemi (LİS) tarafından görülmeyecektir. Onay sonrası
her yeni test isteği için yeni bir HBYS girişi ve LİS kaydı yapılması gereklidir.
Bu işlemden sonra eğer örnek laboratuvarda ise laboratuvarı telefonla arayarak eklenen test ve yeni giriş hakkında bilgi verilmelidir.
D.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NDA TEST SONUÇLARINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Örneğin usulüne uygun olarak alınmaması,
Örneğin doğru yerden alınmaması,
Örneğin usulüne uygun olarak taşınmaması,
Kültür örneğini hasta antibiyotik kullandıktan sonra alınması,
Örnek alındıktan sonra, laboratuvara uygun zamanda ulaştırılmaması,
Hasta bilgilerinin eksik ya da yetersiz olması.
E.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN TESTLERE AİT ÖRNEKLERİN ALINMASI:
1.
ÖRNEK ALIM KURALLARI:
1.1 KAN ÖRNEKLERİ ALINMA KURALLARI:
1.1.1. ACİL SERVİS VE YATAKLI BİRİMLERDE:
Acil servis ve yataklı birimlerde kimlik doğrulaması yapıldıktan sonra kan
alma işlemi gerçekleştirilir. Hekim test taleplerini otomasyon sisteminde
yapar. Klinik hemşiresi sistemde talepleri görür. Testlerin barkotlarını basar, tüplere yapıştırır. Barkotlarda hastanın kimlik tanımlayıcılarıyla birlikte,
testin adı, testin hangi servisten istendiği, örneğin alınış tarihi ve saati yer
alır. Böylece numune alım tarihi ve saati Hastane Otomasyon Sistemi’nde
ve buna entegre çalışan Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS) kaydedilmiş
olur.
1.1.2. POLİKLİNİKTEN BAŞVURAN HASTALARDA:
Acil Servis ve yataklı birimlerde kimlik doğrulaması yapıldıktan sonra kan
alma işlemi gerçekleştirilir. Hekim test taleplerini otomasyon sisteminde
yapar. Klinik hemşiresi sistemde taleplerini görür. Testlerin barkotlarını basar, tüplere yapıştırır. Barkotlarda hastanın kimlik tanımlayıcılarıyla birlikte,
testin adı, testin hangi servisten istendiği, örneğin alınış tarihi ve saati yer
alır. Böylece numune alım tarihi ve saati Hastane Otomasyon Sistemi’ne ve
buna entegre çalışan Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS) kaydedilmiş
olur.
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
123
1.1.3. KAN ÖRNEKLERİ ALIM KURALLARI:
1.1.3.1. Hasta en az 15 dakika kadar rahat bir pozisyonda olmalıdır. Kol,
omuz hizasında düz durmalıdır.
1.1.3.2. Fistül, damar grefti uygulanmış ya da mastektomili meme tarafındaki kol, ödemli ve skarlı bölgeler, hematom, kan transfüzyonu ile
IV sıvı tedavisi uygulanan kolda üst seviyeler zorunlu kalınmadıkça venöz kan alımı için uygun değildir.
1.1.3.3. Hematom oluşabileceğinden hastanın kolu kesinlikle bükülmemelidir.
1.1.3.4. Hem geniş hem de yüzeye yakın damar seçilmelidir.
1.1.3.5. Hastaya IV infüzyon yapılıyorsa infüzyona 5 dakika ara verildikten
sonra veya mümkünse diğer koldan kan alınmalıdır.
1.1.3.6. Turnike, kan alınacak damardan yaklaşık 10 cm. yukarı bağlanır.
Turnike en fazla bir dakika uygulanmalıdır ve iğne damara girdikten sonra hemen gevşetilmelidir.
1.1.3.7. Kan, enjektör ile alınmış ise, hemoliz olmaması için iğne çıkarıldıktan sonra yavaşça ve tüp kenarından kaydırılarak tüpe boşaltılmalıdır.
1.1.3.8. Damara girilmeden önce yumruk açılıp kapatılmamalıdır; bu hareket, plazma potasyum, fosfat ve laktat konsantrasyonlarını artırır.
1.1.3.9. Önce katkı maddesiz, sonra katkı maddeli tüplere kan alınmalıdır.
1.1.3.10. Kanlar 100*13 mm jelli vakumlu steril tüplere alınır.
1.1.3.11. Üzerinde barkot düzenli bir şekilde yapışmış olmalı. Servis, hasta
adı-soyadı, dosya numarası, örnek numarası, tarih ve saati yazılı
olmalıdır.
1.1.3.12. Gelen numuneler santrifüj edilerek ependorf tüplerine ayrılır.Çalışma gününe kadar örnekler derin dondurucuda -20 0C bekletilir.
1.1.4.1. Laboratuvar testleri için sabah 10-12 saat açlık sonrası kan verilmelidir. Test için kan vermeye gelmeden önceki gece saat
21:00’den sonra hiçbir şey yiyip içmeyiniz.
1.1.4.2. Hastaneye gelmeden önce ağır ve zorlayıcı egzersiz yapılmamalıdır.
1.1.4.3. Kan vermeden önce, yarım saat kadar dinlenilmesi önerilir.
1.1.4.4. Düzenli olarak kullanılan ilaçlar varsa, kan vermeden önce doktora
danışılması gerekmektedir.
1.2.
1.2.1.
İDRAR ÖRNEKLERİ ALIM KURALLARI:
Poliklinikten başvuran hastalara idrar örneği alınmak üzere 120
ml plastik kaplardan verilir. Bu kaplar üzerinde hastanın kimlik tanımlayıcılarının bulunduğu barkot yer alır. Laboratuvar teknisyeni
hastaya idrar örneğini nasıl ve ne miktarda vermesi gerektiğinin
tarifini yapar. Plastik kaplarda gelen idrar örnekleri daha sonra laboratuvar teknisyeni tarafından idrar analizi için uygun tüpe aktarılır.
Mikrobiyoloji
1.1.4. KAN ÖRNEKLERİ VERMEDEN ÖNCE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR:
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
124
1.2.2.
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
Acil Servis ve yataklı birimlerde ise hekim tarafından yapılmış
test talepleri otomasyon sisteminde, bölüm hemşiresince görülür.
Hemşire, 120 ml’lik plastik kapaklı kabın üzerine hastanın barkodunu yapıştırır. Hastaya örneğin nasıl ve ne miktarda vermesi gerektiğinin tarifini yapar.
1.3. GAİTA ÖRNEKLERİ ALIM KURALLARI:
1.3.1.
1.3.2.
1.3.3.
1.3.4.
1.3.5.
1.3.6.
Dışkı kapaklı steril veya temiz kaplar içine alınmalıdır.
Her türlü inceleme için ceviz büyüklüğünde dışkı yeterlidir.
Dışkı tuvalet kağıdı ile alınmamalıdır. Tuvalet kâğıdında baryum
tuzları olabilir ve bu madde, dışkıdaki bazı patojenler için öldürücü etki yapar.
En az üç gün arka arkaya alınan dışkının incelenmesi protozoonların ortaya çıkarılması için daha uygun olur.
İçerisinde çok sayıda mikroorganizma bulunduğundan, bekletilen
dışkıda çeşitli kimyasal ve pH değişiklikleri oluşarak kısa zamanda patojenlerin yok olmalarına neden olduğundan gaita örnekleri
bekletilmeden laboratuvara ulaştırılmalıdır.
Poliklinik hastalarının numune kapları laboratuvardan alınır ve
aynı laboratuvarın numune teslim bölümünde üzerinde kimlik tanımlayıcılarla birlikte numune alım tarihi ve saati yazan barkot
yapıştırılarak teslim edilir.
1.4. VÜCUT SIVISI ÖRNEKLERİ ALMA KURALLARI:
Vücut sıvısında çalışılacak parametreler için alınacak numune, 13x100 mm
veya 16x100 mm’lik jelsiz kuru numune tüplerine alınır ve laboratuvara
bekletilmeden gönderilir.
2.
KÜLTÜR ÖRNEKLERİNİN ALIM KURALLARI:
2.1.
İçerdiği patojen mikroorganizma gerçek pozitif sonucu gösterir. Bu
nedenle yüksek örnek kalitesi tanıda en kritik aşamadır.
Numune alınırken doğru anatomik bölge seçilmelidir. Endojen mikrobiyal flora ile kontaminasyonu önlenmelidir.
Numune uygun teknik ve steril ekipmanla toplanmalıdır. Aseptik teknikler uygulanmalıdır.
İnfeksiyonun akut safhasında antibiyotik tedavisi başlanmadan örnek alınmalıdır.
Başlanmış ise numune yeni antibiyotik dozu verilmeden hemen önce
alınmalı ve laboratuvar bilgilendirilmelidir.
Numune etkenin canlılığını koruyacak ve çevrenin biyolojik güvenliğini sağlayacak bir taşıma kabına aktarılmalıdır. Üzerine hasta adı,
soyadı, numunenin alındığı tarih ve saat kaydedilmelidir.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
Toplam Kalite Birimi
2.7.
2.8.
2.1.
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
125
Numunenin kaynağı ve/veya anatomik bölge numune kabının üzerinde açık ve doğru olarak tanımlanmalıdır. Ayrıca hastada bulunan
yandaş hastalık (Diabetus mellitus, malignite, immun yetmezlik vb)
varsa kullandığı antibiyotik mutlaka not edilmelidir.
Numunenin laboratuvara hızla ulaşması, saklanacaksa saklama koşullarının uygun olması sağlanmalıdır. Numune miktarı yeterli olmalıdır. Aksi halde hatalı negatif sonuçlara neden olabilir.
KAN KÜLTÜRÜ:
2.1.1. TEKNİĞİ:
Kan Kültürü alınırken, steril eldiven giymeli ve kültür şişesinin kontamine
olmasını önleyici tedbirleri almalıdır.
2.1.1.1. Venöz yol yerine katater veya intravasküler aletlerden kan kültürü
alınması kontaminasyon riskini 2 kat arttırır.
2.1.1.2. Eğer bir girişte kan alınamamış ve tekrar vene girilecekse yeni bir
enjektör kullanılmalı ve eldiven değiştirilmelidir. Kan kültürleri
alınırken iyi bir cilt antisepsisi uygulanmalıdır. Kan alınacak olan
bölge derisi önce %70’lik alkol ile ıslatılan bir tampon ile ve friksiyon yaparak iyice silinerek temizlenir. Kirli deriler için gerekirse
2-3 tampon kullanılır. Sonra yeni bir tampon ile %2’lik iyot eriyiği
sürülerek havada kuruması beklenmelidir.
2.1.1.3. Alınan kan önce anaerop besiyerinin lastik tıkacı delinerek kanın
yarısı bırakılır. Sonra aynı şekilde aerop besiyerine ekim yapılmalıdır.
2.1.1.4. Örnekler alındıktan sonra şişe hafifçe çalkalanmalıdır.
2.1.1.5. Dışarıda bekleme süresi ne kadar uzarsa bakteri izolasyon şansı o
kadar azalmaktadır.
2.1.2. ZAMANI:
2.1.2.1. En uygun zaman ateş ve döküntü gibi bulguların ortaya çıkmasından 30-60 dakika öncesidir. Pratikte en uygunu, ateş yükselmeye
başladığında kültürlerin alınmasıdır.
2.1.2.2. Endokardit, septik trombofilebit, mikotik anevrizmalar gibi sürekli bakteriyemi oluştuğu damar içi infeksiyonlarda zamanlama
önemli değildir. Eğer hasta antibiyotik tedavisi alıyorsa bir sonraki
dozdan hemen önce alınmasına dikkat edilmelidir.
2.1.3. ÖRNEK SAYISI VE MİKTARI:
Yetişkinler için en çok 10 ml, çocuklarda ise bakteriyemi daha şiddetli olduğundan kanda bulunan bakteri sayısı fazladır ve yaşına göre 0.5-2ml kan
alınması önerilir.
Mikrobiyoloji
Mikroorganizmaların kanda bulunmasından yaklaşık 30-90 dakika sonra
ateş, döküntü gibi bulgular ortaya çıkar ve ateş en yüksek seviyeye ulaştığında ise mikroorganizmanın kandaki seviyesi oldukça düşer.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
126
2.1.31.
2.1.32.
2.1.33.
2.1.34.
2.2.
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
Bir ven girişinden alınan kan kaç şişeye inoküle edilirse edilsin tek
bir kültür olarak değerlendirilir.
Bir kan kültür seti; aynı anda iki ven girişiyle alınan kanların 2
veya daha fazla şişeye alınmasıyla oluşur. 24 saat içerisinde 2 veya
3 kan kültür setinin alınması yeterlidir.
Akut sepsis hariç, 1 saatten daha kısa süre aralıklarla kan kültürü
alınmamalıdır.
Bir hastadan alınan bir set kan örneğinde bakteri ürememesi hemokültür sonucunun olumsuz kabul edilmesi için yeterli değildir.
BOĞAZ-NAZOFARENKS KÜLTÜRÜ:
Poliklinik hastaları için hasta laboratuvara gönderilerek burada alınması
sağlanır. Eğer hastanın hekimi tarafından alınacaksa; steril pamuklu eküviyonlarla alınır. Dil basacağı ile hastanın diline bastırılır. Eküviyon sıra ile sağ
ve sol tonsillalara ve tonsilla fossalarına, farinks mukozasına iyice sürülür.
Örnek alınan eküviyonlar dikkatlice ağız mukozasına ve tükürüğe değdirilmeden çekilir. Transport besiyeriyle laboratuvara gönderilir.
2.3.
BURUN KÜLTÜRÜ:
Poliklinik hastaları için hasta laboratuvara gönderilerek burada alınması
sağlanır. Eğer hastanın hekimi tarafından alınacaksa; steril pamuklu eküviyonlarla alınır. Transport besiyeriyle gönderilir.
2.4.
ALT SOLUNUM YOLU KÜLTÜRLERİ:
2.4.1. BALGAM:
Özellikle sabahları öksürük ile derinden gelen balgam ağızda fazla oyalandırılmadan, steril, geniş ağızlı bir kap içerisine alınmalıdır. Balgam alınmadan önce steril su ile ağzın çalkalanması ve gargara yapılabilir ancak sınırlı
değeri vardır. Numune hemen incelenmelidir.
Balgamda bulunan enzimatik etkiler nedeniyle bekletilme esnasında birçok mikroorganizma yok olabilir. Balgam çıkaramayan hastalarda özellikle
çocuklarda tuberküloz araştırması için sabah açlık mide suyu kullanılabilir.
2.4.2. TRAKEAL ASPİRAT/BRONŞ ASPİRASYONU:
Uygun teknikle alındıktan sonra steril ağzı kapaklı kaplarda laboratuvara
ulaştırılmalıdır.
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
127
2.5. İDRAR KÜLTÜRÜ:
Poliklinik hastaları için hasta laboratuvara gönderilerek idrarın burada alınması sağlanır. İdrar, bakterilerin üremesi için iyi bir ortamdır. Bu nedenle
oda sıcaklığında bırakılan idrarın içerisinde üretradan geçen ya da havadan
ve çevreden bulaşan bakteriler hızla çoğalırlar. Numune en geç 30 dak içinde laboratuvara ulaştırılmalıdır. İdrar kontaminasyonu önlemek için steril
geniş ağızlı şişelerde alınmalıdır. Orta idrar örneği alınmalıdır. Barkot ve
numune kontrolü yapıldıktan sonra laboratuvara kabul edilen idrar kültürü.
Çalışma gününe kadar küçük ependorf tüplere alınarak derin dondurucuda
( -20 ) saklanır.
2.5.1. KADINLARDA:
Hastaya geniş ağızlı kap ve 3 adet kağıtlara sarılarak steril edilmiş gazlı
bezden yapılmış pet verilir. Birinci pet ılık su ile ıslatılır ve üzerine sabun
sürülür, ikinci pet sadece ılık su ile ıslatılır. Üçüncü pet kuru olarak bırakılır.
İlk olarak sabunlu pet ile labialar diğer elle aralandıktan sonra vulva önden
arkaya bir kez silinir. Sonra su ile ıslatılmış petle önden arkaya bir kez silinir.
