fen ilk 8 sayfa.qxp - E

1. Dolaþým sisteminin elemanlarý nelerdir?
Soru - Yan
ýt 10
Yanýt: Dolaþým sisteminin elemanlarý kalp, damarlar ve kandýr.
2. Dolaþým sisteminin görevi nedir?
Yanýt: Vücuttaki hücrelere oksijen ve besin götürmek, vücuttaki hücrelerde oluþan karbondioksit ve atýk maddeleri boþaltým organlarýna taþýmak dolaþým sisteminin görevidir.
3. Bir memeli kalbi kaç bölümden oluþmuþtur? Adlarýný yazýnýz.
Yanýt: Memelilerin kalbi dört gözlüdür. Ýki kulakçýk, iki karýncýktan oluþur.
4. Kalbin görevi nedir?
Yanýt: Kalbin görevi kaný vücuda pompalamaktýr.
5. Damar çeþitleri nelerdir?
Yanýt: Damarlar, atardamar, toplardamar, kýlcal damarlar olarak adlandýrýlýrlar.
6. Büyük kan dolaþýmýnýn amacý nedir? Büyük kan dolaþýmýnda kanýn izlediði yolu kýsaca
açýklayýnýz.
Yanýt: Büyük kan dolaþýmýyla hücrelere oksijen ve besin taþýnýr, hücrelerde oluþan karbondioksit ve atýk maddeler boþaltým organlarýna götürülür. Sol karýncýk J Aort atardamarý J
Doku kýlcallarý J Alt ve üst ana toplardamarlar J Sað kulakçýk
7. Küçük kan dolaþýmýnýn amacý nedir? Küçük kan dolaþýmýnda kanýn izlediði yolu kýsaca
açýklayýnýz.
Yanýt: Amacý, kanýn oksijen bakýmýndan zenginleþmesini saðlamaktadýr.
Sað karýncýk JAkciðer atardamarý JAkciðer kýlcal damarý JAkciðer toplardamarý J
Sol kulakçýk
8. Kanýn yapýsýnda neler vardýr?
Yanýt: Kanýn yapýsýnda kan hücreleri (alyuvar, akyuvar, kan pulcuklarý) ve kan plazmasý bulunur.
9. Kaç tane kan grubu vardýr? Hangi kan gruplarý birbirlerine kan verebilir?
Yanýt: A, B, AB ve 0. AB genel alýcý, 0 genel vericidir. Her grup kendi arasýnda kan alýp verebilir.
10. Lenf sistemini oluþturan elemanlar nelerdir?
Yanýt: Lenf sistemini oluþturan elemanlar, lenf damarlarý, lenf düðümleri ve lenf sývýsýdýr.
263
ldurma
Boþluk Do
10
Aþaðýda boþ býrakýlan yerleri uygun sözcüklerle doldurunuz.
1.
Dolaþým sistemini oluþturan elemanlar
2.
Dolaþým sisteminin amacý vücuttaki hücrelere
oluþan
.............................
ve
.............................
......................................
.............................
.............................
ve
ve
.............................
.............................
dýr.
taþýyýp hücrelerde
boþaltým organlarýna taþýmaktýr.
3.
Bir memeli kalbi
4.
.............................
5.
Damarlar,
6.
.............................
7.
Büyük kan dolaþýmý
.............................
baþlar,
.............................
8.
Küçük kan dolaþýmý
.............................
baþlar,
..............................
9.
.............................
.............................
,
karýncýk ve
..............................
kulakçýktan oluþur.
, kaný vücuda pompalar.
.............................
,
.............................
ve
.............................
olmak üzere üç çeþittir.
, madde alýþveriþinin yapýldýðý küçük damarlardýr.
kan grubu genel alýcý,
10. Bademcikler bir
.............................
..........................................................
biter.
biter.
kan grubu genel vericidir.
düðümüdür.
Aþaðýdaki cümlelerde doðru olanlarýnýn baþýna “D”,
yanlýþ olanlarýn baþýna “Y” harfi yazýnýz.
Doðru - Yanlýþ
10
1.
( ) Dolaþým sistemi sayesinde vücuttaki hücrelere besin ve oksijen taþýnýr.
2.
( ) Kaný kalpten uzaklaþtýran ve genelde oksijen bakýmýndan zengin kaný taþýyan damarlar
atardamarlardýr.
3.
