PDF - Kadın-Doğum`un Halk Dilinde

T›p Terimlerinin Halk Dilindeki Karfl›l›klar› | Local use of medical terms in Anatolia
Haz›rlayanlar: Türkolog Aysel Günefl, Uz. Dr. Tuncer Bayba¤
Kad›n-Do¤um’un Halk Dilinde Deyimlerimizle Karfl›l›klar›
Abraz
Acuk
A¤›r ayak
A¤›r ayakl›
A¤›r canl›
A¤›rl›kl›
A¤flermek
A¤z› afla
Ak›nt›
Al basma
Al basmak
Albast›
Al çab›d›
Aleste
Alkanas›, elkanas›
Alkar›s›
Anahal›
Analuk
Anifl
Appak
Apuh
Arayak
Ars
Ars›k
Arsl›k
As›l›k
Asl›k
K›s›r kad›n.
Diflilik organ›.
Gebe, yüklü, do¤urmas› yak›n kad›n.
Gebe, yüklü, do¤urmas› yak›n kad›n.
Gebe, yüklü, do¤urmas› yak›n kad›n.
Gebe, yüklü, do¤urmas› yak›n kad›n.
Aflermek.
Kad›n cinsellik organ›.
Kad›nlarda aybafl› olay›.
Lohusal›k hummas›.
Lohusal›k s›ras›nda kötü bir ruh taraf›ndan bo¤ucu ve öldürücü bir s›k›nt›ya maruz kalmak.
Lohusal›k hummas›.
Lohusal›k hummas›na tutulan kad›nlara tedavi ya da koruma amac›yla verilen efsunlu bez.
Bakire olmayan k›z.
Lohusa kad›nlar› ve yeni bebekleri bo¤du¤una inan›lan görüntü.
Lo¤usa kad›nlar› ve yeni bebekleri bo¤du¤una ve samanl›kta dolaflarak atlar›n yelesini ördü¤üne inan›lan görüntü.
Kad›nlarda aybafl›, âdet, kirlenme.
Ebe.
Do¤urmayan kad›n.
Kad›n cinsellik organ›.
Kad›n cinsellik organ›.
Gebe.
K›s›r kad›n.
K›zl›k zar› zor aç›lan.
Gerde¤e girdi¤i gece kocas› ile cinsel iliflkide bulundu¤u halde bekaretini kaybetmeyen k›z.
Ebe ve hekim taraf›ndan aç›lan k›zl›k zar›.
1. K›zl›k zar› y›rt›lmam›fl. 2. Tam oluflmam›fl k›zl›k zar›. 3. Üreme organ› noksan kad›n. 4. K›s›r kad›n.
5. Kesilerek bozulacak k›zl›k zar›.
Asn›k
: K›s›r.
Aflarmak, aflürmek, aflyirimek, aflvermek,
aflyarmak, aflyerimek, aflyirmek
: Aflermek.
Att›rgan
: Cinsel isteklerini a盤a vurmufl, isterik kad›n.
Avunmak
: Kad›n›n cinsel iliflkide tatmin olmas›.
Aya¤› a¤›r
: Gebe.
Aya¤›s›nmak
: Do¤um yapmak.
Ayg›rsak
: Erkek isteyen kad›n.
Ay› günü yak›n
: Do¤um zaman› yaklaflm›fl.
Ay› günü yitmek
: Gebelik süresini tamamlamak, do¤urma zaman› gelmek.
Ayl› günlü
: Gebe, do¤umu yak›n.
Az
: Do¤umdan sonra salg›lanan ilk süt.
Bafl› kurtulmak
: Çocuk do¤urmak.
Baflsuyu
: Do¤umdan biraz önce gelen kanl› su.
Beli aç›lmak
: S›k s›k aybafl› olup çocuk tutamamak.
Beyman
: Çocu¤u olamayan, k›s›r.
B›b›k
: Küçük k›zlar›n cinsellik organ›.
