GENETIK 2 BAHAR 2005 VİZE ANAHTAR Açıklamalar: Her sorunun

Adı Soyadı:
30.04.2005
GENETIK 2 BAHAR 2005 VİZE ANAHTAR
Açıklamalar: Her sorunun puanı belirtilmiştir. Süre 75dk’dır. Başarılar.
1. A ve B genleri açısından heterozigot olan bir canlı ile yapılan test çaprazı sonucu oluşacak fenotipik oranları aşağıdaki şartlara
göre tahmin ediniz (10p)
a- A ve B farklı otozomlardadır : 1AB, 1Ab, 1aB , 1ab
b- A ve B aynı otozomdadırlar ve aralarında 55cM mesafe vardır: 1AB, 1Ab, 1aB , 1ab
c- A ve B aynı otozomdadırlar ve aralarında 4cM mesafe vardır: %48AB, %2Ab, %2aB, %48ab
2- Bir test çaprazlaması sonucu 88 uzun yeşil, 12 uzun sarı, 8 kısa yeşil ve 92 kısa sarı
bitki elde edilmiştir. Uzun(A) kısaya, yeşil(B) sarıya baskındır. Test çaprazlamasına tabi tutulan bitkide A ve B genleri ve alelleri
fiziksel olarak A B şeklinde bulunurlar ve aralarında 10 cM mesafe vardır (5p).
a b
(12+8) / 200 = 20/200 = 0.1 = %10 = 10cM
3- Drosophila’da sarı vücut (y), beyaz göz (w) ve kesik kanat (ct) X’e bağlı çekinik genlerdir. Sarı vücutlu, beyaz gözlü ve normal
kanatlı bir dişi, vücudu ve gözleri normal olan kesik kanatlı bir erkekle çaprazlanmıştır. F1 dişileri bu 3 özellik bakımından yabanıl
tipte iken, F1 erkekleri sarı vücutlu ve beyaz gözlüdür. F2 çaprazı sonucu oluşan erkek bireylerin sayısı aşağıdaki gibi tespit
edilmiştir.
X . + + ct. ♀ şeklindedir (4p).
Fenotip
♂yavru a- F1’i veren ebeveynlerin genotipleri : ♂ + + ct
Y
yw+
sayısı
bF2’yi
veren
ebeveynlerin
genotipleri:
♂
+
+
ct
X
+
+ ct. ♀ şeklindedir (4p)
y + ct
9
Y
y
w+
+ w +
6
cBu
3
genin
aralarındaki
mesafeyi
gösteren
doğru
dizilim
y w ct
90
y--1.5cM--w--------------------------18.5cM--------------------ct
şeklindedir (4p).
+ + +
95
+ + ct
424
Çözüm: y’nin rekombinasyon oranı = (9+6)/ 1000 = 1.5cM
y w +
376
w’nun rekombinasyon oranı= 0 (bu aynı zamanda w’nun ortada olduğunu gösterir).
y + +
0
+ w ct
0
d- Rastlantı katsayısı 0, interferans ise 1 olarak hesaplanır (4p).
Çözüm: Rastlantı Katsayısı C = Gözlenen Kros Over / beklenen Kros Over
Beklenen Kros Over = 0.015 x 0.185 = 0.002775. Gözlenen = 0 C= 0/0.002775=0 I=1-C  I = 0
4- Aşağıda cd ve ++ suşlarından elde edilen düzenli tetrat ciftlerinin sonuçları verilmiştir.
a- Her bir sınıfın askus tipi (3.5p),
TETRAT SINIFI
1- NP
1
2
3
4
5
6
7
2- T
c+
c+
cd
+d
c+
cd
c+
3- P
c+
cd
cd
c+
++
++
+d
4- NP
+d ++
++
c+
cd
cd
cd
5- T
+d
+d
++
+d
+d
++
++
6- P
7- T
1
17
41
1
5
3
1
b-Bu iki gen arasındaki mesafe 19.5 cM olduğundan bu iki gen bağlıdır (bağlı veya bağımsız olduğuna karar veriniz) (6p)
c- Bu genlerden c’nin sentromere uzaklığı 7.2 cM iken, d’nin centromere uzaklığı 15.9 cM’dır (6p).
c-d arası mesafe = (NP + 1/2T)/ Toplam
= (2+ 23/2)/ 69
= 13.5/69
= 19.5cM
Sentromer – c arası = (1/2x c’nin ikinci bölünme ürünleri)/toplam = (1/2x 10) / 69= 7.2cM
Sentromer – d arası= (1/2x d’nin ikinci bölünme ürünleri)/toplam = (1/2x 22) / 69= 11/69 = 15.9cM
5- Bakterilere küçük bir DNA parçası ya da bir plazmitin aktarılması ve bu şekilde bakterinin genetik yapısının değişmesi
transformasyon virüsler aracılığı ile olan bakteriyel rekombinasyon ise transdüksiyon olarak adlandırılır (5p).