En son kuru pet ile bölge kurulanır. Hasta ilk gelen 10-15 ml. idrarı tuvalete
yaptıktan sonra 50-100 ml’yi idrar kabına, son idrarı yine tuvalete yapar.
2.5.2. ERKEKLERDE:
2.5.3. BEBEKLERDE:
Erkek çocukta penis, kız çocukta vulva çevresi iyice temizlenir. Kız ve erkek
çocuklar için ayrı özellikte ve deriye yapışma özelliği olan steril plastik torbalar, üretrayı içine alacak biçimde yapıştırılır.
2.5.4. SONDALI HASTALARDA:
Plastik torbada birikmiş idrar kesinlikle kullanılmaz. İdrar almak için kataterin torba ile ilişkili ucu çıkartılıp bu kanaldan da idrar alınmaz. Kateterden
idrar akımı bir klample kesilir. 30 dak kadar beklenir. Lastik katater klempin
distalinden (üretraya yakın bir noktasından) alkol ile silindikten sonra enjektör yardımıyla idrar alınır.
Mikrobiyoloji
Hastaya kadınlar için anlatılan aynı gereçler verilir ve aynı şekilde hazırlanması söylenir. Önce sabunlu pet ile glans penis ve üretra ağzı silinir, sonra
ıslak petle durulanır ve sonunda kuru pet ile kurulanır. Hasta ilk gelen 10-15
ml. idrarı tuvalete yaptıktan sonra 50-100 ml’yi idrar kabına, son idrarı yine
tuvalete yapar.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
128
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
2.6. DIŞKI KÜLTÜRÜ VE PARAZİT ARAMA:
İçerisinde çok sayıda mikroorganizmalar bulunduğundan bekletilen dışkıda
çeşitli kimyasal ve pH değişiklikleri oluşarak kısa zamanda patojenlerin yok
olmalarına neden olur. Bu nedenle hemen incelenmelidir.
2.6.1. Dışkı nonsteril temiz kaplar içine alınmalıdır.
2.6.2. İnceleme için bir ceviz büyüklüğündeki dışkı yeterlidir.
2.6.3. Dışkı tuvalet kağıdı ile alınmamalıdır. Tuvalet kağıdında baryum tuzları olabilir ve bu madde, dışkıdaki bazı patojenler için öldürücü etki
yapar.
2.6.4. En az üç gün arka arkaya alınan dışkının incelenmesi protozoonların
ortaya çıkarılması için daha uygun olur.
2.6.5. Kültür için dışkı elde edilemeyen durumlarda steril eküviyon ile rektal sürüntü örnekleri alınarak incelenir.
2.7.
VENÖZ KATETER ÖRNEĞİ:
Katater çıkış yeri sürüntüsü, varsa enjektör ile alınan eksuda örneği, katater
içi kan örneğinden ve periferik venden alınan kandan kan kültürü ve eğer
katater çıkarılacaksa katater çıkış yeri ve çevresi bir antiseptikle silinip, hem
distal uçtan hem de deriye giriş yerinden en az 2cm kesilerek steril kaba
konup laboratuvara gönderilmelidir.
2.8. YARA/DOKU/ABSE KÜLTÜRÜ:
Ülseröz, gangrenöz lezyonlar da dahil tüm yara örneklerinde ve apselerde
sürüntü değil, doku örneği veya aspirat gönderilmelidir.
F.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK ALIM KAPLARI:
İdrar kültür kabı
Plastik Gaita Örnek Kabı
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
129
Eküviyon Çubuğu
Tek Plastik Saplı, Steril(tüm sürüntü kültürleri eküvyon çubuğu ile alınır.)
Laboratuvara Gelen Boğaz Sürüntüsü
G. TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NA ÖRNEKLERİN
TRANSFERİ:
1.
Servislerden alınan boğaz, burun, yara, mayii, balgam, idrar örnekleri
bekletilmeden laboratuvara ulaştırılır (Tüm alınan örnekler maksimum 15 dakika içerisinde laboratuvara ulaştırılmalıdır. Süre uzadıkça sağlıklı sonuç alma durumu azalır).
Amip aranması için alınan dışkı örnekleri bekletilmeden laboratuvara ulaştırılır.(Bu numunenin laboratuvara en yakın ortamda alınıp
laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir).
Örnekler sızdırmaz kaplarda, kapağı iyice kapatılmış olarak, hiçbir şekilde etrafı bulaştırmayacak şekilde transfer edilir.
2.
3.
Mikrobiyoloji
Kan Kültür Şişeleri
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
130
4.
5.
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
Tüm örnekler üzerinde hastanın adı, soyadı, dosya numarası, servisi
mutlaka yazılı olmalıdır.
Kan kültürleri için ayrıca talimat bulunmaktadır (Bkz kan kültürü
alım kuralları).
H.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK KABUL
VE RET KRİTERLERİ:
1.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK KABUL KRİTERLERİ:
1.1.
Tüm örneklerin ilgili doktor tarafından otomasyon sistemine eksiksiz
olarak kaydedilmiş olması gerekmektedir.
1.2. Amip bakılacak dışkı örneği taze ve baryumsuz olmalıdır ve bekletilmeden incelenmelidir.
1.3. İdrar kültürü için, usulüne uygun olarak orta akım idrarı steril kaplara konulmalıdır ve en geç yarım saat içinde laboratuvara ulaştırılmalıdır.
1.4. Balgam kültürü için verilecek balgam örneği, dişler fırçalandıktan ve
ağız iyice su ile çalkalandıktan sonra tercihen sabah verilmeli ve tükürük olmamalıdır.
1.5. AARB bakılacak idrar örnekleri, steril kaba alınmış sabah ilk idrarı
olmalıdır.
1.6. Tüm örnekler mümkünse antibiyotik alınmadan verilmiş olmalı, antibiyotik alınmış ise belirtilmelidir.
1.7. Örnekler kültür ekimleri ve preparat hazırlamaya yetecek miktarda
olmalıdır.
1.8. Kan kültürleri için uygun talimat bulunmaktadır.Ve buna uygun alınmalıdır. Venöz kanın alınacağı damar palpe edilir. Bölge merkezden
başlayarak perifere doğru dairesel hareketlerle önce alkol daha sonra iodoforla silinir. 30 sn-1 dak beklenir. İyot artıkları aynı şekilde
merkezden perifere doğru alkol ile silinebilir. Ven yeniden palpe
edilmeden kan alınır. Enjektör çekilir. Kanamayı durdurmaya yönelik
tampon uygulanır. Kan bekletilmeden kan kültür şişesine aktarılır.
1.9. Kan alma ünitelerince alınan kan örnekleri 100*13 mm ebatlarında ,
vakumlu, steril, jelli tüplere alınmalıdır.
1.10. İdrar örnekleri steril idrar kaplarına alınmalıdır. 2. TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI ÖRNEK RET KRİTERLERİ:
2.1.
2.2.
Servislerden gönderilen etiketsiz, kime ait olduğu belli olmayan, istemi otomasyon üzerinden yapılmamış, hasta bilgileri eksik örnekler
reddedilir.
Alındıktan sonra uygunsuz koşullarda bekletilmiş örnekler reddedilir.
Örneğin; gece alınmış kültürlerin etüve konmuş olması ret kriteridir.
Steril vücut sıvıları üç saat kadar etüvde bekletilebilir. Normal flora
içeren örnekler (Burun sürüntüsü ve boğaz sürüntü kültürleri gibi)
buzdolabında birkaç saat bekletilebilir, ancak etüve konmuş olması
ret kriteridir.
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
131
2.3.
Hemen ekilemeyecekse idrar kültürü buzdolabında birkaç saat bekletilebilir. Etüvde bekletilmiş idrar kültür için uygun değildir, reddedilir.
2.4. Geç saatte gelen ve AARB bakılması istenen balgam ve idrar örnekleri buzdolabında bekletilebilir.
2.5. Baryumlu dışkı örnekleri hiçbir işleme alınmadan reddedilir (Parazit,
kültür, amip ELISA, Helicobacter pylori antijen testi gibi).
2.6. Miktar olarak yetersiz örnekler reddedilir.
2.7. Uygun steril kaba alınmamış örnekler (Örn: Evden bir kavanoza konmuş idrar) reddedilir.
2.8. Tükürük verilmişse, balgam kültürü için uygun değildir, reddedilir.
2.9. Kan ve idrar beraber istendiği durumlarda numunelerin ayrı ayrı
günlerde gelmesi durumunda materyaller işleme alınmaz.
2.10. Bayanların menstrasyon dönemlerinde idrar numuneleri vermeleri
uygun değildir.
I.
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NDA ÇALIŞILAN TESTLERE AİT PANİK DEĞERLER:
Kan Kültürü
POZİTİF ÜREME
ARB
POZİTİF
HIV
POZİTİF
HBsAg
Pozitif
Anti HCV
Pozitif
Anti HIV
Pozitif
VDRL
Pozitif
Gaitada Amip Antijeni
Pozitif
Gaita kültüründe Salmonella
Pozitif
Gaita kültüründe Shigella
Pozitif
Gaita kültüründe V. Cholera
Pozitif
Gaita kültüründe Campylobacter
Pozitif
Kan kültürü/Mikroskopisi
Pozitif
BOS kültürü/Mikroskopisi
Pozitif
Kültürde Genital Grup B Streptokok/
Streptokok Antijeni
Pozitif
Mikrobiyoloji
Mikrobiyoloji, ELİZA, Seroloji, Kültür Laboratuvarı Panik Değerleri:
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
132
Laboratuvar Test Rehberi
Balgam, İdrarda AARB
Pozitif
Kalın damla veya ince yayma kan
preparatında Malaria
Pozitif
MRSA (Metisiline Dirençli
Staphylococcus Aureus)
Pozitif
VRE (Vankomisine Dirençli
Enterokok)
Pozitif
İ.
www.tyih.gov.tr
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI’NDA TEST SONUÇLARININ VERİLMESİ:
Poliklinik ve servis hastalarından alınan kıymetli materyaller (mayi, derin
trakeal aspirat, kateter vb) hastanın kültür ve antibiyogram sonucu verilinceye kadar materyal bu kapta saklanarak, gerektiği durumlarda kültür ve
antibiyogram işlemleri tekrarlanır.
Materyaller en az yedi gün süreyle saklanır.
Hasta test sonuçları, sorumlu uzman tarafından kontrol edilerek onaylanır
ve Hastane Otomasyon Sistemi’ne aktarılır. Böylece testi isteyen hekim, sonuçları kendi bilgisayar ekrandan görebilir. Ayrıca bu test sonuçlarına hastanemiz Web sayfası Laboratuvar Test Sonuçları Erişim Bölümü’nden iki kimlik
tanımlayıcı ile ulaşılabilinir.
TESTİN
ADI
Boğaz
Kültürü
Burun
Kültürü
Kulak
Kültürü
Konjonktiva
Kültürü
1
2
3
4
Hergün
Hergün
Hergün
Hergün
Konjonktiva
Sürüntüsü
Kulak
Kültürü
Burun
Sürüntüsü
Boğaz
Sürüntüsü
ÖRNEK
TÜRÜ
BİR SÜRÜNTÜ
BİR SÜRÜNTÜ
BİR SÜRÜNTÜ
BİR SÜRÜNTÜ
ÖRNEK
MİKTARI
Mikrobiyoloji
ÇALIŞMA
ZAMANI
STERİL
TÜP
İÇİNDE
EKÜVİYON
STERİL
TÜP
İÇİNDE
EKÜVİYON
STERİL
TÜP
İÇİNDE
EKÜVİYON
STERİL
TÜP
İÇİNDE
EKÜVİYON
ÖRNEK
KABI
Her iki konjunktivadan
eküviyonla
alınır
Dış kulak
yolundan eküviyonla
alınır.
Her iki burun
deliğinin yan
duvarlarından ve 2-2.5
cm. derinden
eküviyon
döndürülerek
örnek alınır.
Eküviyon ucu her iki tonsil
ve posterior farenkse
bastırılarak ve
döndürülerek
sürülür.
ÖRNEK ALIMI
İLE İLGİLİ
KURALLAR
Tüp üzerinde barkod
olmalıdır ve bu barkodda yer alan hasta
bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı olmalıdır.
Tüp üzerinde barkod
olmalıdır ve bu barkodda yer alan hasta
bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı olmalıdır.
Tüp üzerinde barkod
olmalıdırve bu barkodda yer alan hasta
bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı olmalıdır.
Tüp üzerinde barkod
olmalıdır ve bu barkodda yer alan hasta
bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün içinde alınan
ikinci örnek.
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün içinde alınan
ikinci örnek.
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün içinde alınan
ikinci örnek.
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün içinde alınan
ikinci örnek.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Yok
Yok
Yok
Yok
ÖN
HAZIRLIK
YOK
YOK
YOK
YOK
METOD
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
SIRA
NO
K.
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
Hergün
İdrar
Kültürü
Balgam
Kültürü
5
6
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Balgam
İdrar
ÖRNEK
TÜRÜ
En az 0,5
ml
En az 0,2
ml
ÖRNEK
MİKTARI
Steril kap
STERİL
İDRAR
KABI
ÖRNEK
KABI
Sabah tercihen
aç karnına
alınır.
Normal yolla
orta akım idrarı,
suprapubik
aspirasyonla
ya da steril
sondadan alınır.
Bebeklerde
steril idrar
poşeti üretrayı
da içine alarak
yapıştırıldıktan
sonra 45 dk.
İçinde alınmalıdır.
ÖRNEK ALIMI
İLE İLGİLİ
KURALLAR
Balgamın alındığı kap
üzerinde barkod olmalıdır ve bu barkod da
yer alan hasta bilgileri
bilgisayar kaydındaki
bilgilerle aynı olmalıdır.
İdrar kabı üzerinde
barkod olmalıdır ve bu
barkodda yer alan hasta
bilgileri bilgisayar kaydındaki bilgilerle aynı
olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
İsimsiz ve ağzı tam kapanmamış kaplar.aynı
hastadan aynı gün
içinde alınan ikinci
örnek.tükrükle karışık
veya saf tükrük ise,24
saat toplanmış balgam
reddedilir.
Hastadan aynı gün
içinde alınan ikinci
örnek, isimsiz ve ağzı
tam kapanmamış idrar
kapları ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Yok
Yok
ÖN
HAZIRLIK
YOK
YOK
METOD
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
Panik değerde olan test sonuçları, servis hastalarında servis sorumlu hemşiresine ya da doktoruna, poliklinik hastalarında poliklinik sorumlu hemşiresine ya da
doktoruna en kısa zamanda telefonla bildirilir. Ayrıca, panik test değerleri, istem
yapan doktorun dikkatini çekmesi için, Hastane Bilgisayar Sistemi’nde koyu pembe renkle gösterilir.
TESTİN
ADI
Gaita
Kültürü
Gaitada
veya
rektal
sürüntüde
vankomisine
dirençli
enterokok
aranması
Derin
Aspirasyon
Kültürü
SIRA
NO
7
8
9
Hergün
Hergün
Hergün
Derin
Aspirasyon
Gaita
veya
rektal
sürüntü
Gaita
ÖRNEK
TÜRÜ
En az 0,5
ml
Ceviz
büyüklüğünde
gaita ya
da rektal
sürüntü

Ceviz
büyüklüğünde
ÖRNEK
MİKTARI
Mikrobiyoloji
ÇALIŞMA
ZAMANI
Steril
kap
Gaita
kabı veya
steril tüp
içinde
eküviyon
Gaita
kabı
ÖRNEK
KABI
Trakeostomi
veya endotrakeal tüpten
polietilen
kataterle girilir
ve materyal
aspire edilir
Ceviz büyüklüğünde gaita
kabın dışına
bulaştırılmadan alınır veya
steril eküviyonla anal sfinkter
içinden rektal
sürüntü alınır
Ceviz büyüklüğünde gaita
kabın dışına
bulaştırılmadan alınır
ÖRNEK ALIMI
İLE İLGİLİ
KURALLAR
Derin aspirasyonun
alındığı tüp üzerinde
barkot olmalıdır ve bu
barkodda yer alan hasta
bilgileri bilgisayar kaydındaki bilgilerle aynı
olmalıdır.
Kabın üzerinde barkod
olmalıdır ve bu barkodda yer alan hasta
bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı olmalıdır.