( ) Akciðer toplardamarý, karbondioksit bakýmýndan zengin kaný taþýr.
4.
( ) Akciðer atardamarý kirli olan kaný temizlemek üzere akciðerlere taþýr.
5.
( ) Kalbin sol karýncýðý sað karýncýktan daha kaslý bir yapýdadýr.
6.
( ) Akyuvarlar kana kýrmýzý rengini veren hücredir.
7.
( ) Kan pulcuklarý kanýn pýhtýlaþmasýný saðlar.
8.
( ) Kan plazmasýnýn %90’ýný protein oluþturur.
9.
( ) Rh faktörü uyumlu olmayan kan gruplarý arasýnda kan alýþveriþi yapýlamaz.
10. ( ) Kalp pili, anjiyo ve baypas ameliyatý, dolaþým sistemi hastalýklarýnýn teþhis ve tedavisinde kullanýlan yöntemlerdendir.
264
Boþluk Do
ldurma 10
Yanýtlar
1.
Dolaþým sistemini oluþturan elemanlar kalp, damarlar ve kandýr.
2.
Dolaþým sisteminin amacý vücuttaki hücrelere besin ve oksijen taþýyýp hücrelerde oluþan
karbondioksiti ve atýk maddeleri boþaltým organlarýna taþýmaktýr.
3.
Bir memeli kalbi iki karýncýk ve iki kulakçýktan oluþur.
4.
Kalp, kaný vücuda pompalar.
5.
Damarlar, atardamar, toplardamar ve kýlcal damar olmak üzere üç çeþittir.
6.
Kýlcal damarlar madde alýþveriþinin yapýldýðý küçük damarlardýr.
7.
Büyük kan dolaþýmý sol karýncýktan baþlar, sað kulakçýktan biter.
8.
Küçük kan dolaþýmý sað karýncýktan baþlar, sol karýncýktan biter.
9.
AB kan grubu genel alýcý, 0 kan grubu genel vericidir.
10. Bademcikler bir lenf düðümüdür.
Doðru - Yanlýþ
10
Yanýtlar
1.
( D ) Dolaþým sistemi sayesinde vücuttaki hücrelere besin ve oksijen taþýnýr.
2.
( D ) Kaný kalpten uzaklaþtýran ve genelde oksijen bakýmýndan zengin kaný taþýyan damarlar atardamarlardýr.
3.
( Y ) Akciðer toplardamarý, karbondioksit bakýmýndan zengin kaný taþýr.
4.
( D ) Akciðer atardamarý kirli olan kaný temizlemek üzere akciðerlere taþýr.
5.
( D ) Kalbin sol karýncýðý sað karýncýktan daha kaslý bir yapýdadýr.
6.
( Y ) Akyuvarlar kana kýrmýzý rengini veren hücredir.
7.
( D ) Kan pulcuklarý kanýn pýhtýlaþmasýný saðlar.
8.
( Y ) Kan plazmasýnýn %90’ý proteinden oluþur.
9.
( D ) Rh faktörü uyumlu olmayan kan gruplarý arasýnda kan alýþveriþi yapýlamaz.
10. ( D ) Kalp pili, anjiyo ve baypas ameliyatý, dolaþým sistemi hastalýklarýnýn teþhis ve tedavisinde kullanýlan yöntemlerdendir.
265
TEST
1.
14
Dolaþým Sistemi - 1
3. Dolaþým sistemi sayesinde vücuttaki hüc-
I. Kalp
relere;
I. Karbondioksit
II. Oksijen
III. Besin
maddelerinden hangisi veya hangileri
taþýnýr?
II. Damarlar
III. Kan
Yukarýdakilerden hangileri dolaþým sisteminin elemanlarýdýr?
A) Yalnýz I
C) II ve III
B) I ve II
D) I, II ve III
A) Yalnýz II
C) II ve III
2.
B) Yalnýz III
D) I, II ve III
Yanda memeli kalbine ait bir
þekil verilmiþtir. Bazý öðrenciler
aþaðýdaki yorumlarý yapmýþlardýr.
Memeli kalbi
dört odacýklýdýr.
Memelilerin
kalbinde temiz ve
kirli kan karýþmaz
4.
oluþur
Dilek
Bütün canlýlarýn
kalpleri ayný yapýdadýr.
