2016-Ekim T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sanayi Üretim Endeksi ve İmalat Sanayi Değerlendirme Raporu Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi endeksi (2010=100 temel yıllı), 2016 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 3,7 artmıştır. Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %0,6, imalat sanayi sektörü endeksi %4,1 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %2,9 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi endeksi (2010=100 temel yıllı), 2016 yılı Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,0 artmıştır. Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %0,4 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi %1,7 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %5,7 arttı. Sanayi Üretim Endeksi ve Değişim Oranları, Ekim 2016 Arındırılmamış Endeks 134,2 Takvim Etkisinden Arındırılmış Endeks 134,0 Yıllık Değişim (%) 2,0 *Kaynak: TÜİK Ana Sanayi Grupları 2015 Ekim Ayına Göre Değişim– Yıllık Değişim (%) (Takvim Etkisinden Arındırılmış) (%) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Endeks 128,0 Aylık Değişim (%) 3,7 Ara Malı İmalatı 0,2 Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı -9,5 Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı 4,1 Enerji 5,4 Sermaye Malı İmalatı 3,6 2 Takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi sektörü endeksi, 2016 yılı Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,7 artarak 136,8 seviyesinde gerçekleşmiştir. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi sektörü endeksi ise 2016 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 4,1 artarak 129,0 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2015 yılı Ekim ayına göre en yüksek artışlar: (Takvim Etkisinden Arındırılmış) 2016 yılı Eylül ayına göre ise en yüksek artışlar: (Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış) Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin İmalatı (%24,5) Malzemelerin İmalatı (% 20,6) Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa Diğer Ulaşım Araçlarının İmalatı (% 12,9) İlişkin Malzemelerin İmalatı (% 12,5) Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin ve Teçhizat Hariç) (% 12,4) İmalatı (%8,3) sektörlerinde görülmüştür. sektörlerinde görülmüştür. "Türkiye'nin katma değeri yüksek ürünler üretmesinin yolu, Ar-Ge merkezlerinden, teknoparklardan, tasarım merkezlerinden geçiyor. Dolayısıyla bu konsepti yaygınlaştıracağız." Dr. Faruk ÖZLÜ - Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı İLGİLİ GÖSTERGELER Merkez Bankası tarafından açıklanan 2016 yılı Kasım ayı imalat sanayinde kapasite kullanım oranı anketi sonuçlarına göre; 2015 yılı Kasım ayında yüzde 75,9 olan kapasite kullanım oranı, 2016 yılı Kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre 0,5 puan artış göstererek, bir önceki aya göre ise değişmeyerek yüzde 76,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2016 yılı Ekim ayında, 2015 yılının aynı ayına göre yüzde 3,0 azalarak 12.841 milyon dolar, ithalat ise yüzde 0,5 artarak 17.004 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Buna göre dış ticaret açığı 2016 yılı Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13,2 artışla 3.678 milyon dolardan 4.164 milyon dolara yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2015 yılı Ekim ayında yüzde 78,3 iken, 2016 yılı Ekim ayında yüzde 75,5’e gerilemiştir. 2016 Ekim ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 92,9 seviyesinde gerçeklemiştir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,7, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise yüzde 33,1’dir. İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 85,4’tür. Yüksek teknoloji ürünlerinin 2016 Ekim ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 16,1, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise yüzde 43,6’dır. Avrupa Birliğine yapılan ihracat payı, 2015 Ekim ayında yüzde 47,3 iken, 2016 Ekim ayında yüzde 48,4 oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre yüzde 0,8 azalarak 6.211 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2016 yılı Ekim ayında sektörler düzeyinde gerçekleşen en büyük ihracat kalemi, “Motorlu kara taşıtları ve bunların aksam parçaları” olurken, bu sektörü sırasıyla “Ana metal sanayi”, “Tekstil ürünleri”, ve “Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat” izlemiştir. 3 Dünyadaki Gelişmeler Genel Değerlendirme 2016 yılı Ekim ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,0, arındırılmamış endeks yüzde 0,2, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks ise bir önceki aya göre yüzde 3,7 artmıştır. Ekim ayında tekrar yükselişe geçen ve dördüncü çeyreğe artışla başlayan sanayi üretim endeksi, üretim yönünden yaşanan kayıpların telafi edilmeye başlandığını göstermektedir. Nitekim Kasım ayı kapasite kullanım oranı bir önceki yılın aynı ayına göre 0,5 puan artış göstererek, bir önceki aya göre ise değişmeyerek yüzde 76,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Önümüzdeki dönem konjonktürel belirsizliklerin azalmasıyla ihracat pazarlarında ve yurtiçinde yaşanan talep artışlarının üretime pozitif yönde yansıması beklenmektedir. Diğer taraftan küresel para piyasalarında yaşanan hareketliliğin stabil hale gelmesinin, reel piyasadaki beklentilerin üretim odaklı gelişmesini sağlayacağı öngörülmektedir. Eurostat tarafından yapılan açıklamaya göre, Ekim ayında Avro Bölgesi’nde sanayi üretimi mevsim etkisinden arındırılmış olarak bir önceki aya göre %0,1 ve AB(28)’de ise %0,3 daralma kaydetti. 2016 Eylül ayındaki düşüş ise Avro Bölgesi’nde %0,9, AB(28)’de ise %0,7 olarak gerçekleşmişti. Ayrıca yapılan açıklamada, 2016 Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ise sanayi üretimi Avro Bölgesi’nde %0,6, AB(28)’de ise %0,5 yükseliş kaydettiği belirtildi. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan verilere göre, yılın üçüncü çeyreğinde Avro Bölgesi ve Avrupa Birliği (AB) ekonomileri mevsimsellikten arındırılmış olarak bir önceki çeyreğe göre sırasıyla %0,3 ve %0,4 büyüdü. Ayrıca yılın üçüncü çeyreğinde, Avro Bölgesi’nde ve AB’de mevsimsel etkilerden arındırılmış büyüme oranları yıllık bazda %1,7 ve %1,9 olarak açıklandı. Büyüme verisi açıklanan Birlik üyesi ülkeler arasında çeyreklik bazda en yüksek performans gösteren ülkeler; Hırvatistan (%1,7), Slovenya (%1), Yunanistan (%0,8) ve Portekiz (%0,8) olarak sıralandı. İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD), 2017 yılı için küresel büyüme tahminini Eylül ayındaki tahminine göre 0,1 puan artırarak, %3,3’e yükseltti. OECD; 2018 yılında küresel büyümenin %3,6 olacağını tahmin ederken, bu oranın 2011 yılından sonraki en yüksek oran olacağını belirtmektedir. ABD’nin 2017 ve 2018 yıllarında %2,3 ve %3 oranlarında büyüceğini öngören OECD, Avro Bölgesinin belirtilen yıllarda sırasıyla %1,6 ve %1,7 büyüyeceğini tahmin etti. Ayrıca OECD, Çin’in 2017 yılında %6,4 ve 2018 yılında %6,1 büyüyeceğini öngörmektedir. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 4 ‘’Türkiye'nin güçlü ekonomisi, demokrasi kültürü, lojistik imkanları, genç ve nitelikli nüfusu, araştırma geliştirme çalışmalarına verdiğimiz destekler ve teşvik sistemimiz Türkiye'yi hem üretim hem de teknoloji geliştirmek için çok önemli cazibe merkezi haline dönüştürüyor.’’ Dr. Faruk ÖZLÜ - Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kaynak: TÜİK, TCMB.