yumuşama dönemi sunumu

TANIM: 1960’lardan itibaren NATO-VARŞOVA arasındaki sert çatışma yerini
yumuşamaya bırakmasıdır.
YUMUŞAMAYA ETKENLER
•Nükleer silahların kullanılacağı bir savaşın yaratacağı tahribat.
•1958’de Cenevre'de BERLİN BUHRANI için başlayan görüşmeler.
•1959’da ABD’li Eisenhower’ın ; SSCB’li Kruscev’i ABD’ye davet etmesi.
•1961’de Viyana'da LİDERLER ZİRVESİNDE Berlin Buhranı konusunda SSCB’nin
katı politikasını bırakması.
•Bağlantısızlar Hareketinin ortaya çıkması ve nükleer silahlara karşı etkili
çalışmalar başlatmaları.
•Doğu-Batı blokları içinde yaşanan sorunlar:
SSCB => Çin, Romanya,Çekoslovakya ile anlaşmazlıkları
ABD=> Müttefiklerine danışmadan hareket etmesi
ABD-ÇİN İLİŞKİLERİ VE (PİNGPONG DİPLOMASİSİ)
1971’de Japaonya’da ki Dünya Pingpong Şampiyonası’nda ABD-ÇİNLİ
sporcular arasında başlayan dostluk ve ABD takımının Çinli Mao’nun daveti
SALT I-II
(STRATEJİK SİLAHLARI SINIRLANDIRMA)
UYARI ! SALT I-II nükleer silahları ve savaşı kesin olarak ortadan
kaldırmamıştır; ANCAK Yumuşama Döneminde taraflar arasındaki barışa
yönelik ümidi artırmıştır.
SALT 1
1969’DA SSCB-ABD görüşmeye başlamış, Nükleer silahlarla ilgili
bazı sınırlamalar getirildi. May. 1972’de Moskova'da Ant.
İmzalandı.
SALT 2
1972’De Cenevre'de başladı. Haziran 1979’da Viyana'da ant
sağlandı. Uzun menzilli nükleer silahların sınırlandırılması
kararlaştırıldı. Ancak 1979’da SSCB’nin Afganistan'ı işgali
nedeniyle ABD senatosu Salt 2’ye onay vermedi.
1982 START
ABD R.REAGAN girişimi ile Stratejik silahların azaltılması görüşmeleri
başladı. ABD ve SSCB uzun menzilli füzeleri belirli oranda azaltma kararı aldı.
HELSİNKİ KONFERANSI VE AGİK
1969da SSCB toplantı için çağrıda bulunmuştur. 1973te Helsinki de
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) Çalışmalarına
başlamış;1975te 33 Avrupa ülkesi Kanada ve ABD tarafından
imzalanmıştır. KONULARI:
•İnsan hakları
•Taraflar arasında ekonomik, bilimsel, tekn. , ilşkilerin geliştirilmesi.
•Çevre koruması alanında işbirliğinin artırılması.
•Parçalanmış aileler, Turizmin geliştirilmesi.
•Basın yayın yoluyla bilgi değişimine imkan tanıması
•Sorunların barış yoluyla çözülmesi
•Devletlerin eşitliği ve birbirlerinin egemenlik haklarına saygılı
olmaları.
Not: Yugoslavya parçalanırken Sırp-Bosna çatışması ve katliamlar
konusunda bir şey yapamadı.
Not: 1815 Viyana Kongresinden sonra düzenlenen en kapsamlı Avr.
Devletler toplantısı.
Aşağıdakilerden hangisi Soğuk Savaş sürecinde yaşanan yumuşama döneminin
sembolü olarak kabul edilir?
A) AET’nin kurulması
B) Berlin Duvarının yıkılması
C) Helsinki Nihai Senedi’nin imzalanması
D) Küba krizinin çatışma olmaksızın sona ermesi
E) Yugoslavya’nın Doğu Bloğundan ayrılması
CEVAP C
ABD ile SSCB arasında başlayan SALT, aşağıdakilerden
hangisini önlemeye yönelik gerçekleştirilmiştir?
A) Komünizmin yayılması
B) Soğuk Savaşın başlaması
C) Çin - ABD ilişkilerinin güçlenmesi
D) Üçüncü Blok’un kurulması
E) Nükleer Savaş çıkması
CEVAP E
KÜBA KRİZİ
* 1959’da ABD destekli SOMAZA’yı (Batista Hükümetini) deviren F.CASTRO
Kübada yönetime geçti.
•ABD Kübalı muhaliflere ‘’ Domuzlar Körfezi Çıkartması’’ düzenledi ancak
başarısız oldu.
