DC DEVRELER

DC DEVRELER
Ohm Yasası:
V = I ⋅R
Bu denklem yarı iletkenler hariç birçok malzeme için geçerlidir.
Bir iletkenden elektrik akımı geçtiği taktirde, atomlar
arasında serbest elektronlar (yükler) dolaşmaya başlar.
İletkenin akımı sınırlamak için gösterdiği tepkiye direnç
adı verilir.
1
DC DEVRELER
OHM yasası: Uygulanan 1V’luk bir
gerilim iletkenden 1A’lik bir akımın
geçmesine sebep oluyorsa, bu durumda
iletkenin direnci 1Ω olacaktır.
R=
ρL
A
ρ, malzemenin öz direnci, ohm-mm2/m
L, malzemenin uzunluğu, metre
A, malzemenin kesit alanı, mm2
ρ, uygulanan sıcaklık sonucu metallerde artar, karbon, silikon,
vb. malzemelerde azalır. Gerilim ve akımla orantılı değişim
gösterir. (yarıiletkenler)
2
DC Devre Prensipleri
Devre Terimleri:
Eleman: Direnç (genel olaral empedans)
Nokta:
ideal iletken üzerinde bağlantı yapılan bölge
Düğüm: 3 yada daha fazla akım taşıyan elemanın bağlı bulunduğu bölge
Dal:
2 düğümü bağlayan elemanlar
İç döngü: Bir dal ile bölünmemiş devre döngüsü
3
DC Devre Prensipleri
EMF elektronik devreye enerji verir ve dirençler bu
enerjiyi ısıya dönüştürerek tüketir. (elektronların
rastlantısal hareketi)
Tüm devre elemanlarının direnci sıfırdan farklıdır
(süper iletkenler hariç)
Değişken dirençler dairesel yada düzlemsel hareket
sonucunda istenilen direnç değerinin elde edilmesini
sağlarlar.
4
Önemli Terimler
§  Direnç: Ω, kΩ, MΩ, GΩ
§  Çıkış gücü: Direncin üzerinde harcanan güç miktarı
§  Tolerans: Gerçek değerden izin verilen ölçüde maksimum
sapma oranı
§  Sıcaklık sabiti: Direnç değerinde sıcaklığa bağlı olan
değişim (ppm)
§  Gürültü performansı: Fiziksel veya elektriksel etkenler
karşısından direncin üzerinde meydana gelen gürültü
gerilimi
§  Stabilite: Yüzde (%) cinsinden belirli bir zaman aralığında
direncin değerinde meydana gelen değişim.
5
Direnç çeşitleri
§  Tel sargı dirençler:
Ø  Direnç teli yalıtkanın üzerine
sarılır.
Ø  İletken: Tungsten veya
manganin
Ø  Yalıtkan: Porselen, seramik,
kağıt
Ø  Düşük direnç - Yüksek akım!!
Ø  5W – 100W güç
Ø  1Ω – 10kΩ direnç değeri
Ø  Doğru, hassas ve kesin
direnç
6
Direnç çeşitleri
§  Karbon alaşımlı
dirençler:
Ø  İletken: Karbon veya grafit
karışımı
Ø  Yalıtkan: Plastik
Ø  1Ω – 20MΩ direnç değeri
Ø  ¼W – 2W
7
Direnç çeşitleri
§  Film dirençler:
Ø  İletken: Karbon veya metal film
Ø  Yalıtkan: Plastik
Ø  Yalıtkanın etrafına spiral şeklinde film sarılır
Ø  Kesin direnç değeri
8
Direnç çeşitleri
§  Seramik dirençler:
Ø  İletken: Seramik üzerine
karbon kılıf yapıştırılır
Ø  Isıya duyarlıdır
Ø  Baskılı dervrelerde kullanılır
Ø  Karalı ve kesin direnç değeri
9
DC Devre Prensipleri
DC devrelerde güç:
Birim: watt, W
V dq
P=
= VI
dt
P = RI2
(Direncin harcadığı güç)
Seri direnç:
VAB = R1I + R2 I = (R1 + R2 )I
Req = R1 + R2
10
DC Devre Prensipleri
Paralel Direnç:
⎛ 1
R + R2
1 ⎞
⎜
⎟⎟V AB = 1
I = I 1 + I 2 = ⎜
+
V AB
R
R
R
R
2 ⎠
1 2
⎝ 1
R1 R2
Req =
R1 + R2
11
DC Devre Prensipleri
Paralel veya seri eşdeğer devrelerin kullanılmasıyla yapılan sadeleştirme:
12
DC Devre Prensipleri
Gerilim/Akım Bölücü:
V
I=
R1 + R2
V2 = I R2
R2
V2 =
V
R1 + R2
V=
R1 R2
I
R1 + R2
R1
I2 =
I
R1 + R2
13
14