İşletme, insan ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan, işleyen veya

İŞLETME nedir?
İnsan ihtiyaçlarını karşılayarak isteklerini
tatmin etmek üzere kurulan ve işletilen
ekonomik, teknik, yasal ve sosyal nitelikleri
bulunan bir birimdir.
Kar amaçlı veya kar amacı olmayan
işletmeler olarak ikiye ayrılır. Bakkal,
süpermarket, fabrikalar, ticari bankalar vb
olanlar kar amaçlı iken, üniversiteler,
belediyeler,
İŞLETME nedir?
Kızılay, DDY, Üniversiteler, belediyeler
vb. kar amacı gütmeyen işletmelerdir.
Kar amacı gütmeyen işletmelerin
amacı; kamu hizmeti üreterek toplumun
eğitim, sağlık, güvenlik, altyapı ve diğer
temel ihtiyaçlarını en üst düzeyde
karşılamaktır.
İŞLETME
 Bir alet, makine veya aracı çalıştırma
 Çeşitli iş ve çalışmaların yapıldığı İşyeri
 Maddi ve Beşeri fonksiyonlardan oluşan bir
Üretim Birimi
İŞLETME
İşletme, insan ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan,
işleyen veya işletilen
 Amacı itibariyle iktisadi
 Yapısı itibariyle teknik bir birimdir.
 Kişi ve Kurumların ihtiyaçlarını karşılamak üzere
 Üretim Faktörlerinin bir araya getirildiği
 Mal veya Hizmetlerin üretildiği/pazarlandığı
 Sonunda maddi veya manevi karın amaçlandığı
İktisadi, teknik ve hukuki birimdir.
İŞLETME
 Kar amacıyla; üretim
faktörlerini ekonomik mal ve
hizmetlere dönüştüren
sosyoteknik bir sistemdir.
İşletmeler bir toplumun yaşam düzeyinin
yükseltimesinin kilit taşlarıdır.
İşletme kurma girişiminin özünde
alıcı – satıcı ilişkisi vardır.
İşletme Fonksiyonları
•
•
•
•
Üretim
Pazarlama
Finansman
İnsan Kaynakları
İşletme Amaçları
• Kar
• Topluma karşı sosyal sorumluluk
• Varlığını sürdürmek ve büyümek
İŞLETMENİN AMAÇLARI
KARLILIK
SÜREKLİLİK
TOPLUMA HİZMET
KAR
 Pazarın talep ettiği mal ve hizmetleri üretmek için;
insan kaynaklarını, teknoloji ve bilgiyi bir araya
getirerek risk alan kişinin ödülüdür.
İşletmenin satış gelirleri ile; bu gelirlerin elde
edilmesi için katlanılan giderler arasındaki farktır.
İşletmelerin;
kurulmasının,
genişletilmesinin,
rekabet gücü yüksek mal ve hizmet üretilmesinin
sürdürülmesinin temel motivasyon nedenidir.
İŞLETMENİN ÖZELLİKLERİ
 Mal ve hizmet üretirler.
 Sosyo-teknik (beşeri-fiziki) sistemlerdir.
 Yasalara uyarlar.
 Çeşitli teknikler kullanırlar.
 Kar etmeye, büyümeye ve sürekliliklerini korumaya çalışırlar.
 Borçlanabilir ve alacaklanabilirler.
 Hukuki varlıklardır. Risk alırlar.
 Durağan ve devingen (dinamik ve statik) yapıları vardır.
 Açık sistemlerdir.
İşletme ve Çevre
• İşletmeler geleceğin belirsiz olduğu çok
büyük bir çevre ortamında faaliyet
göstermektedir. İşletmeler amaçlarına
ulaşmak için içerisinde bulundukları çevre
koşullarına kendilerini uyarlamak
zorundadır. Çevre fırsat ve tehlikeleri
beraberinde getirmektedir.
KURUM DIŞI
KURUM İÇİ
GZFT (SWOT) ANALİZİ
OLUMLU
OLUMSUZ
G
Z
GÜÇLÜ
YANLAR
ZAYIF
YANLAR
F
T
FIRSATLAR
TEHDİTLER
12
İŞLETME ve ÇEVRESİ
Küresel Çevre
Genel Çevre
Doğal
İş Çevresi
Tüketiciler
Girdiler
Rakipler
Satıcılar
İŞLETME
Sendikalar
Finans Kuruluşları
Çıktılar
İç Çevre Faktörleri
• İşletme sahipleri; işletmeyi kuran, sermaye
işgücü, bilgi, teknoloji ve diğer üretim
faktörlerini bir araya getirerek risk alan
kişidir.