•Küba SSCB’den yardım istedi. 1962de Küba-SSCB gizli ant. Yaptı. Bu ant. İle
Kübaya saldırdı.(taktik icabı  ) SSCB füzelerini yerleştirecekti. (EKİM FÜZELERİ)
•SSCB KRUŞÇEV İLE ABDLİ KENNDY görüşme sonucunda:
* ABD’nin Türkiyedeki üslerini kaldırmasını ve JÜPİTER füzelerinin
sökülmesi karşılığında.
* SSCB Kübadaki füzelerigeri çekecek.
* Sıcak çatışma noktasına gelen bu kriz çözüldü.
KÜBA KRİZİNİ ANLATAN BELGESEL TIKLA İZLE
VİETNAM SAVAŞI
(İkinci Çin hindi Savaşı)
KUZEY VİETNAM
1) Çin Halk Cum.
2) SSCB
GÜNEY VİETNAM
1) ABD
Kore Savaşı'ndan sonra Soğuk Savaş'ın ikinci
sıcak çatışması olmuştur.
•1956 seçimlerinde Cenevre Ant. Göre Vietnam
birleşecekti. Ancak Güney Vietnam seçimlere
katılmadı.
•1965te ABD K.Vietnamı NEPALM
BOMBALARIYLA bombaladı.
•1967 de ünlü boksör MUHAMMED ALİ CLAY
askere çağrıldı. Bu tutumu nedeniyle Dünya
Şampiyonluğu elinden alındı, lisansı iptal edildi.
(LYS SORUSUYDU)
•1973te PARİS ANT (VİETNAM ANT) imzalandı.
•ABD'Lİ NİXON Vietnam'dan çekildi.
TRUMAN VE VİETNAM: Truman domino teorisi uyarınca
Vietnam'da komünist bir iktidarın çevre bölgelere
sıçrayacağını düşünerek bunu engellemek istemiştir.
EİSENHOWER VE VİETNAM: Eisenhower'ın politikası
barışçıl yollarla çözüldü. Eisenhower, başkanlığı
döneminde her zaman barışçıl bir politika yürütmüştür.
KEŞMİR SORUNU
HİNDİSTAN
PAKİSTAN
LİDERLERİ
M.GANDİ
LİDERLERİ
M.ALİ CİNNAH
1947’de İng. Ayrılarak
bağımsız oldular.
Halkının çoğunluğu Müslüman olan KEŞMİR nedeniyle iki ülke
arasında savaş başladı.
(Keşmir'de BM plebisit yapılmasına karar vermiştir. )
BM ve SSCB oraya girerek savaşı durdurdu.
10 Ocak 1966 TAŞKENT DEKLARASYONUYLA
(SSCB ARABULUCU)
Her iki taraf savaştan önceki sınırlarına çekilmeyi ve barışçı
yollarla sorunları çözmeyi kabul etti. (Keşmir sorunu
çözülemedi ve halk oylaması yapılmadı)
SSCB’NİN AFGANİSTAN'I İŞGALİ
* Afg. 1919 da İng. Bağımsızlıklarını kazanıp krallık
yönetimi kurdu.
* Aralık 1979 da SSCB ülkeyi fiilen işgal etti. BABRAK
KARMAL devlet bşk. Oldu.
Sovyetler Birliği'nin Afganistan'daki Marksist
hükümetin daveti üzerine Afganistan'a girerek, İslamcı
Mücahitlere karşı savaştığı 9 yıl süren bir savaştır. Bu savaş
Soğuk Savaşın ve Hindistan-Pakistan mücadelesinin bir
uzantısı sayılabilir.
TEPKİLER
ÇİN,Pakistan => Konuyu BM’YE taşıdı.
ABD => SALT 2’Yİ onaylamadı ve Afganistan’a yardım başladı.
(STİNGER FÜZELERİ YOLLADI)
1980 YAZ OLMPİYATLARINA ABD VE 70 CİVARINDA ÜLKE
KATILMADI.(SSCB’DE MOSKOVADA YAPILACAKTI)
CENEVRE ANT. 1988
Afg, Pakistan, ABD,SSCB
•1988-1989 SSCB askerleri Afg.dan çekildi.
•Afg.-Pakistan birbirlerinin iç işlerine
karışmıycak.
•ABD-SSCB / Afg. Ve Pakist. İç işlerine
karışmıyacak.
NOT: Mücahit gruplar bir hükümet kursa da direniş
örgütlerinin çokluğu ve birleşememesi Afganistan da hala
istikrara engeldir.
Berlin
Buhranı
Prag
işgali
Afganistan
‘ın işgali
Vietnam
Savaşı
Keşmir
Meselesi
Arap x İsrail Savaşları
Filistin’de İngiliz manda rejiminin sona ermesinin hemen
ardından 14 Mayıs 1948’de, Yahudi Milli Konseyi, İsrail
Devleti’nin kurulduğunu ilan etti.
