santral venöz-2014-06-18_1

DİYALİZ KATETERİ VE SANTRAL VENÖZ PORT
TAKILMASI
Santral venöz yol nedir?
Uzun dönemli tünelli diyaliz kateterleri
Genellikle boyundaki ana toplar damardan girilerek kalbe (kalbin sağ
kulakçığına) takılan kateterlere santral venöz yol denir. Santral venöz yol
çeşitleri arasında diyaliz tedavisi için kullanılan kısa dönemli ve uzun dönemli
diyaliz kateterleri ve özellikle kemoterapi alan hastalarda kullanılan santral
venöz port bulunmaktadır. Tüm girişimsel işlemlerde olduğu üzere ciltten
girim bölgesi uyuşturulur, hastaya damardan rahatlatıcı ilaçlar verilir. İşlemler
Ultrason ve Floroskopi eşliğinde görerek yapılır ve kateterin ucu kalbe tam
yeri görülerek takılır. Bu sayede işlemlerin başarısı yüksektir, riski çok
düşüktür.
Diyaliz hastalarının fistülleri çalışmıyorsa ve uzun dönemli hemodiyaliz
tedavisi planlanıyorsa uzun dönemli tünelli diyaliz kateterleri takılır. Bunun
yanı sıra uzun süre yoğun ilaç tedavisi alacak veya damardan beslenecek
hastalarda da bu kateterler tercih edilir.
Bu kateterler genellikle 6 ay veya çok daha uzun süreler vücutta kalarak
hastanın diyaliz tedavisi için şart olan damar yolunu sağlarlar.
Santral venöz yol kimlere uygulanır?
Uzun dönem IV tedavi alacak hastalara (Kemoterapi, TPN, Antibiyotikler)
Hemodiyaliz hastalarına
Plazmaferez hastalarına
Damardan beslenmeye ihtiyaç duyan hastalara
Santral Venöz yol kimlere uygulanamaz?
Bakteriemisi olan hastalara
Sepsis oluşan hastalara
Girim alanında enfeksiyon olan hastalara
Santral venöz port (kemoterapi portu)
Kemoterapi hastalarında damar yolu bulunamaması ve sadece bu nedenle
hastanın tedavisinin aksaması çok sık karşılaşılan bir sorundur. Port cilt altına
yerleştirilen bir hazne (rezervuar) ve buna bağlanan kateterden oluşur.
Özellikle kemoterapi veya yoğun ilaç tedavisi alacak hastalarda uygulanır.
Genellikle yıllarca vücutta kalarak hastanın tedavisinin verilmesini
kolaylaştırır.
Kateter seçimi
Diyaliz tedavisinin yapılabilmesi için kateterden yüksek hızla kan alınabilmeli
ve verilebilmelidir. Bu nedenle hemodiyaliz veya aferez kateterleri genellikle
kalın (12 Fr) çift lümenli kateterlerdir.
Kalpdeki uçları yüksek kan akımını (400 ml/dak) sağlayabilmek için
kademelidir ve çok sayıda delik içermektedir.
Kısa dönemli diyaliz kateterleri
Böbrek yetmezliği hastalarının fistülleri olgunlaşıncaya kadar hemodiyaliz
yolu olarak kullanılmaktadır.
Damardan yoğun tedavi gereken ve damar yolu problemi olan hastalarda da
kullanılabilirler.
Zehirlenmeler ve ABY gibi acil hemodiyaliz ihtiyacı olan durumlarda gerekirler.
Bu kateterler genellikle 3 hafta vücutta kalırlar ve bu süre içerisinde hastadan
kan alınması veya hastaya ilaçların verilmesinde de hasta için çok büyük
kolaylık ve konfor sağlarlar. Hastaların her kan alımında veya ilaç
verilmesinde tekrar tekrar acı çekmesini engellerler.
Prof. Dr. Ertuğrul MAVİLİ
Radyoloji Kliniği-2017