Kabın üzerinde barkod
olmalıdır ve bu barkod
da yer alan hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
İsimsiz ve ağzı kapanmamış kaplar.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
İsimsiz ve ağzı kapanmamış kaplar.
Aynı hastadan aynı
gün içinde alınan
ikinci örnek. Baryumlu
gaita örneği.
İsimsiz ve ağzı kapanmamış kaplar.
Aynı hastadan aynı
gün içinde alınan
ikinci örnek. Baryumlu
gaita örneği.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Yok
Yok
Yok
ÖN
HAZIRLIK
YOK
YOK
YOK
METOD
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
TESTİN
ADI
Abse
Kültürü
Plevral
Mayi
Kültürü
SIRA
NO
10
11
Hergün
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
Plevral
Mayi
Abse
tabanından
alınan
sürüntü
ÖRNEK
TÜRÜ
Eküviyon
sürüntüsü, Steril
enjektör
veya
steril kap içinde sıvı materyeli
Eküviyon
sürüntüsü, doku
materyeli, steril
enjektör
veya
steril kap içinde sıvı materyeli
ÖRNEK
MİKTARI
Steril tüp
içinde
eküviyon,
steril
enjektör
içinde
sıvı materyel
Steril tüp
içinde
eküviyon,
steril
enjektör
içinde
sıvı ya
da doku
materyeli
ÖRNEK
KABI
Deri %70’lik
alkolle silindikten sonra steril
enjektörle abse
mayi aspire
edilir ve lezyon
tabanından steril eküvyonla
sürüntü alınır.
Deri %70’lik
alkolle silindikten sonra steril
enjektörle abse
mayi aspire
edilir ve lezyon
tabanından steril eküviyonla
sürüntü ya da
doku alınır.
ÖRNEK ALIMI
İLE İLGİLİ
KURALLAR
Tüp üzerinde barkod
olmalıdır
ve bu barkodda yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
Tüp üzerinde barkod
olmalıdır
ve bu barkod da yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Yok
Yok
ÖN
HAZIRLIK
YOK
YOK
METOD
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
PTK
Dren
Mayi
Kültürü
Dren
Mayi
Kültürü
13
14
Hergün
Dren
Mayi
PTK
Dren
Mayi
Parasentez
Mayi
ÖRNEK
TÜRÜ
Steril
enjektör
veya steril kap
içinde
sıvı
materyeli
Steril
enjektör
veya steril kap
içinde
sıvı
materyeli
Eküviyon
sürüntüsü, Steril
enjektör
veya
steril kap içinde sıvı materyeli
ÖRNEK
MİKTARI
Mikrobiyoloji
Hergün
Parasentez Mayi
Kültürü
12
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Steril
tüp veya
steril
enjektör
içinde
sıvı materyel
Steril
tüp veya
steril
enjektör
içinde
sıvı materyel
Steril tüp
içinde
eküviyon,
steril
enjektör
içinde
sıvı materyel
ÖRNEK
KABI
Dren çevresi
%70’lik alkolle
silindikten
sonra streil
enjektörle mayi
aspire edilir.
Dren çevresi
%70’lik alkolle
silindikten
sonra steril
enjektörle mayi
aspire edilir.
Deri %70’lik
alkolle silindikten sonra steril
enjektörle abse
mayi aspire
edilir ve lezyon
tabanından steril eküviyonla
sürüntü alınır.
ÖRNEK ALIMI
İLE İLGİLİ
KURALLAR
Tüp üzerinde barkod olmalıdır ve bu barkodda
yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
Tüp üzerinde barkod olmalıdır ve bu barkodda
yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
Tüp üzerinde barkod olmalıdır ve bu barkodda
yer alan hasta bilgileri
bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Yok
Yok
Yok
ÖN
HAZIRLIK
YOK
YOK
YOK
METOD
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
Hergün
Perikard
Mayi
Kültürü
Safra
Mayi
Kültürü
Sürüntü
veya
Doku
Kültürü
15
16
17
Hergün
hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Her
türlü
sürüntü
veya
doku
materyeli
Safra
Mayi
Perikard
Mayi
ÖRNEK
TÜRÜ
Eküviyon
sürüntüsü veya
steril kap içinde doku
materyeli
Steril
enjektör
veya
steril kap içinde sıvı materyeli
Steril
enjektör
veya
steril kap içinde sıvı materyeli
ÖRNEK
MİKTARI
Eküviyon
sürüntüsü veya
steril kap içinde doku
materyeli
Steril
tüp veya
steril
enjektör
içinde
sıvı materyel
Steril
tüp veya
steril
enjektör
içinde
sıvı materyel
ÖRNEK
KABI
Yara çevresi
temizlendikten sonra
steril eküviyon
lezyon üzerine
sürülerek sürüntü veya
doku örneği
alınır.
Deri çevresi
%70’lik alkolle
silindikten
sonra streil
enjektörle mayi
aspire edilir.
Deri çevresi
70’lik alkolle
silindikten
sonra streil
enjektörle mayi
aspire edilir.
ÖRNEK ALIMI
İLE İLGİLİ
KURALLAR
Tüp üzerinde barkod
olmalıdır
ve bu barkodda yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
Tüp üzerinde barkod olmalıdır ve bu barkodda
yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
Tüp üzerinde barkod olmalıdır ve bu barkodda
yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Yok
Yok
Yok
ÖN
HAZIRLIK
YOK
YOK
YOK
METOD
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
Koltukaltı
Kültürü
Gonokok
Kültürü
(sperm)
19
20
Hergün
Sperm
Koltukaltı
sürüntüsü
Kasık
Sürüntüsü
ÖRNEK
TÜRÜ
Spermin
tamamı
BİR SÜRÜNTÜ
BİR SÜRÜNTÜ
ÖRNEK
MİKTARI
Mikrobiyoloji
Hergün
Kasık
Kültürü
18
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Steril
kap
Steril tüp
içinde
eküviyon
Steril tüp
içinde
eküviyon
ÖRNEK
KABI
Steril kaba
alınmalıdır.
Steril eküviyonla alınır.
Steril eküviyonla alınır.
ÖRNEK ALIMI
İLE İLGİLİ
KURALLAR
Materyalin gönderildiği
kabın üzerinde barkod
olmalıdır ve bu barkodda yer alan
hasta bilgileri bilgisayar kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
Tüp üzerinde barkod olmalıdır ve bu barkodda
yer alan
hasta bilgileri bilgisayar kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
Tüp üzerinde barkod olmalıdır ve bu barkodda
yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Yok
Yok
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
İsimsiz kaplar.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
Yok
ÖN
HAZIRLIK
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
YOK
YOK
YOK
METOD
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
48-72
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
Hergün
Gonokok
Kültürü
(üretral
akıntı)
Bronkoalveoler
lavaj
Kültürü
Kalp
kapağı
(mitral,
aort,trik
üspit,pu
lmoner)
Kültürü
21
22
23
Hergün
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Kalp
kapağı
Bronkoalveoler
sıvı
Üretral
akıntı
materyali
veya
sürüntüsü
ÖRNEK
TÜRÜ
Kalp
kapağı
Bronkoalveoler
sıvı
Mümkünse, en az
iki adet
sürüntü
veya
üretral
akıntı
materyeli
ÖRNEK
MİKTARI
Steril kap
Steril kap
Steril
eküviyon
veya steril kap
ÖRNEK
KABI
İçinde steril SF
,steril buyyon
bulunan steril
kaba ya da
sadece steril
kaba alınarak
gönderilir.
Steril şartlarla
klinisyen tarafından alınır.
Steril eküvyonla üretra
ağzından alınır.
Doktor tarafından rektal tuşe
yapılarak alınır.
ÖRNEK ALIMI
İLE İLGİLİ
KURALLAR
Materyalin gönderildiği
kabın üzerinde barkod
olmalıdır
ve bu barkodda yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
Materyalin gönderildiği kabın üzerinde barkod olmalıdır ve bu
barkodda yer alan hasta
bilgileri bilgisayar kaydındaki bilgilerle aynı
olmalıdır.
Tüp üzerinde barkod olmalıdır ve bu barkodda
yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
İsimsiz kaplar.
İsimsiz kaplar.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
YOK
YOK
Yok
Yok
YOK
METOD
Yok
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
24-48
SAAT
SONRA
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
Kan
Kültürü
25
Kan
Vakumlu
sistemin
aldığı
kadar
5 cm
katater
ÖRNEK
MİKTARI
Mikrobiyoloji
Hergün
Hergün
Katater
Kültürü
24
Katater
ÇALIŞ- ÖRMA
NEK
ZAMA- TÜRÜ
NI
SIRA TESTİN
NO ADI
Kan
kültürü
şişesi
Steril kap
ÖRNEK
KABI
Kan alınacak
venöz damar
çevresi merkezdan perifere
doğru temizlendikten sonra
enjektörle kan
alınır ve bekletilmeden kan
kültürü şişesine
aktarılır.
Gönderilecek
katater 5 cm.
den daha uzun
olmayacak şekilde steril kaba
alınmalıdır.
ÖRNEK ALIMI
İLE İLGİLİ
KURALLAR
Kanın gönderildiği
şişenin üzerinde barkod
olmalıdır ve bu barkodda
yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle aynı
olmalıdır.
Materyalin gönderildiği
kabın üzerinde barkod
olmalıdır
ve bu barkodda yer alan hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle aynı
olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
İsimsiz kan kültürü
şişeleri.
İsimsiz kaplar.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Yok
Yok
ÖN
HAZIRLIK
YOK
YOK
METOD
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
2-7 gün
sonra
24-48
SAAT
SONRA
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
Hergün
Mantar
Kültürü
Ureaplasma
urealytıcum
26
27
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
İdrar,
sperm,
vajen,
üretral
akıntı
vs
Sürüntü
veya
doku
ÖRNEK
TÜRÜ
İdrar en
az 5 ml,
spermin
tamamı, vajen ve
üretral
akıntı
için bir
eküviyon
sürüntüsü
Sürüntü
veya
doku
ÖRNEK
MİKTARI
Steril tüp
içinde
eküviyon
veya steril kap
Steril
eküviyon
ÖRNEK
KABI
İdrar,sperm,
vajen,üretral
akıntı kültürü
yapılımı gibi
steril şartlarda
alınır.
Yara çevresi
temizlendikten
sonra steril
eküviyon lezyon
üzerine sürülerek örnek alınır
yada steril bistüri ile lezyon
kazınarak örnek
alınır.
ÖRNEK ALIMI
İLE İLGİLİ
KURALLAR
Materyalin gönderildiği
kabın üzerinde barkod
olmalıdır
ve bu barkodda yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
Tüp üzerinde barkod
olmalıdır ve bu barkodda
yer alan
hasta bilgileri bilgisayar
kaydındaki bilgilerle
aynı
olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
İsimsiz tüpler.
Aynı hastadan aynı
gün
içinde alınan ikinci
örnek.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Yok
Yok
ÖN
HAZIRLIK
YOK
YOK
METOD
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
3-15
gün
sonra
7-21
gün
sonra
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
Hergün
Her türlü
materyalde Direkt
Mikroskopik
inceleme
Her türlü
materyalde boyalı
Mikroskopik
inceleme
(gram, metilen mavisi)
Beyaz küre
sayımı
28
29
30
Her türlü
mayi
,BOS vs.
Balgam,
derin
aspirasyon, abse,
yara,
mayi,
üretral
akıntı vs
Balgam,
derin
aspirasyon, abse,
yara,
mayi,
üretral
akıntı vs
ÖRNEK
TÜRÜ
Mikrobiyoloji
Hergün
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
En az
0,1 ml
materyel
En az
0,1 ml
veya bir
eküviyon
sürüntüsü
En az
0,1 ml
veya bir
eküviyon
sürüntüsü
ÖRNEK
MİKTARI
Steril
kap
veya
steril
enjektör
Steril
tüp
içinde
eküviyon
veya
steril
kap
Steril
tüp
içinde
eküviyon
veya
steril
kap
ÖRNEK
KABI
Steril şartlarda
mayi veya lomber
ponksiyon ile steril
şartlarda alınan
BOS incelenir.
Kültür yapılacak
örnekler direkt
mikroskopik inceleme için de
kullanılabilir.
Kültür yapılacak
örnekler direkt
mikroskopik inceleme için de
kullanılabilir.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Materyalin gönderildiği kabın üzerinde barkod olmalıdır
ve bu barkodda yer
alan hasta bilgileri
bilgisayar kaydındaki
bilgilerle aynı
olmalıdır.
Materyalin gönderildiği kabın üzerinde barkod olmalıdır
ve bu barkodda yer
alan hasta bilgileri
bilgisayar kaydındaki
bilgilerle aynı
olmalıdır.
Materyalin gönderildiği kabın üzerinde barkod olmalıdır
ve bu barkodda yer
alan hasta bilgileri
bilgisayar kaydındaki
bilgilerle aynı
olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
İsimsiz kaplar.
Aynı hastadan
aynı gün
içinde alınan
ikinci örnek.
İsimsiz kaplar.
Aynı hastadan
aynı gün içinde
alınan ikinci
örnek.
İsimsiz kaplar.
Aynı hastadan
aynı gün içinde
alınan ikinci
örnek.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Yok
Gelen materyal
lam yüzeyine
homojen bir
şekilde yayılır,
alevde tespit
edilerek boyanmaya hazır
hale getirilir.
Yok
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
YOK
YOK
YOK
METOD
1-2 saat
sonra
2-3 saat
sonra
1-2 ssat
sonra
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
Hergün
Gaitada
direkt
mikroskopik
muayene
yoluyla parazit, parazit
yumurtası
araştırılması
Gaitada lokosit, eritrosit
araştırılması
Gaitada
selofon bant
yöntemiyle enterobius
vermicularis
(kıl kurdu)
yumurtası
araştırılması
31
32
33
Hergün
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Lam
üzerine
yapıştırılmış
selafon
bant
gaita
Gaita
ÖRNEK
TÜRÜ
İki adet
lam
üzerine
yapıştırılmış
selafon
bant
Ceviz
büyüklüğünde
gaita Ceviz
büyüklüğünde
gaita ÖRNEK
MİKTARI
Lam
ve selafon
bant
Gaite
kabı
Gaita
kabı
ÖRNEK
KABI
Hasta sabah
kalkmadan önce
selofon bant anüs
üzerine yapıştırılır,
yaklaşık bir dakika
bekledikten sonra bant alınarak
hemen lam üzerine
yapıştırılır.
Ceviz büyüklüğünde gaita kabın
dışına bulaştırılmadan alınır
Ceviz büyüklüğünde gaita kabın
dışına bulaştırılmadan alınır
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Hasta barkodu olmalıdır ve bu barkodda
yer alan
hasta bilgileri bilgisayar kaydındaki
bilgilerle aynı
olmalıdır.
Materyalin gönderildiği kabın üzerinde barkod olmalıdır
ve bu barkodda yer
alan hasta bilgileri
bilgisayar kaydındaki
bilgilerle aynı
olmalıdır.
Materyalin gönderildiği kabın üzerinde barkod olmalıdır
ve bu barkodda yer
alan hasta bilgileri
bilgisayar kaydındaki
bilgilerle aynı
olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
İsimsiz kaplar.
Aynı hastadan
aynı gün
içinde alınan
ikinci örnek.
Yersiz miktarda,
baryumlu gaitalar ve barkotsuz
örnekler.
İsimsiz kaplar.
Aynı hastadan
aynı gün
içinde alınan
ikinci örnek.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Yok
Yok
Yok
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
YOK
YOK
YOK
METOD
1-2 saat
sonra
1-2 saat
sonra
1-2 saat
sonra
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
İnce yaymada
plasmodium
aranması
35
kandan
ince
yayma
Mikrobiyoloji
Hergün
Hergün
Kalın damla
yaymada
plasmodıum
aranması
34
Kandan
kalın
damla
ÇAÖRNEK
LIŞMA TÜRÜ
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Lam
üzerine
usulüne
uygun
olarak yayılmış
kan
Lam
üzerine
en az
iki adet
10 cm
çapında
yayılmış
kan
Lam
Lam ÖRNEK ÖRMİKTA- NEK
RI
KABI
Parmak ucu merkezden perifere
doğru temizlendikten sonra steril lansetle delinir,hafifce
sıkılır ve gelen
kan lam üzerine
damlatıldıktan
sonra üzerine başka
bir lam dikey olarak
kapatılır ve hızla
ters yünde kaydırılarak yayılır.