ABD ve ertesi gün de Sovyetler Birliği İsrail’i tanıdığını
açıkladı.
İsrail Devleti’nin kuruluşunun ilan edilmesinden birkaç
saat sonra Arap Birliği İsrail'e savaş açtı.
Mısır, Ürdün, Suriye ve Irak, Lübnan, Suudi Arabistan
saldırıya gecti.
Süveyş Krizi
Mısır lideri Nasır 1956da => Süveyş kanalını
millileştirdiğini söyledi. Mısır’ın Nasır
yönetiminde Sovyetler Birliği’ne ve Çin’e dönmesinden
dolayı gerçekleşti.
MISIR X İSRAİL ---- SİNAYA SALDIRDI.
FR,İNG ------SÜVEYŞ KANALINA SALDIRDI.
ABD TEPKİ GÖSTERDİ  İNG, FR, İsrail geri adım
attı.
UYARI: ABD ve Sovyetlerin savaşa karşı ortak tavır
koymaları, Soğuk Savaş'ın ender olaylarından biridir.
MISIR X İSRAİL SINIRINA BM GÜCÜ GELDİ.
1967’ye kadar bölgede kalan Barış Gücü, bu tarihte
çekilmiş ve hemen ardından Altı Gün Savaşı çıkmıştır.
YOM KİPPUR SAVAŞI
Yahudilerin kutsal ayı ve bizde Ramazan Ayına
denk geldiği için 1973 te ateşkes imzalandı.
ARAP-İSRAİL SAVAŞI
1956 Süveyş Krizi
1967 Altı Gün Savaşı
1973 Yom Kippur (Ramazan) Savaşı
Lübnan sorunu
2006 İsrail-Lübnan Krizi
2008-2009 İsrail-Gazze çatışması
CAMP DAVİD ANDLAŞMALARI
17 Eylül 1978 tarihinde Mısır ile İsrail arasında imzalanan
çerçeve anlaşmalar. Bu anlaşmalar temelinde ve
A.B.D.'nin çabaları sonucunda iki ülke 26 Mart 1979'da
yine Washington'da bir Barış Antlaşması yaparak
aralarındaki 30 yıllık savaş durumuna son verdiler.
MEKİK DİPLOMASİSİ BU OLAYDA YAŞANDI.
UYARI YORUM 
-Bu ant. İle ilk defa bir Arap ülkesi İsrail’i
resmen tanıdı.
-Barış çabalarının sonucu olarak, Menahem
Begin ve Enver Sedat, 1978 yılı Nobel Barış
Ödülünü birlikte aldılar.
NOT: İsrail’in sürgün ettiği Müslümanlar
Lübnan’a gitti ve orada Filistin Kurtuluş
Örgütünü kurdu.
Yumuşama döneminde dünyada ortaya çıkan önemli gelişmeler
arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) 68 Kuşağı Hareketlerinin başlaması
B) İnsanoğlunun Ay’a ayak basması
C) Petrol Bunalımının yaşanması
D) Moskova Olimpiyatlarının protesto edilmesi
E) İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin yayımlanması
CEVAP E
Türkiye’nin 1978 yılında Mısır ile Suriye arasında yapılan Camp
David Antlaşması’nı reddetmesi,
aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Arap ülkelerinin desteğinin amaçlanması
B) İsrail’in resmen tanınmasına yol açması
C) Arap - İsrail Savaşlarının devam etmesi
D) İsrail’in Filistin devletini tanıması
E) Filistin devletinin kuruluşunu onaylaması
CEVAP A
Nasıl Kuruldu ?
Church of God adlı tarikata bağlı Denis Michael Rohan, Mescidi Aksa’yı kundaklamayı denemesinden sonra İslam
ülkeleri başkanları İslam Konferansı Teşkilatını kurdular.
1969 da ilk kez Kahire ve Fasın başkenti Rabatta toplandılar.
Ekmeleddin İhsanoğlu dan sonra 2014 te İYAD BİN EMİN
MADANİ genel sekreteridir.
Kuruluş
21 Ağustos 1969
Resmi dil(ler)
Başkanlık ünvanı:
Genel Sekreter:
üyeler:
Arapça,İngilizce,Fransızca
Genel Sekreterlik
İyad Bin Emin Madani
57 üye
OPEC VE PETROL KRİZİ
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) 13 ülkeden
oluşmaktadır. İran, 7 Arap ülkesi
ve Ekvador, Endonezya,Nijerya, Angola ile Venezuela’dır.
OPEC 14 Eylül 1960 tarihinde Bağdat Konferansında
ABD ve Hollanda petrol şirketlerinin baskılarına karşı çıkmak
amacıyla kurulmuştur.
1973 PETROL KRİZİ;OAPEC :Yom Kippur
Savaşında ABD’nin İsrail Ordusuna destek vermesine karşılık
olarak ilan ettiği petrol ambargosudur.
