brucellos*z
advertisement
BRUCELLOSİS • Adıyaman merkeze bağlı Yeşilyurt köyü Pınarlı mezrasında ikamet eden 21 kişi aynı anda brusella hastalığa yakalanınca köyde karantina uygulanmaya başlandı • Brucella Melitensis (Malta Fever) is a gram negative coccobacillus organism ETKEN • Brucella melitensis (keçiler) • Brucella abortus (sığırlar) • Brucella suis (domuz) BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ • • • • • • Süt ve süt ürünleri Doğru kaynatılmadan ürünlerin tüketilmesi Çiğ et Hasta hayvan atıkları Hasta hayvan fetüs ve atıkları Hayvancılıkla uğraşanların derilerindeki sıyrık ve yaralardan bulaş • Veterinerler ve dericilikle uğraşanlar Hasta hayvan yavru BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ • Kuluçka dönemi 1-30 gün • 1 hafta kadar kısa 4-6 ay kadar uzun olabilir BELİRTİLERİ • • • • • • • • Başlangıçta hafif ateş Kırgınlık Baş ağrısı Ateş ani olarak titreme ile yükselir Ateşle birlikte bol bol terleme 38-39 ⁰Ϲ de birkaç hafta yüksek kalır Sonra düşer Birkaç gün ateşsiz dönemden sonra yine ateş yükselir BELİRTİLERİ • Ateşin yüksek olduğu dönemde uykusuzluk ve deliryum vardır • Ateşli dönemde gece sabaha karşı yatağı ıslatacak şekilde terleme • Eklem ağrıları (romatizmayı taklit eder) • Uykusuzluk • Bakteri genital organlar, karaciğer, sinir sistemi, akciğerlere yerleşir TANI • Wright testi tanıda kullanılır • Aglütinasyon ile hasta kanında antikor aranması • Hastalıkta antikorlar 2. haftadan başlayarak oluşurlar ve uzun süre kanda kalırlar. • Kişinin mesleği EPİDEMİYOLOJİ • İnsandan insana bulaş yoktur • Hayvancılıkla uğraşanlar ve Veterinerler ve deri sanayinde çalışanlar risk altındaki gruptur KOMPLİKASYONLAR • • • • • • • • • • Karaciğer ve dalak büyümesi Deri altı ve kas içi abseler Pnömoni,bronşit Sinirsel ve ruhsal bozukluk Hepatit menenjit,ensefalit ovarit, orşit, artrit osteomiyelit endokardit artrit KORUNMA • Sık düşük yapan hayvanlar brucella yönünden değerlendirilmelidir • Çiğ süt içme alışkanlığı değiştirilmeli • İnsandan insana bulaş olmadığından filiasyon ararken hasta hayvan bulunmalıdır • Hasta hayvanlar aşılanmalıdır • Hasta hayvanın atıkları ile temas eden yem ve tüm atıklar çıplak el değmeden yakılarak imha edilmelidir KORUNMA • Ahır ve ağıllardaki dezenfeksiyon • Korunma yöntemleri ve Hastalığın bulaşma yolları anlatılmalıdır • Çiftçilik,besicilik,kasaplık,mezbahanelerde çalışanlar, veterinerler BAKIM • İnsandan insana bulaşma olmadığı için izolasyon önlemleri gerekmez • Ateş takibi çok önemlidir,bu dönemde ateşe yönelik uygulamalar yapılır • Ağız bakımı yapılır • Eklem ağrılarını azaltmak için sıcak uygulama yapılır • Sıvı alımı önemli BAKIM • Bol protein,bol vitamin,yüksek kalori verilmeli • Hastaya sakin bir ortam sağlanır • Terlediğinden dolayı kıyafetler sık sık değiştirilir DYSENTERİAE • Dizanteri, insanda sık ve kanlı ishal, genellikle şiddetli karın ağrısı, gerekmediği halde dışkılama isteği duyma, bağırsak yaraları yapar • Patolojik dizanteri belirtileri amipli dizanteride • Basili dizanteride ve kanamalı rektokolitte görülür 1-BASİLLİ DİZANTERİ 2-AMİPLİ DİZANTERİ BASİLLİ DİZANTERİ SHİGELLOZİS • • • • Shigella dysenteriae Shigella sonnei Shigella boydii Shigella fleneri ETKEN • Shigella dysenteriae • G -kokobasil BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ • • • • Fekal oral yol Bulaşmada vektörler karasinek,hamam böceği İndirkt bulaşmada taze kontaminasyon önemli Enfeksiyon kaynağı hasta ve portörlerin dışkı ve idrarlarıdır • Doğum kanalından geçerken bebekler infekte olabilirler • Kuluçka süresi ortalama 2-7 gündür BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ • Kontamine EL • Kontamine SU BELİRTİLERİ • • • • • • • • Ateş Kramp tarzında karın ağrısı Bulantı ,kusma İshal Gaita kanlı ve müküslü Günde 15-20 kez dışkılama Tenezm İştahsızlık,zayıflık TANI • Dışkı kültürü ile bakteri izolasyonu yapılır • 3 gün arka arkaya yapılması gerekir