İsim: .................................... NO : .................................... BAÜ NEF 2006 Bahar Yarıyılı GENETİK 2 ARASINAVI (24.04.2006) SÜRE: 60dk 1. [D] [Y] Birbirinden 50cM uzaklıkta bulunan genler centromerin zıt taraflarında olmak zorundadırlar. 2. Linkaj grubu hakkında hangisi doğrudur? a) Kros overin olamayacağı kromozom bölgesidir b) Aynı kromozom üzerindeki bütün genlere denir c) Asla rekombinant gamet üretmeyen genler kitlesidir d) Sadece otozomlarda görülür e) Hiçbiri 3. İki lokus arasındaki rekombinasyon: a)bir organizmayı aynı genotiple birleştirip oluşan nesilden tahmin edilebilir b)iki lokus arasındaki mesafe arttıkça artar c)iki lokus arasındaki fiziki mesafenin bir fonksiyonudur d)otozomlarda eşey hücrelerinden daha fazladır. e)hepsi 4. Kros over hangisinde oluşmaz? a)üreme hücrelerinde b)haploid organizmalarda c)mitozda d)kardeş kromatitlerde e)hepsinde oluşur 5. K ve L arası kros over yüzdesi 7.5, L ve M arası 34.5, K ve L arası da 41.4 ise genlerin sırası nasıldır? a) KLM b)LMK c)MKL d)MLK d)tespit edilemez 6. Somatik hücre hibridizasyonu ne için kullanılabilir? a) bir proteini kodlayan geni bulmak için b) sadece insan kromozomu içeren hücreleri bulmak için c) bazı insan kromozomlarını kopyalamak için d) bir insan geninin ait olduğu kromozomu bulmak için e) insan ve fare genomlarını karşılaştırmak için 7. Drosophila’da scute bristles (sc), sable vücut (s) ve vermillion göz (v) olmak üzere X’e bağlı üç çekinik özelliği ifade eden dişilerle yabanıl erkekler çaprazlandığında bütün F1 dişileri yabanıl iken bütün F1 erkekleri üç mutant özelliği de ifade etmişlerdir. F2 neslinde cinsiyet belirtilmeksizin sonuçlar aşağıda verilmiştir. P1 ebeveylerinin genotipi ♂ +++/Y x ♀ sc s v / sc s v..., F1’in genotipi ise .. ♂ sc s v / Y x ♀ +++ / sc s v... olur. Üç genin aralarındaki harita uzaklığını da gösteren dizilimi ... sc--------33-------v---10----s ...... şeklinde olur. Rastlantı katsayısı .....0.24 / 2.23 =1.04.. , interferans ise ...-0.04... olarak hesaplanır. Bu durumda interferans sıfır hatta negatif interferans var denilebilir. Fenotip yavru sc: 150 + 156 = 30.6 sayısı s : 46 + 30 = 7.6 sc s v 314 v : 10 + 14 = 2.4 + + + 280 + s v 150 sc – s : 30.6 + 7.6 + 2.4 + 2.4 = 43 (iki uçtaki gen arası mesafeyi hesaplarken çift kros over oranını iki defa ekliyoruz) sc + + 156 sc + v 46 s – v : 7.6 + 2.4) = 10 + s + 30 sc – v : 30.6 + 2.4 = 33 sc s + 10 + + v 14 sc--------33-------v---10----s 8. Aşağıda cd ve ++ suşlarından elde edilen düzenli tetrat ciftlerinin sonuçları verilmiştir. a- Her bir sınıfın askus tipi (3.5p), TETRAT SINIFI 1- NP 1 2 3 4 5 6 7 2- T c+ c+ cd +d c+ cd c+ 3- P c+ cd cd c+ ++ ++ +d 4- NP +d ++ ++ c+ cd cd cd 5- T +d +d ++ +d +d ++ ++ 6- P 1 17 41 1 5 3 1 7- T b-Bu iki gen arasındaki mesafe 19.5 cM olduğundan bu iki gen bağlıdır (bağlı veya bağımsız olduğuna karar veriniz) (6p) c- Bu genlerden c’nin sentromere uzaklığı 7.2 cM iken, d’nin centromere