2017-Ocak T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sanayi Üretim Endeksi ve İmalat Sanayi Değerlendirme Raporu Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksine göre, 010=100 temel yıllı) 2017 yılı Ocak ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %4,1 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi % 1,6, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise % 1,5 artmıştır. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksine göre ise, (2010=100 temel yıllı) 2017 yılı Ocak ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %13,7 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi %2,8 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %7,2 artmıştır. Sanayi Üretim Endeksi ve Değişim Oranları, 2017/1 Arındırılmamış Endeks Takvim Etkisinden Arındırılmış Endeks Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Endeks Ana Sanayi Grupları 2016 Ocak Ayına Göre Değişim– Yıllık Değişim (%) (Takvim Etkisinden Arındırılmış) Ara Malı İmalatı 121,4 119,3 Yıllık Değişim (%) 2,6 *Kaynak: TÜİK 129,8 Aylık Değişim (%) 1,3 -3,5 Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı 1,8 Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı 1,2 Enerji 6,9 Sermaye Malı İmalatı 13 2 Takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi sektörü endeksi, 2017 yılı Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,6 artarak 119,3 seviyesinde gerçekleşmiştir. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi sektörü endeksi ise 2017 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 1,3 artarak 129,8 seviyesinde gerçekleşmiştir 2016 yılı Ocak ayına göre en yüksek artışlar: (Takvim Etkisinden Arındırılmış) Motorlu kara taşıtı, treyler (römork, ve yarı treyler (yarı römork) imalatı (%28,4) Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı (% 11,8) Gıda ürünleri imalatı (%11,7) sektörlerinde görülmüştür. 2016 yılı Aralık ayına göre ise en yüksek artışlar: (Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış) Mobilya imalatı (% 18) Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (%12,5) Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (% 11,2) sektörlerinde görülmüştür. “Türkiye’nin temel ihtiyacı uluslararası alanda rekabetçi ürünler üretmektir.” Dr. Faruk ÖZLÜ - Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı İLGİLİ GÖSTERGELER Merkez Bankası tarafından açıklanan 2017 yılı Şubat ayı imalat sanayinde kapasite kullanım oranı anketi sonuçlarına göre; 2017 yılı Ocak ayında yüzde 75,5 olan kapasite kullanım oranı, 2017 yıl ı Şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre 1,9 puan artarak, bir önceki aya göre ise 0,1 puan azalış göstererek yüzde 75,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2017 yılı Ocak ayında, 2016 yılının aynı ayına göre %18,1 artarak 11 milyar 278 milyon dolar, ithalat %15,9 artarak 15 milyar 586 milyon dolar olarak gerçekleşti. Buna göre dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %10,3 artarak 4 milyar 309 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2016 Ocak ayında %71 iken, 2017 Ocak ayında %72,4'e yükseldi. 2017 Ocak ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %92,9’dur. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %2,7, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %33,6’dır. İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %77,5’tir. Yüksek teknoloji ürünlerinin 2017 Ocak ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %15,8, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %42,2’dir. Avrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki payı 2016 Ocak ayında %49,6 iken, 2017 Ocak ayında %47 oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2016 yılının aynı ayına göre %12 artarak 5 milyar 302 milyon dolar olarak gerçekleşti. Çin'den yapılan ithalat, 2017 yılı Ocak ayında 1 milyar 851 milyon dolar ile ilk sırada yer alırken, bu ülkeyi sırasıyla 1 milyar 480 milyon dolar ile Rusya, 1 milyar 187 milyon dolar ile Almanya ve 734 milyon dolar ile ABD izledi. 