Herkesin bilmesi gerekenler - International Thyroid Awareness

Tiroid ve kısırlık:
Herkesin
bilmesi
gerekenler
Tiroid ve kısırlık – Herkesin bilmesi gerekenler
Gebe kalamıyor musunuz? Nedeni tiroidiniz olabilir.
Tanı konmamış tiroid hastalıklarının hem erkeklerde
hem de kadınlarda kısırlık sorunlarına yol açabileceğini biliyor musunuz? Kısırlığı etkileyen birçok faktör
olmakla birlikte, özellikle ailenizde tiroid hastalığı varsa, tiroid beziniz az çalışıyor olabilir. Tiroid hastalığı
tedavi edildiğinde, başka bir rahatsızlığınız da yoksa,
gebe kalmakta hiçbir sorun yaşamazsınız. Bu kitapçık
tiroid ve kısırlık arasındaki ilişkiye dikkat çekmek ve bu
konuda sizlerin farkındalığını artırmak üzere düzenlenmiştir. Tiroid fonksiyonunuzu kontrol ettirmek ve bir
sorun varsa doğru tedaviyi almak, ebeveynlerin sağlığı
için yararlı olmakla birlikte, bebeğin sağlığı için de çok
önemlidir. Normalin altında olan tiroid düzeyleri kısırlık
sorunlarına yol açabilir ve düşük, erken doğum ve başka problemlerle karşılaşma riskini artırabilir. Bununla
birlikte, anne karnındaki bebeğin beyin gelişimini de
olumsuz etkileyebilir.
Tiroid ve kısırlık:
Herkesin bilmesi gerekenler
Altı ay ya da bir yıl süreyle gebe kalmaya çalışmış ve
sonuç alamamışsanız, başka bir tıbbi tedaviye başlamadan önce tiroid hormonlarınızı kontrol ettirmek için
hekiminize başvurun. Kısırlığın nedeni tiroid hastalığınız ise, tedavi edildiğinde gebe kalabilirsiniz. Ayrıca bu
sayede başka sağlık sorunları yaşama riskini de azaltmış olursunuz.
Size yardımcı olacak bölümlere ayrılmış olan bu rehberde tiroid hastalıkları,doğurganlık üzerine etkileri ve
bebek planlayan çiftler için uygun tedavi yöntemlerine
yer verilmiştir. Hızlı bir şekilde göz atmanız için, her bölümde “Sıkça Sorulan Sorular” listesi yer almaktadır.
Tiroidiniz – doğurganlığınız
Bebek sahibi olmak isteyen çiftler birçok nedene bağlı olarak
kısırlık sorunu yaşayabilir. Ayrıntılı bilgi için, bkz. www.fertility.
com. Boynunuzda bulunan tiroid bezi tarafından üretilen
tiroid hormonları başta cinsiyet hormonları olmak üzere diğer
hormonlar ile etkileşim içerisinde olduğundan, tanı konmamış
Bunları biliyor muydunuz?
Dünyada yaklaşık 300 milyon kişide tiroid hastalığı
vardır. Bunların yarıdan fazlası hastalığın farkında
değildir.2
tiroid hastalığı kısırlığın esas nedeni olabilir.1 Erkeklerde
testis kadınlarda ise yumurtalıkların normal işleyişi için tiroid
hormon düzeyinin de normal olması gerekir. Bu hormonların
fazla veya az çalışması, erkek ve kadın doğurganlığını da
olumsuz etkileyebilir.
Not
Tiroid fonksiyonlarının normal olması, yaşamın tüm
evrelerinde hem erkekler hem de kadınlar için önemlidir. Ancak normal tiroid fonksiyonu, özellikle bebek
planlayan çiftler için özel bir önem taşır. Amerikan Tiroid Derneği’ne (ATA) göre, tiroid hastalıkları kısırlığa
ve gebelik komplikasyonlarına neden olabilir ve yenidoğanının nörolojik gelişimini olumsuz etkileyebilir.4
Erkeklerde tiroide bağlı kısırlık
Erkek kısırlığı birçok kişinin sandığından daha sık görülen bir
sorundur. Örneğin, bebek sahibi olamayan eşler için erkek kısırlığı %30; kadın kısırlığı %35 oranda rol oynar. Çiftlerin %20’sinde ise her iki eşte bir sorun vardır. Çiftlerin %15’inde ise sperm
testi ve kadına ait fonksiyonlar normal olup herhangi bir sebep
bulunamamaktadır.5 Erkek kısırlığını hormon dengesizlikleri,
fiziksel, psikolojik ve davranışsal sorunlar gibi çeşitli faktörler
etkileyebilir. Önceleri erkek kısırlığını etkilemediği düşünülen
tiroid hormonlarının günümüzde sperm üretimi gibi unsurları etkilediği anlaşılmıştır.6,7 Bu nedenle tiroid hastalıklarının kısırlığı
etkilemesi şaşırtıcı değildir.8 İyi haberse, bu hastalıkların tedavi
edilmesi ile kısırlığın düzelebilmesidir.