B›d›k
: Klitoris.
Bilik
: Kad›n cinsellik organ›.
Bitev
: Ameliyatla aç›lmas› gereken k›zl›k zar›.
Boyunda olmak
: Çocu¤un ana karn›nda olmas›.
Bozuk
: Bakire olmayan k›z.
Bozulac›
: Gebe.
Bozulmak
: K›zl›¤› giderilmek.
Börek
: Kad›n cinsellik organ›.
Buaz, bu¤az, buvaz
: Gebe.
Bulamaç
: Yedi güne kadar hasta say›lan lohusa.
Bunlamak
: Do¤umu yak›n olan kad›n›n hastalanmas›.
Buyulac›
: Gebe.
Bürç
: Lo¤usa kad›na arayla gelen sanc›.
Büyük k›rk
: Do¤urmufl bir kad›n›n k›rk›nc› günü.
Cancikten düflme
: Dölden kesilme.
Cava
: Döl yata¤›, yavruyu saran zar, efl.
182
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
| Türkiye Aile Hekimli¤i Dergisi | Turkish Journal of Family Practice | Cilt 9 | Say› 4 | 2005
2005 © Yay›n haklar› Türkiye Aile Hekimli¤i Uzmanl›k Derne¤i (TAHUD)'a aittir. Her hakk› sakl›d›r. Deomed Medikal Medya taraf›ndan yay›mlanmaktad›r.
Copyright © 2005 Turkish Society of Family Practice. All rights reserved. Published by Deomed Medical Publishing, a division of Deomed Medical Media, Istanbul.
C›¤›t, 盤›rt›, 盤›t, çi¤it
C›h›t, çi¤it
Cilik, cillik, çilik, çillik
Comburt
Cuk, cük, cüllü
Çal›kçalmak
Çara
Çayana
Çebifl
Çilemek
Çile hamam›
Çivit
Dammak
Delik, dellük
D›b›ka
D›d›h
D›¤ar›k, d›¤asken, digasken
D›lak, d›lba¤
D›ll›¤, d›ll›h, d›ll›k, d›nd›h, d›nd›k
Dibli¤
Dibsiz
Dil, dila¤, dilcik, dillak, dillik
Dip
Div
Do¤unmak
Do¤urgeç, do¤urucu
Dovurma
Döl yata¤›, döl yeri
Dudu
Duduk
Düflüt b›rakmak
Ebelemek
Eesik
E¤elik
E¤ercemayana
El aya¤› kavuflmak
El vurmak
Eremik
Ersek, ersenek
Eveçi
Evsük
Ezalanmak
F›nc›h
Fink
Garg›n
Gartm›fl
G›ld›rma
G›ynak
Göbek anas›
Gömanl›
Götürüngü
Gövdeli
Gövlemek
Guccu
Gurat
Güjenmek
Gümanl›, gümenci, gimenli
Günnemek
Güzleklemek
Hazna kemi¤i
Helike
H›c›l›n› almak
H›nlamak
Hitaayi
Hunnac›, hunnay›c›
‹¤ne de¤ifltirmek
‹ki canl›
Karabasan
Karadon
Karn› olmak
Kasken
Kebe
Kepifl
Kerif
K›d›man
K›ld›rok olmak, k›ldurmak
K›zi¤
Kipifl
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
Gebelerin yüzünde ç›kan koyu renkli lekeler.
Gebelerin bacaklar›nda ç›kan sivilceler.
Kad›n cinsellik organ›.
Kad›nlar›n belden afla¤› k›sm›.
Kad›n cinsellik organ›.
Aflermek.
1. Yeni do¤an çocu¤un ilk pisli¤i. 2. Döl yata¤›, yavruyu saran zar, efl.
Ebe.
K›zlar›n cinsellik organ›
Çocuk dünyaya getirmek.
Kad›nlar›n sa¤l›k dile¤iyle belirli mevsimlerde k›rk gün hamamda y›kanmas›.
