Blm-10-laudon

10
BİLİŞİM
SİSTEMLERİ İLE
ÖRGÜTÜ YENİDEN
TASARLAMAK
© 2002 by Prentice Hall
10.1
ÖĞRENME AMAÇLARI
• YENİN SİSTEMİN YAPILANDIRILMASI İLE
ÖRGÜTSEL DEĞİŞİMİN NASIL
YAPILABİLECEĞİNİ GÖSTERMEK
• BİLİŞİM SİSTEMİ GELİŞTİRMENİN
İŞLETME PLANI İLE
UYUMLAŞTIRILMASININ AÇIKLANMASI
• SİSTEM GELİŞTİRME SÜRECİ İÇİNDE
ÇEKİRDEK ETKİNLİKLERİ TANIMLAMAK
*
© 2002 by Prentice Hall
10.2
ÖĞRENME AMAÇLARI
• SİSTEMLERİN YAPILANDIRILMASINDAKİ
SEÇENEKLERE DEĞER BİÇMEK
• NESNE TABANLI GELİŞTİRME VE İVEDİ
UYGULAMA GELİŞTİRME (Rapid
Application Development, RAD)
YAKLAŞIMLARINI DEĞERLENDİRMEK
*
© 2002 by Prentice Hall
10.3
YÖNETSEL ZORLUKLAR
• ÖRGÜTSEL DEĞİŞİMİN PLANLANDIĞI
SİSTEMLERİ OLUŞTURMAK
• SÜREÇ DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ VE
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ
• SİSTEM GELİŞTİRMEYE GENEL BİR
BAKIŞ
• YAKLAŞIMLARDAKİ DİĞER SEÇENEKLER
*
© 2002 by Prentice Hall
10.4
BİLİŞİM SİSTEMİ PLANI
1. PLANIN AMACI: Plan içeriğinin, halihazır
durumdaki değişimin, firmanın stratejik
planının, mevcut örgütlenmenin, kilit iş
süreçlerinin ve yönetim stratejilerinin
gözden geçirilmesi
2. Stratejik İşletme Planı: halihazır durum ve
örgütlenme, değişimin yaşandığı çevre,
planın asıl hedefi
*
© 2002 by Prentice Hall
10.5
BİLİŞİM SİSTEMİ PLANI
3. HALİHAZIR SİSTEM: İşletme fonksiyonlarını
destekleyen ana sistemler ve süreçler,
halihazırdaki ana yetenekler (donanım, yazılım,
veritabanı ve telekomünikasyon) ihtiyaçların
karşılanmasındaki zorluklar, gelecekteki talebi
tahmin edebilmek
4. YENİ GELİŞMELER: Yeni sisteme ait projeler
(projenin tarifi, işletme mantığı), gerekli yeni
yetenekler (donanım, yazılım, veritabanı ve
telekomünikasyon, internet)
*
© 2002 by Prentice Hall
10.6
INFORMATION SYSTEMS
PLAN
5. YÖNETİM STRATEJİSİ: Edinim planları, kilometre
taşları ve zamanlama, örgütsel yeniden ayar, iç
re-organizasyon, yönetsel kontroller, temel eğitim
etkinlikleri, personel stratejisi
6. UYGULAMA PLANI: Beklenen zorluklar, ilerleme
raporları
7. BÜTÇE ZORUNLULUKLARI: Şartlar, potansiyel
tasarruflar, finansal etkinlikler, kazançlar
*
© 2002 by Prentice Hall
10.7
GİRİŞİM ANALİZİ
(İŞLETME İÇİN SİSTEM PLANLAMASI)
Örgüt Çapında Bilişim ihtiyacı Aşağıdaki
birimlerde saptanmalıdır:
• Örgütsel Birimler
• Fonksiyonlar
• Süreçler
• Veri Elemanları
Bu bilgiler, kilit varlıkları ve özelliklerini
örgüt içindeki veriler için bulmaya yardım
eder. *
© 2002 by Prentice Hall
10.8
KRİTİK BAŞARI ETMENLERİ (KBE)
(CRITICAL SUCCESS FACTORS )
(CSFs)
• Küçük mikrarda, kolaylıkla tanımlanabilir,
operasyonel hedefler
• Piyasa, Yönetici veya çevrenin belirler
• Firmanın başarısını güvence verdiğine
inanılır
