ttb sted mayıs 2006

Dergilerden
Derleyen: Dr. Özen Aþut*, Çeviren: Týp Öðr. Yýlmaz Yýldýz**
Sigara Ýçenlerde Akciðer Kanseri Riskini
Öngören bir Model
Sigara içenlerde 10 yýl içinde akciðer
kanseri geliþme riskini hesaplamak için
oluþturulan Bach modeli; Alfa-Tokoferol, BetaKaroten Kanser Önlenmesi (ATBC)
Çalýþmasý’nýn 6 239 kiþilik plasebo grubu
üzerinde uygulandý. Hesaplanan sonuçlar,
deneklerin 10 yýl boyunca izlenmesiyle elde
edilen sonuçlarla karþýlaþtýrýldý. Modelin riski az
da olsa düþük hesapladýðý görüldü. (Beklenen
akciðer kanseri sayýsý/gözlenen sayý = 0,89;
%95 güven aralýðý [GA] ile 0,80 ila 0,99.)
ATBC Çalýþmasý'ndaki periyodik radyografik
tarama, Bach modeli sonucu beklenenden
daha fazla kanser görülmesinin nedeni olabilir.
Modelin akciðer kanserine baðlý olmayan
ölümleri öngörme gücü ise oldukça düþüktü.
(Beklenen akciðer kanseri dýþý
ölümler/gözlenen sayý = 0,61; %95 GA =
0,57 ila 0,64.)
J Nat Cancer Inst, Vol.98, No.9, 630-640
"Light" Sigaralarýn Kullanýcýlarý
Kandýrdýðýna Ýliþkin Yeni Kanýtlar
Þu sýralar Avustralya'da sigaralarýn
üzerindeki "light" ya da "hafif" ifadeleri
kaldýrýlmakta. Yetkililer bu sözcüklerin,
ürünlerin sahip olmadýðý saðlýk avantajlarý vaat
ettiðini ve böylece kullanýcýlarý yanýltabildiðini
belirtiyor. Avustralya'da telefon üzerinden 788
kiþiyle görüþülen bir anket çalýþmasýnda, hem
sigara içenlerde, hem de içmeyenlerde "light"
sözcüðünün ne anlama geldiði konusunda
soru iþaretleri olduðu görüldü. Özellikle sigara
içenler, bu sözcüklere sahip olmadýklarý
anlamlar yüklüyor, örneðin bu sigaralarýn daha
az katran içerdiðini düþünüyorlardý. Çalýþmayý
yürütenlerden Profesör Hoek, sigara
tiryakilerinin "light" sigaralarý, alýþkanlýklarýný
sürdürürken kendilerine verdikleri zararý en
aza indirecek bir araç olarak gördüklerini
söylüyor. Çalýþma raporunda tütün
endüstrisinin "light" ya da "hafif" sözcüklerini
"taze, akýcý, ince" gibi sözcüklerle deðiþtirmeyi
düþündüðü belirtiliyor; ancak Profesör Hoek
bunun yalnýzca yanlýþ yönlendirici bir
sözcüðün, baþka bir yanlýþ yönlendirici
sözcükle deðiþtirmek anlamýna geleceðini
düþünüyor. Ayrýca, bu sözcüklerin sigara
içmeyi daha çekici duruma getirerek gençleri
sigaraya baþlamaya özendirip özendirmediði
konusunda çalýþmalar yürütülmesi gerektiði
belirtiliyor.
ANZMAC: Australia/NZ: FCTC
Anne-Babalarý ve Arkadaþlarý Sigara
Ýçerken, Sigara ile Ýlgili Yasaklar Ergenlerin
Davranýþlarýný Ne Kadar Etkileyebilir?
Araþtýrmalar, evde uygulanan sigara içme
yasaðýnýn ergenler arasýnda tütün ürünlerini
deneme riskini azalttýðýný gösteriyor. Anne ve
babanýn sigara içmesinin etkisi incelenmiþken,
arkadaþlarýn sigara içmesinin etkilerini
gösteren bir çalýþma bulunmuyor.
Avustralya'nýn Victoria eyaletinde önceden
4.125 öðrenci arasýnda yapýlmýþ bir anketin
verilerini kullanarak yürütülen çalýþmada,
lojistik regresyon analizi sonuçlarý, evde sigara
içme yasaðý uygulanan ergen grubunun sigara
içme ya da tütün ürünlerini deneme riskinin
akranlarýna kýyasla en az olduðunu
doðruluyor. Çalýþma ayrýca bu etkinin anne ve
baba sigara içmediðinde en fazla olduðunu
ortaya koyarken, ev yasaðý ile arkadaþlarýn
içme durumu arasýnda bir iliþki bulunamadý.
Bu sonuçlar, evde uygulanan sigara içme
yasaðýnýn, ergenleri arkadaþlarýnýn sigara içme
davranýþlarýndan baðýmsýz olarak sigaradan
uzak tuttuðunu gösteriyor. Anne babalar, evde
sýký yasaklar uygulayarak, ergen yaþtaki
çocuklarý üzerinde sigara içen arkadaþlarýnýn
býraktýðý olumsuz etkiyi azaltabilirler.
Addictive Behaviors
*Doç.; STED Yayýn Kurulu Üyesi, TTB-GPE YK Baþkaný, Ankara
**Hacettepe Ü. Týp Fak., Ankara
• 2006 • cilt 15 • sayý 5 • VII