EPİDEMİYOLOJİ • Enfeksiyon kaynağı hasta ve portörlerin dışkı ve idrarlarıdır • Epidemik olarak toplu yaşanan yerlerde • Sosyo ekonomik düzeyi düşük • Kişisel hijyenin olmadığı toplumlar KOMPLİKASYONLAR • • • • • Yüksel ateşe bağlı febril konvülsiyon Tenezme bağlı rektal prolapsus Herni Hiponatremi (elektrolit dengesizliği) Ülseratif kolit KORUNMA • • • • • • • • Suların klorlanması Portör ve hastaların tedavisi Besin hijyeni,özellikle çiğ yenen gıdalar Açıkta yiyecek bırakmamak Süt ürünleri pastörizasyon Vektörlerle savaş EL YIKAMA Hasta ve portörlerin dışkı kültürleri iki kez üst üste NEGATİF gelmeden besin işinde çalışmamalı yaşlı ve çocuk bakımı yapmamalı BAKIM • • • • • Enterik izolasyon Yatak istirahati Dehidratasyon için IV sıvı ve elektrolit takviyesi Yaşam bulguları takibi Posasız gıdalar proteinden zengin (et suyu,meyve suyu,çorba) • İlerleyen dönemde patates püresi,ızgara köfte,az yağlı gıdalar AMİPLİ DİZANTERİ AMİBİASİS ETKEN • Entamoeba histolytica • Tek hücreli protozoon BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ • • • • Fekal oral yol Bulaşmada vektörler karasinek,hamam böceği İndirkt bulaşmada taze kontaminasyon önemli Enfeksiyon kaynağı hasta ve portörlerin dışkı ve idrarlarıdır • Kontamine EL • Kontamine SU • Kuluçka süresi farklı süresi 5-8 gün arası BELİRTİLERİ • Ağızdan alınan kistler, midenin asit ortamından etkilenmeden ince bağırsağa geçer ve safranın alkali ortamında kist duvarları erir TROFOZOİD hale dönüşür • Trofozoidler kalın barsak mukozasına yerleşir • Histolitik toksiniyle mukozada erozyona sebep olur BELİRTİLERİ • Erozyon sonucu; • Toksinleri ile mukoza dokusunu eriterek ülseratif alanlar ve nekrotik alanlar oluştururlar • Amip ülserleri;çekum kolon,sigmoid ve rektumda oluşur • Amip toksini etkisi ile mukus salınımı artar ve sonuçta kanlı mukuslu diare oluşur BELİRTİLERİ AKUT AMİPLİ DİZANTERİ • • • • • • • • • Ani başlar Karın ağrısı,kramp şeklinde Bulantı,kusma,baş ağrısı Ateş YOK Günde 30-40 kez dışkılama Tenezm Dehidratasyon Kilo kaybı Elektrolit kaybı BELİRTİLERİ • • • • AKUT AMİPLİ DİZANTERİ Ateş yok,Olsaydı basilli dizanteri düşünülürdü Tedavi edilmezse Kronikleşir Kronikleşen enfeksiyon portörlüğe neden olur Belirtiler azalır veya tümüyle kaybolur BELİRTİLERİ • • • • • • KRONİK AMİPLİ DİZANTERİ Belirtiler değişik İshal ve kabızlık dönemleri var İshalli devrelerin arasındaki dışkı şekilli ve kabızlık var Karın ağrıları günde 3-4 kez İshal olduğu dönemde kanlı pis kokulu dışkı Çekum bölgesinde hassasiyet,apandist bulguları gibi BELİRTİLERİ • • • • ASEMPTOMATİK DİZANTERİ En sık rastlanan şekil,vakaların % 90’ı Dışkı şekillidir Dışkıda kistler vardır Yıllarca etrafa kist yayarlar TANI • • • • Kültür hassas ve pratik değildir Fresh preparatta Trofozoit ve Kist şekilleri aranır ELİSA % 90 üzerinde pozitiftir Entamoeba histolytica kistleri kurumamış dışkıda 12 gün,suda 1 ay canlı kalır • Kuruluğa uzun süre dayanamaz • 50 ⁰Ϲ de aktivitesini kaybeder • Klorlama etkisizdir TANI • Hafif antiseptikler de kistleri etkilemez • Trofozoid şekli dış ortama ve mide asiditesine duyarlıdır EPİDEMİYOLOJİ • Tüm yaş grupları,tüm ırk ve her iki cinsde görülebilir • Gelişmiş ülkelerde oran daha azdır • Karasinekler bulaşmada önemli rol oynar KOMPLİKASYONLARI • • • • • • Karaciğer,akciğer,beyin apseleri Granülamatöz kolit Anemi,peritonit Fulminan kolit Barsak perforasyonu Kolonun anüler lezyonu • Hepatic amoebiasis clinical aspects KORUNMA • Esas rezarvuar insan olduğu için portör ve hastaların eğitimi • Karasinekler bulaşmada önemli rol oynar • Arthropoda ile mücadele yapılmalı BAKIM • • • • • Enterik izolasyon Yatak istirahati Dehidratasyon için IV sıvı ve elektrolit takviyesi Yaşam bulguları takibi Posasız gıdalar proteinden zengin (et suyu,meyve suyu,çorba) • İlerleyen dönemde patates püresi,ızgara köfte,az yağlı gıdalar • Nüksler olabileceğinden,tedavide 6 hafta sonra doktor kontrolü önerilir