• Örgütün Bilişim Gereksinimini belirlemek
için kullanılır
*
© 2002 by Prentice Hall
10.9
• HEDEFLER (Otomotiv Sektörü):
Hisse başına kar, yatırımın geridönüş
oranı, Pazar payı, yeni ürün
• (KBE) : Biçimlendirme, kaliteli ticaret
sistemi, maliyet kontro enerji
standartları
*
© 2002 by Prentice Hall
10.10
• HEDEFLER (Hastane): Mükemmel sağlık
koruma, kamusal yükümlülüklere uyma,
geleceğe yönetlik sağlık ihtiyaçları
• (KBE): Diğer hastanelerle bölgesel
bütünleşme, kaynakların verimli kullanımı,
yönetmeliklerin izlenmesinin
gelişrtirilmesi
*
© 2002 by Prentice Hall
10.11
SİSTEMLERİN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN KRİTİK
BAŞARI ETMENLERİ (CSF)
• Yöneticilerden KBE’ler toplanır
• Bireysel KBE’ler analiz edilir ve birleştirilir
• Şirketin KBE’leri için bir mutabakat
geliştirilir
• Şirketin KBE’leri tanımlanır
• Bilişim Sistemlerinin Önceliklerini
belirlemek için KBE’ler kullanılır
• Karar Destek Sistemleri ve Veritabanlarına
Karar Verilir
*
© 2002 by Prentice Hall
10.12
ÖRGÜTSEL DEĞİŞİM İÇİN SPEKTRUM
• OTOMASYON: Teknoloji kullanılarak işleri verimli
ve etkin bir biçimde icra etmek
• PROSEDÜRLERİN GELİŞTİRİLMESİ: Standart
Operasyon Prosedürlerinin verimililiklerinin
artırılması, darboğazların giderilmesi
• İŞLETME DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ: Maliyet, kalite,
ve hizmetin geliştirilmesi ve teknolojik faydaların
ençoklanması için süreçlerin radikal biçimde
yeniden tasarımı
• PARADİGMA DEĞİŞİMİ
*
© 2002 by Prentice Hall
10.13
PARADİGMA DEĞİŞİMİ
• PARADİGMA: Bir karmaşık sistemin
nasıl çalıştığını anlatan bütünsel
mantıki model
• PARADİGMA DEĞİŞİMİ : İşletmenin,
örgütlenmenin doğasının yeniden
düşünülmesi; sistemin nasıl
çalışacağının nasıl işleyeceğinin
yeniden kavramlaştırılması*
© 2002 by Prentice Hall
10.14
İŞ SÜREÇLERİNDE DEĞİŞİM
MÜHENDİSLİĞİ [BPR]
• DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ: Daha düşük
maliyetl daha hızlı iş süreçlerinin yeniden
tasarımı
• İŞ AKIŞ YÖNETİMİ: Dokümanların kolayca
ve verimlilikle hareket edebilmesi için
süreçlerin verimlilik düzeyinin artırılması
*
© 2002 by Prentice Hall
10.15
ETKİN
DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ ADIMLARI :
1. İşe ait vizyon ve süreç amaçlarının
belirlenmesi
2. Yeniden tasarlanacak süreçlerin
tanımlanması
3. Varolan süreçlerin başarımını ölçülmesi
ve anlaşılması
4. Bilişim teknolojisinin kullanılması için
fırsatların tanımlanması
5. Yeni sürecin prototipinin yapılandırılması
*
© 2002 by Prentice Hall
10.16
SİSTEM ANALİZİ
Bir Problemin Bilişim Sistemlerinin
Kullanılması ile Çözümü için Analizi
YAPILABİLİRLİK (Fizibilite)ÇALIŞMASI:
Problem , verilen kısıtlar dahilinde
çözülebilir mi?
