Sıfırın altındaki hava sıcaklıklarını belirten, giriş katın altındaki bir katın altındaki düğmesini asansörde gösterirken, deniz seviyesinin altındaki bir yeri ifade ederken, kar-zarar durumlarında doğal sayıları kullanamayız. O zamanda tam sayılardan yararlanırız. Tam sayılara yönlü sayılar da denir. Negatif tam sayılar, sıfır (0) ve pozitif tam sayıların birleşimine tam sayılar denir. ÖRNEK: Aşağıdaki ifadeleri yönlü olarak gösteriniz. Bir yön pozitif (+) kabul edildiğinde, bu yönün tersi negatif (-) olur. Sayıların önüne koyulan (+) ve (-) işaretleri sayının yönünü belirler. Kar Zarar = Sağda = Solda = İleri = Kazanç = Aşağı = Yukarı = Derinde = Geri = Yüksekte = ÖRNEK: Aşağıdaki ifadeleri tam sayı olarak gösteriniz. -1 , -2, -3 … gibi sıfırdan küçük tam sayılara negatif tam sayılar denir ve Z ile gösterilir. +1, +2, +3 … gibi sıfırdan büyük tam sayılara pozitif tam sayılar denir ve Z ile gösterilir. 0 tam sayısının işareti yoktur. Pozitif veya negatif tam sayı değildir. 0 sayısına başlangıç noktası veya referans noktası da denilebilir. 1 35 TL borç = Sıfırında altında 2 derece= Deniz seviyesinin 6 m altında= 20 TL kazanç = İleri yönde 18 m = Zeminin 1 kat altı = 54 m yükseklik = 250 TL gider = ÖRNEK: +2 ve -2 tam sayılarının başlangıç noktalarına olan uzaklıklarını bulunuz. TAM SAYILARI SAYI DOĞRUSUNDA GÖSTERME Sayı doğrusunda 0’ın sağındaki sayılar pozitif tam sayılar, solunda negatif tam sayılar vardır. -1 -2 Pozitif tam sayıların önüne + işaretini yazmak zorunda değiliz. Bir sayının önünde hiçbir işaret yoksa o tam sayı pozitif tam sayıdır. Negatif tam sayıların önüne – işareti her zaman yazılmalıdır. 2 birim 0 +1 +2 2 birim O halde; -2’nin 0’a olan uzaklığı 2 birimdir. 2 2 +2’nin 0’a olan uzaklığı 2 birimdir. 2 2 ÖRNEK: -6, +2, -5, 0, -1, +3 tam sayılarını sayı doğrusunda gösteriniz. ÖRNEK: Aşağıdaki tam sayıların mutlak değerlerini bulunuz. -6 -5 -1 0 +2 +3 216 32 51 29 11 100 2017 MUTLAK DEĞER 1991 Bir tam sayının başlangıç noktasına olan uzaklığına o tam sayının mutlak değeri denir. 0 717 96 Bir a sayısının mutlak değeri a şeklinde 63 ÖRNEK: Aşağıdaki sayı doğrusu üzerinde noktalara karşılık gelen tam sayıları bulunuz. A B C 0 D E F gösterilir. Mutlak değer a diye okunur. 2 0’ın mutlak değeri 0’dır. Çünkü 0 tam sayısının işareti yoktur. Sıfır dışındaki bütün tam sayıların mutlak değeri pozitiftir. ÖRNEK: a tam sayısının mutlak değeri 5 ise a’nın alabileceği tam sayı değerleri kaçtır? İki pozitif tam sayı karşılaştırılırken, mutlak değerce büyük olan tam sayı daha büyüktür. İki negatif tam sayı karşılaştırılırken, mutlak değerce büyük olan tam sayı daha küçüktür. Zıt işaretli iki tam sayı karşılaştırılırken pozitif olan tam sayı daima daha büyüktür. ÖRNEK: Aşağıdaki boşluklara “< , > , =” sembollerinden uygun olanı yazınız. ÖRNEK: A tam sayısının mutlak değeri 4’ten küçük ise A’nın tam sayı değerlerini bulunuz. ÖRNEK: -6’nın +2’ye olan uzaklığı kaç birimdir? +15 ….. -3 -9 ….. -6 -27 ….. -36 0 ….. -7 1 ..... 1 25 ..... 13 8 .....19 13..... 12 ÖRNEK: Aşağıda verilen tam sayıları küçükten büyüğe doğru sıralayınız. TAM SAYILARDA SIRALAMA Sayı doğrusunda soldan sağa doğru gidildikçe sayılar büyür. Sayı doğrusunda sağdan sola doğru gidildikçe sayıları küçülür. 0 sayılar küçülür. sayılar büyür. 3 15, 12 ,0, 4, 7 24, 17, 2, 14 , 1 ALIŞTIRMALAR 1- Aşağıda verilen ifadeleri yönlü sayıları yazınız. 53 42 84 4- Aşağıda istenilen tam sayıları bulunuz. 615 TL gelir : Deniz seviyesinin 5 m üstü : Zeminin 2 kat altı : 72 TL alacak : Mutlak değeri 3 olan tam sayılar : Mutlak değeri 12 olan tam sayılar: Yerden 2 m yukarıda : Mutlak değeri 9 olan tam sayılar : ˆ : 18 TL kar Mutlak değeri 10 olan tam sayılar : Sıfırın altında 1 derece : Mutlak değeri 1 olan tam sayılar : 2- Aşağıda verilen tam sayılar arasında 5- -4 ile +9 arasındaki uzaklık kaç bulunan tam sayıları bulunuz. birimdir? +2 ile +7 arasında : -3 ile +4 arasında : -12 ile -5 arasında : -5 ile +5 arasında : 6- -5 noktasına 4 birim uzaklıkta bulunan tam sayılar nelerdir? 3- Aşağıda verilen ifadelerin değerlerini bulunuz. 6 0 21 145 2012 77 64 7- Aşağıdaki işlemleri yapınız. 4 11 10 5 56 : 8 3 . 4 45 17 8 19 4 . 3 verilen 8- Aşağıda karşılaştırınız. -5 ….. +8 -14 ….. -19 7 ..... 5 12 ….. -11 0 ….. -6 9 ..... 9 17 ..... 16 10 ….. 8 +8 ….. -3 +11 ….. -11 11- Aşağıda verilen sayıları büyüğe doğru sıralayınız. tam sayıları 3 A 4 5 B 0 13- 8 C 1 2 D 6 7 E 2 +6, -17, -39- +24 11, 11 , 6, 6 -7, 0, +5, 4 15 , 9, 13 , 1 1,0, 2 , 1 12- Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. 9- Aşağıdaki sıralamalarda harflere karşılık gelen tam sayıları bulunuz. küçükten -7’den büyük en küçük tam sayı: 8’den küçük en büyük tam sayı : 0’dan küçük en büyük negatif tam sayı: -15’ten küçük en büyük tam sayı : Rakamları farklı iki basamaklı negatif en küçük tam sayı : İki basamaklı en büyük negatif tam sayı : İLLER SICAKLIK Antalya 17ᵒ Uşak -2ᵒ İzmir 14ᵒ Afyon -5ᵒ Yukarıda verilen illerin sıcaklıklarını soğuktan sıcağa doğru sıralayınız. 10- Mutlak değeri 4’ten küçük olan tam sayıları bulunuz. 5 ESRA ÇAKIR