Parmak ucu merkezden perifere
doğru temizlendikten sonra steril lansetle delinir,hafifce
sıkılır ve gelen kan
lam üzerine yayılır.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Laboratuvar personeli
tarafından direkt parmaktan alınır.
Laboratuvar personeli
tarafından direkt parmaktan alınır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
EDTA’lı tüpe
alınmış kan
EDTA’lı tüpe
alınmış kan
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Yok
Yok
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
yok
yok
METOD
2 saat
2 saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
Hergün
Her türlü
materyalde
AARB aranması
Gaitada
Helicobacter pylori
aranması
36
37
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Gaita
Balgam,
derin
aspirasyon, idrar
,mayi,
gaita vs
ÖRNEK
TÜRÜ
Ceviz
büyüklüğünde
gaita
En az
1-2 ml
materyel
ÖRNEK
MİKTARI
Gaita
kabı
Steril
kap
ÖRNEK
KABI
Ceviz büyüklüğünde gaita kabın
dışına bulaştırılmadan alınır
Balgam örneği 3
gün arka arkaya
sabah verilmeli,
idrar örneği de 3
gün arka arkaya
sabah ilk idrarı
verilmelidir.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Materyalin gönderildiği kabın üzerinde barkod olmalıdır
ve bu barkodda yer
alan hasta bilgileri
bilgisayar kaydındaki
bilgilerle aynı
olmalıdır.
Materyalin gönderildiği kabın üzerinde barkod olmalıdır
ve bu barkodda yer
alan hasta bilgileri
bilgisayar kaydındaki
bilgilerle aynı
olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
İsimsiz kaplar.
Aynı hastadan
aynı gün
içinde alınan
ikinci örnek.
İsimsiz kaplar.
Aynı hastadan
aynı gün
içinde alınan
ikinci örnek.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Yok
AARB bakılacak
mayilerde pıhtılaşma ihtimali
olanlar içinde
antikoagulan
(EDTA, sodyum
sitrat) olan tüplere alınmalı.idrar
ve mayi örnekleri
3000 devirde
15 dk. Santrifüj
edilerek alttaki
çökelti alınır. Balgam örneği ise
direkt lam üzerine
alınır ve homojen
bir şekilde yayılıp
alevde tespit
edilir.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
yok
METOD
1 saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
Hergün
Üretral akıntıda boyalı
mikroskopi
ile gram
negatif
diplokok
(gonokok)
bakılması
Spermogram
ASO (anti
Streptolizin
38
39
40
serum
Sperm
Üretral
akıntı
ÖRNEK
TÜRÜ
Mikrobiyoloji
Hergün
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
5 ml.
Kan
Spermin
tamamı
0,1 ml
üretral
akıntı
ya da
lam
üzerine
yayılmış
üretral
akıntı
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
STERİL KAP
steril
tüp
içinde
eküviyon
ya da
lam
ÖRNEK
KABI
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
semen steril kaba
alınmalıdır.
Steril eküviyonla
üretra ağzından
alınır.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml. den
az olmayan, üzerine
barkodu yapışmış kan
örnekleri kabul edilir.
Materyalin gönderildiği kabın üzerinde barkod olmalıdır
ve bu barkodda yer
alan hasta bilgileri
bilgisayar kaydındaki
bilgilerle aynı
olmalıdır.
Materyalin gönderildiği kabın üzerinde barkod olmalıdır
ve bu barkodda yer
alan hasta bilgileri
bilgisayar kaydındaki
bilgilerle aynı
olmalıdır.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Hemoliz,
yetersiz serum,
isimsiz- barkodsuz numuneler
İsimsiz kaplar.
Aynı hastadan
aynı gün
içinde alınan
ikinci örnek.
İsimsiz kaplar.
Aynı hastadan
aynı gün
içinde alınan
ikinci örnek.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Kan 3000 rpm
de 5 dakika
santrifüj edilir.
Yok
Yok
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Nefelometri
yok
yok
METOD
Aynı
gün 1-2
saat
24 saat
1-2 saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
0.00200IU/
ml
YOK
YOK
REFERANS
ARALIKLARI
Hergün
CRPH (High
Sensitivity
C Reactive
Protein)
RF (Romatoid Faktör)
Monotest
(Enfeksiyöz
Mononükleoz-Ebstein
Barr Virus
41
42
43
Hergün
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Serum
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Hemoliz,
yetersiz
serum, isimsiz- barkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum, isimsiz- barkodsuz
numuneler
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml. den
az olmayan, üzerine
barkodu yapışmış kan
örnekleri kabul edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml. den
az olmayan, üzerine
barkodu yapışmış kan
örnekleri kabul edilir.
Hemoliz,
yetersiz
serum, isimsiz- barkodsuz
numuneler
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml. den
az olmayan, üzerine
barkodu yapışmış kan
örnekleri kabul edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Kan 3000 rpm
de 5 dakika
santrifüj edilir.
Serum ayrılır.
Kan 3000 rpm
de 5 dakika
santrifüj edilir.
Kan 3000 rpm
de 5 dakika
santrifüj edilir.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Latex
testi
Nefelometri
Nefelometri
METOD
Aynı
gün
5-10 dk.
Aynı
gün 1-2
saat
Aynı
gün 1-2
saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
Negatif
0.0020.0 IU/
mL
0.007.44
mg/L
REFERANS
ARALIKLARI
TESTİN
ADI
Gruber
Widal Testi
(Salmonella)
Wright Testi
(Brucella)
Soğuk Aglütinasyon
(Mycoplasma pneumoniae)
SIRA
NO
44
45
46
Serum
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
Mikrobiyoloji
Hergün
Hergün
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml. den
az olmayan, üzerine
barkodu yapışmış
kan örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml. den
az olmayan, üzerine
barkodu yapışmış
kan örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml. den
az olmayan, üzerine
barkodu yapışmış
kan örnekleri kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Hemoliz,
yetersiz serum, isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz serum, isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz serum, isimsizbarkodsuz
numuneler
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Kan 3000 rpm
de 5 dakika
santrifüj edilir.
Serum ayrılır.
Kan 3000 rpm
de 5 dakika
santrifüj edilir.
Serum ayrılır.
Kan 3000 rpm
de 5 dakika
santrifüj edilir.
Serum ayrılır.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Tüp
aglütinasyon
Tüp
aglütinasyon
Tüp
aglütinasyon
METOD
24 saat
24 saat
24 saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
Negatif
Negatif
Negatif
REFERANS
ARALIKLARI
Hergün
Echinococcus İndirekt
Hemaglütinasyon
Testi (E.
Granülosis)
ANA ( Anti
Nükleer
Antikor)
AMA (Anti
Mitokondrial
Antikor)
47
48
49
Salı
günleri
Salı
günleri
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Serum
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml. den
az olmayan, üzerine
barkodu yapışmış
kan örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml. den
az olmayan, üzerine
barkodu yapışmış
kan örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml. den
az olmayan, üzerine
barkodu yapışmış
kan örnekleri kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Kan 3000 rpm de
5 dakika santrifüj
edilir. Serum ayrılır.
Çalışma gününe kadar derin dondurucuda saklanır. Çalışma
gününde serum
derin dondurucudan çıkarılır ve oda
ısısında eritilir.
Kan 3000 rpm de
5 dakika santrifüj
edilir. Serum ayrılır.
Çalışma gününe kadar derin dondurucuda saklanır. Çalışma
gününde serum
derin dondurucudan çıkarılır ve oda
ısısında eritilir.
Kan 3000 rpm de
5 dakika santrifüj
edilir. Serum ayrılır.
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
ÖN
HAZIRLIK
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
MikroELISA
MikroELISA
İndirekt
Hem
aglütinasyon
Testi
METOD
Aynı
gün 4-5
saat
Aynı
gün 4-5
saat
Aynı
gün(2
saat)
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
<0.90
U/ml
<1.0 u/
ml
Negatif
REFERANS
ARALIKLARI
TESTİN
ADI
Anti ds DNA
(Anti Double Strain
DNA)
LKM-1 Anti
Liver Kidney
Microsomal
Antibodies)
SMA (Anti
Muscle Antibodies)
SIRA
NO
50
51
52
Serum
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
Mikrobiyoloji
Salı
günleri
Salı
günleri
Salı
günleri
ÇALIŞMA
ZAMANI
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Servislerde ve
kan alma birimlerinde usulüne uygun olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve
kan alma birimlerinde usulüne uygun olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve
kan alma birimlerinde usulüne uygun olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kan 3000 rpm de
5 dakika santrifüj
edilir. Serum ayrılır.
Çalışma gününe
kadar derin dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde
serum derin dondurucudan çıkarılır ve
oda ısısında eritilir.
Kan 3000 rpm de
5 dakika santrifüj
edilir. Serum ayrılır.
Çalışma gününe
kadar derin dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde
serum derin dondurucudan çıkarılır ve
oda ısısında eritilir.
Kan 3000 rpm de
5 dakika santrifüj
edilir. Serum ayrılır.
Çalışma gününe
kadar derin dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde
serum derin dondurucudan çıkarılır ve
oda ısısında eritilir.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
MikroELISA
MikroELISA
MikroELISA
METOD
Aynı
gün 4-5
saat
Aynı
gün 4-5
saat
Aynı
gün 4-5
saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
<25 U/
ml
<15 U/
ml
<0.90
U/ml
REFERANS
ARALIKLARI
Salı
günleri
Gliadin Peptide IgA
Gliadin Peptide IgG
Tissue Transglutaminase
IgA
53
54
55
Salı
günleri
Salı
günleri
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Serum
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde
serum derin dondurucudan çıkarılır ve oda
ısısında eritilir.
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde
serum derin dondurucudan çıkarılır ve oda
ısısında eritilir.
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde
serum derin dondurucudan çıkarılır ve oda
ısısında eritilir.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
MikroELISA
MikroELISA
MikroELISA
METOD
Aynı
gün 4-5
saat
Aynı
gün 4-5
saat
Aynı
gün 4-5
saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
<25 EU/
ml
<25 EU/
ml
<25 EU/
ml
REFERANS
ARALIKLARI
Salı
günleri
Tissue Transglutaminase
IgG
Toxoplasma
IgM
Toxoplasma
IgG
56
57
58
Serum
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
Mikrobiyoloji
Perşembe
günleri
Perşembe
günleri
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun olarak alınan kanlar
görevli personel
tarafından laboratuvara ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun olarak alınan kanlar
görevli personel
tarafından laboratuvara ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun olarak alınan kanlar
görevli personel
tarafından laboratuvara ulaştırılır.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde serum
derin dondurucudan
çıkarılır ve oda ısısında
eritilir.
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde serum
derin dondurucudan
çıkarılır ve oda ısısında
eritilir.
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde serum
derin dondurucudan
çıkarılır ve oda ısısında
eritilir.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
MikroELISA
MikroELISA
MikroELISA
METOD
Aynı gün
4-5 saat
Aynı gün
4-5 saat
Aynı gün
4-5 saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
<0.90 U/
ml
<0.90 U/
ml
<25 EU/
ml
REFERANS
ARALIKLARI
Perşembe
günleri
EBV IgM
(Ebstein Barr
Virus)
EBV IgG
(Ebstein Barr
Virus)
CMV IgM
(Cytomegalovirus)
59
60
61
Perşembe
günleri
Perşembe
günleri
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Serum
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun olarak alınan kanlar
görevli personel
tarafından laboratuvara ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun olarak alınan kanlar
görevli personel
tarafından laboratuvara ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun olarak alınan kanlar
görevli personel
tarafından laboratuvara ulaştırılır.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde serum
derin dondurucudan
çıkarılır ve oda ısısında
eritilir.
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde serum
derin dondurucudan
çıkarılır ve oda ısısında
eritilir.
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde serum
derin dondurucudan
çıkarılır ve oda ısısında
eritilir.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
MikroELISA
MikroELISA
MikroELISA
METOD
Aynı gün
4-5 saat
Aynı gün
4-5 saat
Aynı gün
4-5 saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
<0.90 U/
ml
<0.90 U/
ml
<0.90 U/
ml
REFERANS
ARALIKLARI
Perşembe
günleri
CMV IgG
(Cytomegalovirus)
HSV IgM
(Herpes
Simplex
Virus)
HSV IgG
(Herpes
Simplex
Virus)
62
63
64
Serum
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
Mikrobiyoloji
Perşembe
günleri
Perşembe
günleri
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde
serum derin dondurucudan çıkarılır ve oda
ısısında eritilir.
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde
serum derin dondurucudan çıkarılır ve oda
ısısında eritilir.
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde
serum derin dondurucudan çıkarılır ve oda
ısısında eritilir.
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
ÖN
HAZIRLIK
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
MikroELISA
MikroELISA
MikroELISA
METOD
Aynı
gün 4-5
saat
Aynı
gün 4-5
saat
Aynı
gün 4-5
saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
<0.10
U/ml
<0.10
U/ml
<0.90
U/ml
REFERANS
ARALIKLARI
Perşembe
günleri
Rubella IgM
Rubella IgG
Delta Antikoru (Hepatit
Delta Virus)
65
66
67
15
günde
bir
Perşembe
günleri
Perşembe
günleri
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Serum
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan
kanlar görevli
personel tarafından laboratuvara
ulaştırılır.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
Sarı kapaklı tüpe
alınmış, 5 ml.
den az olmayan,
üzerine barkodu
yapışmış kan
örnekleri kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz,
yetersiz
serum,
isimsizbarkodsuz
numuneler
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde
serum derin dondurucudan çıkarılır ve oda
ısısında eritilir.
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde
serum derin dondurucudan çıkarılır ve oda
ısısında eritilir.
Kan 3000 rpm de 5
dakika santrifüj edilir.
Serum ayrılır.Çalışma
gününe kadar derin
dondurucuda saklanır.
Çalışma gününde
serum derin dondurucudan çıkarılır ve oda
ısısında eritilir.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
MikroELISA
MikroELISA
MikroELISA
METOD
Aynı
gün 4-5
saat
Aynı
gün 4-5
saat
Aynı
gün 4-5
saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
0.00-0.9
C/S
<0.90
U/ml
<0.90
U/ml
REFERANS
ARALIKLARI
Cuma
günleri
Amip
Antijeni
(Entemoeba
hystolytica
adhesin)
VDRLRPR(SİFİLİZ
TESTİ
68
69
Serum
Gaita
ÖRNEK
TÜRÜ
Mikrobiyoloji
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
5 ml.
Kan
Fındık
büyüklüğünde
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Plastik,
kapaklı
gaita
kabı
ÖRNEK
KABI
Venöz kan alınır. Hasta
8-12 saat aç olamlıdır.
Kan alımı esnasında
hasta yatar veya oturur
pozisyonda olmalıdır. Sarı
kapaklı plastik jelli tüplere
kan alınır. Kan örnekleri
laboratuarda 3000 rpm’de
5dak. Santrifüj edilerek
serumlara ayrılır.
Servislerde hastalardan gaita kabına alınan
örnekler görevli personel
tarafından mikrobiylolji
laboratuvarına ulaştırılır.
Poliklinikte muayene olan
hastalar önce laboratuvardan gaita kabını alır
ve uygun şekilde örneği
kaba koyarak mikrobiyoloji
laboratuvarına getirir.
ÖRNEK ALIMI İLE İLGİLİ
KURALLAR
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Yersiz
miktarda,
baryumlu
gaitalar ve
barkotsuz
örnekler.
Aşırı
hemolizli,
barkod
etiketi
olmayan,
uygun
tüpe
alınmamış,
istemi yapılmamış,
barkodu
silik ve
yetersiz
örnekler
reddedilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Gaita kabına
alınmış, ceviz
büyüklüğünde
gaita kabul edilir.
Üzerinde barkodu olmalıdır.
Uygun tüplere
alınmış, İstemi
yapılmış, barkodu
kesilen ve tüplerde barkod etiketi
olan, yeterli miktarda, hemolizsiz
örnekler kabul
edilir.