Dolaþým Sistemi
Aziz
I
þur
olu
oluþur
oluþur
Damarlar
Memelilerin kalbinde temiz ve kirli
kan birbirine karýþýr.
Kan
Kan hücreleri
III
oluþur
Atar
Cenk
Güneþ
Memeli kalbi ile ilgili olarak hangi
öðrencilerin söyledikleri doðrudur?
A) Dilek - Aziz
B) Aziz - Cenk
C) Dilek - Aziz - Cenk
D) Dilek - Cenk - Güneþ
266
II
Kýlcal
IV
Akyuvar Kan
pulcuklarý
Yukarýda dolaþým sistemine ait bir kavram
haritasý verilmiþtir. Bu kavram haritasýyla
ilgili olarak aþaðýda verilen yorumlardan hangisi yanlýþtýr?
A) I nolu kýsým kalptir.
B) II nolu kýsým genellikle vücuttaki hücrelere
oksijen bakýmdan zengin kan taþýr.
C) III nolu kýsým kanýn sývý olan kýsmýdýr.
D) IV nolu kýsým alyuvar olup oksijen taþýmada görevlidir.
Dolaþým Sistemi - 1
Test 14
5.
Sað kulakçýk
(I)
Sol karýncýk
(III)
Vücut hücreleri
(II)
Aort atar damarý
(IV)
Büyük kan dolaþýmýnda kan, yukarýdaki tabloda verilen kýsýmlardan hangi sýrayla geçer?
A) I - II - IV - III
C) III - IV - I - II
D) I - IV - II - III
Kalp, kanýn vücuda
ve akciðerlere pompalanmasýný saðlar.
Gülru
II
Vücut hücreleri
Sað kulakçýk
Yukarýda büyük kan dolaþýmý sýrasýnda
kanýn izlediði yol verilmiþtir. I ve II nolu
kýsýmlara gelmesi gerekenler aþaðýdaki seçeneklerin hangisinde verilmiþtir?
I
A)
II
Akciðer atardamarý
Aort
B) Akciðer toplardamar
Aort
Aort
Alt ve üst
C)
ana toplardamar
Alt ve üst
Aort
D)
ana toplardamar
B) III - IV - II - I
6.
I
7. Sol karýncýk
Büyük kan dolaþýmý, kanýn
oksijen bakýmýndan zenginleþmesini saðlar.
Aziz
8. Sað karýncýk
I
Akciðer
II
Sol
kulakçýk
Küçük kan dolaþýmý,
kalp ile akciðerler
arasýnda gerçekleþir.
Kan hücrelerinden
alyuvarlar,
vücudu mikroplara
karþý korur.
Yukarýda küçük kan dolaþýmý sýrasýnda
kanýn izlediði yol verilmiþtir. I ve II nolu
kýsýmlara gelmesi gerekenler aþaðýdaki seçeneklerin hangisinde verilmiþtir?
I
Cenk
Müge
Yukarýda Gülru, Aziz, Cenk ve Müge’nin
dolaþým sistemiyle ilgili söyledikleri bilgiler verilmiþtir. Hangi öðrencilerin verdikleri bilgiler doðrudur?
A) Gülru - Cenk
B) Gülru - Müge
C) Aziz - Cenk
D) Gülru - Aziz - Cenk
II
A) Akciðer atarda-
Alt ve üst ana
toplardamar
B) Aort
Akciðer toplardamarý
marý
C)
Aort
Akciðer atardamarý
Akciðer atarda-
Akciðer toplardamarý
D) marý
267
Dolaþým Sistemi - 1
Test 14
9. “Kalpteki karýncýklar kulakçýklardan daha
kaslý bir yapýdadýr.”
Yukarýda karýncýklar ile kulakçýklarýn arasýndaki farklýlýk verilmiþtir. Bu farklýlýðýn
nedeni ile ilgili hangi öðrencinin yorumu doðrudur?
A)
Kan, kulakçýklar
tarafýndan vücuda
pompalandýðý için.
B)
Karýncýklar temiz
kan taþýdýðý için.
C)
D)
Kan, karýncýklar
tarafýndan vücuda
pompalandýðý için.
Kulakçýklar kaný
akciðerlere taþýdýðý
için.
11.
Kan
Kan hücreleri
Alyuvarlar
Kan plazmasý
Akyuvarlar Kan
pulcuklarý
Yukarýda kanýn yapýsýný gösteren bir þema verilmiþtir. Buna göre aþaðýdaki
seçeneklerden hangisi yanlýþtýr?
