Olgu Sunumu Travma Sonucu Gelişen Lens Dislokasyonu: Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografi Bulguları Traumatic Lens Dislocation: Multi-Detector Computed Tomography Findings Serpil Kurtcan1, Ahmet Yalcin1, Mecit Kantarci1 1 Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Erzurum Yazışma Adresi: Dr. Ahmet Yalcin, Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, 25240, Erzurum. Tel: 0.506.6586120, e-posta: dr_ayalcin@ hotmail.com Özet Abstract Göz küresini içeren yaralanmalar yabancı cisim nedenli veya künt travma sonucu oluşmaktadır. Göz küresi yaralanmaları sonucu kanama, retina veya koroid dekolmanı, göz küresi rüptürü izlenebildiği gibi travmaya maruz kalan olgularda lensin dislokasyonu da gözlenebilmektedir. Orbital travmalarda kemik ve yumuşak doku hasarının, kemik fraktürlerinin, intraorbital kanamaların, yabancı cisimlere bağlı oluşan göz travmalarında intraorbital yabancı cismin tespiti açısından bilgisayarlı tomografi (BT) kullanılan görüntüleme yöntemidir. Biz de kliniğimizde kafa travması sonrası lens dislokasyonu gelişen 45 yaşındaki bayan hastada çok kesitli bilgisayarlı tomografi (ÇKBT) bulgularını bildirdik. Eye bulb associated injuries might be caused by blunt trauma or foreign bodies. This type of injury contains haemorrhage, retinal or coroidal detachment, rupture of the bulb and also traumatic dislocation of the lens. In evaluating orbital traumas, computed tomography (CT) is the choice of modality for assessing bone and soft tissue injury, fractures, intraorbital haemorrhages and intraorbital foreign bodies. We report multi-slice computed tomography (MDCT) findings of 45-year old woman who had suffered lens dislocation after head trauma in our clinic. Anahtar Kelimeler: Orbital travma, Lens dislokasyonu, Çok kesitli bilgisayarlı tomografi Keywords: Orbital trauma, Dislocation of the lens, MDCT The Eurasian Journal of Medicine 227 Kurtcan ve ark. Giriş G öz küresi yaralanmaları sonucu kanama, retina veya koroid dekolmanı, göz küresi rüptürü izlenebildiği gibi travmaya maruz kalan olgularda lensin dislokasyonu da gözlenebilmektedir. Şiddetli künt travmaya bağlı olarak göz küresinin mediolateral yönde genişlemesi ile lensin zonüler liflerinde yırtılmalar meydana gelerek lenste kısmi yahut total dislokasyon gelişir [1]. Lensin normal anatomik pozisyonunu kaybetmesi olarak tanımlanan dislokasyonu travma dışında oküler cerrahi yada Zinn halkasında anormalliklerin gözlendiği herediter hastalıklar sonucu da gözlenebilmektedir [2,3]. Biz vakamızda travma sonucu gelişen vitreus posterioruna disloke lensin bilgisayarlı tomografi (BT) ile saptanabilirliğini sunduk. Orbital travmalarda gelişebilecek kemik ve yumuşak doku yaralanmaları, orbital kanamaların miktarı ve uzanımı ve lokalizasyonu, kemik kırıkları ve eşlik eden yabancı cisimlerin gösterilmesinde BT tercih edilen görüntüleme yöntemidir. Olgu Sunumu Hastanemizde psikiyatri servisinde tedavi görmekte olan 45 yaşındaki bayan hastaya kafa travması sonrası beyin BT tetkiki istenmiştir. Hasta servisimizde ÇKBT ile değerlendirilmiştir. Tetkik Toshiba Aquillon 16 kesitli BT ile kontrast madde verilmeksizin yapılmıştır. Kontrastsız BT tetkikinde beyin parankimi ve kafa kemikleri normal olarak değerlendirilmiş olup herhangi bir patoloji saptanmamıştır. Ancak inceleme alanına giren sol orbitada; lensin vitreus içerisinde posteriora yer değiştirdiği tespit edilmiştir Lens dislokasyonu dışında intraorbital kanama, hematom veya eşlik edebilecek yumuşak doku yaralanması tespit edilmemiştir. Tartışma Travmaya maruz kalan olgularda travma tipine bağlı olarak künt travmalarda, yabancı cisime bağlı travmada, açık veya kapalı göz travmalarında değişik oranlarda lens de yer değişikliği gözlenebilir. Siddetli künt travmaya bağlı olarak göz küresinin mediolateral yönde genişlemesi ile lensin zonüler liflerinde yırtılmalar meydana gelerek lenste kısmi yahut total dislokasyon gelişmektedir. Lensin subluksasyonu veya dislokasyonun izlendiği travmaya maruz kalan olgularda lensin pozisyonel olarak yer değiştirmesine Resim 1 _ Kontrastsız aksiyel BT görüntüsünde, künt travmaya bağlı sol orbital globda lens posteriora disloke görünümde izlenmektedir. bağlı görmede kayıplar izlenir. Göz küresi yaralanmalarında lensin dislokasyonu ile birlikte vitreus içine kanama, retina veya koroidal dekolman, açık-kapalı glokom, endoftalmiye eşlik edebilir. Lens dislokasyonlarında eşlik edebilecek bu patolojik durumların varlığı yada yokluğuna bağlı tedavi protokolü değişiklik göstermektedir. Posteriora disloke lenslerde tedavi protokolü olarak gözlem, lensin çıkarılması veya değiştirme yöntemleri uygulanabilmektedir [4]. Lens dislokasyonlarına eşlik eden ek bir patolojik durum bulunmuyorsa cerrahi işleme gereksinim duyulmadan hastalar gözlem ve takip edilmektedir. Şayet lens dislokasyonu ile birlikte retinal hasara yol açabilen bir durum söz konusu ise cerrahi yöntem uygulanır. Travmatik lens dislokasyonlarında ön ve arka segment hasarı ile ilişkili olarak ciddi oranda görme kayıpları oluşur [5]. Bu nedenle travmaya bağlı orbital hasarların tanımlanması ve tedavisi vizyonun devamlılığı açısından büyük önem taşır. Orbital travmalarda kemik ve yumuşak doku hasarının, kemik fraktürlerinin, intraorbital kanamaların, yabancı cisimlere bağlı oluşan göz travmalarında intraorbital yabancı cismin tespiti açısından BT kullanılan görüntüleme yöntemidir. Kaynaklar 1. Neuroimaging Clinics of North America. Imaging of the Globe, Orbit,and Visual Pathway.W.B. Saunders Company,1996 2. Nelson LB, Maumenee IH: Ectopia Lentis. Surv. Ophthalmol 1982; 27: 143-160. 3. Meire FM, Van Egmond J, Hassens M: Con- EAJM: 39, Aralık 2007 genital marfan syndrome with contractures. A clinicopathological report. Bull Soc Belge Ophthalmol 1992; 245: 91-97. 4. Smiddy WE, Flynn HW Jr. Management of dislocated posterior chamber intraocular lenses. Ophthalmology 1991; 98: 889–894. 5. Greven CM, Collins AS, Slusher MM. Visual results,prognostic indicators and posterior segment findings fallowing surgery for cataract lens subluxation-dislocation secondary to ocular contusion injuries. Retina 2002; 22: 575-580. 228