Embriyonik Kök Hücre

EmbriyonikKökHücre
•  Blastosistadıverilenhücrekümesindenalınanhücrelerinher
birineembriyonikkökhücredenir.
Inner cell mass
egg
Day 0
fertilised
egg
2-cell
8-cell
blastocyst
Day 1
Day 2
Day 3
Day 6
Embriyonikkökhücreler,
gerekliortam
hazırlandığındabilinen200
hücretürünedönüşebilecek
gücesahip@rler.
EmbriyonikKökHücre
Karakteris@kÖzellikleri
•  Blastosis6niçerisindeyeralanhücrekütlesinden(innercellmass)
eldeedilir.
•  Hücrefarklılaşmasıgerçekleşmedensınırsızsayıdasimetrikbölünme
gerçekleş6rebilir.
EmbriyonikKökHücre
Karakteris@kÖzellikleri
•  Yaşamıboyuncanormalbirkaryo6pe(kromozomse6)sahip6r.
•  3çeşitembriyonikgermhücretabakasınıdaoluşturmayeteneğine
sahip6r;ektoderm,mezoderm,endoderm.
•  Klonogenik6r;herbirhücrebirbiriningene6kolarakIpaIpbenzeri
hücrekolonilerioluştururlar.
•  Gelişimsırasındabütünfetaldokularaentegreolarakilgilihücrelere
dönüşebilir(sadecefareembriyonikkökhücreleri,insanembriyonik
kökhücreleriuzunsürekültüredildiktensonraembriyoyaenjekte
edilirsekimerikbirorganizmaoluşturmayeteneklerinikaybederler.)
EmbriyonikKökHücre
Karakteris@kÖzellikleri
•  Oct4ekspreseederler.Oct4ifadesiprolifera6fvefarklılaşmamış
halindevametmesiiçinönemlidir.
•  Farklılaşmaiçinindüklenebilir.
•  Xinak6vasyonugörülmez.Bütündişimemelilerinsoma6k
hücrelerinde2Xkromozomundan1’iinak6veolur.
EmbriyonikKökHücre
Karakteris@kÖzellikleri
•  Telomerazak6vitesi
vardır.
EmbriyonikKökHücre–Pluripotent?
Pluripotensi,3primergermtabakasındankökenalanbütünhücrelere
farklılaşabilmeye6siolaraktanımlanır.Embriyonikkökhücrelerin
pluriptentözellikteoldukları3farklıdeneyselyaklaşımlagösterilmiş6r;
EmbriyonikKökHücre–Pluripotent?
1.  KombinEmbriyolar
BirblastosisUenalınanhücrediğerbirblastosisteenjekteedilir.
Oluşanembriyonunherdokusundaherikiembriyonikkökhücreden
kökenalanhücrelervardır.
EmbriyonikKökHücre–Pluripotent?
1.  KombinEmbriyolar
Birfareblastosis6ndenalınan
hücreinvitroortamdabirsüre
kültüreedildiktensonraenjekte
edilirsebaşarıoranıdüşer,insan
embriyosundaisebaşarılıbir
şekildegelişenembriyoyaentegre
olmasımümkündeğildir.
EmbriyonikKökHücre–Pluripotent?
2.Ye@şkinfarelereenjeksiyon
Embriyonikkökhücrelerye6şkinfarelerinderialInayadaböbrek
kapsülüneenjekteedilir.Enjekteedilenembriyonikkökhücreler
beninteratomaoluşumunayolaçar.Teratomalarınher3germ
tabakasınaaithücreleriçerdiğigösterilmiş6r.Sadecetrofoblast
hücrelerinioluşturmazlar.
EmbriyonikKökHücre–Pluripotent?
3.InvitrofarklılaşNrmaçalışmaları
Embriyonikkökhücrelerininvitroortamdailgilitranskripsiyon
faktörleriaracılığıyla3primergermtabakasındankökenalanbütün
hücrelerefarklılaşabilmeye6sigösterilir.
EmbriyonikKökHücrelerNasıl
FarklılaşmadanKalır?
1.HücreYüzeyİşaretçileri
1.HücreYüzeyİşaretçileri
1.HücreYüzeyİşaretçileri
EmbriyonikKökHücrelerNasıl
FarklılaşmadanKalır?
1.TranskripsiyonFaktörleri
EmbriyonikKökHücreKültürü
•  BlastosisUenembriyonik
kökhücrealarakkültüre
edilmesiöncelikle
blastosis6nyüksekkalitede
olmasınabağlıdır.
•  Büyükvekolaycafarkedilir
içhücrekütlesinin(inner
cellmass)varlığı
embriyonikkökhücre
kültürününbaşarısınıarIrır.
EmbriyonikGermHücreleri
•  Embriyonikgermhücreleriembriyonikkökhücreleriilebirçok
yöndenbenzerlerfakatbazınoktalardafarklıdırlar.
•  Embriyonikgermhücrelerifetüsteolgungonadhücrelerini(sperm,
yumurta)oluşturanprimordialgermhücrelerindeneldeedilen
pluripotenthücrelerdir.