Gebelerin yüz ve vücutlar›nda olan leke.
Do¤mak.
K›zl›¤› giderilmifl
Çocu¤u yaflamama, hemen ölme.
Kad›n cinsellik organ›.
Lohusa.
Klitoris.
Kad›n cinsellik organ›.
Bekaret, k›zl›k zar›.
Bakire olmayan k›z.
Klitoris.
Bekaret, k›zl›k.
Bekaret, k›zl›k zar›.
Do¤mak.
Gebe.
Do¤urma.
Rahim.
Kad›n cinsellik organ›.
K›zl›k zar› ameliyats›z aç›lmayan k›z.
Çocu¤u düflürmek.
Çocu¤u olmayan kad›nlar› ebeye muayene ettirmek.
Günü gelmeden do¤an çocuk.
Çocu¤u olmayan kad›nlara çocu¤u olmas› için yap›lan ilaç.
Lohusa kad›nlara sanc›lar›n› dindirmek için kaynat›larak, fleker konularak içirilen kokulu bir ot tohumu.
Do¤urmak.
Güç do¤umlara el ile yard›m etmek.
1. K›s›r, hiç do¤urmayan kad›n. 2. Gö¤sü olmayan kad›n.
Erke¤e düflkün kad›n.
Ebe.
Gününden önce do¤mufl çocuk.
Do¤um sanc›s› çekmek.
Vajen, döl yolu, rahim yolu.
Kad›n cinsellik organ›.
Gebe.
Evlenmemifl k›z.
Emziklilerde gö¤sün fliflmesi.
Çok küçük do¤an çocuk.
Ebe.
Gebe.
Çocuk olmas› için kad›nlar›n kulland›klar› bir çeflit kocakar› ilac›.
Gebe.
Döl tutmak.
Kad›n cinsellik organ›.
K›s›r kad›n.
Do¤umda zorlanmak, direnmek.
Gebe.
Do¤urmak.
Yafll›l›kta çocuk yapmak.
Döl yata¤› çevresindeki kemik, pelvis kemi¤i.
Lohusa kad›nlar›n gördü¤ü kabus, al.
Evlilikte kad›n› tatmin etmek.
Do¤urmak.
K›zl›k zar› ameliyats›z aç›lmayan k›z.
Gebe.
‹ki lohusan›n karfl›laflt›klar›nda bofl inan›fla göre aldanmas›.
Gebe.
Lohusal›k humas›.
Çocu¤u olmayan kad›n.
Gebe olmak.
Lohusa.
Çocu¤u yaflamayan kad›n.
Kad›n›n üreme organ›.
Kad›nlarda ay hali.
Prematüre.
Kad›n›n memesinin süt birikme nedeniyle a¤r›mas›.
Bekaret, k›zl›k.
K›z çocu¤unun cinsel organ›.
Türkiye Aile Hekimli¤i Dergisi | Turkish Journal of Family Practice | Cilt 9 | Say› 4 | 2005 |
183
Kitik
: Kad›n cinsellik organ›.
Kolon
: Anne karn›ndaki yavru, cenin.
Kopma
: Do¤um yeri.
Kümü
: Lohusal›k hummas›.
Küskü
: Do¤um durumunda oturulan yer, do¤um iskemlesi.
Lokusa, losa
: Lohusa.
Manat
: Ebe.
Matan, matufl
: Kad›n cinsellik organ›.
Medire, midire, midere
: Dölyata¤›, uterus.
M›nc›h
: Kad›n cinsellik organ›.
M›flga
: Vulva, diflilerde üreme organ›n›n d›fl k›sm›, ferç.
Mora
: Hastal›k nedeniyle kad›nlarda olan vajinal kanama.
Morçilik
: Cinsel iste¤i çok olan kad›n.
Mugal
: Döl.
O¤lanyata¤›, o¤ulduruk
: Dölyata¤›, uterus.
O¤ur
: Döl.