3 Dünyadaki Gelişmeler Genel Değerlendirme 2017 yılı Ocak ayında Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,6 arttı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise ocakta bir önceki aya göre yüzde 1,3 yükseldi. Öte yandan, arındırılmamış sanayi üretim endeksi, ocakta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,3 arttı. Ocakta 121,4 olarak hesaplanan söz konusu endeks, 2016’nın aynı ayında 116,4 seviyesindeydi. AA Finans "Sanayi Üretimi Beklenti Anketi"ne katılan ekonomistler tarafından, arındırılmamış sanayi üretim endeksinin yıllık ortalama yüzde 4,6 artması öngörülüyordu. İmalat sanayi gelişmeleri küresel gelişmelere bağlı bir seyir izlese de mevcut üretim yeteneği Türkiye’nin bölgesinde önemli bir üretim üssü olması yolunda emin adımlarla ilerlemesine yardımcı olmaktadır. Önümüzdeki dönemde de gerek cazibe merkezleri programı, gerekse de esnaf ve KOBİ’lere sağlanan nefes kredisi gibi mikro ekonomik tedbirlerle üretimin hız kesmeden devam etmesi beklenmektedir. İstanbul Sanayi Odası tarafından açıklanan Ocak’ta 46,9 düzeyinde kaydedilen Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), Şubat’ta 48,0’e yükseldi ve Ekim 2016’dan bu yana gözlenen en yüksek seviyede ölçüldü. Endeksin 2016 ortalaması 49,0 olarak gerçekleşmişti. Şubat anketi, İstanbul imalatçıları üzerindeki maliyet baskılarının güçlü seyretmeyi sürdürdüğüne işaret etti. Girdi fiyatları enflasyonu yüksek düzeyde kalmakla birlikte üst üste ikinci ay olacak şekilde yavaşlayarak Kasım 2016’dan beri gözlenen en düşük hızda kaydedildi. Girdi fiyatlarındaki yükseliş büyük ölçüde Türk lirasındaki değer kaybından kaynaklandı. Firmalar nihai ürün fiyatlarını arttırmaya devam etti ama artış Ocak ayına kıyasla hız kesti. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) yayınladığı ara dönem küresel ekonomik raporunda, 2017 ve 2018 yılları küresel büyüme tahminlerini %3,3 ve %3,6’da sabit bırakırken; ekonomide ulusalcı akımlar ve merkez bankalarının farklı yönlere evrilen para politikalarının küresel ekonomide devam eden ılımlı toparlanmayı tehdit ettiğine dikkat çekti. Raporda ABD ekonomisine ait büyüme tahminleri, 2017 yılı için 0,1 yukarı revizyonla %2,4’e, 2018 yılı için 0,2 düşürülerek %2,8’e revize edildiği belirtildi. Raporda Avro Bölgesi’nin 2017 yılı büyüme tahmini %1,6’da sabit tutulurken, 2018 yılı tahmini 0,1 puan indirilerek yine %1,6 puan olarak belirlendi. Japonya ekonomisinin mali politikaların desteğiyle 2017 ve 2018 yıllarında %1,2 ve %0,8 büyüyeceği belirtilirken, bu tahminler bir önceki raporda sırasıyla %1 ve %0,8 seviyesindeydi. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan verilere göre, yılın dördüncü çeyreğinde Avro Bölgesi ve Avrupa Birliği (AB) ekonomileri mevsimsellikten arındırılmış olarak bir önceki çeyreğe göre sırasıyla %0,4 ve %0,5 büyüdü. Büyüme verisi açıklanan üye ülkeler arasında yılın son çeyreğinde çeyreklik bazda en yüksek büyüme performansına sahip ülkeler Estonya (%1,9), Polonya (%1,7) ve Litvanya (%1,4) olurken; Yunanistan (-%1,2) negatif büyüme kaydeden tek ülke oldu. Ayrıca yılın dördüncü çeyreğinde, Avro Bölgesi’nde ve AB’de mevsimsel etkilerden arındırılmış büyüme oranları yıllık bazda %1,7 ve %1,9 olarak açıklandı. Böylelikle 2016 yılı genelinde büyüme oranları Avro Bölgesi ve AB’de %1,9 ve %2 olarak gerçekleşti. 2015 yılında Avro Bölgesi %2 ve Avrupa Birliği %2,2 büyüme performansı sergilemişti. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 4 Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK, TCMB.