EmbriyonikKökHücreleri
EmbriyonikGermHücreleri
•  Uzundönemkendiniyenileme
•  2yılboyuncaortalama450kez
bölünüpçokhızlıbirşekilde
çoğalabilirler.
•  Uzundönemkendiniyenileme
•  Dahakısasüreçoğalma
kabiliyetlerinidevam
e[rebilirler.Maksimum70-80
kezbölünebilirler.
•  Busüreçtehiçbirkromozom
anomalisigörülmez.
•  Farelereenjekteedildiğinde
teratomaoluşturmazlar.
•  Busüreçtehiçbirkromozom
anomalisigörülmez.
•  Farelereenjekteedildiğinde
teratomaoluştururlar.
EmbriyonikKökHücrelerinTerapide
Kullanımı
•  Replasman?yadaOnarım?
ü  Parkinson
ü  Diyabet
ü  Alzheimer
ü  DuchenneMaskülerDistrofi...
•  Mevcutterapiyaklaşımlarıhipote6kvetamamendeneysel
düzeyde;
ü  İnsanembriyonikhücreleriherlaboratuvardayok
ü  Kesintanımlanmışfarklılaşmaprosedürleriyok
EmbriyonikKökHücrelerinTerapide
Kullanımı
•  Başarısağlanmasıiçin;
ü  Farklılaşmaprosedürütanımınıntamyapılması
ü  Farklılaşmanınhangiaşamasınınop6mumolduğununtespit
edilmesi
ü  FarklılaşIrılanhücrelerininjeksiyondansonrayaşayıp,entegre
olupvefonsksiyonelolarakişlevgörmesi
EmbriyonikKökHücrelerinTerapide
Kullanımı
•  Olasıriskler;
ü  Enjeksiyonsonrasındafarklılaşmasını
tamamlayamamışhalenkökhücre
potansiyellerinikoruyanhücrelerin
teratomaoluşturmaih6mali
ü  İmmünrejeksiyon(ClassIMajor
Histocompa6bilityAn6gen-MHC)
ü  Yanetkiler...
EmbriyonikKökHücrelerinTerapide
Kullanımı
EmbriyonikKökHücrelerinDiğer
PotansiyelKullanımAlanları
•  Erkengelişimaşamalarınınmolekülerdüzeydeincelenmesi
EmbriyonikKökHücrelerinDiğer
PotansiyelKullanımAlanları
•  DoğumsalveplansentalanomalilerinaraşIrılması
ü  OlasısebeplerinaraşIrılmasıveönleyicitedavimetotlarının
geliş6rilmesi
(45,X)
EmbriyonikKökHücrelerinDiğer
PotansiyelKullanımAlanları
•  Adayilaçlarıntestedilmesi
ü  Güncelkullanılankemoterapiilaçlarınınçoğunluğuhızlıbölünen
hücrelerihedefler.
EKHÇalışmalarındaÜlkemizdekiYasalDurum
EmbriyonelolmayanKökHücreçalışmaları
hakkında
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
GENELGE 2006 / 51
Kök hücre nakli özellikle hematolojik, onkolojik hastalıklarda bir tedavi yöntemi olarak uzun yıllardır kullanılmaktadır.
Son yıllarda farklı hastalıklarda da tedavi amaçlı kök hücre kullanımı gündeme gelmiştir. Dünyada ve ülkemizde kök
hücre nakli ile tedavi konusunda halen yoğun araştırmalar yapılmakta olup, konu ile ilgili haberler basın ve yayın
organlarında sıklıkla yer almaktadır. Bazı hastalıkların tedavisinde ümit verici bir yöntem olarak değerlendirilmesine
karşın, henüz kök hücre nakli yapılan hasta sayısı çok azdır ve uygulamanın başarısı veya uzun vadede tedavinin
hastada meydana getirebileceği yan etkiler konusunda yeterli bilgi mevcut değildir.
Bakanlığımızca; kök hücre nakli çalışmalarıyla ilgili olarak, çalışmanın yapılacağı kurum bünyesinde gerekli
altyapının oluşturulması ve çağdaş bilimin gereklerine uygun olarak uygulama yapılabilmesi amacıyla Kök Hücre
Nakilleri Bilimsel Danışma Kurulu oluşturulmuş ve “Klinik Amaçlı Embriyonik Olmayan Kök Hücre Çalışmaları
Kılavuzu” hazırlanmıştır. Ekte gönderilmekte olan Kılavuzun gereğinin ifası için, konu ile ilgili tüm kamu ve özel
kurum-kuruluşlar ile üniversiteler bünyesindeki ilgili personele tebliğini önemle rica ederim.
Çalışmayı yapan kurum, hastanın takibinde oluşabilecek beklenmeyen ciddi yan etkilerin veya ölüm durumunun
ortaya çıkması halinde, yedi gün içinde sebeplerine yönelik bilgilerle, komplikasyonların ayrıntılı dökümünü Sağlık
Bakanlığı’na bildirir.
Klinik kök hücre çalışması tamamlanıp, sonuçları bilimsel bir
ortamdaveyahakemlibilimselbirdergideyayınlanmadıkçasöz
konusu çalışma ile ilgili verilerin kamuoyunu yönlendirecek/
yanıltacakbiçimdeaçıklanmasıyasakIr