ABD ve savaşta İsrail’den yana tavır sergileyen ülkelere artık
petrol ihraç etmeyeceğini bildirir.
Bununla beraber OPEC üyesi ülkeler dünya petrol fiyatlarını
yükselterek ülkelerine giren kaynakları artırmaya karar verirler.
‘’ ULUSLAR ARASI ENERJİ AJANSI’’ KURULDU.
ORTA DOĞUDA GELİŞMELER
IRAKTA REJİM DEĞİŞİKLİĞİ
Irak'ta yaşanan bu değişiklik Ortadoğu'daki tüm
dengeleri alt üst etti. Irak'taki bu darbeden
etkilenen Suriye'de benzer bir askeri darbe yaşandı.
Ortadoğu'nun tamamen Sovyetler Birliği'nin
hâkimiyetine girmemesi için ABD ve İngiltere harekete
geçti.
Ortadoğu'nun önemli bir bölümünün Sovyet etkisi
altına girmesi, ABD ve müttefiklerini endişelendirdi.
Baas Partisi mensupları ve ordudaki milliyetçileri darbe
girişiminde bulundular. Saddam Hüseyin ve Hafız
Esed Baas akımının son büyük temsilcileridir.
1979 S.Hüseyin ırak dvlt. Bşk oldu.
İRAN İSLAM DEVRİMİ
II Dünya Sav. Sonra İng. Ve SSCB işgalinde olan iranda
bu iki devlette savaş sonrası çekildi.
İktidara Musaddık geçti ve petrol şirketlerini
devletleştirdi.
Tudeh (Kitleler) Partisi ‘’ İran'da kurulan
bir komünist partidir.’’ İle Musaddık iyi geçinmesiyle
Şah ülkeyi terk etti.
İng. Ve ABD’NİN desteğiyle Şah 1953 te tekrardan
başa geçti.
Tudeh Şah’a baskı yapınca ülkeyi terketti.
Fransanın desteğiyle Ayetullah Humeyni iktidara
geldi.
SSCB,LİBYA,SURİYE
İRAN-IRAK
SAVAŞI
(1980-1988)
ABD VE DİĞER ARAP
ÜLKELERİ
NOT: ABD HER NE KADAR IRAKIN YANINDA OLSADA İRANA
BAĞZI SİLAH PARÇALARINI TEMİN ETMİŞTİR  bu olaya
İRANGATE OLAYI denir.
İrangate olayı, ABD yönetiminin, İran'a gizlice silah satarak
aldığı parayla Nikaragua'da hükümete karşı savaşan
Kontralar'a yardım sağlaması. ABD’Lİ yarbay Oliver North
bu olay üzerine mahkum edildi. 
SONUC: BM ÇAĞRISI İLE ATEŞKES YAPILDI.
İRAN IRAK SAVAŞLARI İÇİN İZLEYEBİLECEGİNİZ BELGESELLER.
TÜRKİYE-YUNANİSTAN İLİŞKİLERİ
KIBRIS SORUNU VE KIBRIS BARIŞ HAREKATI
Kıbrıs Adası 1960 yılına kadar İng. Tarafından idare edilmiştir.
1955 yılında kurulan EOKA terör örgütü, ENOSİS politikası ile Kıbrıs
Adasını Yunanistan'a katmayı amaçlamıştır.
EOKA NEDİR?
Kelime anlamı: ‘’Kıbrıs Mücadelesi Rum Örgütü’’
Neden kuruldu: 1950 yılında Kıbrıs'ı Yunanistan'a katma düşüncesidir.
(Megola İdea)
Kurcusu: Yorgo Grivas
ENOSİS?
Kelime Anlamı: İlhak eden.
Amacı: Megola İdeaya Kıbrıs'ı da dahil eden Yunan planıdır.
EOKA saldırılarına karşı TÜRKLER de TÜRK MUKAVEMET TEŞKİLATIN
(1955) ve VOLKAN TEŞKİLATI (1956) kurdu.
TÜRK MUKAVEMET TEŞKİLATI
Aktif olduğu dönem: 1958-1976
Amacı: EOKA ve EOKA-B ile
mücadele etmek
Aktif olduğu bölge: Kıbrıs
İdeoloji: Türk milliyetçiliği, Taksim
Kurucusu: Rauf Denktaş,Burhan
Nalbantoğlu ve Mustafa Kemal
Tanrısevdi tarafından kuruldu.
EOKA
Aktif olduğu dönem: 1955 - 1959
Lider: Georgios Grivas
Amacı: Enosis
Aktif olduğu bölge: Kıbrıs
İdeoloji: Yunan milliyetçiliği
TAKSİM POLİTİKASI
Ya Taksim, Ya Ölüm!