• Yöneticiler ve diğer çalışanlar
• Örgüt kültürü; işletme çalışanlarının sahip
olduğu ortak değerler ve normlar, ortak
inanç ve felsefedir.(semboller, giysiler,
törenler, sloganlar vb)
Dış Çevre Faktörleri
• Politik yasal Çevre; işletmeler, içinde
bulundukları hukuki ve politik
düzenlemelere uymak zorundadır.
• Ekonomik Çevre; ülkenin, bölgenin
ekonomik durumu, işletmenin başarısında
önemli rol oynar. Bundan dolayı; milli gelir,
faiz oranları, enflasyon, büyüme, yatırım
vb hususlar dikkatle izlenmelidir.
Dış Çevre Faktörleri
• Teknolojik Çevre; teknolojik gelişmeler
takip edilmelidir.
• Sosyo-kültürel çevre; çalışanların
değerleri, tüketicilerin değer ve
davranışları, toplumun tutum ve değerleri,
ahlaki yapısı, demografik özellikler vb
özellikler oluşturur.
• Uluslararası çevre
İşletmeyi doğrudan etkileyen dış
çevre faktörleri
•
•
•
•
•
Müşteriler
Rakipler
Tedarikçiler
İşçi sendikaları
Kredi veren kuruluşlar
EKONOMİ
Sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçları
karşılama, birey yada toplumun tatmin
düzeyini en yüksek seviyeye çıkarılmasının
yollarını arayan bilimdir.
Makro ekonomi; bir ülkede, tüketim, toplam
gelir, yatırım, fiyatlar düzeyi gibi makro
değişkenlerin nasıl etkilendiklerini ve
büyüme, fiyat istikrarı gibi hedeflerin nasıl
gerçekleşeceğini inceler.
EKONOMİ
Gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH); bir ülke
sınırları içinde belirli bir zaman diliminde
yerli ve yabancı firmalar tarafından üretilen
mal ve hizmetlerin piyasa değeridir.
Gayrisafi milli hasıla (GSMH); belirli bir
zaman içinde bir ülkenin yurt içinde ve yurt
dışında faaliyet gösteren firma veya kişilerin
ürettiği mal ve hizmetlerin piyasa değeridir.
EKONOMİ
Enflasyon; belirli bir zaman içinde üretilen
mal ve hizmetlerin fiyatlarında meydana
gelen sürekli artışı ifade eder.
Ekonomik büyüme; ülke ekonomisinde
üretim kapasitesinin artırılarak daha fazla
mal ve hizmet üretilmesidir.
İşsizlik; çalışmak istediği halde iş bulamayan
15 yaş ve üzeri işgücünün varlığıdır.
EKONOMİ
Ülke ekonomilerinin karşılaştığı makro
ekonomi sorunlarının çözümünde kullanılan
temel araçlar şunlardır.
Maliye politikası; hükümetin vergi oranlarını
yükseltmesi veya azaltması, yeni vergiler
koyması, harcamaları artırması veya
azaltması gibi değişiklikler yaparak
ekonomiyi etkilemesidir.
Para politikası; ekonomideki para miktarının
artış veya azalışıyla ilgilidir.
EKONOMİ
Döviz kuru politikası; döviz fiyatlarında
kontrol ve istikrarı sağlar.
Mikro ekonomi; ekonomi içinde faaliyet
gösteren küçük birimlerin yani ev halkının ve
firmaların tüketim, üretim, tasarruf ve benzer
ekonomik davranışlarını inceler. Makro
ekonomi ekonominin bütününü ele alırken
mikro ekonomi ise, bir firmanın ekonomik
durumunu inceler.
EKONOMİ
Arz; belirli bir zamanda ve belirli bir fiyatla
satılmak üzere pazara sunulan mal ve
hizmetlerin miktarıdır.
Talep; belirli bir zamanda tüketiciler
tarafından belirli bir fiyatla satın alınmak
istenen mal ve hizmetlerin miktarıdır.
Denge fiyatı (Pazar fiyatı); arz ve talep
pazarda kesiştiği zaman arz edilen miktarla
talep edilen miktarı birbirine eşit kılan fiyattır.
Arz, Talep ve Piyasa
Dengesi
S
P0

E0
• Piyasanın dengeye geldiği
nokta E0 dır. Bu noktada
talep edilen miktarla arz
edilen miktar birbirine
eşittir.
– Denge fiyatı P0 ve
denge miktarı Q0
D
Q0
miktar
24
ÜRETİM FAKTÖRLERİ
Ekonomik mal ve hizmetlerin üretilmesi için gerekli olan
girdilerdir.