6. [D] [Y] Hfr X F- çaprazının sonucu F+ değildir çünkü Hfr suşları başarılı gen aktarımı yapamaz (2.5p).
7. Fajlar tarafından parçalanmış bakteri kolonilerine plak, bakteri DNA’sına entegre olmuş virüs DNA’sına ise profaj denir (5p).
8. İki virüs suşu (a-b-c- ve a+b+c+) bir bakteri kültürünü aynı anda enfekte etmiş ve 10000 plaktan aşağıdaki genotipler elde
edilmiştir: Üç genin viral kromozomdaki genetik haritasını çıkarınız ve etkinin pozitif mi yoksa negatif mi olduğunu belirterek
sebebini açıklayınız (12.5p)
Çözüm: a’nın rekombinasyonu = (740+670)/10000 = %14.1
a+b+c+
4100
a+b+c+
4100
b’nin rekombinasyonu= (160 +140)/10000= %3
a- b - c3990
a- b - c3990
c’nin rekombinasyonu=(90+110)/10000=%2
a+b- c740
a+b- c740 a-b arası uzaklık = 14.1+3+ 2+ 2 = 21cM (veya 17+DCO = 21cM)
a- b+c+
670
a- b+c+
670 a-c arası uzaklık = 14.1 + 2 = 16cM
- + a bc
160
a- b+c160 b-c arası uzaklık = 3+2 = 5cM
a+b- c+
140
a+b- c+
140 Harita: a--------------16cM-------------c----5cM-----b
a- b - c+
90
a- b- c+
90
a+b+c110
a+b+c110 Beklenen krossing over (KO) = SCO1xSCO2 = 0.161 x 0.05 = 0.008
Rastlantı Katsayısı C = gözlenen ÇKO / beklenen ÇKO =0.02/(0.008)
C = 2.5 I = 1- C  I = 1.5
Etki (interferans) negatiftir. Viral rekombinasyonlarda ökaryotların aksine negatif interferans görülür. Çünkü viral kromozomlarda
krossing over iki kromozomu temas ettirdiği için ikinci krossing overın olma ihtimalini artırır.
9. Bir bakteri kültüründen 1mL alınıp 9mL su ile karıştırılıyor. Oluşan karışımdan tekrar 1mL alınıp 99mL su ile karıştırılıyor. Bu
son karışımdan 1mL alınıp besiyerine ekildiğinde 50 koloni tespit edildiğine göre başlangıçtaki kültürün konsantrasyonu 50000
hücre/mL (1miliLitredeki hücre sayısı) olmalıdır (7p).
Çözüm: seyreltme faktörü (SF) = 10 x 100 = 1000.
Başlangıçtaki miktar = koloni sayısı x SF = 50000
10. Genotipi 48, XXXY olan bir bireyde 2 tane Barr cisimciği bulunurken, XYY genotipli bireyde 0 tane Barr cisimciği bulunur
(5p).
11. [D] [Y] Drosophila’da 2X/3A normal dişi, XY/3A da normal erkektir (2.5).
12. XO genotipi, C.elegans’ta erkek Drosophila melanogaster’de erkek insanda da dişi cinsiyeti oluşturur (7.5).
13. Farelerde Sry geni erkekteki mayoz bölünme sırasında X kromozomu ile çift oluşturan Y kromozomu üzerindeki psödootozomal
bölgeye çok yakın olarak bulunmaktadır. Bu bilgiye göre ender olarak görülen 2X taşıyan erkeklerin oluşumunu açıklayan bir
model tasarlayınız (Y’nin Sry içeren parçasının bir X kromozomuna bağlanması) (7.5).
Cevap:
Sry geni erkek cinsiyetin oluşumundan sorumlu olan bir gendir. Normalde Y kromozomu krossing over’a uğramazken
nadir olarak X kromozomu ile psödootozomal bölgesini (PAR) değiştirebilir. Böyle bir krossing over PAR bölgesinde
bulunan Sry geninin X kromozomuna transferine neden olur. Sry taşıyan XX bireyler normalde dişi olmaları gerekirken
Sry geninin aktivitesinden dolayı erkek olurlar.