Peki ya tiroid beziniz fazla çalışıyorsa?
Tirotoksikoz olarak da bilinen hipertiroidizm, Tiroid bezinin aşırı
düzeyde tiroid hormonu üretmesi ve kan dolaşımına salması
durumunda meydana gelir. Sık görülmemekle birlikte, erkeklerde Graves hastalığı, hipotiroidizm tedavisinde fazla tiroid hormonu yüklemesi, iyottan zengin beslenme, tiroid nodülleri veya
tiroid bezinin iltihabı (tiroidit) dahil olmak üzere, hipertiroidizmin
birçok nedeni vardır.
Hipertiroidizm çeşitli belirtiler ile birlikte seyreder. Ancak bu
belirtilerin tümü aynı anda görülmeyebilir. Genellikle belirtiler
vücudun metabolizma hızının artmasına bağlı olarak gelişir. Erkeklerde görülen belirtiler, ilk başlarda kadınlarda görülen belirtiler ile benzer olup, kimi zaman strese bağlı basit bir gerginlik
belirtisi ile karıştırılabilir. Tiroid hastalıkları kadınlarda daha sık
görüldüğü için, aşırı çalışan tiroid erkeklerde genellikle göz-
den kaçırılabilir veya kısırlığın nedeni olarak düşünülmeyebilir. Kısırlık sorununuz varsa ve gerginlik, sinirlilik, kalp hızında
artış, kilo kaybı, sıcağa karşı aşırı hassasiyet, kas güçsüzlüğü,
terleme, ellerde titreme, saç dökülmesi gibi belirtiler yaşıyorsanız, özellikle ailenizde tiroid hastalığı öyküsü mevcutsa,
tiroid bezinizin çalışmasını kontrol ettirmek amacıyla hekiminize başvurun.
Peki ya tiroid beziniz az çalışıyorsa?
Hipotiroidizm olarak bilinen tiroid eksikliği, tiroid bezi tarafından
yeterli düzeyde tiroid hormonunun üretilememesine bağlı
olarak gelişen bir tablodur. Tiroid eksikliği metabolizmanızı
yavaşlatır ve bu durum da doğurganlığı birçok açıdan etkiler. İlk
olarak tiroid bezi az çalışan erkeklerde cinsel istek azalması
ve sertleşme sorunu sıkça görülür.11 Bu sorunlar da kısırlık
olasılığını artırır. İkinci olarak, hipotiroidizm sperm biçimi
ve yapısı12 olumsuz etkiler. Kısırlık sorununuz varsa ve
halsizlik, bilinç bulanıklığı, konsantrasyon bozukluğu, hafıza
kaybı, depresyon, soğuğa karşı aşırı hassasiyet, kilo artışı,
kabızlık veya cilt kuruluğu gibi belirtiler sizde görülüyorsa,
tiroid fonksiyon testi yaptırmak üzere hekiminize başvurun.
Tiroid beziniz fazla mı çalışıyor?
Hipertiroidizm için kontrol listes
Evet
hayır
Kalbiniz hızlı çarpıyor mu?
Gergin veya sinirli misiniz?
Gözleriniz öne doğru fırlamış gibi mi?
Herkes için sıcaklık normal iken siz terliyor musunuz?
Kendinizi halsiz hissediyor musunuz?
Aşırı terliyor musunuz?
Elleriniz titriyor mu?
Tırnaklarınız hızlı uzuyor mu?
Bağırsaklarınız fazla çalışıyor mu?
Saçlarınız dökülüyor mu?
Cildiniz inceldi mi veya nemli mi görünüyor?
Beslenmenizde herhangi bir değişiklik yapmadığınız halde kilo veriyor musunuz?
Ereksiyon bozukluğu probleminiz var mı?
Kısırlık sorunu yaşıyor musunuz?
Bu soruların beş veya daha fazlasına “Evet” cevabını verdiyseniz, doktorunuza başvurun ve yaşadığınız belirtileri anlatın. Tiroid
beziniz fazla çalışıyor olabilir.
Not
Hiper ve hipotiroidizmi olan erkeklerde cinsel
fonksiyon bozukluğu olabilir.6,7 Bu kişiler doğru tanı
ve tedavi ile “normal” tiroid fonksiyonlarına döner.
Buna bağlı olarak cinsel bulgular da geriler.10 Bu
Tiroid ve kısırlık:
Herkesin bilmesi gerekenler
nedenle, uzmanlar cinsel fonksiyon bozukluğu olan
tüm erkeklere tiroid fonksiyon testi yapılmasını
önermektedir.
Tiroid beziniz az mı çalışıyor?
Hipotiroidizm için kontrol listesi
Evet
hayır
Ailenizde tiroid hastalığı öyküsü var mı?
Tip 1 diyabet gibi otoimmün bir hastalığınız var mı?