uzaklığı 15.9 cM’dır (6p). c-d arası mesafe = (NP + 1/2T)/ Toplam = (2+ 23/2)/ 69 = 13.5/69 = 19.5cM Sentromer – c arası = (1/2x c’nin ikinci bölünme ürünleri)/toplam = (1/2x 10) / 69= 7.2cM Sentromer – d arası= (1/2x d’nin ikinci bölünme ürünleri)/toplam = (1/2x 22) / 69= 11/69 = 15.9cM 9. [D] [Y] Hfr bakteriler en sık gen transferi yaparlar çünkü F+ bakterilere kıyasla daha çok plazmitlere sahiptiler 10. Konjugasyon hakkında hangisi doğrudur? a) Genetik bilgi bir bakteriden ortama bırakılarak başka bir bakteri tarafından alınır. b) İki hücre arasında iki yönlü transfer olur. c) İki hücre arasında gidip gelen bir virüs yardımıyla olur. d) Bir bakteriden başka bir bakteriye doğru olur. e) Hepsi 11. F faktörü hakkında aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a) Bakteri genomunun içerdiği mobil bir genetik elementtir b) Seks pilusu oluşumu için gerekli genleri taşırlar c) Bakteriler arası gen transferine yarayan 50000 nükleotitlik bir dizin olabilir. d) a, b, ve c e) hiçbiri 12. F faktörü kromozomdan ayrılırken bir kromozomal geni beraberinde götürürse gittiği hücre ...F’..... adını alır. Daha sonra bu F faktörü başka bir bakteriye transfer olursa transfer olduğu bakteri de ......merozigot........ adını alır. 13. Bir bakteri transformasyona uğradığında, bir hücre bölünmesi (bir nesil) sonunda oluşan iki hücreden sadece biri yeni genetik materyali içerir. Çünkü: a) Transformasyonda sadece bir zinciri değiştirip diğerini değiştirmeyen bir heterodupleks oluşur b) Sitoplazmada dolaşan orjinal DNA parçası kromozom replike olunca kullanılır c) Çoğu bakteri yabancı DNA’yı reddeder d) Transform olan bakteriler ilk başta heterozigot olurlar e) Hepsi 14. Kotransformasyon hakkında aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a) Bütün bakteri genomu ve F faktörünün aynı anda transfer edilmesidir b) Bir kültürdeki iki ayrı bakteriye aynı genetik materyalin transfer edilmesidir c) Aynı DNA üzerinde yan yana bulunan genlerin bir bakteriye transfer edilmesidir d) Bağlı olmayan genlerin aynı anda bir bakteriden diğerine aktarılmasıdır. e) Hiçbiri 15. Bakteriofajlar hakkında hangisi yanlıştır? a) virüstürler b) Kafa kısımlarında bir hücrenin kromozomunu paketleyip başka bir hücreye aktarabilirler c) Enfeksiyon esnasında bakteri genlerini kendi genomlarına paketleyebilirler d) Kendilerini çoğaltmak için bakteri metabolizmasını kullanabilirler e) hiçbiri (hepsi doğru) 16. Drosophila’da X kromozomları birbirine bağlı ve bir de Y kromozomu taşıyan bir birey ( XXY) tespit edilmiştir. Bu birey dişi ebeveynden aldığı .22 + ......... XX .. şeklinde bir gamet ile erkek ebeveynden aldığı ...22+Y.... şeklinde bir gametin birleşmesi sonucu meydana gelmiş olmalıdır. Bu bireyin cinsiyeti ....DİŞİ..... olur çünkü Drosophila’da cinsiyet ...... ...X KROMOZOMLARI SAYISININ HERBİR KROMOZOMUN KOPYA SAYISINA BÖLÜMÜ. ... kuralına göre tespit edilir. 