A) Alyuvarlar hemoglobin taþýrlar ve kana
kýrmýzý rengi verirler.
B) Akyuvarlar mikroplarla savaþýrlar.
C) Kan pulcuklarý oksijen taþýr.
D) Kan plazmasýnýn büyük bölümünü su
oluþturur.
12. Bir yerimiz kesildiðinde aþaðýdakilerden
10.
Doku hücreleri
hangisi kanýn pýhtýlaþmasýný saðlar?
A) Alyuvarlar
B) Akyuvarlar
C) Kan plazmasý
D) Kan pulcuklarý
III
I
II
Yukarýdaki þekil, dolaþým sistemindeki
damarlarý göstermektedir. Kan ok yönünde aktýðýna göre I, II ve III ile gösterilen damarlar aþaðýdakilerden hangisinde doðru olarak verilmiþtir?
I
II
III
A) Toplardamar Atardamar Kýlcal damar
B) Toplardamar Kýlcaldamar Atardamar
C) Atardamar
Toplardamar Kýlcal damar
D) Atardamar
Kýlcal damar Toplardamar
268
13. I. Yapýsýnda kana kýrmýzý rengini veren
hemoglobin bulunur.
II. Oksijen ve karbondioksit taþýrlar.
III. Üretildiklerinde çekirdekli olduðu hâlde olgunlaþýrken çekirdeðini kaybeder.
Yukarýda özellikleri verilen yapý aþaðýdakilerden hangisidir?
A) Alyuvar
C) Kan pulcuklarý
B) Akyuvar
D) Kan plazmasý
Dolaþým Sistemi - 1
14.
Test 14
Dilek:
A Rh(+)
Gülru:
AB Rh(+)
Aziz:
0 Rh(+)
Cenk:
B Rh(+)
Yukarýda öðrenciler kan gruplarýný söylemektedir. Buna göre aþaðýda verilen
yorumlardan hangisi yapýlamaz?
16. Aþaðýda verilen özelliklerden hangisi
kýlcal damarlara ait deðildir?
A) Atardamarlar ile toplardamarlar arasýnda bulunur.
B) Kaný kalpten uzaklaþtýran damarlardýr.
C) Hücrelerle madde alýþveriþinin yapýldýðý damarlardýr.
D) En ince damarlardýr.
A) Aziz, Dilek’e kan verebilir.
B) Gülru, Aziz ve Dilek’ten kan alabilir.
C) Cenk, Aziz’e kan verebilir.
D) Cenk, Dilek’ten kan alamaz.
15. Atardamarlarla ilgili olarak öðrenciler
bazý bilgiler vermiþtir. Hangi öðrencinin verdiði bilgi yanlýþtýr?
A)
Akciðer atardamarý
hariç diðerleri oksijen bakýmýndan zengin olan kaný taþýr.
B)
Kaný kalpten uzaklaþtýran damarlardýr.
Dilek
Aziz
17. Cihan: “Kaný kalbe getiren damarlardýr.”
Tuncay: “Akciðer toplardamarý hariç
diðerleri karbondioksit bakýmýndan zengin kan taþýr.”
Özer: “Akciðer toplardamarý oksijence
zengin kan taþýr.”
Aziz: “Hücrelerle madde alýþveriþinin
yapýldýðý damarlardýr.”
C)
Kaný kalbe getiren damarlardýr.
D)
Aort atardamarý
kaný vücuda
gönderir.
Yukarýdaki öðrenciler toplardamarlar ile
ilgili bazý bilgiler vermiþtir. Hangi öðrenci
veya öðrencilerin verdiði bilgi yanlýþtýr?
A) Aziz
B) Cihan - Aziz
Cenk
Gülru
C) Tuncay - Aziz
D) Cihan - Tuncay - Özer
269
Dolaþým Sistemi - 1
18. Merve : A Rh(+)
Test 14
20.
Görülme sýklýðý (%)
Müge : 0 Rh(+)
Sýla
: AB Rh(+)
Özlem : B Rh(+)
Yukarýda Merve, Müge, Sýla ve Özlem’in
kan gruplarý verilmiþtir. Buna göre aþaðýdakilerden hangisi yanlýþtýr?