Monoclonal
ELİZA
Aglütinasyon
Laboratuara
kabul edilen
örnekler, laboratuarda
300 rpm’de 5
dakika santrifüj
edilerek serumlara ayrılır ve
çalışmaya hazır
hale getirilir.
METOD
Laboratuvara
gelen örnekler
çalışma gününe
kadar derin
dondurucuda
saklanır. Çalışma günüde
örnekler derin
dondurucudan
çıkarılarak oda
ısısında erimeye bırakılır.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Aynı
gün 1-2
saat
Aynı
gün 3-4
saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
Negatif
Negatif
REFERANS
ARALIKLARI
TESTİN
ADI
Anti-Hbs
Hbs-Ag
SIRA
NO
70
71
Hergün
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Venöz kan alınır. Hasta
8-12 saat aç olamlıdır.
Kan alımı esnasında
hasta yatar veya oturur
pozisyonda olmalıdır.
Sarı kapaklı plastik jelli
tüplere kan alınır. Kan
örnekleri laboratuarda
3000 rpm’de 5dak. Santrifüj edilerek serumlara
ayrılır.
Venöz kan alınır. Hasta
8-12 saat aç olamlıdır.
Kan alımı esnasında
hasta yatar veya oturur
pozisyonda olmalıdır.
Sarı kapaklı plastik jelli
tüplere kan alınır. Kan
örnekleri laboratuarda
3000 rpm’de 5dak. Santrifüj edilerek serumlara
ayrılır.
ÖRNEK ALIMI İLE İLGİLİ
KURALLAR
Uygun tüplere
alınmış, İstemi
yapılmış, barkodu kesilen ve
tüplerde barkod
etiketi olan,
yeterli miktarda,
hemolizsiz
örnekler kabul
edilir.
Uygun tüplere
alınmış, İstemi
yapılmış, barkodu kesilen ve
tüplerde barkod
etiketi olan,
yeterli miktarda,
hemolizsiz
örnekler kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Aşırı
hemolizli,
barkod
etiketi
olmayan,
uygun
tüpe alınmamış,
istemi yapılmamış,
barkodu
silik ve
yetersiz
örnekler
reddedilir.
Aşırı
hemolizli,
barkod
etiketi
olmayan,
uygun
tüpe alınmamış,
istemi yapılmamış,
barkodu
silik ve
yetersiz
örnekler
reddedilir.
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Laboratuara
kabul edilen
örnekler,
laboratuarda
300 rpm’de 5
dakika santrifüj edilerek serumlara ayrılır
ve çalışmaya
hazır hale
getirilir.
Laboratuara
kabul edilen
örnekler,
laboratuarda
300 rpm’de 5
dakika santrifüj edilerek serumlara ayrılır
ve çalışmaya
hazır hale
getirilir.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Kemilüminesan
Mikropartikül
İmmunoassay
(CMIA)
Kemilüminesan
Mikropartikül
İmmunoassay
(CMIA)
METOD
Aynı
gün 6-8
saat
Aynı
gün 6-8
saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
Negatif
Negatif
REFERANS
ARALIKLARI
TESTİN
ADI
Anti-HCV
Anti-HIV
SIRA
NO
72
73
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
Mikrobiyoloji
Hergün
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Venöz kan alınır. Hasta
8-12 saat aç olamlıdır.
Kan alımı esnasında
hasta yatar veya oturur
pozisyonda olmalıdır.
Sarı kapaklı plastik jelli
tüplere kan alınır. Kan
örnekleri laboratuarda
3000 rpm’de 5dak. Santrifüj edilerek serumlara
ayrılır.
Venöz kan alınır. Hasta
8-12 saat aç olamlıdır.
Kan alımı esnasında
hasta yatar veya oturur
pozisyonda olmalıdır.
Sarı kapaklı plastik jelli
tüplere kan alınır. Kan
örnekleri laboratuarda
3000 rpm’de 5dak. Santrifüj edilerek serumlara
ayrılır.
ÖRNEK ALIMI İLE İLGİLİ
KURALLAR
Uygun tüplere
alınmış, İstemi
yapılmış, barkodu kesilen ve
tüplerde barkod
etiketi olan,
yeterli miktarda,
hemolizsiz
örnekler kabul
edilir.
Uygun tüplere
alınmış, İstemi
yapılmış, barkodu kesilen ve
tüplerde barkod
etiketi olan,
yeterli miktarda,
hemolizsiz
örnekler kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Aşırı
hemolizli,
barkod
etiketi
olmayan,
uygun
tüpe alınmamış,
istemi yapılmamış,
barkodu
silik ve
yetersiz
örnekler
reddedilir.
Aşırı
hemolizli,
barkod
etiketi
olmayan,
uygun
tüpe alınmamış,
istemi yapılmamış,
barkodu
silik ve
yetersiz
örnekler
reddedilir.
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Laboratuara
kabul edilen
örnekler,
laboratuarda
300 rpm’de 5
dakika santrifüj edilerek serumlara ayrılır
ve çalışmaya
hazır hale
getirilir.
Laboratuara
kabul edilen
örnekler,
laboratuarda
300 rpm’de 5
dakika santrifüj edilerek serumlara ayrılır
ve çalışmaya
hazır hale
getirilir.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Kemilüminesan
Mikropartikül
İmmunoassay
(CMIA)
Kemilüminesan
Mikropartikül
İmmunoassay
(CMIA)
METOD
Aynı
gün 6-8
saat
Aynı
gün 6-8
saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
Negatif
Negatif
REFERANS
ARALIKLARI
PazartesiPerşembe
Anti-HAV
İgG
Anti- HAV
İgM
74
75
PazartesiPerşembe
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Venöz kan alınır. Hasta
8-12 saat aç olamlıdır.
Kan alımı esnasında
hasta yatar veya oturur
pozisyonda olmalıdır. Sarı
kapaklı plastik jelli tüplere
kan alınır. Kan örnekleri
laboratuarda 3000 rpm’de
5dak. Santrifüj edilerek
serumlara ayrılır.
Venöz kan alınır. Hasta
8-12 saat aç olamlıdır.
Kan alımı esnasında
hasta yatar veya oturur
pozisyonda olmalıdır. Sarı
kapaklı plastik jelli tüplere
kan alınır. Kan örnekleri
laboratuarda 3000 rpm’de
5dak. Santrifüj edilerek
serumlara ayrılır.
ÖRNEK ALIMI İLE İLGİLİ
KURALLAR
Uygun tüplere
alınmış, İstemi
yapılmış, barkodu kesilen ve
tüplerde barkod
etiketi olan,
yeterli miktarda, hemolizsiz
örnekler kabul
edilir.
Uygun tüplere
alınmış, İstemi
yapılmış, barkodu kesilen ve
tüplerde barkod
etiketi olan,
yeterli miktarda, hemolizsiz
örnekler kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Aşırı hemolizli, barkod etiketi olmayan,
uygun tüpe
alınmamış, istemi
yapılmamış,
barkodu silik
ve yetersiz
örnekler
reddedilir.
Aşırı hemolizli, barkod etiketi olmayan,
uygun tüpe
alınmamış, istemi
yapılmamış,
barkodu silik
ve yetersiz
örnekler
reddedilir.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Laboratuara kabul
edilen örnekler,
laboratuarda 300
rpm’de 5 dakika
santrifüj edilerek
serumlara ayrılır
ve çalışmaya hazır
hale getirilir.Aynı
gün çalışılamayan
örnekler 7 güne
kadar 2-8 derecede
saklanır.
Laboratuara kabul
edilen örnekler,
laboratuarda 300
rpm’de 5 dakika
santrifüj edilerek
serumlara ayrılır
ve çalışmaya hazır
hale getirilir.Aynı
gün çalışılamayan
örnekler 7 güne
kadar 2-8 derecede
saklanır.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Kemilüminesan
Mikropartikül
İmmunoassay
(CMIA)
Kemilüminesan
Mikropartikül
İmmunoassay
(CMIA)
METOD
Aynı
gün 6-8
saat
Aynı
gün 6-8
saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
Negatif
Negatif
REFERANS
ARALIKLARI
Hergün
Anti-Hbc
İgG
Anti-Hbc
İgM
76
77
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Mikrobiyoloji
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Venöz kan alınır. Hasta
8-12 saat aç olamlıdır.
Kan alımı esnasında
hasta yatar veya oturur
pozisyonda olmalıdır. Sarı
kapaklı plastik jelli tüplere
kan alınır. Kan örnekleri
laboratuarda 3000 rpm’de
5dak. Santrifüj edilerek
serumlara ayrılır.
Venöz kan alınır. Hasta
8-12 saat aç olamlıdır.
Kan alımı esnasında
hasta yatar veya oturur
pozisyonda olmalıdır. Sarı
kapaklı plastik jelli tüplere
kan alınır. Kan örnekleri
laboratuarda 3000 rpm’de
5dak. Santrifüj edilerek
serumlara ayrılır.
ÖRNEK ALIMI İLE İLGİLİ
KURALLAR
Uygun tüplere
alınmış, İstemi
yapılmış, barkodu kesilen
ve tüplerde
barkod etiketi
olan, yeterli
miktarda,
hemolizsiz
örnekler kabul
edilir.
Uygun tüplere
alınmış, İstemi
yapılmış, barkodu kesilen
ve tüplerde
barkod etiketi
olan, yeterli
miktarda,
hemolizsiz
örnekler kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Aşırı hemolizli, barkod etiketi olmayan,
uygun tüpe
alınmamış, istemi
yapılmamış,
barkodu silik
ve yetersiz
örnekler
reddedilir.
Aşırı hemolizli, barkod etiketi olmayan,
uygun tüpe
alınmamış, istemi
yapılmamış,
barkodu silik
ve yetersiz
örnekler
reddedilir.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Laboratuara kabul
edilen örnekler,
laboratuarda 300
rpm’de 5 dakika
santrifüj edilerek
serumlara ayrılır
ve çalışmaya hazır
hale getirilir.
Laboratuara kabul
edilen örnekler,
laboratuarda 300
rpm’de 5 dakika
santrifüj edilerek
serumlara ayrılır
ve çalışmaya hazır
hale getirilir.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Kemilüminesan
Mikropartikül
İmmunoassay
(CMIA)
Kemilüminesan
Mikropartikül
İmmunoassay
(CMIA)
METOD
Aynı
gün 6-8
saat
Aynı
gün 6-8
saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
Negatif
Negatif
REFERANS
ARALIKLARI
Hergün
Anti-Hbe
Hbe Ag
78
79
Hergün
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Serum
Serum
ÖRNEK
TÜRÜ
5 ml.
Kan
5 ml.
Kan
ÖRNEK
MİKTARI
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ÖRNEK
KABI
Venöz kan alınır. Hasta
8-12 saat aç olamlıdır.
Kan alımı esnasında
hasta yatar veya oturur
pozisyonda olmalıdır. Sarı
kapaklı plastik jelli tüplere
kan alınır. Kan örnekleri
laboratuarda 3000 rpm’de
5dak. Santrifüj edilerek
serumlara ayrılır.
Venöz kan alınır. Hasta
8-12 saat aç olamlıdır.
Kan alımı esnasında
hasta yatar veya oturur
pozisyonda olmalıdır. Sarı
kapaklı plastik jelli tüplere
kan alınır. Kan örnekleri
laboratuarda 3000 rpm’de
5dak. Santrifüj edilerek
serumlara ayrılır.
ÖRNEK ALIMI İLE İLGİLİ
KURALLAR
Uygun tüplere
alınmış, İstemi
yapılmış, barkodu kesilen
ve tüplerde
barkod etiketi
olan, yeterli
miktarda,
hemolizsiz
örnekler kabul
edilir.
Uygun tüplere
alınmış, İstemi
yapılmış, barkodu kesilen
ve tüplerde
barkod etiketi
olan, yeterli
miktarda,
hemolizsiz
örnekler kabul
edilir.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Aşırı hemolizli, barkod etiketi olmayan,
uygun tüpe
alınmamış, istemi
yapılmamış,
barkodu silik
ve yetersiz
örnekler
reddedilir.
Aşırı hemolizli, barkod etiketi olmayan,
uygun tüpe
alınmamış, istemi
yapılmamış,
barkodu silik
ve yetersiz
örnekler
reddedilir.
ÖRNEK RED
KRİTERLERİ
Laboratuara kabul
edilen örnekler,
laboratuarda 300
rpm’de 5 dakika
santrifüj edilerek
serumlara ayrılır
ve çalışmaya hazır
hale getirilir.
Laboratuara kabul
edilen örnekler,
laboratuarda 300
rpm’de 5 dakika
santrifüj edilerek
serumlara ayrılır
ve çalışmaya hazır
hale getirilir.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
Kemilüminesan
Mikropartikül
İmmunoassay
(CMIA)
Kemilüminesan
Mikropartikül
İmmunoassay
(CMIA)
METOD
Aynı
gün 6-8
saat
Aynı
gün 6-8
saat
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
Negatif
Negatif
REFERANS
ARALIKLARI
CMV
81
Çarşamba
günleri
Perşembe
günleri
BK
80
ADI
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
5 ml.
kan
5
ml.Kanen az 5
ml.İdrar
ÖRNEK
MİKTARI
Mikrobiyoloji
Serum
Serum
ve
idrar
ÖRNEK
TÜRÜ
Sarı
kapaklı
tüp
Sarı
kapaklı
tüp
ve
steril
idrar
kabı
ÖRNEK
KABI
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan kanlar
görevli personel
tarafından laboratuvara ulaştırılır.
Servislerde ve kan
alma birimlerinde
usulüne uygun
olarak alınan kan
ve idrarlar görevli
personel tarafından
laboratuvara ulaştırılır.
ÖRNEK ALIMI İLE
İLGİLİ KURALLAR
Hemoliz, yetersiz serum
yada idrar,
isimsizbarkodsuz
numuneler
Hemoliz, yetersiz serum
barkodsuz
numuneler
Uygun tüplere
alınmış,İstemi yapılmış, barkodu kesilen
ve tüplerde barkod
etiketi olan, yeterli
miktarda olan kan
örnekleri.
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Uygun tüplere
alınmış,İstemi
yapılmış, barkodu
kesilen ve tüplerde
barkod etiketi olan,
yeterli miktarda
olan kan örnekleri ile steril idrar
kabına,steril şekilde
alınan,üzerinde
barkot olan idrar
örnekleri.
ÖRNEK KABUL
KRİTERLERİ
Kan 3000 rpm de 5 dakika
santrifüj edilir.serum ayrılır.çslışms gününe kadar
derin dondurucuda saklanır.çalışma gününde derin
dondurucudan çıkarılarak
oda ısısında eritilir.
Kan 3000 rpm de 5 dakika
santrifüj edilir.serum
ayr1l1r.çsl1_ms gününe
kadar derin dondurucuda
saklan1r.idrarlar ependof
tüplere al1narak çal1_ma
gününe kadar derin
dondurucuda saklan1r.
çal1_ma gününde derin
dondurucudan ç1kar1larak oda 1s1s1nda eritilir.
ÖN
HAZIRLIK
TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI AYRINTILI TEST TABLOSU
24 saat
sonra
24 saat
sonra
MikroELISA
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
MikroELISA
METOD
yok
yok
REFERANS
ARALIKLARI
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE YÜKSEK
İHTİSAS HASTANESİ
PATOLOJİ
BÖLÜMÜ
LABORATUVAR
TEST REHBERİ
HAZIRLAYAN:
Uzm.Dr.Neslihan ZENGİN
EDİTÖR:
Nilgün AKAL
Kalite Yönetim Birimi
Bu rehber, Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Kalite Yönetim Birimi
tarafından Hizmet Kalite Standartları gereği oluşturulmuştur.
TYİH-REH-TKY-08
5
İÇİNDEKİLER:
A.
PATOLOJİ BÖLÜMÜ:...........................................................................................169
B.
PATOLOJİ BÖLÜMÜNDE ÇALIŞILAN TESTLERİN İSTENMESİ:...............169
C.