1950'li yılların sonunda Türkiye'de ve Kıbrıs'ta, Kıbrıs adasının
tamamının Türkiye'ye bağlanması ve Yunanistan ile Rumlara karşı
yapılan mitingler. Bu mitingler, gösterilerde söylenen "Ya Taksim, Ya
Ölüm" siyasi sloganı ile telaffuz edilmiş ve Türkiye'nin Taksim
politikasına yönelik bir isimlendirme olarak anılmıştır.
DR. FAZIL KÜÇÜK;
Kıbrıstaki Türklerin haklı davasına hizmet etmiş bir liderdir.
Kıbrıs Milli Türk Birliği Partisi olan siyasi partinin başkanlığını
yapmıştır.
KIBRIS TÜRKTÜR PARTİSİ;
Kıbrıs Milli Türk Birliği Partisi'nin 15 Ağustos 1955 senesinde,
partinin ismini kongre sonucunda "Kıbrıs Türktür Partisi" şeklinde
değiştirmesi ile kurulan siyasi parti. Partinin genel başkanlığını Fazıl
Küçük yaptı.
 1959 yılında artan gerginlikle TÜRK-RUM VE İNG.
Temsilciler arasında ZÜRİH ANT. Ve Londra Antlaşması Yapıldı.
Ant. Da bağımsız bir devlet olarak Kıbrıs halklarının
durumunu belirleyen ve Kıbrıs Cumhuriyeti anayasasını
onaylayan antlaşmadır.
Rum tarafını Başpiskopos Makarios, Türk tarafını ise Fazıl
Küçük temsil etmekte idi.
Bunu takip eden 19 Şubat 1959 tarihli Londra Antlaşması ile
Kıbrıs Cumhuriyeti'nin bağımsız bir devlet olarak 16
Ağustos 1960 tarihinde kurulması sağlanmış oldu.
1963 yılında Makarios hazırladığı ‘’ AKRİTAS PLANI’’ ile
Türkleri adadan atmak için Rum çetelerini harekete geçirdi.
Köyleri basan çeteler Türkleri öldürdü.
24 Aralığında ‘’KANLI NOEL’’ 24 TÜRKÜ şehit eden bu çeteler
üzerine Türkiye Lefkoşa üzerinde ilk defa uyarı uçuşu yaptı.
1964’te BM adaya BARIŞ HAREKATI gönderme kararı aldı.
TÜRKİYE bu olaylar üzerine adanın paylaşılmasını önerdiyse
de Yunanistan ve Makarinos reddetti.
Türkiye hareket planı yaparken ABD başkanı Lyndon B.
Johnson mektup gönderdi.
1964'te Türk Hava Kuvvetleri'nin Kıbrıs'ta gerçekleştirdiği
uyarı uçuşunda, uçağı Rum uçaksavarlar tarafından
vurulunca CENGİZ TOPEL paraşütle atladı ve esir
düştü.Rumlar öldürdü.
(TÜRKİYENİN KIBRISA İLK MÜDEHALESİ)
Not: ABD'nin yunan yanlısı politikası TÜRK-ABD ilişkilerini
olumsuz etkiledi.
Dr. Fazıl Küçük ‘’ Kıbrıs Geçici Türk Yönetimini’ kurmuştur.
Yardımcısı Rauf Denktaş.
1974 te darbe yapan yunanlılar KIBRIS ELEN CUMH. Kurdu.
Türkiye bunun üzerine barış harekatına geçti.
TÜRK ASKERİ KIBRISTA (KIBRIS BARIŞ HAREKATI)
BİRİNCİ HAREKÂT (20 temmuz 1974)
Başbakan Bülent Ecevit Kıbrıs konusunu görüşmek ve gerekirse
ortak müdahale yapılabilmesi için İngiltere'ye gitti. Bu sırada
koalisyondaki MSP Lideri ve Başbakan Vekili Necmettin
Erbakan Milli Güvenlik Kurulu'nu Başbakan Ecevit'in talimatıyla
toplayarak müdahale kararının alınmasını sağladı.BM araya
girmesiyle harekat durdu.
İKİNCİ HAREKAT PAROLA "AYŞE TATİLE ÇIKSIN“ (14 ağustos 1974)
Türk birlikleri 14 Ağustos'ta başkent Lefkoşa'ya, 15 Ağustos'ta Lefke
ve Magosa'ya girdi.
NOT : ABD-TÜRKİYE ilişkileri bu dönemde bozuldu Türkiye’ye ABD
silah ambargosu yaparken Türkiye ABD’nin askeri üs ve tesislerine el
koydu.
Bütün bu gelişmeler sonucunda 1975 te RAUF DENKTAŞ liderliğinde
KIBRIS TÜRK FEDERE DEVLETİ kuruldu.