Emek
Doğal Kaynaklar
Bilgi
Teknoloji
Girişim, Girişimci, Yönetici
ÜRETİM FAKTÖRLERİ
• Emek; işletme sahipleri ve çalışanlarının
amaçlarına ulaşabilmeleri için gereken
fiziksel ve zihinsel çabaların tümüdür.
• Doğal kaynaklar; toprak, orman, göller,
denizler, güneş enerjisi vb.
• Sermaye; fabrika, yol, baraj tesis, araçgereç, donanım vb.
• Girişimci; diğer faktörleri bir araya getiren
ve risk alan kişidir.
EKONOMİK SİSTEMLER
1. Serbest Pazar ekonomisi sistemi;
(kapitalist) özellikleri; özel mülkiyet, piyasa
mekanizması, merkeziyetçi olmayan karar
alma yapısı ve maddi teşviklerdir. Bu
sistemde, üretim faktörleri özel kişi veya
firmalara ait olup üreilen mal ve hizmetler
serbest piyasa ortamında alınıp satılır.
Serbest Pazar ekonomisi sistemi ikiye ayrılır
• Tam kapitalizm
• Karma kapitalizm
EKONOMİK SİSTEMLER
Tam kapitalizm; tüm üretim faktörleri özel
kişilere aittir. Bütün kararlar özel kişiler
tarafından verilir. Adam Smith tarafından
önerilen bir sistemdir. Günümüz
ekonomilerinde uygulamak mümkün değildir.
Karma kapitalizm; devlet belli oranda
müdahalede bulunur. Türkiye buna örnektir.
EKONOMİK SİSTEMLER
2. Planlı Ekonomi Sistemi; bu sistemde
toplumun sahip olduğu varlıkların tamamı
veya bir kısmı devlete aittir. İkiye ayrılır
•Komünizm; K.Marx tarafında geliştirilmiştir.
Tüm sermaye ve mülkiyet devlete aittir.
Herkes herşeyin sahibidir. Ve herkes devlet
için çalışmak zorundadır. Çin Halk
Cumhuriyeti, Küba, Kore buna örnektir.
EKONOMİK SİSTEMLER
• Sosyalizm; kapitalizm ve komünizm
arasında yer alır. Devletin temel ekonomik
kararlarını aldığı madencilik, bankacılık,
havayolu, petrol gibi kalemlerin elinde
bulundurduğu sistemdir. İsveç, Norveç bir
çok Avrupa Birliği ülkesi buna örnektir.
İŞLETMELERİ ETKİLEYEN
EKONOMİK FAKTÖRLER
• KAR; İşletmenin satış gelirleri ile; bu
gelirlerin elde edilmesi için katlanılan
giderler arasındaki farktır.
• REKABET; pazarda faaliyet gösteren
işletmeler arasındaki yarıştır.
• EKONOMİK SİSTEMDEKİ MAL VE
HİZMET AKIŞI; ekonomide yer alan tüm
kaynakların sistem içindeki akışı
MAL VE HİZMET AKIŞI;
• İşletmelerden mal ve hizmetler ev halkı ve
diğer işletmelere gider, karşılığında
parasal ödemenin yapılması
• Hükümetin yol, köprü, su eğitim vb
sunarken karşılığında vergi alması
• Ev halkı ve bireyler işletmelere, emek ve
işgücünü verirken karşılığında maaş
almaları
İŞLETMELERİ ETKİLEYEN
EKONOMİK FAKTÖRLER
• ÇARPAN ETKİSİ; bir ekonomi
değişkeninde meydana gelen bir
değişmenin diğer değişkenlerde artış veya
azalışlar şeklinde dalgalanmalar neden
olmasıdır. Örneğin bir ülkenin yatırım
harcamalarında yaptığı bir artış, ülkenin
milli gelirinde yatırım artışının bir kaç katı
daha fazla artışa neden olur.
İŞLETMELERİN KARŞILAŞTIĞI
KÜRESEL ZORLUKLAR
• VERİMLİLİK; Belirli bir dönemde
gerçekleşen üretim miktarı ile bunun için
harcanan girdiler arasındaki orandır.
Verimlilik=Çıktı/girdi
• KÜRESELLEŞME;
• TEKNOLOJİDEKİ GELİŞMELER
• İŞ AHLAKI VE SOSYAL SORUMLULUK
İŞLETMELERİN KARŞILAŞTIĞI
KÜRESEL ZORLUKLAR
• İŞGÜCÜ VE TÜKETİCİ PAZARINDA
MEYDANA GELEN ÇEŞİTLİLİK
• BİLGİNİN STRATEJİK DEĞERİ
• HIZ KALİTE VE MÜŞTERİ TATMİNİ