PATOLOJİ BÖLÜMÜNDE ÇALIŞILAN TESTLERE
AİT ÖRNEKLERİN ALINMASI VE TRANSFERİ:............................................170
1.AMELİYATHANEDEN GÖNDERİLEN TÜM SPESİMENLERİN
ALINMASI VE TRANSFERİ:................................................................................170
2.AMELİYATHANEDEN GÖNDERİLEN FROZENLERİN
ALINMASI VE TRANSFERİ:................................................................................171
3.ENDOSKOPİK BİYOPSİ ÖRNEKLERİNİN ALINMASI
VE TRANSFERİ:.....................................................................................................171
4.POLİKLİNİKTEN GÖNDERİLEN KARACİĞER VE PROSTAT İĞNE
BİYOPSİ ÖRNEKLERİNİN ALINMASI VE TRANSFERİ:..............................172
5.ENDO US, CT VEYA USG EŞLİĞİNDE İNCE İĞNE ASPİRASYON
SİTOLOJİLERİNİN ALINMASI VE TRANSFERİ:.............................................172
6. SERVİSTEN VE/VEYA GİRİŞİMSEL İŞLEM
POLİKLİNİKLERİNDEN GÖNDERİLEN SİTOLOJİ MATERYALLERİN
ALINMASI VE TRANSFERİ: ...............................................................................173
7.KONSÜLTASYON İÇİN GÖNDERİLEN PARAFİN BLOKLAR VE/VEYA
HAZIR CAMLARIN TRANSFERİ:.......................................................................174
8. DİĞER HASTANELERDEN VE ÖZEL İŞLETMELERDEN
GÖNDERİLEN SPESİMENLER, SIVILAR VEYA SİTOLOJİ
CAMLARININ TRANSFERİ: ...............................................................................174
D.
PATOLOJİ BÖLÜMÜNDE TEST SONUÇLARINA
ETKİ EDEN FAKTÖRLER:...................................................................................174
E.
PATOLOJİ BÖLÜMÜ ÖRNEK ALIM KAPLARI:...............................................174
F.
PATOLOJİ BÖLÜMÜ ÖRNEK KABUL VE RET KRİTERLERİ:......................175
1. PATOLOJİ BÖLÜMÜ ÖRNEK KABUL KRİTERLERİ:................................175
1.1. PATOLOJİ BÖLÜMÜNDE POLİKLİNİK VE SERVİSTEN GELEN
ÖRNEKLERİN KABUL KRİTERLERİ:...............................................................175
1.2. PATOLOJİ BÖLÜMÜNDE AMELİYATHANEDEN
GELEN ÖRNEKLERİN KABUL KRİTERLERİ:.................................................175
2. PATOLOJİ BÖLÜMÜ ÖRNEK RET KRİTERLERİ:......................................176
G.
H.
PATOLOJİ BÖLÜMÜ PANİK TANILARI:...........................................................176
I.
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU.........................................178
PATOLOJİ BÖLÜMÜNDE TEST SONUÇLARININ VERİLMESİ:................. 177
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
PATOLOJİ BÖLÜMÜ
A.
PATOLOJİ BÖLÜMÜ:
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
169
Genel olarak Patoloji; hasar verici bir uyarının hücre, doku, organ ve en sonunda da tüm organizma üzerinde oluşturduğu fonksiyonel ve yapısal değişiklikleri üzerine odaklanır. Kısacası hastalıkların (Dâhili hastalıklar, iyi
huylu ya da kötü huylu tümörler v.b.) tanısıyla ilgilidir. Bu bağlamda Genel
patoloji ve özel (sistemik) patoloji olarak ikiye ayrılır;
1.
2.
Genel patoloji, tüm hastalıkların altında yatan, hücre veya dokulardaki anormal durum ile ilgilenir.
Sistemik patoloji ise tanımlanmış durumların belirli tanısal süreçte
kesin tanının konması ya da tanıların elenmesi ve sınırlandırılması ile
uğraşır, organ ve dokular üzerindeki spesifik cevapları araştırır.
Patoloji tanılama sürecinin önemli bir kısmı Patoloji bölümü tetkikleridir.
Ancak bölüm dışında hastanın kliniği ve diğer laboratuar tetkik sonuçları
da patoloji raporlamasında uzman doktorların yararlandığı kaynaklardır. Bu
nedenle gerekirse patoloji uzman doktoru hasta ile görüşme ve muayene
de yapabilir.
Biyopsi ve operasyon materyalleri tetkikinde; özellikle tümör vakalarında,
bazen, hastalarımıza ileri tetkik olarak histokimyasal ve immünhistokimyasal çalışmalar yapılmaktadır. Ayrıca hastanemiz Patoloji Bölümünde; USG
(endo USG) veya BT eşliğinde alınan ince iğne aspirasyonları, tru-cut biyopsiler, küçük biyopsiler, eksizyonel biyopsiler ve operasyon materyallerinin
tetkikleri ayrıntılı olarak çalışılmaktadır. Hastanemizdeki Patoloji-Sitoloji
testleri daha çok gastrointestinal sistem, pankreatikobilier sistem, karaciğer,
kalp ve üriner sisteme yöneliktir.
B. PATOLOJİ BÖLÜMÜNDE ÇALIŞILAN TESTLERİN İSTENMESİ:
Ameliyathanelerden, servislerden, polikliniklerden gönderilen patolojik/
sitolojik örnekler, incelenmeleri için bu bölümlerdeki hekimler tarafından
Hastane Bilgi yönetim Sisteminden (HBYS) test talepleri yapılır.
Tüm test talepleri HBYS’ den, hastanın kimlik tanımlayıcıları ile birlikte (adı,
soyadı, dosya numarası v.s) klinik öyküsü, diğer fiziki bulguları, ön tanı, varsa
laboratuar sonuçları ve önceki patoloji tanıları ile ilgili bilgiler dâhil olmak
üzere sistem üzerindeki Patoloji İstem Formunun eksiksiz doldurulması suretiyle yapılır.
Patoloji Bölümü
Dış merkezlerden gönderilen örneklerin test talepleri ise ilgili polikliniklerin hekimleri tarafında HBYS ‘den yapılır.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
170
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
C.
PATOLOJİ BÖLÜMÜNDE ÇALIŞILAN TESTLERE AİT ÖRNEKLERİN ALINMASI VE TRANSFERİ:
1.
AMELİYATHANEDEN GÖNDERİLEN TÜM SPESİMENLERİN
ALINMASI VE TRANSFERİ:
1.1.
Ameliyathanelerden rutin inceleme için gönderilen dokular, %10’luk
tamponlu formaldehid çözeltisi içine konulmalı, konulan çözelti miktarı doku hacminden en az 4 katı, ideali 10 katı fazla olmalıdır.
Dokuların yerleştirildiği kaplar, geniş ağızlı ve kapaklı olmalıdır.
Örneklerin bulunduğu kapların ağzı derhal kapatılmalı, örneklerin
hava ile teması engellenmelidir.
Biyopsi kaplarının ağzı, dokudan daha büyük olmalı, biyopsi materyali bulunduğu kaptan rahat çıkartılabilmektedir. (Ağzı küçük kaplardan polip gibi dokular çıkartılırken parçalanmaktadır).
Örnekler bekletilmeden gönderilmelidir.
Örneklerin konduğu kapların üzerine (biyopsi şişeleri, diğer kap ve
kovalar) hasta ismi, protokol numarası ve materyalin cinsi gibi bilgilerin yer aldığı kimlik ve materyal tanımlayıcı etiket ve/veya bantlar
yapıştırılmalıdır.
Bu tür kimlik tanımlayıcı etiketler, şişe/kap üzerinden kolayca ayrılacak türden olmamalı, kullanılan kalemler dayanıklı olmalıdır. (Islanmaya vb. nedenlerle yazının silinmesine neden olan türden olmamalıdır)
Parça alımı sırasında dokuların zedelenmesine sebep olabilecek
aletler (stapler aleti gibi) dokudan çıkarılmalıdır.
Yukarıdaki işlemler, ameliyathanede steril olmayan hemşire veya
sağlık memuru tarafından yapılır. Steril olmayan hemşire veya sağlık
memuru, örneğin uygun kap ve yeterli solüsyonda bulunup bulunmadığının, kimlik ve materyal tanımlayıcı bilgilerinin örnek kabı üzerine
yazılıp yazılmadığının kontrolünü yapmalıdır.
Otomasyon sisteminde test talebini steril olmayan hekim yapar.
Steril olmayan hekim HBYS ‘de ve basılı Patoloji İstem Formunda
bulunan klinik öykü, fiziki bulguları, ön tanı, laboratuar sonuçları
ve önceki patoloji tanılarını dahil olmak üzere tüm alanları eksiksiz
doldurmalıdır.
Örneklerin transferi örneğin büyüklüğüne göre pnömotik sistemden
veya görevlendirilmiş yardımcı personel ile patoloji sekreterliğine
teslim edilmek üzere yapılmalıdır.
Patoloji bölümü kayıt sekreteri tarafından üzerinde hasta ismi ve
diğer kimlik tanımlayıcı bilgilerin olduğu örnek ile basılı ve HBYS
Patoloji İstem Formu arasındaki isim ve diğer klinik bilgilerin uyumu
doğrulanarak numunelerin kabulü yapılır.
Ameliyathanelerde mesai saatleri dışında ve acil ameliyatlarda olası karışıklıkları önlemek için nöbetçi / icapçı doktorlar, HBYS. istemi
dışında, basılı patoloji istem kâğıdındaki ve spesimen kabındaki bilgileri kontrol ettikten sonra ameliyathaneden ayrılmalıdır.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
1.8.
1.9.
1.10.
1.11.
1.12.
1.13.
Toplam Kalite Birimi
2. Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
171
AMELİYATHANEDEN GÖNDERİLEN FROZENLERİN ALINMASI
VE TRANSFERİ:
3. ENDOSKOPİK BİYOPSİ ÖRNEKLERİNİN ALINMASI VE TRANSFERİ:
3.1.
Endoskopik biyopsiler, içinde %10’luk tamponlu formaldehid çözeltisi bulunan ağzı kapaklı 10 ml ‘ lik flakon şişeler içine alınmalıdır.
Biyopsi şişesi içindeki %10’luk tamponlu formaldehid çözelti, alınan
doku büyüklüğünün en az 10 katı miktarda olmalıdır.
Endoskopik biyopsiler, içinde %10’luk formaldehid çözelti bulunan
ağzı kapaklı 10 ml ‘ lik flakon şişelerde, hasta yakınları tarafından
transfer edilir.(Numunelerin hastane personeli tarafından ağzı kapaklı kutular içinde transferinin sağlanmasına yönelik çalışma başlatıldı.)
Biyopsi şişeleri üzerine, hastanın ismi, protokol numarası ve materyalin cinsini içeren etiket ve/veya bantlar yapıştırılmalıdır. Bu tür kimlik
tanımlayıcı etiket veya bantlar, şişelerin üzerinden kolayca ayrılmayan, ıslanma vb. nedenlerle yazısında silinme olmayan türden olmalıdır.
Şişeler üzerindeki kimlik tanımlayıcı bilgiler ile istemdeki bilgilerin
aynı olup olmadığı, materyal patolojiye gönderilmeden doktor veya
bir yardımcı personel tarafından kontrol edilmeli bu kontrolden sonra transfer gerçekleştirilmelidir.
Klinikten alınan biyopsiler klinik personeli veya pnömatik sistemle
gönderilir. Poliklinikten alınan endoskopik örnekler ise hasta veya
yakınları tarafından transfer edilir (Numunelerin hastane personeli
tarafından ağzı kapaklı kutular içinde transferinin sağlanmasına yönelik çalışma başlatıldı).
3.2.
3.3.
3.4.
3.5.
3.6.
Patoloji Bölümü
Frozen; cerrahın ameliyat sırasında patoloji doktorundan konsültasyon istemesi işlemine verilen genel addır. Bu işleme “İntraoperatif konsültasyon”da
denir. Frozen, ameliyat sırasında cerrahın karar verme sürecinde (ameliyatın
şekline büyüklüğüne ve/ya da ameliyatın devam edip etmeyeceğine ) en
önemli etkenlerden biridir.
2.1. Hastadan alınan frozen (taze doku biyopsisi, organ ya da sitolojik
materyal) kesinlikle formaldehidsiz kapalı kaplarda, istem kâğıdı (istem kâğıdında; ameliyat yapılan odanın telefon numarası, hastanın
kimlik ve klinik bilgileri yer almalıdır) ile birlikte gönderilir.
2.2. Frozenda transfer ve yapılan işlemler acildir.
2.3. Yukarıda tariflenen transfer işlemlerine ilaveten frozen gönderilmeden önce patoloji doktor odasına telefonla bildirilmelidir. Eğer ulaşılamaz ise patoloji sekreterliğine haber verilmelidir.
2.4. Bu materyaller acil imprint, dondurma, kesit alma, boyama ya da sitolojik santrifüj / boyama işlemleri sonrası patoloji doktorları tarafından değerlendirilir.
2.5. Sonuç, ameliyathaneden verilen telefon numarası ve diafon yolu ile
direk olarak doktoruna bildirilir. Hastane otomasyon sistemine giriş
işlemleri, sonradan yapılır.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
172
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
3.7.
Biyopsi şişeleri üzerindeki hasta ismi ve diğer kimlik tanımlayıcı otomasyondaki istem formu arasındaki isim ve diğer bilgilerin uyumu
Patoloji bölümü kayıt sekreteri tarafından doğrulanarak numunelerin kabulü yapılır.
4. POLİKLİNİKTEN GÖNDERİLEN KARACİĞER VE PROSTAT İĞNE
BİYOPSİ ÖRNEKLERİNİN ALINMASI VE TRANSFERİ:
4.1.
Poliklinikten gönderilen Karaciğer ve prostat iğne biyopsileri, içinde
%10’luk tamponlu formaldehid çözeltisi bulunan ağzı kapaklı 10 ml ‘
lik flakon şişeler içine alınmalıdır.
Biyopsi şişesi içindeki %10’luk formaldehid çözelti, alınan doku büyüklüğünün en az 10 katı miktarda olmalıdır.
Örnekler konulduktan sonra kapların ağızları derhal kapatılmalı, örneklerin hava ile teması engellenmelidir.
Biyopsi şişeleri üzerine, hastanın ismi, protokol numarası ve materyalin cinsini ve alındığı lokalizasyonu içeren etiket ve/veya bantlar
yapıştırılmalıdır.
Bu tür kimlik tanımlayıcı etiket veya bantlar, şişelerin üzerinden kolayca ayrılmayan, ıslanma vb. nedenlerle yazısında silinme olmayan
türden olmalıdır.
Şişeler üzerindeki kimlik tanımlayıcı bilgiler ile istemdeki bilgilerin
aynı olup olmadığı, materyal patolojiye gönderilmeden doktor veya
bir yardımcı personel tarafından kontrol edilmeli bu kontrolden sonra transfer gerçekleştirilmelidir.
Patoloji bölümü kayıt sekreteri tarafından üzerinde hasta ismi ve
diğer kimlik tanımlayıcı bilgilerin olduğu örnek ile HBYS. basılı ve
Patoloji İstem Formu arasındaki kimlik ve klinik bilgilerin uyumu
doğrulanarak numunelerin kabulü yapılır.
Klinikten alınan biyopsiler klinik personeli veya pnömatik sistemle
transfer edilir.
Poliklinikten alınan biyopsiler ise hasta veya yakınları tarafından
transfer edilir.(Numunelerin hastane personeli tarafından ağzı kapaklı kutular içinde transferinin sağlanmasına yönelik çalışma başlatıldı.)
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
4.7.
4.8.
4.9.
5. ENDO US, CT VEYA USG EŞLİĞİNDE İNCE İĞNE ASPİRASYON
SİTOLOJİLERİNİN ALINMASI VE TRANSFERİ:
5.1.
Sitolojik materyallerin bir kısmı ya da tamamı uygun enjektör veya
tüplere alınmalıdır.
Uygun enjektör veya tüplerin üzerine kimlik tanımlayıcılarının olduğu etiket yapıştırılmalıdır.
Enjektör veya tüpün üzerindeki kimlik tanımlayıcı etiketler, kolayca
ayrılmayan (ıslanma vb. nedenlerle) ve yazısı silinmeyen türden olmalıdır.