15 kasım 1983 yılında ‘’ Kuzey Kıbrıs Türk Cum.’’ kuruldu.
YUNANİSTANLA EGE’DE ARAMIZDA YAŞANAN
SORUNLAR
1. Bunlardan ilki Karasuları Ve Kıta Sahanlığı ile bu alanların
sınırlandırmalarını da kapsayan deniz yetki alanlarıyla ilişkilidir.
2. Ege sorunlarının bir diğeri 1923 Lozan Antlaşması, 1947 Paris
Antlaşması ve konuya ilişkin diğer uluslararası belgeler
çerçevesinde Doğu Ege Adaları’nın silahsızlandırılmış statüsüdür.
3. Ege’ye ilişkin bir başka temel sorun, bazı coğrafi formasyonların
yasal statüsüne ilişkindir.
4. Ege sorunlarının dördüncüsü, Yunanistan’ın uluslararası hukuka
aykırı olarak Ulusal Hava Sahasının 10 Deniz Mili Genişliğinde
olduğunu iddia etmesi ve Uçuş Bilgi Bölgesi (FIR) sorumluluğunu
istismar etmesidir.
5. Ege Sorunlarının dördüncü kategorisi Arama Kurtarma (SAR)
Faaliyetleriyle ilgilidir.
Not : KAYNAK TC DIŞİLERİ BAKANLIĞI
ERMENİ İDDİALARI (DİASPORA) VE ASALA TERÖR ÖRGÜTÜ
*1973-1985 döneminde kendisinden en çok söz ettiren
Ermeni terör örgütü ASALA'dır. HEDEFİ soykırım
iddialarını kabul ettirmek ve Türk diplomatlarını
öldürmek.
ASALA'nın en önemli ve resmi yayın organı "HAYASTAN“
dır. Ayrıca, "Hay-Baykar", "Armenia" ve Londra'da
yayınlanan "Kaytzer" adlı dergiler de yayın organlarının
başlıcalar arasındadır.
ASALA TARAFINDAN ÖLDÜRÜLEN BAĞZI DİPLOMATLAR
Mehmet Baydar, Bahadır Demir, Galip Özmen……
YUMUŞAMA DÖNEMİ TÜRKİYE DIŞ POLİTİKASI
TÜRKİYE - AMERİKA MÜNASEBETLERİ
● 1960’lı yıllardan itibaren Türk Amerikan Münasebetlerinde
Kıbrıs Meselesi önemli rol oynamıştır.
● Bu dönemde Kıbrıs Konusunda ABD’nin tavrını ortaya koyan
Johnson Mektubu ve 1975-78 yılları arasındaki ambargo
dönemi Türk – Amerikan ilişkilerinde sarsıntılara yol açmıştır.
1975-78 Silah Ambargosu:
Amerikan Kongresi’nin 1974 Kıbrıs Harekâtı’ndan sonra
Türkiye’ye misilleme olarak 5 Şubat 1975'ten itibaren
Türkiye'ye silah ambargosu uygulanması kararı almıştır.
Böylece ABD Türkiye’ye silah yardımında bulunmayı kesmiştir.
NATO içinde müttefik durumunda bulunan iki devletten birinin
diğerine silah ambargosu tatbik etmesi Türkiye’nin dış
politikadaki yalnızlığını bir kez daha gözler önüne sermiştir.
TÜRKİYE – SSCB MÜNASEBETLERİ
● 1950-64 arası dönemde Türk SSCB münasebetlerinde 1950
ile 1960 arasında Ortadoğu’da ortaya çıkan gelişmelerinin
ortaya çıkardığı huzursuzluk devam etmiştir. 1964’e kadar
SSCB Türkiye’nin Kıbrıs’ı bir NATO üssü haline getirmesinden
korktuğu için, Kıbrıs konusunda Türkiye aleyhinde bir
politika izlemiş, Türkiye’nin adaya müdahalesine karşı
çıkmıştır.
● 1964-70 arasında karşılıklı ziyaretlerle ortaya çıkan olumlu
hava 1970’li yıllarla birlikte tekrar durgunluk ve soğukluk
dönemi başlamıştır.
TÜRKİYE ORTADOĞU İLİŞKİLERİ
● 1955-59 arası dönemde Türkiye Ortadoğu devletleriyle siyasi
çatışmalardan dolayı pek sıcak olmamıştır.
● Ancak Türkiye, 1963-64’ten 1973 Petrol Krizine kadar olan
dönemde ise Kıbrıs Meselesi’nden dolayı Ortadoğu devletleriyle
ilişkilerin iyi olmasına önem vermiştir.
● Bu amaca yönelik olarak Türkiye1967 Arap – İsrail Savaşlarında
Arap devletlerini destekleyerek Amerikan üslerinin Arap devletleri
aleyhine kullanılmasını engellemiş, bu ülkelere insani yardımda
bulunmuştur. 1969’da kurulan İslam Konferansı Örgütü’ne üye
olmuştur.
