TEOG Hazırlık Föyü Kalıtım

TEOG Hazırlık Föyü
Kalıtım
* Kalıtımın babası Mendel'dir.
* Bezelyeler; karakter çeşidi bol,
kolay yetişir,
1 yılda birden fazla döl verir,
sadece kendi arasında tozlaşır.
* Baskın gen, A (Etkisini her zaman gösterir)
* Çekinik gen, a (etkisini baskın gen yoksa gösterir)
* Homozigot, AA, aa (Tek çeşit)
* Heterozigot, Aa (İki çeşit)
* Genotip, (Gen özellikleri)
* Fenotip, (Dış görünüş özellikleri)
!!!Çekinik özellik melez olamaz!!!
ÖRNEK: Homozigot kahverengi gözlü baba ile
heterozigot kahverengi gözlü annenin çocuklarının göz
rengi nasıl olabilir?
Homozigot Kahve
Heterozigot Kahve
KK
Kk
Kk
Kk
}
KK
KK
44+XX
Vücut Kromozomu
Anne
XX
Dişi Birey
Y Kromozomu ile taşınanlar
* Balık pulluluk
* Yapışık ayaklılık
* Kulak içi kıllılık
Renk Körlüğü (X Kromozomu ile taşınır, çekiniktir.)
Genotip
Fenotip
XRXR
Normal
r
Dişi
XRX
Taşıyıcı
r r
X X
Hasta
XRY
r
XY
Erkek
Normal
Hasta
XRY
r
XY
Erkek
Normal
Hasta
X Kromozomu ile taşınan hastalıklarda erkekler
taşıyıcı olamaz.
Bu hastalığı taşıyan annenin (Xh Xh hasta)
erkek çocuklarının hepsi hasta olur. (Xh Y)
Eşey Kromozomu
Baba
XY
XX
XY
XX
XY
Dişi Erkek Dişi Erkek
NOT: Bir ailenin kaçıncı çocuğu olursa olsun yeni
doğacak çocuk için cinsiyet ihtimali her zaman aynıdır.
%50 dişi
%50 erkek
Vücut Kromozoları ile taşınan hastalıklar
* Orak hücreli anemi (Az oksijen taşınması)
* Albinoluk (Beyaz tüylülük)
* Down sendromu (Kromozomun ayrılmaması)
Cinsiyetle alâkası yoktur.
Vücut Kromozomu üzerinden çaprazlama yapılır.
Hasta
aa
Kan Grupları
Genotip
AA, AO
BB, BO
AB
OO
RR, Rr
rr
Kalıtsal Hastalıklar:
X Kromozomu ile taşınanlar
* Hemofili
* Renk körlüğü
Hemofili (X Kromozomu ile taşınır, çekiniktir.)
Genotip
Fenotip
XRXR
Normal
r
Dişi
XRX
Taşıyıcı
r r
X X
Hasta
Homozigot Heterozigot
Homozigot
Genotip:
Fenotip:
%50 Homozigot kahve
%100 Kahverengi
%50 Heterozigot kahve
İnsanda Cinsiyet Belirleme
44+XY Erkek Birey
www.fendersi.gen.tr
Fenotip
A (Baskın)
B (Baskın)
AB (Eş baskınlık)
O (Çekinik)
Rh+ (Baskın)
Rh- (Çekinik)
Aa
Taşıyıcı
Aa
aa
Aa
Aa
Çocukların %50 si taşıyıcı %50 si hastadır.
Cinsiyet belli değil.
1
TEOG Hazırlık Föyü
Kalıtım
1. Canlının dış
Bir karaktere ait iki
farklı gen taşınması
görünüş özellikleri
Bir karaktere ait iki
genin aynı olması
Yukarıdaki açıklamalar aşağıdaki kavramlarla
eşleştirilirse hangi kavram boşta kalır?
A) Genotip
C) Homozigot
3.
6. 3 kızı 4 oğlu olan bir anne 8. çocuğuna hamiledir.
Doğacak olan çocuğun cinsiyet oranı nedir?
A) %25 kız %75 erkek
C) %100 kız %0 erkek
B) %50 kız %50 erkek
D) %0 kız %100 erkek
B) Fenotip
D) Heterozigot
2. Heterozigot düz bezelye ile buruşuk bezelyenin ilk
dölünün yüzde kaçı buruşuk bezelyedir?
A) %25
www.fendersi.gen.tr
B) %50
C) %75
I
D) %100
Dişi
7. A kan grubuna sahip bir anne ile B kan grubuna
sahip bir babanın 0 kan grubunda çocuklarının
olması için anne ve babanın kan gruplarının genotipi
nasıl olmalıdır?
A) AA-BO
C) AA-BB
B) AO-BB
D) AO-BO
8. Kıvırcık saçlı bir ailenin çocukları düz saçlıdır.
İkinci çocuklarının kıvırcık saçlı olma ihtimali yüzde
kaçtır?
Erkek
II
III
A) %25
B) %50
C) %75
D) %100
Taralı bireyler renk körü olduğuna göre numaralarla
gösterilen bireylerin genotipleri nedir?
A)
B)
C)
D)
I
II
III
XRXR
XRXr
XRXr
XRY
XRY
Xr Y
XRY
XRXr
XRX r
XRX R
XRX r
Xr Y
9.
* Karakter çeşidi boldur.
# Sadece kendi arasında tozlaşır, kontrolü kolaydır.
£ Kolay yetişir, senede birkaç döl verir.
Yukarıda verilen özelliklerin hangileri Mendel'in
bezelyelerle çalışmasının sebeplerindendir?
A) Yalnız £
4.
1- Saç şekli
4- Yüzdeki sivilce
2- Saç rengi
3- Göz rengi
5- Bronzlaşmış
ten rengi
6- Dil yuvarlama
B) * ve #
C) # ve £
D) Hepsi
10. Homozigot siyah saçlı anne ile sarı saçlı babanın
doğacak çocuklarının yüzde kaçı sareı saçlıdır?
Tablodaki özelliklerin hangileri kalıtsal olarak
nesilden nesile aktarılır?
A) %0
A) 1,2,4,6
C) 2,3,6
11. Semih'in akraba evliliği ile ilgili söylediklerinden
hangisi hatalıdır?
B) 1,2,3,6
D) 4,5,6
5. Hemofili hastalığı bakımından taşıyıcı anne ile
hemofili hastası babanın doğacak erkek çocuklarının
yüzde kaçı hastadır?
A) %25
B) %50
C) %75
D) %100
B) %50
C) %75
D) %100
A) Akraba evliliği risklidir. Hastalıklı genlerin bir araya
gelme olasılığı yüksektir.
B) Akraba evliliği sonucu Dünyaya gelen çocuklarda
genetik hastalıklar daha sık görülür.
C) Akrabaların genetik yapıları birbirine benzemez.
D) Genetik bilimi akraba evliliğini kesinlikle tavsiye
etmez.
2