He
li
n
iyo
fi
mo
s
Tan
i
em
270
s
Lö
beslenmesi aksar. Böyle durumlarda vücudun baþka kýsmýnda yer alan bir damardan damar parçasý alýnýr. Bu parça
kalpte týkalý olan damarýn yerine eklenir.”
Yukarýda dolaþým sistemi hastalýklarýnýn
tedavisinde kullanýlan bir yöntem anlatýlmýþtýr. Bu yöntem aþaðýdakilerden hangisidir?
A) Anjiyo
B) Baypas
C) Kalp nakli
D) Kalp pili
i
19. “Bazý damarlarýn týkanmasý sonucu kalbin
lið
lp
Ka tmez
ye
A) Merve Müge’den kan alabilir ama veremez.
B) Sýla, Özlem’den kan alabilir.
C) Merve Sýla’ya kan verebilir.
D) Sýla, Müge’den kan alamaz.
Hastalýk
adý
Yukarýdaki grafikte bazý hastalýklarýn görülme sýklýðý verilmiþtir.
Grafiðe göre;
I. Kalp yetmezliði, lösemiden daha sýk
rastlanýr.
II. Tansiyon, diðer hastalýklardan daha sýk
rastlanýr.
III. Hemofili, lösemi ve kalp yetmezliðine
göre daha az rastalanan bir hastalýktýr.
yorumlarýndan hangileri yapýlabilir?
A) Yalnýz I
B) I ve II
C) II ve III
D) I, II ve III
YANITLAR
Yanýt 1:
Yanýt 2:
Yanýt 3:
Yanýt 4:
Kalp, damarlar ve kan dolaþým
sistemine ait elemanlardandýr.
Sol karýncýk
Memeli kalbi dört odacýklýdýr.
Memelilerin kalbinde temiz ve
kirli kan birbirine karýþmaz.
Bütün canlýlarýn kalpleri ayný
yapýda deðildir. Dilek ve Aziz
doðru bilgiler vermiþtir.
Yanýt A’dýr.
Alt ve üst
ana toplardamar
Dolaþým sistemi sayesinde vücuttaki hücrelere besin ve oksijen taþýnýr. Yanýt C'dir.
II
Büyük kan dolaþýmý, vücut
hücrelerinin oksijen bakýmýndan
zenginleþmesini saðlar. (Aziz)
Kan hücrelerinden akyuvarlar,
vücudu mikroplara karþý korur.
Alyuvarlar, oksijen ve karbondioksit taþýr. (Müge) Gülru ve Cenk’in
verdikleri bilgiler doðrudur.
Yanýt A'dýr.
Sað kulakçýk
Yanýt 8: Küçük kan dolaþýmý:
Sað karýncýk
I. Kalp
II. Toplardamar
III. Kan plazmasý
IV. Alyuvar
Büyük kan dolaþýmý:
Sol karýncýk → Aort atardamarý →
III
IV
Vücut hücreleri → Sað kulakçýk
II
I
Vücut hücreleri
Yanýt C’dir.
Akciðer
Atardamarý
Akciðer
toplardamarý
II
Akciðer
I
Sol kulakçýk
Yanýt D'dir.
Yanýt 9:
Kan, karýncýklar tarafýndan vücuda pompalandýðý için kulakçýklardan daha kaslýdýr. Yanýt C'dir.
Yanýt 10:
I: Atardamar
II: Kýlcaldamar
III: Toplardamardýr.
Yanýt D’dir.
Yanýt 11:
Kan pulcuklarý kanýn pýhtýlaþmasýnda görevlidir, oksijen taþýmaz.
Yanýt B'dir.
Yanýt 6:
Aort
I
Yanýt D'dir.
Toplar damarlar karbondioksiti
fazla olan kirli kan taþýrlar. Sadece Akciðer toplardamarý oksijeni fazla olan temiz kan taþýr. B
seçeneðinde verilen bilgi yanlýþtýr. Yanýt B’dir.
Yanýt 5:
Yanýt 7: Büyük kan dolaþýmý:
Yanýt C'dir.
Yanýt 12:
Bir yerimiz kesildiðinde kanýn
pýhtýlaþmasýný kan pulcuklarý saðlar.
Yanýt D'dir.
Yanýt 13:
Soruda bahsedilen
alyuvarlara aittir.
özellikler
Yanýt A'dýr.