*
© 2002 by Prentice Hall
10.17
YAPILABİLİRLİK
• TEKNİK: Donanım, Yazılım teknik
kaynaklarının değerlendirilmesi
• EKONOMİK: Will benefits outweigh
costsFaydalar maliyetleri karşılayacak mı?
• OPERASYONEL: Is solution desirable
within existing conditions Çözüm varolan
koşullarda istenebilir durumda mı?
• BİLİŞİM GEREKLİLİKLERİ: Yeni Sistemin
ayrıntılı ifadelendirilmesi
*
© 2002 by Prentice Hall
10.18
SİSTEM TASARIMI
SİSTEMİN GEREKSİNİMLERİ NASIL
KARŞILAYACAĞINI AYRINTILANDIRIR:
• MANTIKİ TASARIM: Uygulamaların
gerektirdiği veri ve bileşenler
• FİZİKSEL TASARIM: Bileşenlerin ve
verilerin fiziksel yerleri
*
© 2002 by Prentice Hall
10.19
TASARIM ŞARTNAMELERİ
• ÇIKTI: Ortam , içerik, zamanlama
• GİRDİ: Kökenler, akış, veri girişi
• KULLANICI ARAYÜZÜ: Basitlik, verimlilik, mantık,
dönütler, hatalar
• VERİTABANI TASARIMI: Lojik veri bağlantıları,
hacim, hız şartnameleri, dosya organizasyonu ve
tasarımı, kayıt şartnameleri
• İŞLEME: Hesaplamalar, program modülleri,
gerekli raporlar, çıktıların zamanlaması
• MANUEL PROSEDÜRLER: What activities Hangi
etkinlikleri kim, nasıl, nerede yapacak
*
© 2002 by Prentice Hall
10.20
TASARIM ŞARTNAMELERİ
• KONTROLLAR: Girdi, işleme, çıktı, prosedüre
yönelik
• GÜVENLİK: Giriş Kontrolları, Felaket planları,
tetkikler
• DOKÜMANTASYON: Operations Operasyonlar ,
sistemler, kullanıcılar
• DÖNÜŞÜM: Transfer files Dosyaların aktarımı,
yeni prosedürlerin başlatılması, test modüllerinin
seçilmesi, yeni sisteme geçiş
• EĞİTİM: Select training techniques Eğitim
tekniklerinin seçilmesi , eğitim modüllerinin
geliştirilmesi, eğitim tesislerinin tanımlanması
*
© 2002 by Prentice Hall
10.21
TASARIM ŞARTNAMELERİ
• ÖRGÜTSEL DEĞİŞİMLER: Görevlerin Yeniden
tasarımı,Task redesign, iş tasarımı, süreç
tasarımı, örgütün yapısal tasarımı, rapor verme
ilişkileri
*
© 2002 by Prentice Hall
10.22
SON KULLANICILARIN ROLÜ
• Sistemin başarılı olması kullanıcılara
bağlıdır
• Kullanıcılar sistemi üzerinde işe ait öncelik
ve ihtiyaçların sistem tarafından
sağlandığına emin olacak yeteli kontrola
sahip olmalıdır
• Fonksiyonel Kullanıcılar sistem
gereksinimlerini belirler
*
© 2002 by Prentice Hall
10.23
SİSTEM GELİŞTİRME SÜRECİNİN
TAMAMLANMASI
• PROGRAMLAMA: Gereksinimlerin
program koduna dönüştürülmesi
• TEST: Does system produce desired
results Sistem, istenen sonuçları
sağlıyor mu?
• DÖNÜŞÜM: Yeniden eskiye değişim
*
© 2002 by Prentice Hall
10.24
TEST
• BİRİM TESTİ: Her birimin ayrı ayrı
denenmesi
• SİSTEM TESTİ: Modüller planlandığı
gibi çalışıyor mu?