● 1973 Petrol Krizi’yle beraber yükselen petrol fiyatları Türkiye’nin
Arap ülkeleriyle ilişkilerini güçlendirme ihtiyacını artırmış, özellikle
bu ülkelerle ihracat yapılması için girişimler artmıştır.
● Bu dönemde son olarak Arap ülkelerinin reddettiği Camp David
Antlaşması da bu devletlerle olan münasebetler çerçevesinde
Türkiye tarafından reddedilmiştir.
YUMUŞAMA DÖNEMİ
TÜRKİYEDEKİ SİYASAL GELİŞMELER VE ANAYASALAR
TÜRKİYE’DE BUNALIMLI YILLAR (1960-1983)
27 MAYIS 1960 DARBESİ
DEMOKRAT PARTİ VE YÜKSELEN MUHALEFET
1950 ve 1954 seçimlerinden sonra ilk defa muhalefetin toplam
oyu iktidarın oyunu geçmişti. 5. Adnan Menderes Hükümeti
kuruldu.
Ödemeler dengesindeki bozukluk dış borçların ödenmesini
iyice zorlaştırmıştı.
 4 Ağustos 1958′de ekonomik istikrar paketi yürürlüğe girdi.
Türk Lirası′nın değeri düşürüldü.
Doların fiyatı 2.80 liradan 9.02 liraya çıktı.
 Devalüasyon, ekonomik durgunluk, zam, işsizlik ve iflasları
beraberinde getirdi.
Öğrenci Olayları Başlıyor...
28 Nisan 1960′ta İstanbul ve Ankara′da öğrenci olayları başladı. Gösterilerde
şiddet olayları yaşandı. Üniversiteler kapatıldı. Sıkıyönetim ilan edildi.
27 Mayıs 1960 Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Cemal Gürsel komitenin
başına geçti.
Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes başta olmak
üzere DP′liler tutuklandı.
Anayasa ve TBMM feshedildi.
Siyasi faaliyetler askıya alındı. 28 Mayıs 1960 günü yeni bir hükümet
kuruldu.
Tutuklu milletvekilleri yargılanmak üzere Yassıada’ya gönderildi.
DP 29 Eylül 1960′da kapatıldı.
Tutuklular Yüksek Adalet Divanı′nca yargılandı.
Menderes İdam Ediliyor...
Yassıada′da gerçekleştirilen yargılamalar sonucunda Maliye Bakanı Hasan
Polatkan, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Başbakan Adnan Menderes
idama mahkum edildi. Celal Bayar ve Refik Koraltan′ın da içinde bulunduğu
11 kişinin idam cezası ömür boyu hapse çevrildi. 1961 de yapılan seçimlerle
Cemal Gürsel Cumbşk oldu CHP VE Adalet Partisi koalisyon kurdu.
12 MART MUHTIRASI VE BİR DARBE DAHA...
Tüm dünyayı etkileyen 1968 öğrenci olayları Türkiye′yi de etkilemiş,
öğrencilerin ön plana itildiği toplumsal olaylar zamanla siyasi ve
ideolojik bir içerik kazanmış, hatta terör eylemlerine dönüşmüştür. Bu
istikrarsız ortam içinde kuvvet komutanlarının imzasıyla 12 Mart
1971′de Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel′e bir muhtıra verildi.
Bu da Darbe Ama Bu Kez Farklı...
« 1971 Muhtırası sonrasında :TBMM feshedilmemiş, partiler
kapatılmamış ve anayasa askıya alınmamıştır. Askerler partiler üstü bir
hükümetin oluşturulmasını istiyordu.
Bunun üzerine Başbakan Demirel aynı gün istifasını verdi.
« Başbakan olarak CHP Kocaeli milletvekili Nihat Erim ismi üzerinde
anlaşıldı.
« Bu arada 12 Mart Muhtırası′na karşı çıkan CHP Genel Sekreteri
Bülent Ecevit, 1972 Kurultayı′nda İnönü′ye karşı parti başkanlığı için
adaylığını koydu ve kazandı. İsmet İnönü CHP Genel Başkanlığı ve
milletvekilliğinden istifa etti. 1973 seçimlerinde CHP iktidar, Bülent
Ecevit başbakan oldu.
12 EYLÜL 1980 ASKERİ DARBESİ…
SİYASİ KAOS DÖNEMİ
Kasım 1979′da Demirel başkanlığında, MHP ve MSP destekli azınlık
hükümetinin kurulması siyasal istikrarsızlığı sona erdirmeye yetmedi. Bu
arada toplumsal şiddet olanca hızıyla sürüyordu. Askerler 27 Aralık
1979′da Cumhurbaşkanı Korutürk′e bir uyarı mektubu gönderdi.