271
Yanýt 14:
Aziz 0 Rh(+), Cenk B Rh(+)
olduðundan Cenk, Aziz’e kan
veremez. Kan alýþveriþinin
yapýlmasý için Rh faktörünün
de uyumlu olmasý gerekir.
Yanýt C'dir.
Yanýt 15:
Kaný kalbe getiren damarlar,
toplardamarlardýr.
Yanýt C'dir.
Yanýt 16:
Kaný kalpten uzaklaþtýran damarlar atardamarlardýr. Kýlcal
damarlar deðildir.
Yanýt B'dir.
Yanýt 17:
Hücrelerle madde alýþveriþinin
yapýldýðý damar, kýlcal damarlardýr.
Yanýt A'dýr.
Yanýt 18:
Sýla, Müge’den kan alabilir.
Çünkü Müge’nin kaný 0 Rh(+),
Sýla’nýn kan grubu AB Rh(+)
‘tir. “0” grubu genel verici, “AB”
grubu genel alýcýdýr.
Yanýt D'dir.
Yanýt 19:
Soruda bahsedilen yöntem
baypas ameliyatýdýr.
Yanýt B'dir.
Yanýt 20:
I, II ve III nolu yorumlarýn hepsi
doðrudur.
Yanýt D'dir.
272
TEST
15
Dolaþým Sistemi - 2
1. Aþaðýdaki öðrenciler lenf sistemiyle ilgili
3. Aþaðýda verilen hastalýklardan hangisi
bazý bilgiler vermiþlerdir. Hangi öðrencinin verdiði bilgi yanlýþtýr?
A)
Lenf sistemi
dolaþým sistemine
yardýmcý olur.
dolaþým sistemi hastalýðý deðildir?
A) Kalp krizi
B) Çocuk felci
C) Damar týkanýklýðý
D) Varis
Lenf sistemi lenf
damarlarý, lenf
düðümleri ve lenf
sývýsýndan oluþur.
B)
Ali
Yasemin
C)
Lenf damarlarý
dolaþým sýrasýnda
hücreler arasýna
sýzan sývýyý toplayýp
tekrar kana verir.
D)
Bademcik gibi lenf
düðümleri alyuvar
üreterek hastalýklara
karþý savunma
yapar.
Ebru
Cem
2. Ayþe, boðazýnda bir aðrý hissetmiþ ve
doktora gitmiþtir. Doktor bademciklerinin
þiþtiðini söylemiþtir. Buna göre aþaðýdaki öðrencilerden hangisinin yaptýðý
yorum doðrudur?
A)
Vücudu
mikroplarla savaþ
halindedir.
B)
4.
Hülya : Kalbi besleyen damarlarýn
daralýp týkanmasý kalp krizine
neden olabilir.
Ceren : Lösemi ve kan uyuþmazlýðý
da dolaþým sistemi hastalýklarýdýr.
Sinan : Saðlýksýz beslenme, zararlý
alýþkanlýklar ve stres dolaþým
sistemine zarar verir.
Hülya, Ceren ve Sinan yukarýda dolaþým
sistemiyle ilgili bazý bilgiler vermiþlerdir.
Hangi öðrencilerin verdiði bilgiler
doðrudur?
A) Hülya - Sinan
B) Ceren - Sinan
C) Hülya - Ceren
D) Hülya - Ceren - Sinan
Lenf düðümlerinde
alyuvar üretirler.
5. Aþaðýdaki yöntemlerden hangisi dola-
C)
Bademcikler
dolaþým sisteminin
elemanýdýr.
D)
Ayþe’nin kanýndaki kan pulcuklarý mikroplarla
savaþmaktadýr.
þým sistemi hastalýklarýnýn teþhis ve tedavisinde kullanýlmaz?
A) Anjiyo
B) Baypas ameliyatý
C) Endoskopi
D) Kalp pili
273
Dolaþým Sistemi - 2
6.
I. Kýlcal damarlar kaný dokulara götürür
ve madde alýþveriþini saðlar.
II. A kan grubu hem A hem de AB kan
grubundan kan alabilir.
III. Vücutta besin ve oksijenin taþýnmasýný
saðlayan kandýr.
Yukarýda verilen bilgilerden hangisi ya
da hangileri doðrudur?
A) Yalnýz I
B) Yalnýz II
C) I ve II
D) I ve III
Test 15
10.
Göðüs boþluðunda iki akciðer arasýnda bulunur.
