Çin ve ABD`nin serbest ticaret anlaşma yarışında Türkiye yok

MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Çin ve ABD’nin serbest ticaret
anlaşma yarışında Türkiye yok
Şebnem TURHAN
Dünyanin iki süper gücü Çin ve ABD bu aralar her gün bir serbest ticaret anlaşması
yapıyor. Dünya ticaretindeki ivme kaybını karşılıklı anlaşmalarla aşmaya çalışan Çin
ve ABD’nin hedefleri arasında Türkiye bulunmuyor.
DÜNYA ticaretinin devleri serbest ticaret anlaşması yarışında. 2.3 trilyon dolarlık
ihracatıyla dünya ticaretini domine eden Çin geçtiğimiz hafta Avustralya ile yüksek
profilli serbest ticaret anlaşması imzaladı. Çin’in halihazırda 20 ülkeyle STA’sı
bulunuyor. ABD ise 6.1 trilyon dolarlık ihracatın sahibi Avrupa Birliği ile dünyanın en
büyük serbest ticaret anlaşması görüşmelerini sürdürüyor bunun yanı sıra 20 ülkeyle
STA imzaladı.
ABD aynı zamanda Asya Pasifik ülkeleriyle de müzakereleri sürdürüyor. İki devin bu
büyük oyun planında Türkiye ise yer almıyor. Ne Çin ne de ABD serbest ticaret
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
anlaşması yapmak için Türkiye’yi hedef ülke olarak belirlemedi. ABD ile Avrupa Birliği
arasındaki müzakerelere dahil olmaya çalışan Türkiye Çin’in de pazarı ele
geçirmesiyle dış ticarette oldukça dezavantajlı duruma düşecek. Dış ticarette yüksek
gümrük tarifeleriyle mücadele etmek zorunda kalacak olan Türkiye hem en büyük
pazarı AB
hem hedef
pazarı Asya
Pasifik’ten dışlanmış olacak.
YILLARDIR
GÖRÜŞÜYOR
Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye EFTA (Norveç, İsviçre, İzlanda ve
Lihtenştayn), İsrail, Makedonya, Bosna ve Hersek, Filistin, Tunus, Fas, Mısır,
Arnavutluk, Gürcistan, Karadağ, Sırbistan, Şili, Ürdün, Morityus ve Güney Kore ile
STA imzaladı. Lübnan STA’sı Lübnan tarafının, Kosova, Malezya, Moldova ve Faroe
Adaları STA’ları ise her iki tarafın iç onay süreçlerinin tamamlanmasını bekliyor. Diğer
taraftan; Peru, Ekvator, Meksika, Japonya, Singapur, Ukrayna, Kolombiya, Çad,
Kongo, Kamerun, Seyşeller, Körfez İşbirliği Konseyi, Libya ve MERCOSUR’un
(Arjantin, Bolivya, Brezilya, Ekvador, Guyana, Kolombiya, Paraguay, Peru, Surinam,
Şili, Uruguay, Venezuela) aralarında bulunduğu 14 ülke ile müzakereler yıllardır
sürüyor. Ayrıca, ABD, Kanada, Tayland, Hindistan, Endonezya, Vietnam, Orta
Amerika Topluluğu, Afrika Karayip Pasifik Ülkeleri, Cezayir ve Güney Afrika
Cumhuriyeti ile de görüşme başlamasını Türkiye girişimde bulundu ancak henüz
olumlu
cevap
alabilmiş
değil.
DIŞ
AÇIK
VERİYORUZ
ABD ile Çin açıkça STA yarışına girmiş durumdalar. Çin bir yandan ABD’nin
müzakerelerini sürdürdüğü Asya Pasifik ülkeleriyle tek tek görüşürken, bir yandan da
Norveç, Sri Lanka ve Suudi Arabistan ile masaya oturuyor. İki ülke her hedef ülkede
karşı karşıya gelirken uzmanlar olası bir Çin ABD serbest ticaret anlaşmasının
oyunun tüm kurallarını değiştireceği görüşünde. Türkiye’nin bu iki ülkeyle tek ikili
anlaşması ise çifte vergilendirmeyi önleme üzerine. Ne Çin ile ne de ABD ile serbest
ticaret anlaşması yapabilmek için masaya oturamadık. Aynı zamanda Çin Türkiye’nin
2014 yılındaki 25 milyar dolar ile Rusya ile birlikte en fazla ithalat yaptığı ülke.