Siyasiler Askerlerin Mektubunu Dikkate Almıycak 
Darbe Gerçekleşiyor...
12 Eylül 1980′de TSK yönetime el koydu. Darbeyle birlikte
Genelkurmay Başkanı Kenan Evren ve kuvvet komutanlarından oluşan
Milli Güvenlik Konseyi kuruldu.
Ülke genelinde saptanan 13 sıkıyönetim bölgesine 13 general
sıkıyönetim komutanı olarak atandı. Türk Hava Kurumu, Çocuk Esirgeme
Kurumu ve Kızılay dışındaki bütün derneklerin faaliyetleri durduruldu.
Bazı milletvekilleri ile sendika yöneticileri gözaltına alındı.
Yeni Başbakan Bülent Ulusu
20 Eylül 1980′de Emekli Deniz Kuvvetleri Komutanı Bülent Ulusu Başbakan
olarak görevlendirildi.
Siyasi Partiler Yasası 24 Nisan 1983 tarihinde yürürlüğe girdi ve yeni siyasi
partilerin kurulması için siyasi faaliyetler kademeli olarak serbest bırakıldı.
MGK Başkanı .Kenan Evren darbe sonrasında radyo ve televizyonda
yayınlanan konuşmasında. "MGK devlet yönetimine doğrudan el koymuştur.
Her türlü siyasi faaliyet her kademede durdurulmuş, parlamento ve hükümet
feshedilmiş, bütün parlamenterlerin yasama dokunulmazlıkları kaldırılmıştır.
İkinci bir emre kadar sokağa çıkmak yasaklanmış, yurtdışına çıkışlar
durdurulmuştur." ifadelerini kullandı.
1983 Seçimleri ve Özal Dönemi
Darbeyi izleyen dönemde Milliyetçi Demokrasi Partisi, Anavatan Partisi
ve Halkçı Parti kuruldu. Doğru Yol Partisi ve Sosyal Demokrat Halkçı Parti
kurucu üyelerinin çoğu MGK tarafından veto edildiği için genel seçimlere
katılamadı. 6 Kasım 1983 tarihinde yapılan genel seçimlerde oyların %
45.1′ini alan ANAP tek başına iktidar oldu
Cumhurbaşkanı Kenan Evren, 1 Temmuz 1983′te askerlik görevinden
ayrıldı. MGK′nin varlığı TBMM Başkanlık Divanı′nın 7 Aralık 1983′te
toplanmasıyla sona erdi. Emekliye ayrılan MGK üyeleri altı yıl süreyle
Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyelilerine getirildi.
EKONOMİ
1970′lerde ihracattaki duraklamaya karşın ithalatta büyük artış
yaşandığı görülür. İthalatta yaşanan bu patlama dış ticaret açığını hızla
büyüdü.
1971 ve 1973 petrol krizleri Türkiye′nin petrol faturasını artırdı ve dış
ödemeler dengesini olumsuz etkiledi.
1970′li yılların ikinci yarısında, Türk ekonomisi cumhuriyet tarihinin en
ağır bunalımlarından birine girmiştir.
Ekonomi 1979′da durma noktasına gelmişti.
Yokluk, kıtlık ve kuyruklar başlamış, karaborsacılık artmıştı.
Mazot bulunamadığı için çiftçi traktörünü çalıştıramaz haldeydi.
Fuel oil ve kömür yokluğundan kış mevsiminde soba ve kaloriferler
yakılamadı.
Benzin istasyonları önünde uzun kuyruklar oluştu.
Nebati yağ, ampul, tüp gaz, sigara ve daha birçok temel ürün
bulunamıyordu. Dış temsilciliklerde çalışanlara maaşları zamanında
gönderilemez hale gelmişti.
Bu dönem Türk halkının zihninde yokluğun ve% 100′lük enflasyonun
yaşandığı yıllar olarak kalmıştır.
SOSYAL VE KÜLTÜREL HAYAT
Türkiye′de ilk TV yayınları TRT′den de önce Nisan 1952′de
İTÜ′de yapılan deneme yayınlarıyla gerçekleştirildi.
 İTÜ TV′nin yayınları TRT′nin 31 Ocak 1968′de yayın
hayatına başlamasına kadar sürdü.
1970′ler Türkiye′nin televizyon ile tanıştığı yıllar oldu.
Siyah-beyaz, tek kanallı televizyon yurt sathında
yaygınlaştırıldı.
1981′de yılbaşı gecesi TRT tarafından Türkiye′de kamuya
açık ilk renkli TV yayını yapıldı.
Türkiye′de tamamen renkli yayına geçişin tarihi ise
1984′tür.
 199O′lı yılların başından itibaren de Türkiye′de özel
televizyon ve radyolar kurulmaya başlanmıştır.