Üstte iki kulakçýk, altta iki karýncýk olmak üzere 4
bölümden oluþur. Sað tarafýnda kirli, sol tarafýnda
temiz kan taþýr. Kaslý yapýsý sayesinde kasýlýp
gevþeyerek kaný bütün vücuda pompalar.
Ali, arkadaþlarýna bir organýmýzýn görev ve
özelliklerini anlatmaktadýr. Ali’nin anlattýðý organýmýz aþaðýdakilerden hangisidir?
A) Damarlar
B) Karaciðer
C) Böbrek
D) Kalp
11. “Büyük dolaþýmda oksijence zengin kan,
7. Aþaðýda verilen hastalýklarýn hangisinin nedeni virüsler deðildir?
A) AIDS
B) Kolera
C) Kýzamýk
D) Uçuk
8. Aþaðýda verilen damarlardan hangisi,
içinde taþýdýðý kanýn oksijen yoðunluðu
bakýmýndan diðerlerinden farklýdýr?
A) Aort atardamarý
B) Akciðer atardamarý
C) Akciðer toplardamarý
D) Böbrek atardamarý
9. I. Akciðere temizlenmek üzere karbondioksit bakýmýndan zengin kaný götürür.
II. Akciðerde temizlenen oksijen bakýmýndan zengin kaný kalbe geri getirir.
Yukarýda iki damarla ilgili olarak bilgi verilmiþtir. Bu damarlar hangi seçenekte
doðru olarak belirtilmiþtir?
I
II
A) Aort atardamarý
B) Aort atardamarý
Akciðer toplardamarý
Alt ve üst ana toplardamar
C) Akciðer atardamarý Akciðer toplardamarý
D) Akciðer toplardamarý Akciðer atardamarý
274
sol karýncýktan çýkar. Vücutta yol alýrken hücrelere oksijen verir, hücrelerde biriken karbondioksiti alarak kalbin sað kulakçýðýna
gelir.”
Yukarýda büyük kan dolaþýmý anlatýlmýþtýr.
Buna göre aþaðýdakilerden hangisine
ulaþýlamaz?
A) Büyük kan dolaþýmý vücuttaki hücrelerin oksijence zenginleþmesini saðlar.
B) Büyük kan dolaþýmý vücuttaki hücrelerden karbondioksitin uzaklaþtýrýlmasýný
saðlar.
C) Akciðer atardamarý büyük kan dolaþýmýnda görevlidir.
D) Büyük kan dolaþýmý sol karýncýktan baþlar sað kulakçýkta biter.
12. “Küçük kan dolaþýmýnda oksijence fakir
kan, kalbin sað karýncýðýndan çýkarak akciðerlere gider. Burada oksijence zenginleþip kalbin sol kulakçýðýna döner.”
Yukarýda küçük kan dolaþýmý anlatýlmýþtýr.
Buna göre, aþaðýdakilerden hangisine
varýlamaz?
A) Aort atardamarý küçük kan dolaþýmýnda görevlidir.
B) Küçük kan dolaþýmý kanýn oksijence
zenginleþmesini saðlar.
C) Akciðerler küçük kan dolaþýmýndaki
duraklardan biridir.
D) Küçük kan dolaþýmý kalbin sað karýncýðýndan baþlar, sol kulakçýðýnda biter.
Dolaþým Sistemi - 2
13. Aþaðýda verilen bilgilerden hangisi
Test 15
18.
0
alyuvarlar için yanlýþtýr?
A) Baþlangýçta çekirdekli olduklarý hâlde
olgunlaþýrken çekirdeklerini kaybederler.
B) Yapýsýnda kana kýrmýzý rengini veren
hemoglobin bulunur.
C) Vücudumuza giren mikroplarý yok eder.
D) Hücrelere oksijen taþýrken hücrelerde
oluþan karbondioksiti uzaklaþtýrýrlar.
0
A
A
B
B
AB
AB
Yukarýda kan alýþveriþini gösteren bir þema
verilmiþtir. Bu þemaya göre aþaðýdakilerden hangisi yanlýþtýr?
14. Aþaðýdaki yapýlardan hangisi vücudu-
A) 0, genel vericidir.
muzu mikroplara karþý korur?
A) Alyuvar
B) Akyuvar
C) Kan pulcuklarý
D) Kan plazmasý
B) AB, genel alýcýdýr.
C) Her kan grubu kendi kan grubundan
kan alabilir.