17. Lyon hipotezi neyi savunur? a) Birden fazla X kromozomu taşıyan bireylerde daima bir X kromozomu inaktive edilir b)Toplam X kromozomu sayısından bir eksiği kadarı inaktive olur c)İnaktive edilecek olan X kromozomu her bölünmede rastgele seçilir d)inaktive edilecek X kromozomu embriyonik gelişimin ilk evrelerinde rastgele seçilir e)hangi X kromozomunun inaktive edileceği zigot ilk oluştuğunda bellidir 18. Hem Klinifelter hem de Down sendromlu bir bireyin kromozom sayısı ...48.... olmalıdır. 19. XYY genotipli bireyler hakkında hangisi doğrudur? a) Hapse girme ihtimalleri çok yüksektir Gelişmemiş ikincil eşey karakterlerine sahiptirler d) Kısırdırlar e)hepsi b) Genelde daha uzun boyludurlar c) 20. İnsanda Y kromozomu erkekliği nasıl belirler? a)Steroid metabizma genlerini kodlayarak b)Testis oluşturan yapısal genleri kodlayarak c)Testis oluşum faktörü genini kodlayarak d)SRY etkisi oluşturan otozomal genleri kodlayarak e)hepsi 21. İnsanda birincil cinsiyet oranının ikincil cinsiyet oranından farklı olmasının en muhtemel nedeni nedir? a) Bayanların erkeklerden daha uzun yaşamaları b) dişi fetüslerin ölüm oranının daha yüksek olması c) erkek bebeklerin daha çok ölmeleri d) Y taşıyan spermlerin daha hızlı hareket etmeleri e) Hiçbiri 22. Hangisiyle cinsiyet tespit edilemez? a) X kromozomunun otozom takım sayısına oranı b) Barr cisimciği sayısı c) İki X ya da X ve Y kromozomlarının bulunması d) Yumurtaların kuluçka sıcaklığı e) hepsiyle edilebilir 23. Dozaj ayarlaması hakkında hangisi doğrudur? a)Bir genin bir cinsiyetteki miktarının diğerinden daha çok olduğu durumlarda görülür b) X kromozom aktivitesini artıran bir ana kontrol noktası yoktur c) Otozomal kromozomları cinsiyet kromozomlarından çok olan canlılarda görülür d) bütün hayvanlarda aynı şekilde ayarlanır e)Hepsi 24. İki virüs suşu (a-b-c- ve a+b+c+) bir bakteri kültürünü aynı anda enfekte etmiş ve 10000 plaktan aşağıdaki genotipler elde edilmiştir: Üç genin viral kromozomdaki genetik haritasını çıkarınız ve etkinin pozitif mi yoksa negatif mi olduğunu belirterek sebebini açıklayınız (12.5p) Çözüm: a’nın rekombinasyonu = (740+670)/10000 = %14.1 a+b+c+ 4100 a+b+c+ 4100 b’nin rekombinasyonu= (160 +140)/10000= %3 a- b - c3990 a- b - c3990 c’nin rekombinasyonu=(90+110)/10000=%2 a+b- c740 a+b- c740 a-b arası uzaklık = 14.1+3+ 2+ 2 = 21cM (veya 17+DCO = 21cM) a- b+c+ 670 a- b+c+ 670 a-c arası uzaklık = 14.1 + 2 = 16cM a- b+c160 a- b+c160 b-c arası uzaklık = 3+2 = 5cM a+b- c+ 140 a+b- c+ 140 Harita: a--------------16.1cM-------------c----5cM-----b a- b - c+ 90 a- b - c+ 90 Beklenen krossing over (KO) = SCO1xSCO2 = 0.14 x 0.03 = 0.0042 a+b+c110 a+b+c110 Rastlantı Katsayısı C = gözlenen KO / beklenen KO =0.02/(0.14x0.03) C = 0.02/0.0042 = 4.76 I = 1- C I = 1-4.76 = -3.76. Etki (interferans) negatiftir. Viral rekombinasyonlarda ökaryotların aksine negatif interferans görülür. Çünkü viral kromozomlarda krossing over iki kromozomu temas ettirdiği için ikinci krossing overın olma ihtimalini artırır.