Sitoloji materyalleri için önceden haber verilir ve planlama yapılır
ise patoloji teknisyeni tarafından hasta başında hazırlanmış bulunan
lamlara ince yayma tekniği ile yayılır.
5.2.
5.3.
5.4.
Toplam Kalite Birimi
5.6.
5.7.
5.8.
5.9.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Lamların kırılıp dökülmesini önleyecek mapelere konur. Hastanın
ismi kurşun kalem ile buzlu camlı kenara yazılır.
Doktoru/ hemşiresi HBYS’nde istemi yapar, hasta /hasta yakını ya da
patoloji teknisyeni sitoloji materyali patoloji sekreterliğine ulaştırır.
(Süreç iyileştirmek için merkezi biyopsi- sitoloji toplama birimi oluşturma çalışmaları başlatılmıştır. )
Patoloji bölümü kayıt sekreteri tarafından üzerinde hasta ismi ve
diğer kimlik tanımlayıcı bilgilerin olduğu örnek ile HBYS. ve basılı Patoloji İstem Formu arasındaki kimlik ve klinik bilgilerin uyumu
doğrulanarak numunelerin kabulü yapılır.
İnce iğne aspirasyon sitolojisi ile gönderilen materyaller çok kalın
yayılmamalı, lamların rodaj kısmına bulaşmamalı ve uygun etiketle
birlikte gönderilmelidir.
Sitolojik materyaller en kısa sürede (1 saat içinde) teslim edilmelidir.
Bu süre içinde teslim edilemiyorsa +4 °C’de buzdolabında saklanmalıdır.
6. SERVİSTEN VE/VEYA GİRİŞİMSEL İŞLEM POLİKLİNİKLERİNDEN
GÖNDERİLEN SİTOLOJİ MATERYALLERİN ALINMASI VE TRANSFERİ:
6.1.
6.2.
Sitoloji materyaller uygun enjektör veya tüplere alınmalıdır.
Uygun enjektör veya tüplerin üzerine kimlik tanımlayıcılarının olduğu etiket yapıştırılmalıdır.
Enjektör veya tüpün üzerindeki kimlik tanımlayıcı etiketler, kolayca
ayrılmayan (ıslanma vb. nedenlerle)ve yazısı silinmeyen türden olmalıdır.
İnce iğne aspirasyon sitolojisi ile gönderilen materyaller çok kalın
yayılmamalı, lamların rodaj kısmına bulaşmamalı ve uygun etiketle
birlikte gönderilmelidir.
Kliniklerde servis postası tarafından, polikliniklerde ise hasta yakınları (poliklinik postası tarafında getirilmesi için çalışma başlatıdı.)
tarafından en kısa sürede (1 saat içinde) teslim edilmelidir.
Bu süre içinde teslim edilemiyorsa +4 °C’de buzdolabında saklanmalıdır.
İdrar sitolojisi yukarıda belirtilen şartlarda, fakat daha hızlı (5 dakika)
gönderilmesinin yanı sıra alkolle tespit edilip, edilmediği özellikle
belirtilmelidir.
Servisten ve/veya girişimsel işlem polikliniklerinden gönderilen sitolojik örneklerin etiketlenmesi, test talepleri, bunların kontrolü ve
transfer kuralları diğer biyopsi örneklerinin alınması ve gönderilmesi
kuralları içinde geçerlidir.
6.3.
6.4.
6.5.
6.6.
6.7.
6.8.
173
Patoloji Bölümü
5.5.
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
174
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
7.
KONSÜLTASYON İÇİN GÖNDERİLEN PARAFİN BLOKLAR VE/VEYA
HAZIR CAMLARIN TRANSFERİ:
7.1.
Konsültasyon için gönderilen parafin bloklar aşırı ısı ve ışıktan muhafazalı kutular içinde gönderilir.
Camlar oda ısısında gönderilir. Ancak kırılmayacak ve ışık almayacak
kutular içinde transfer edilir.
Konsültasyon için gönderilen parafin bloklar ve camlar oda ısısında
saklanabilir.
7.2.
7.3.
8. DİĞER HASTANELERDEN VE ÖZEL İŞLETMELERDEN GÖNDERİLEN
SPESİMENLER, SIVILAR VEYA SİTOLOJİ CAMLARININ TRANSFERİ:
Diğer hastanelerden ve özel işletmelerden gönderilen spesimenler, sıvılar
ve sitoloji camları alım kuralları yukarda anlatılan hastanemiz ameliyathaneden gönderilen spesimenlerin alım kuralları ve servisten ve/veya girişimsel işlem polikliniklerinden gönderilen sitoloji materyalleri alım kuralları
gibidir. HBYS’den girişi olmayan ve istem yapılmayan örneklerin patoloji
kaydı yapılmamaktadır.
D.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
E.
PATOLOJİ BÖLÜMÜNDE TEST SONUÇLARINA
ETKİ EDEN FAKTÖRLER:
Hasta kaynaklı faktörler,
Örnek-organ alınma işlemine bağlı faktörler,
Etiketleme-istem yapma ile ilgili faktörler,
Formaldehid yeterliliği ve buna bağlı faktörler (transfer kurallarına bakınız.)
Kayıt alma işleminden (sekreterlikte, makroskopide, frozen’da) kay-
naklı faktörler,
Makroskopi süreci kaynaklı faktörler,
Sitoloji süreci kaynaklı faktörler,
Dokuların Takip İşlemi (Dokuların Cihazda, solüsyonlarla işlem gör-
me süreçlerinde) kaynaklı faktörler.
PATOLOJİ BÖLÜMÜ ÖRNEK ALIM KAPLARI:
100-150cc örnek kabı
1500cc örnek kabı
5000cc örnek kabı
biyopsi örnek kabı
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
F.
PATOLOJİ BÖLÜMÜ ÖRNEK KABUL VE RET KRİTERLERİ:
1.
PATOLOJİ BÖLÜMÜ ÖRNEK KABUL KRİTERLERİ:
1.1.
PATOLOJİ BÖLÜMÜNDE POLİKLİNİK VE SERVİSTEN GELEN ÖRNEKLERİN KABUL KRİTERLERİ:
175
1.2. PATOLOJİ BÖLÜMÜNDE AMELİYATHANEDEN GELEN ÖRNEKLERİN
KABUL KRİTERLERİ:
1.2.1. Ameliyathaneden gönderilen materyaller doku hacminin en az 4 katı,
tercihen 10 katı hacim büyüklüğünde %10’luk tamponlu formaldehid
çözeltisi içinde, ağzı geniş kapaklı kaplarda, istem kâğıdıyla birlikte
ameliyathane postası tarafından bekletilmeden teslim edilmelidir.
Patoloji Bölümü
1.1.1. Poliklinikten gönderilen biyopsi materyalleri, doku hacminin en az
10 katı büyüklüğünde %10’luk tamponlu formaldehid çözeltisi içinde, ağzı kapalı şişe veya kaplarda olmalıdır.
1.1.2. Biyopsi şişelerinin üzerinde hastanın ismi, alınma lokalizasyonu ve
hasta dosya numarası eksiksiz yazılı olmalıdır.
1.1.3. Biyopsi şişeleri hasta/hasta yakını tarafından bekletilmeden teslim
edilmelidir.
1.1.4. Dokuların konulduğu kapların üzerindeki barkot/etiketleri kap üzerinden kolayca ayrılmayan, ıslanma vb. nedenlerle üzerinde silinme
olmayan türden olmalıdır.
1.1.5. Sitolojik materyaller ise uygun enjektör veya tüplerde, etiketlenerek
bölümümüze, servis postası, hasta/hasta yakını tarafından en kısa sürede (1 saat içinde) teslim edilmelidir.
1.1.6. Bu süre içinde teslim edilemiyorsa +4 °C’de buzdolabında saklanmalıdır.
1.1.7. İdrar sitolojisi yukarıda belirtilen şartlarda gönderilmesinin yanı sıra
alkolle tespit edilip, edilmediği özellikle belirtilmelidir.
1.1.8. İğne ince aspirasyon sitolojisi ile gönderilen materyaller çok kalın
yayılmamalı, lamların rodaj kısmına bulaşmamalı ve uygun etiketle
birlikte gönderilmelidir.
1.1.9. Otomasyon sisteminde istem yapan doktor tarafından hastaya ait
tanıya yardımcı klinik öykü ve fizik muayene bulguları, sonuçları, ön
tanı, daha önceki patoloji tanıları, materyalin alınma lokalizasyonu
belirtilmelidir.
1.1.10.Konsültasyon istemi yapılırken yukarıda belirttiğimiz ön tanı, vb. kriterlerinin yanında hastanın dış merkezdeki raporunun fotokopisi de
eklenerek bölümümüze teslim edilmelidir
1.1.11.Ayrıca hastanemizde opere edilmeyen ve bölümümüzde incelenmesi
istenilen operasyon materyalleri de hasta/hasta yakını tarafından ilgili poliklinikten istemi olmak kaydıyla, dış merkezdeki istem kâğıdı,
materyal üzerinde hasta adı-soyadı ve alınma lokalizasyonu belirtilmiş olarak teslim edilmelidir.
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
176
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
1.2.2. Her materyale ait otomasyon programında ayrı bir istemin bulunması gereklidir. Materyale ait istem kâğıdında ve otomasyondan yapılan
istemde hastaya ait ön tanılar, klinik bulgular ve lokalizasyon belirtilmelidir.
1.2.3. Gelen materyal üzerinde (bulunduğu kabın üzerindeki etikette )hasta
adı-soyadı, dosya numarası, gelen materyalin lokalizasyonu belirtilmelidir.
1.2.4. Acil konsültasyon (frozen) için bölüme ameliyat ekibinden bir kişi
tarafından telefonla bilgi verilmelidir.
1.2.5. Frozen ağzı geniş kapaklı kaplarda kesinlikle formaldehidsiz gönderilmelidir.
1.2.6. Frozen için İstem kâğıdında hasta adı-soyadı, dosya numarasının
yanı sıra ait ön tanılar, bakılması istenilen kriterler, önceki patoloji
tanısı, iletişim numarası yazılı olmalıdır.
1.2.7. Frozen ameliyathane postası tarafından teslim edilmelidir.
2.
PATOLOJİ BÖLÜMÜ ÖRNEK RET KRİTERLERİ:
2.1. Materyallerde isim ve dosya numarası yazmaması,
2.2. Lokalizasyon belirtilmemesi,
2.3. A) Yetersiz%10’luk tamponlu formaldehid içinde gönderilmesi,
B) Frozen istenen dokuya formaldehid konması,
2.4. Uygunsuz kaplarda gönderilmesi,
2.5. Otomasyon sisteminde istemin olmaması veya eksik olması (ön tanı,
klinik bulgu, var ise önceki patoloji tanısı, vb.)
2.6. Materyal üzerinde yazan lokalizasyon ve tanı ile sistemdeki ve istem
kâğıdındaki tanı ve lokalizasyon yerinin aynı olmaması,
2.7. Gönderilen materyalin içinde bulunduğu kabın kapağına sıkışmış olması,
2.8. Gönderilen kaplarda doku bulunmaması,
2.9. Sitolojik materyallerden 1 saatten fazla süre geçtikten sonra gönderildiğinde, idrar sitoloji ise alkolle tespit edilip, edilmediği belirtilmemişse, etiketi uygun değil ise, uygun olmayan bir kap ile gönderilmişse,
2.10. Sistemde hastaya ait bir ya da birden fazla istem yapılmasına rağmen materyalin bölüme bir saat içinde gelmemesi ret nedenidir.
G.
PATOLOJİ BÖLÜMÜ PANİK TANILARI:
Patoloji Bölümünde klinik olarak öngörülmeyen ancak hastanın tedavi ve
izlemini ciddi ve akut şekilde etkileyecek (tümör ön tanısı alan hastalarda saptanan tüberküloz, mantar gibi enfeksiyon hastalıkları ya da hastanın
kontrole gelmesini gerektirmeyecek basit işlemler sırasında tesadüfen saptanan neoplaziler gibi) durumları kapsayan ve acil olarak klinik hekimine
iletilmesi gereken tanıları panik değer olarak kabul etmiştir. Patoloji Bölümü panik tanı kriterleri aşağıda sıralanmıştır:
1.
Klinik olarak benign bir lezyon olduğu düşünülen ancak patoloji tanısı premalign ya da malign olan olgular.
2.
Klinik olarak malign olduğu düşünülen ve en kısa zamanda opere
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
edilmesi gereken olgular.
Tümör ön tanısı alan ancak patoloji tanıları tüberküloz, mantar gibi
enfeksiyon hastalığı olan olgular,
İnsidental olarak yakalanmış ancak patoloji tanısı preneoplastik ve/
veya neoplastik olan olgular, (hastanın kontrole gelmesini gerektirmeyecek basit işlemler sırasında tesadüfen saptanan neoplaziler gibi)
Lökositoklastik vaskülit,
Gebelik sonlandırılması kürtaj materyalinde villus veya trofoblast olmaması,
Endometrium küretajında yağ,
Plevra ve akciğer biyopsisinde başka organ parçası bulunması,
Frozen tanısı ile kalıcı kesit tanısı uyumsuzluğu,
İnce iğne aspirasyonu ilk tanısı ile son tanısı arasında uyumsuzluk,
Konsültasyon sonucunun orijinal tanıdan farklı olması,
İmmün yetmezlikli hastada BOS
BAL sıvısında bakteri,
Mantar viral inklüzyon
Kemik iliği veya kalp kapağında bakteri,
Böbrek biyopsisnde kresent görülmesi
kalp biyopsisinde mezotelyal hücre görülmesi
Kolon endoskopik polipektomi materyalinde yağ görülmesi
Transplant rejeksiyon
H.
PATOLOJİ BÖLÜMÜNDE TEST SONUÇLARININ VERİLMESİ:
3.
4.
5.
6.
177
Patoloji Bölümü
Uzman doktor tarafından değerlendirilen lamlar makroskopi kâğıdına rapor edilerek, sisteme kaydedilmek üzere sekretere iletilir. Patoloji sekreteri
sisteme yazdığı raporları iki nüsha olarak basar, basılı raporlar son kontrolleri yapılmak üzere uzman doktora gelir. Uzman doktor tarafından tekrar
gözden geçirilen raporlar, imzalanarak otomasyon sisteminden onaylanmış
olur. Patoloji Kayıt Sekreteri tarafından, onaylanmış raporların bir nüshası
ciltlenmek üzere arşive kaldırılır. Diğer nüsha ise poliklinik hastaları için
hastanın kendisine veya birinci derece yakınlarına, servislerde yatmış/yatan
hastalar için, ilgili bölümün personeline imza karşılığında verilmek üzere
dosyalanır.
Doku
Doku
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
CD-117
(c-Kit)
Pansitokeratin
(Anti
Cytokeratin
Coctail
Pan-CK
AE1 AE3
AntiChromogranin
A (PHE-5)
Desmin
Neuron
Specific
Enolase
(NSE)
1
2
3
4
5
Doku
Doku
ÖRNEK
TÜRÜ
ÇALIŞMA
ZAMANI
TESTİN
ADI
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
ÖRNEK
MİKTARI
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli
ağzı
kapalı kaplarda
ÖRNEK
KABI
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
KABUL
KRİTERLERİ
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
ÖN
HAZIRLIK
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
*(1)
METOD
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
SIRA
NO
I.