D) A grubu sadece A grubundan kan alabilir.
15. Kan plazmasýyla ilgili olarak aþaðýda verilen bilgilerden hangisi doðru deðildir?
A) Kan hücrelerinin taþýnmasýný saðlar.
B) Yapýsýnýn %90’ý su, %10’u protein, yað
ve karbonhidrattýr.
C) Hücrelere besinin taþýnmasýný saðlar.
D) Beyaz renkli bir sývýdýr.
19. Aþaðýdakilerden hangisi dolaþým sisteminin saðlýðýný korumak için yapýlmasý
gerekenlerdendir?
A) Düzenli spor yapmak
B) Yetersiz ve dengesiz beslenmek
C) Sigara ve alkol kullanýlmasý
D) Yað içerikli besinleri bolca tüketmek
16. I. Varis
II. Tansiyon
III. Damar sertliði
Yukarýdakilerden hangileri dolaþým sistemi hastalýðýdýr?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
20.
?
?
17. AB Rh(+) kan grubuna sahip olan bir
kiþi aþaðýdaki kan gruplarýndan hangisinden kan alamaz?
A) A Rh(+)
B) 0 Rh(+)
C) 0 Rh(–)
D) AB Rh(+)
A)
C)
Yanda kan gruplarý arasýndaki
alýþveriþi gösteren
bir þema verilmiþtir. Þemada “?”
ile gösterilen
kan grubu aþaðýdakilerden
hangisi ile gösterilebilir?
B)

D)


275
YANITLAR
Yanýt 1: Bademcik gibi lenf düðümleri akyuvar üreterek hastalýklara karþý savunma yapar. Yanýt D'dir.
Yanýt 2: Bademciklerin þiþmesi Ayþe’nin vücudunun mikroplarla savaþ hâlinde
olduðunu göstermektedir.
Yanýt A'dýr.
Yanýt 3: Çocuk felci dolaþým sistemi hastalýðý deðildir. Yanýt B'dir.
Yanýt 4: Hülya, Ceren ve Sinan’ýn verdiði bilgiler doðrudur. Yanýt D'dir.
Yanýt 5: Endoskopi, dolaþým sistemi hastalýklarýnýn teþhis ve tedavisinde kullanýlmaz. Yanýt C'dir.
Yanýt 6: A kan grubu, AB kan grubundan
kan alamaz. (II) Yanýt D'dir.
Yanýt 7: Kolera, virütik bir hastalýk deðildir.
Yanýt B’dir.
Yanýt 8: Aort atardamarý, akciðer toplardamarý, böbrek atardamarý temiz kan
taþýr. Akciðer atardamarý kirli kan
(oksijeni az) taþýr. Yanýt B'dir.
Yanýt 9: I: Akciðer atardamarý
II: Akciðer toplardamarý
Yanýt C'dir.
Yanýt 10: Ali’in bahsettiði özellikler kalbe aittir. Yanýt D'dir.
Yanýt 11: Akciðer atardamarý küçük kan dolaþýmýnda görevlidir. Yanýt C'dir.
276
Yanýt 12: Aort atardamarý, büyük kan dolaþýmýnda görevlidir. Yanýt A'dýr.
Yanýt 13: Alyuvarlar vücudun savunmasýnda
görevli deðildir. Yanýt C'dir.
Yanýt 14: Akyuvarlar vücudumuzu mikroplara
karþý korur. Yanýt B'dir.
Yanýt 15: Kan plazmasý sarý renkli bir sývýdýr,
beyaz deðildir. Yanýt D'dir.
Yanýt 16: Varis, tansiyon ve damar sertliði dolaþým sistemi hastalýðýdýr.
Yanýt D'dir.
Yanýt 17: AB Rh(+) bir kiþi 0 Rh(–) bir kiþiden
kan alamaz. Çünkü Rh faktörleri
uyumlu deðildir. Yanýt C'dir.
Yanýt 18: A grubu hem A grubundan hem de
0 grubundan kan alabilir.
Yanýt D'dir.
Yanýt 19: Düzenli spor yapmak dolaþým sisteminin saðlýðýný olumlu yönde etkiler.
Yanýt A'dýr.

Yanýt 20: O ve A ve B gruplarýný gösterir.
AB grubu olduðuna göre
O
sembolü yazýlabilir.
Yanýt C'dir.