Onal
: Do¤um.
Pahlamag
: Do¤urmak.
Parsuk
: Dölyata¤›, uterus.
P›dd›k, p›t›k, p›tt›k
: Kad›n cinsellik organ›.
Pis
: Do¤um, dünyaya gelifl.
Pitik
: K›z çocu¤unun cinsel organ›.
Portlac›
: Gebe
Putuh
: Kad›n cinsellik organ›.
Sald›rma¤
: Gebe kad›n›n çocu¤unu ald›rmas›.
Salma¤
: Gebe kad›n›n çocu¤unu düflürmesi.
Sat›lmak
: Çocuklar› olmas› için kad›nlar›n bir yat›ra adak adamalar›.
Selli
: Do¤um iskemlesi.
S›ca¤a girmek
: Kad›n›n çocu¤u olmas› için s›cak suya girmesi.
Simlemeyh
: Lohusa.
Taba
: Çocu¤u olmayan kad›n.
Tabak
: Do¤umdan sonra sütü gelmeyen kad›n.
Tatuh, t›nc›h
: Kad›n›n üreme organ›.
Ter döfle¤i
: Annenin do¤umdan hemen sonra, kendi yata¤›na gelene kadar yatt›¤› yatak.
T›b›ka
: Bebe¤i yaflamayan, hemen ölen kad›nda oldu¤u san›lan tinsel varl›k.
T›vga
: Çocu¤u yaflamayan kad›nlarda görülen hastal›k.
Tilak
: Klitoris.
Tuncukman
: Afl›r› cinsel istek duyan kad›n.
Tülen
: ‹lk kez çocuk do¤uran genç kad›n.
Türük
: Gebe.
U¤umsuz
: Çocu¤u, özellikle o¤lu olmayan.
Ulu¤sa
: Lohusa.
Ursan
: K›s›r.
Uflakeri
: Dölyata¤›, uterus
Uflaklamak
: Do¤urmak.
Uflakl›k
: Dölyata¤›, uterus.
Uvuz
: ‹lk süt.
Üske
: K›s›r, do¤urmayan.
Üst, üst kirlenmek, üstü gelmek, üstü kirlenmek,
üstüne olmak, üstünü görmek
: Aybafl› olmak.
Üstü kirli
: Aybafl›l› kad›n.
Üzeri yüklü, üzeli
: Gebe.
Yan›k düren, tekne kaz›nt›s›,
: Son çocuk.
Yar› k›rk
: Lohusal›kta doldurulan ilk yirmi gün.
Yatmak
: Lohusa olmak.
Ye¤nilmek
: Do¤urmak.
Yelci
: Ebe.
Yelikmek
: Aflermek.
Yergin, yerik, yerikli, yerük, yirikli
: Afleren gebe kad›n.
Yerginlik, yerginmek, yeriklemek, yerik vermek,
yeriyhlemeyh, yeruk vermek, yerüklü olmak,
yeruk yerimek, yirik yirmek
: Aflermek.
Yetiksiz
: Erken do¤an çocuk.
Y›ldac›, y›ldamc›, y›ldam
: Her y›l do¤uran.
Yoz
: K›s›r.
Yozalamak
: Do¤um sanc›s› çekmek.
Yoz kalmak
: K›s›r kalmak.
Yozlamak
: Do¤um s›ras›nda a¤r› çekmek.
Yü¤rük, yüklü
: Gebe.
Yüksünmek
: Gebe kad›n›n zay›flamas›.
Yükü y›kmak
: Do¤urmak.
Yürmek
: Gebe b›rakmak.
Yürük
: Do¤urgan.
Yürük çekmek
: Aflermek.
Yüzzac›
: Ebe.
Zaha, zah›, zestan
: Lohusa.
Zilik
: Klitoris.
184
| Türkiye Aile Hekimli¤i Dergisi | Turkish Journal of Family Practice | Cilt 9 | Say› 4 | 2005