Türkiye’nin Çin’e ihracatı ise geçtiğimiz yıl sadece 2.8 milyar dolardı. ABD’ye de
geçtiğimiz yıl 6.2 milyar dolarlık mal satarken 12.7 milyar dolarlık ithalat yaptık. Her iki
ülkeye de dış ticaret açığı veriyoruz.
Serbet
ticaret
anlaşması
(STA)
nedir?
Serbest Ticaret Anlaşması (STA), taraf ülkelerin kendi aralarında gümrük vergisi ve
kısıtlamalarını kaldırmaları, ancak üçüncü ülkelere karşı ortak bir gümrük tarifeleri
oluşturmamaları, anlaşma dışında kalan üçüncü ülkelere her üye ülkenin kendi milli
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
gümrük tarifesini uygulayabildiği bir ekonomik birleşme. STA’da gümrük birliğinden
farklı olarak üçüncü ülkelere ortak bir gümrük tarifesi uygulanmıyor.
Yarışın
galibi
Avrupa
Birliği
ABD ve Çin’in serbest ticaret anlaşması yarışının galibi ise kesinlikle Avrupa Birliği.
AB hem ABD ile serbest ticaret anlaşması müzakereleri yürütüyor hem de Çin ile
yatırım alanındaki düzenlemeleri geliştirmek için görüşüyor. Ayrıca AB’nin dünya
çapında imzaladığı 200’den fazla serbest ticaret anlaşması bulunuyor. Güney Kore
ile iddialı hedefler içeren bir anlaşma yaptığı gibi Latin Amerika’da Kolombiya ve Peru
ile anlaşmaları bulunuyor. Ayrıca, Orta Amerika bölgesi ile bir anlaşma imzaladı.
Bunların yanı sıra, Gürcistan, Moldova ve Ermenistan gibi Doğu Avrupa ve güney
Akdeniz ülkeleri ile de müzakereleri sürüyor. AB’nin serbest ticaret anlaşmaları
küresel
ticaretin
yüzde
35’den
fazlasını
kapsıyor.
ABD’nin
STA’ları
Avustralya, Bahreyn, Kanada, Şili, Kolombiya, Kosta Rika, Dominik, El Salvador,
Guatemala, Honduras, İsrail, Ürdün, G. KOre, Meksika, Fas, Nikaragua, Umman,
Panama,
Peru,
Singapur.
Görüşmeleri süren; Asya Pasifik İşbirliği Anlaşması ve Transatlantik Ticaret
Anlaşması.
Çin’in STA’ları
ASEAN, Pakistan, Şili, Yeni Zelanda, Singapur, Peru, Hong Kong, Kosta Rika,
İzlanda, İsviçre, G. Kore, Avustralya, Hindistan, Maldivler, Kolombiya, Gürcistan,
Moldova,
Görüşmeleri süren: Norveç, Japonya, Suudi Arabistan, Körfez İşbirliği Konseyi,
Norveç, Japonya, Sri Lanka, Asya-Pasifik Ticaret Anlaşması.
ABD
İhracat 1.6 trilyon dolar
İthalat 2.4 trilyon dolar
Çin
İhracat 2.3 trilyon dolar
İthalat 1.9 trilyon dolar
Avrupa Birliği
İhracat 1.6 trilyon dolar
İthalat 2.4 trilyon dolar
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Türkiye
İhracat 158 milyar dolar
İthalat 242 milyar dolar
ABD (milyar dolar)
2010
1.280
2011
1.480
2012
1.550
2013
1.580
2014
1.620
Çin (milyar dolar)
2010
1.570
2011
1.890
2012
2013
2014
2.040
2.210
2.330
Avrupa Birliği (milyar dolar)
2010
2011
2012
2013
2014
5.180
6.110
5.830
6.080
6.163
Türkiye (milyar dolar)
2010
114.2
2011
135.7
2012
153.4
2013
2014
152.4
158.0
Saygılarımızla,Best Regards
Evrim Haberleri; Gümrük mevzuatı, Dış Ticaret, Lojistik, muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü
profesyonel anlamda yayınlanan Kanun,Yönetmelik,Tebliğ,Genelge,Tasarruflu yazı, mevzuat taslakları en hızlı şekilde
yayınlanmakta ve bilgileri sunulmaktadır. Yayınlanan Gümrük ,Dış Ticaret, Haberler ile ilgili bilgiler belli bir konunun veya
konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi verme amacını taşımaktadır.
Yayınlanan Bilgileri konusuna hakim profesyonel bir Gümrük Müşavirine, Mevzuat Danışmanına, başvurmanız tavsiye edilir.
Bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır. Evrim Yazılım ve Danışmanlık.
[email protected] | www.evrim.com