• KABUL TESTİ: Nihai Sertifikasyon
TEST PLAN: Testleri gerçekleştirmek
için hazırlık
*
© 2002 by Prentice Hall
10.25
DÖNÜŞÜM
• PARALEL: Eski ve yeni sisten aynı problemde
çalıştığında aynı sonucu verecek mi?
• DOĞRUDAN BAŞLATMA: Risky conversion to
new system Yeni sisteme riskli bir biçimde geçiş
• PİLOT: Yalnızca bir bölgede deneme. Çalışıyorsa
diğer bölgelerde de çalıştırma
• EVRELİ: Kademeli geçiş
• DÖNÜŞÜM PLANI: Dönüşüm için zaman
planlaması
• DOKÜMANTASYON: Sistemin nasıl çalıştığının
betimi
*
© 2002 by Prentice Hall
10.26
ÜRETİM VE BAKIM
• ÜRETİM: Kullanıcılardan ve
operatörlerden değerlendirme.
Amaca ulaşılıyor mu?
• BAKIM: içindeki düzeltmeler ve
güncellemeler
*
© 2002 by Prentice Hall
10.27
SİSTEM GELİŞTİRME
Temel Etkinlik
Betim
Sistem Analizi
Problemleri Tanımla
Çözümü belirle
Bilişim Gerekliliklerini sağla
Sistem Tasarımı
Mantıki tasarım şartnamelerini oluştur
Fiziksel tasarım şartnamelerini oluştur
Sistemin teknik gerçekleştirimini Yönet
Programlama
© 2002 by Prentice Hall
Tasarım Şartnamlerini program kodlarına Dönüştür
10.28
SİSTEM GELİŞTİRME
Temel Etkinlik
Betim
TEST
Birim Testi
Sistem Testi
Kabul Testi
Dönüşüm
Dönüşümü Planla
Dokümantasyonu Hazırla
Kullanıcı ve Teknik Personeli Eğit
Üretim ve
Bakım
Sistemi işlet
Sistemi Değerlendir
Sistemi değişkelendir
© 2002 by Prentice Hall
10.29
SİSTEM YAŞAM DÖNGÜSÜ
• Proje Tanımı: Bir problem var mı? Bu
problem bir proje ile çözülebilir mi?
• SİSTEM ETÜDÜ: Varolan sistem içinde
problemlerin analizi, hedeflerin tanımı ve
seçeneklerin değerlendirilmesi
• DESIGN: Sistem çözümü için mantıki ve
fiziksel şartnameler
• PROGRAMLAMA: Yazılım kodunun
geliştirilmesi
*
© 2002 by Prentice Hall
10.30
SİSTEM YAŞAM DÖNGÜSÜ
• KURULUM: Construct, test, train, convert to new
system Yeni sisteme geçişte, yapılanma, test ve
eğitim
• KURTULUM SONRASI: On-going evaluation,
modifications for improvement to meet new
requirements Faaliyet evresinde değerlendirme
ve yeni şartnamelere uygunluk için geliştirme ve
değişkeleme
karmaşık sistemler ve projeler için gereklidir
*
© 2002 by Prentice Hall
10.31
SİSTEM YAPILANDIRMA
YAKLAŞIMLARINDA DİĞER
SEÇENEKLER
•
•
•
•
Prototip
Uygulama Yazılımı Paketleri
Son Kullanıcı ile Geliştirme
Dış Kaynak Kullanımı
*
© 2002 by Prentice Hall
10.32
PROTOTİPLEME
Yaklaşımları göstermek ve değerlendirmek
ve kullanıcı gereksinimlerini daha iyi
tanımlayabilmek için Deneysel Sistemi
kurma Süreci
PROTOTİP: Preliminary Bilişim sisteminin