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
REFERANS
ARALIKLARI
Doku
Doku
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
CD-3
Hepatitis
B Virus
Surface
Antigen
(HBVs
Ag)
Ig A (Alpha-Heavy
Chain
8
9
10
Patoloji Bölümü
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
CD-20
7
ÖRNEK
TÜRÜ
Doku
6
ÇALIŞMA
ZAMANI
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Anti
Cytokeratin High
Molecular
Weight
34 BE 12
SIRA TESTİN
NO
ADI
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
ÖRNEK
MİKTARI
çeşitli ebatlarda
formadehitli
ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli
ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli
ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli
ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli
ağzı
kapalı kaplarda
ÖRNEK
KABI
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
KABUL
KRİTERLERİ
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
ÖN
HAZIRLIK
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
METOD
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
REFERANS
ARALIKLARI
Doku
Doku
Doku
Doku
Doku
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Ig M (MuHeavy
Chain
S-100
CD-45 /
LCA (LeucocyteCommon
Antigen /
T200)
Vimetin (
V9 )
Cytomegalovirus
( CMV)
11
12
13
14
15
16
ÇALIŞMA
ZAMANI
Ig G
(GammaHeavy
Chain
SIRA TESTİN
NO
ADI
ÖRNEK
TÜRÜ
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
ÖRNEK
MİKTARI
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
ÖRNEK
KABI
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
KABUL
KRİTERLERİ
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
ÖN
HAZIRLIK
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
METOD
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
REFERANS
ARALIKLARI
Doku
Doku
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
CD-5
CD-10
(Calla
Actin
Smooth
Muscle (
SMA )
CD-43
( T-Cell
Marker )
CEA
(carcino
embryonic
antibody
CD66e
Polyclonal
Antibody)
17
18
19
20
21
Patoloji Bölümü
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Doku
ÖRNEK
TÜRÜ
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
ÖRNEK
MİKTARI
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
ÖRNEK
KABI
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
KABUL
KRİTERLERİ
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
ÖN
HAZIRLIK
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
METOD
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
REFERANS
ARALIKLARI
Doku
Doku
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Anti-Kappa Light
chain
Hepatocyte
Ab-1 (
Heppar 1)
CD 34
(Endothelial Cell
Marker)
Synaptophysin
23
24
25
26
27
Doku
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Cytokeratin 7 (
Keratin-7
CK-7 )
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
AntiLambda
Light
chain
ÇALIŞMA
ZAMANI
22
SIRA TESTİN
NO
ADI
ÖRNEK
TÜRÜ
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
ÖRNEK
MİKTARI
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
ÖRNEK
KABI
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
KABUL
KRİTERLERİ
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
ÖN
HAZIRLIK
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
METOD
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
REFERANS
ARALIKLARI
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Ki-67
Cytokeratin 20 (
CK 20 )
Melan-A
(Melanoma
Marker)
Ab-4
31
32
33
Patoloji Bölümü
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Doku
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Calretinin
30
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
CD68
29
ÖRNEK
TÜRÜ
Doku
28
ÇALIŞMA
ZAMANI
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Melanoma
(gp100)
Ab-1 (
HMB 45 )
SIRA TESTİN
NO
ADI
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
ÖRNEK
MİKTARI
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
ÖRNEK
KABI
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
KABUL
KRİTERLERİ
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
ÖN
HAZIRLIK
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
METOD
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
REFERANS
ARALIKLARI
Doku
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
p-53
CD30
EpsteinBarrVirus
/LPM
Ab-1
Cytokeratin 19
( CK 19
, Keratin
19 )
Cytokeratin 8
( CK 8
, Keratin
8)
Prostate
Specific
Antigen
(PSA)
34
35
36
37
38
39
Doku
Doku
Doku
Doku
ÖRNEK
TÜRÜ
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
ÖRNEK
MİKTARI
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
ÖRNEK
KABI
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
KABUL
KRİTERLERİ
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
ÖN
HAZIRLIK
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
METOD
REFERANS
ARALIKLARI
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinBiyopsi:2 gün
den) Sitoplazma ve Çekirdek
(3)* Parça Boyanma Lokalizasyonu ve
: 5 gün
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinBiyopsi:2 gün
den) Sitoplazma ve Çekirdek
(3)* Parça Boyanma Lokalizasyonu ve
: 5 gün
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinBiyopsi:2 gün
den) Sitoplazma ve Çekirdek
(3)* Parça Boyanma Lokalizasyonu ve
: 5 gün
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinBiyopsi:2 gün
den) Sitoplazma ve Çekirdek
(3)* Parça Boyanma Lokalizasyonu ve
: 5 gün
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinBiyopsi:2 gün
den) Sitoplazma ve Çekirdek
(3)* Parça Boyanma Lokalizasyonu ve
: 5 gün
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinBiyopsi:2 gün
den) Sitoplazma ve Çekirdek
(3)* Parça Boyanma Lokalizasyonu ve
: 5 gün
Yaygınlığı % Olarak
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
Doku
Doku
Doku
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
EMA
(Epithelial Membrane
Antigen
CD-56
p-16
Keratin
5-6
Renal
Cell Carcinoma
Marker
41
42
43
44
45
Patoloji Bölümü
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
p-63
40
Doku
ÖRNEK
TÜRÜ
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
ÖRNEK
MİKTARI
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
çeşitli ebatlarda
formadehitli ağzı
kapalı kaplarda
ÖRNEK
KABI
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
KABUL
KRİTERLERİ
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
ÖN
HAZIRLIK
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
İmmün
boyama
metodu
METOD
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
REFERANS
ARALIKLARI
Doku
Acil durumlar
dışıda Salı-Perşembe-cuma
Her gün
Her gün
Her gün
Her gün
Faktör 8
May
Grünwalds –
Giemsa
Modifiye
Giemsa
Diff Quick(*5)
Rhodanin
(Bakır)
47
48
49
50
51
Doku
Sitoloji
Doku
Sitoloji
ÖRNEK
TÜRÜ
ÇALIŞMA
ZAMANI
SIRA TESTİN
NO
ADI
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
76x26x1mm
ölçülerinde lam
üzerine 3,5-4
mikron ölçüsünde kesit alınmış
lam
Kapaklı Tüp Ya da
enjektör
76x26x1mm
ölçülerinde lam
üzerine 3,5-4
mikron ölçüsünde kesit alınmış
lam
0,1-3
cm
0,5cc
den
az
olmamalı
0,1-3
cm
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Kapaklı Tüp Ya da
enjektör 0,5cc
den
az
olmamalı
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
KABUL
KRİTERLERİ
çeşitli ebatlarda
formadehitli
ağzı
kapalı kaplarda
ÖRNEK
KABI
0,1-3
cm
ÖRNEK
MİKTARI
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Histokimya
Boyama
Metodu
* (2)
Manuel
Hazır
Solüsyonlarla
Manuel
Hazır
Solüsyonlarla
Manuel
Hazır
Solüsyonlarla
3000 devirde 3 dakika
santrifüj,
yayma ve
havada
kurutarak
tesbit
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
İmmün
boyama
metodu
METOD
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
ÖN
HAZIRLIK
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
1 gün
1 gün
1 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
Sitolojik detaylar bütünüyle
değerlendirilerek Malign/
Benign ya da spesifik tanılar
verilir, gerekli durumlarda
NOT kısmında yorum yapılır
Sitolojik detaylar bütünüyle
değerlendirilerek Malign/
Benign ya da spesifik tanılar
verilir, gerekli durumlarda
NOT kısmında yorum yapılır
Sitolojik detaylar bütünüyle
değerlendirilerek Malign/
Benign ya da spesifik tanılar
verilir, gerekli durumlarda
NOT kısmında yorum yapılır
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
REFERANS
ARALIKLARI
Her gün
Her gün
Her gün
Her gün
Verhoeff
Elastik
Weigert
Van
Gieson
Elastik
Periodic
Asit Schiff
(PAS)
Periodic
Asit Silver
Metanamin
(PAS-M)
53
54
55
56
Patoloji Bölümü
Her gün
PAP
Smear
ÇALIŞMA
ZAMANI
52
SIRA TESTİN
NO
ADI
Doku
Doku
Doku
Doku
Sitoloji
ÖRNEK
TÜRÜ
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
Sürüntü
ÖRNEK
MİKTARI
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,5-4
mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,5-4
mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,5-4
mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Hazır lam preparatları
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,5-4
mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
ÖRNEK
KABUL
KRİTERLERİ
ÖRNEK
KABI
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Histokimya
Boyama
Metodu
Histokimya
Boyama
Metodu
Histokimya
Boyama
Metodu
Histokimya
Boyama
Metodu
Manuel
Hazır
Solüsyonlarla
20-30
Dakika %96
etil alkolde
tesbit
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
METOD
ÖN
HAZIRLIK
REFERANS
ARALIKLARI
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinBiyopsi:2 gün
den) Sitoplazma ve Çekirdek
(3)* Parça Boyanma Lokalizasyonu ve
: 5 gün
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinBiyopsi:2 gün
den) Sitoplazma ve Çekirdek
(3)* Parça Boyanma Lokalizasyonu ve
: 5 gün
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinBiyopsi:2 gün
den) Sitoplazma ve Çekirdek
(3)* Parça Boyanma Lokalizasyonu ve
: 5 gün
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinBiyopsi:2 gün
den) Stoplazma ve Çekirdek
(3)* Parça Boyanma Lokalizasyonu ve
: 5 gün
yayğınlığı % Olarak
Sitolojik detaylar bütünüyle
Biyopsi:2 gün değerlendirilerek Malign/
(3)* Parça Benign ya da spesifik tanılar
: 5 gün
verilir, gerekli durumlarda NOT
kısmında yorum yapılır
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
Her gün
Her gün
Her gün
Her gün
Her gün
Demir
( Perls
İron)
Musicarmine
Kristal
Viyole (
Amiloid
için )
Gram
Congo
Red (
Amiloid
için )
58
59
60
61
ÇALIŞMA
ZAMANI
57
SIRA TESTİN
NO
ADI
Doku
Doku
Doku
Doku
Doku
ÖRNEK
TÜRÜ
0,1-3
cm
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,54 mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,54 mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
0,1-3
cm
Bkz. Pat.
kabul
red krt
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,54 mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,54 mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,54 mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
ÖRNEK
KABUL
KRİTERLERİ
ÖRNEK
KABI
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
ÖRNEK
MİKTARI
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Histokimya
Boyama
Metodu
Histokimya
Boyama
Metodu
Histokimya
Boyama
Metodu
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Histokimya
Boyama
Metodu
Histokimya
Boyama
Metodu
METOD
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
ÖN
HAZIRLIK
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
REFERANS
ARALIKLARI
Her gün
Her gün
Her gün
Her gün
Mason
Tricrom
Reticulum
Ziehl
Neelsen
(EZN)
Hematoksilen
- Eozin
63
64
65
66
Patoloji Bölümü
Her gün
62
ÇALIŞMA
ZAMANI
Alcian
Blue
SIRA TESTİN
NO
ADI
Doku
Doku
Doku
Doku
Doku
ÖRNEK
TÜRÜ
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
0,1-3
cm
ÖRNEK
MİKTARI
ÖRNEK
KABUL
KRİTERLERİ
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
KABI
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,5-4
mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,5-4
mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,5-4
mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,5-4
mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
76x26x1mm ölçülerinde lam üzerine 3,5-4
mikron ölçüsünde kesit alınmış lam
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
Bkz. Pat.
kabul
red krt
ÖRNEK
RED
KRİTERLERİ
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
Kesit (3,5-4
mikron)
Deparafinizasyon
ÖN
HAZIRLIK
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
HematoksilenEozin
Boyama
Metodu
* (4)
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
Biyopsi:2 gün
(3)* Parça : 5 gün
SONUÇ
VERME
SÜRESİ
Histokimya
Boyama
Metodu
Histokimya
Boyama
Metodu
Histokimya
Boyama
Metodu
Histokimya
Boyama
Metodu
METOD
PATOLOJİ BÖLÜMÜ AYRINTILI TEST TABLOSU
Stoplazma eozin ile pembe,
çekirdeğin hematoksilen ile
mavi- mor byanarak ayrıntının
seçilmesi
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
(Boyanma Şiddeti +++ üzerinden) Sitoplazma ve Çekirdek
Boyanma Lokalizasyonu ve
Yaygınlığı % Olarak
REFERANS
ARALIKLARI
190
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
Laboratuvar Test Rehberi
www.tyih.gov.tr
* ( 1 ) İmmünhistokimya Metodu: İşlemler kesit aşamasından sonra manuel
olarak yapılmaktadır. Prafinli mikroskopik kesitler 1 gece önce 56 derecede
etüvde bekletilir. Ertesi sabah 1- 3 farklı ksilende 5’er dakika bekletilir. 2- 3 farklı alkolde 5’er dakika bekletilir. 3- 3 farklı distile suda 5’er dakika yıkanır 4- Antije retriavel (düdüklü tencere içinde basınçlı buhar
uygulayarak yapılır)
5- Enzim antijeniteyi açıga çıkarmak için yapılır 6- Antijen retriavel den sonra düdüklü tencerenin basıncı
düşürülerek kapağı açılır ve kendi kendine soğuması sağlanır.
7- 3 farklı distile suda 5’er dakika yıkanır 8- %3’lük Hidrojen Peroksitte 15 dakika bekletilir
9- 3 farklı distile suda 5’er dakika yıklanır
10- 3 farklı Phosphate Buffer Saline (P.B.S.)’de 5 er dakika yıkanır 11- Blocking solüsyonu damlatılır 5 dakika bekletilir
12- Primary Antibody damlatılır 60 dakika bekletilir
13- 3 farklı P.B.S. de 5 er dakika yıkanır 14- Link solüsyonu damlatılır 15 Dakika bekletilir 15- 3 farklı P.B.S. de 5 er dakika yıkanır 16- Streptavidin solüsyonu damlatılır 15 Dakika bekletilir 17- 3 farklı P.B.S. de 5 er dakika yıkanır 18- Choromogen DAB-AEC damlatılır 5-30 dakika bekletilir
19- 3 farklı distile suda 5’er dakika yıkanır
20- Mayer’s Hematoxylen Boyası damlatılır 5 dakika bekletilir
21- 3 farklı distile suda 5’er dakika yıkanır
a- DAB Choromogen için kapatma yöntemi:
3 farklı alkolde 5’er dakika bekletilir kurutulur, 3 farklı ksilende 5’er dakika bekletilir Lamın üzerine kapatma
maddesi entellan damlatılarak lamel ile kapatılır
b- AEC Choromogen için kapatma yöntemi: Lamın üzerine
kapatma maddesi Aqueous Mounting Medium damlatılarak lamel ile kapatılır.
* ( 2 ) Histokimya Metodu: Histokimyasal boyanın özelliklerine göre hazır
kitlerden manuel olarak yada toz ve solüsyonlardan hazırlanarak manuel olarak çalışılır.
* ( 3 ) Olgunun genel değerlendirmesine bağlı olarak değişiklik arz edebilir
* (4) Doku takip cihazından çıkartılan materyaller 56-62 Cº bulunan doku
gömme cihazı kaset haznesine konur. Materyale uygun büyüklükte basemold seçilerek 56-62 Cº parafin haznesinde eriyen parafin ile kaplanır. Doku
gömme cihazının soğutma kısmına konarak hazırlanan parafin bloğun, basemoldan ayrılması sağlanır.-14-16 Cº 10-15 dk.soğutalan parafin bloklar
Toplam Kalite Birimi
Laboratuvar Test Rehberi
TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ
191
mikrotom cihazında 4-6 mikronda kesilerek benmari su banyosuna atılır.
Örnekler lam üzerine alınır.Alınan lamlar boyama sepetine dizilir.
Patoloji Bölümü
Boyama sepetleri 56-62 Cº etüv de 30-45 dk. bekletilerek deparafinizasyon
işlemine başlanır.Boyama sepeti boyama cihazına verilerek aşağıdaki prosedür gerçekleştirilir. 1.Ksilen 4.dk. 30 saniye 2 Ksilen 4.dk. 30 saniye 3. kurutma 4.%100 Etanol 30 saniye 5.%96 Etanol 30 saniye 6.%96 Etanol 30 saniye 7.Yıkama 30 saniye 8.Harris’s hematoxilen 13 dk.
9.Yıkama 3dk. 10.%1 lik Asetik Asit daldır çıkar 11.Yıkama 1 dk. 12.Amonyak 1 dk.
13.Yıkama 5 dk. 14%96 Etanol30 saniye 15. Eosin yellow 5 saniye 16.%96 Etanol 10 saniye
17.%96 Etanol 10 saniye 18.%96 Etanol 10 saniye
19.Kurutma 4 dk.
20.Ksilen 4.dakika 30 saniye
21.Ksilen 4.dakika 30 saniye
22.Entellan ile kapatma .
“*(5)DİFF QUİCK YÖNTEMİ1.Metanol de 5 saniye bekletilir yıkamada dökülür2.Yıkamadan Eosin damlatırlır 5 saniye bekletilir yıkamadan dökülür
3.Metilen Mavisi damlatılır 5 saniye bekletilir yıkanır“