gösterimi ve değerlendirilmesi amacı ile
kurulmuş öncül çalışan sürüm
• TEKRARLAYAN SÜREÇLER
*
© 2002 by Prentice Hall
10.33
PROTOTİPLEMEDE ADIMLAR
1. Kullanıcınını Gereksinimlerinin
tanımlanması
2. Prototip’in Geliştirilmesi
3. Prototip’in Kullanılması
4. Prototip’in Gözden Geçirilmesi ve
Güçlendirilmesi
SON KULANICI ARAYÜZÜNÜN TASARIMI
İÇİN EN İYİSİ: Son Kullanıcılar sistem ile
nasıl etkileşir
*
© 2002 by Prentice Hall
10.34
UYGULAMA YAZILIM PAKETLERİ
TİCARİ OLARAK SATIN ALINABİLİR VE YA
KİRALANABİLİR VE ÖNCEDEN YAZILMIŞ,
ÖNCEDEN KODLANMIŞ UYGULAMALAR
• ORTAK GEREKSİNİMLERE GÖRE DÜZENLENMİŞ
• KİŞİSELLEŞTİRME / ÖZELLEŞTİRME: Örgütün
ihtiyaçlarına göre yazılımın değişkelendirilmesi
• DEĞERLENMELİ Fayda / Maliyet
• REQUEST TEKLİF İÇİN İSTEKLER (RFP):
Satıcılara ayrıntılı sorular gönderilmeli
*
© 2002 by Prentice Hall
10.35
KİŞİSELLEŞTİRME /
ÖZELLEŞTİRME
YAZILIM PAKETİNİN BÜTÜNLÜĞÜNÜ
BOZMADAN VE GELİŞTİRME
MALİYETLERİNİ
FAZLALAŞTIRMADAN ÖRGÜTÜN
TEKİL İHTİYAÇLARI İÇİN
DEĞİŞTİRMELERİN YAPILMASI
*
© 2002 by Prentice Hall
10.36
Son kullanıcı için geliştirme
Son Kullanıcılar Bilişim sistemlerini
Teknik Personelden aldıkları küçük
destekle 4ncü kuşak araçları
kullanarak bilişim sistemleri
geliştirebilirler
*
© 2002 by Prentice Hall
10.37
Son kullanıcı için geliştirme
GÜÇLÜ YANLARI: Gelişmiş gereksinim belirleme,
kullanıcının dahil oluşunun artması ve tatmini,
azalan uygulaam geliştirme seyir kayıtları
ZAYIF YANLARI: Görece daha verimsiz, yavaş
muamele işleme, daha maliyetli olabilir, büyük
dosyalar performansı azaltabilir, prosedürsel
olomayan yaklaşımlar mantıki dizilişi ce
güncelleme gereksinimlerini bozabilir
*
© 2002 by Prentice Hall
10.38
DIŞ KAYNAK KULLANIMI
(Outsourcing)
KONTRATLAR:
• Bilgisayar Merkezli işler
• Telekomünikasyon ağları
• Uygulama Geliştirme
Dış Satıcılara verilebilir
*
© 2002 by Prentice Hall
10.39
DIŞ KAYNAK KULLANIMI
(Outsourcing)
Ne Zaman Kullanılmalı:
• Eğer firma uygulamayı geliştirme ile farklı
olmayacak ise
• Eğer kesintisiz hizmetin tahmin edilmesi
önemli değil ise
• Eğer varolan sistem sınırlı, verimsiz ise
*
© 2002 by Prentice Hall
10.40
SİSTEM YAŞAM DÖNGÜSÜ
EVRELER:
•
•
•
•
•
•
PROJE TANIMLAMA
SİSTEM ÇALIŞMASI
TASARIM
PROGRAMLAMA
KURULUM
KURULUM SONRASI İŞLEMLER
*
© 2002 by Prentice Hall
10.41
NESNE TABANLI YAZILMI GELİŞTİRME
Sorumlu değilsiniz
*
© 2002 by Prentice Hall
10.42
İVEDİ UYGULAMA GELİŞTİRME
RAPID APPLICATION DEVELOPMENT (RAD)
Sorumlu değilsiniz
*
© 2002 by Prentice Hall
10.43