Tiroid ameliyatı geçirdiniz mi?
Günün çoğu zamanında kendinizi yorgun ve uykusuz hissediyor musunuz?
Motivasyon bozukluğu, depresyon hissediyor musunuz?
Konsantrasyon bozukluğu ya da hafıza kaybınız var mı?
Herkes için sıcaklık normal iken siz üşüyor musunuz?
Kilo aldınız mı ya da kilo vermekte zorlanıyor musunuz?
Sindirim sorununuz var mı?
Eklem ve kas ağrınız var mı?
Cilt ve saç kuruluğu var mı?
Tırnaklarınız kırılıyor mu?
50 yaşın üzerinde misiniz?
Libidonuzda azalma var mı?
Sertleşme bozukluğu probleminiz var mı?
Kısırlık sorunu yaşıyor musunuz?
Bu soruların beşine “Evet” cevabını verdiyseniz, doktorunuza başvurun ve yaşadığınız belirtileri anlatın. Tiroid beziniz az çalışıyor
olabilir.
Not
İyot eksikliği, tüm dünyada hipotiroidizmin en sık görülen nedenidir.14
Sıkça Sorulan Sorular
• Tiroid hastalıkları erkeklerde ne sıklıkta görülür?
Tiroid hastalıkları erkeklere kıyasla kadınlarda 5 ila 8 kat
daha fazla görülmekle birlikte,4 erkeklerde de mevcut olabilir.
Erkeklerde görülen belirtiler, kadınlarda görülen belirtiler ile
benzerdir. Tiroid hastalıkları kadınlarda daha sık görüldüğü
için, erkeklerde genellikle gözden kaçırılabilir.
• Sertleşme sorunu ve tiroid arasında nasıl bir ilişki
vardır?
siyon bozukluğu riskiniz de artar.6,7 Örneğin, hem hipotiroidizm hem de hipertiroidizm halsizliğe neden olabilir; ancak
halsizlik de cinsel isteğin ve sertleşme potansiyelinin azalmasına yol açabilir. Bununla birlikte, hipotiroidizm testosteron
düzeylerini düşürerek, sertleşememe veya devam ettirememe gibi sorunlara yol açabilir. Yapılan tetkiklerde hormonal bir
dengesizlik söz konusuysa, tiroid hastalığının uygun tedavisi
ile cinsel fonksiyon ve kısırlık sorununuz giderilir.15
Sertleşme sorunu başlı başına bir sorun olduğu kadar, kalp
hastalığı veya tiroid hastalığı gibi daha ciddi sorunların da
uyarıcı belirtisi olabilir6,7 Tiroid hastalığınız varsa, cinsel fonk-
Kadınlarda tiroide bağlı kısırlık
Tiroid hormonları, yumurtalıkların normal işleyişini korumak ve
yumurtayı (oosit) olgunlaştırmak için üreme hormonları olan
östrojen ve progesteron ile etkileşim halindedir.1 Bu nedenle,
tiroid hormon düzeyinizin normal olması, sağlıklı bir doğurganlık için esastır. Tiroid beziniz aşırı çalışıyorsa (hipertiroidizm)
veya az çalışıyorsa (hipotiroidizm), üreme hormonlarının dengesi bozulabilir10 ve buna bağlı olarak yumurtlama bozuklukları,
düzensiz adet ve gebe kalamama veya tekrarlayan düşükler
gibi bir takım doğurganlık sorunlarına yol açabilir.16 Adet dönemleriniz düzenli olsa bile, yumurtlama gerçekleşmeyebilir.
Döllenecek yumurta olmayınca doğum kontrolü de tartışmalı
bir konudur. Ne yazık ki, bu durum uzun süre fark edilemeyebilir. Tiroid hastalığı çocuk doğurma çağında olan kadınlarda
sık görülen bir endokrin bozukluğu olduğu için, gebe kalmada
sorun yaşıyorsanız atılacak ilk adım, özellikle ailenizde tiroid
hastalığı öyküsü varsa, tiroid bezinizi kontrol ettirmek olmalıdır.
Tiroid ve kısırlık:
Herkesin bilmesi gerekenler
Peki ya tiroid beziniz fazla çalışıyorsa?
Hipertiroidizm, erkeklere kıyasla kadınlarda 10 kat daha fazla
görülür17 ve kadınların hem gebe kalamamasına hem de gebe
kalsalar bile tekrarlayan düşükler yapmasına yol açabilir. Erkeklerde kısırlık ve tiroid hastalıkları hakkındaki bilgilerden yola çıkarak, tiroid bezinin aşırı düzeyde tiroid hormonu üretmesi ve
kan dolaşımına salması durumunda hipertiroidizm meydana
geldiğini biliyorsunuz. Çocuk doğurma çağında olan kadınlarda hipertiroidizmin en sık görülen nedeni, Graves hastalığıdır.
Bu otoimmün hastalıkta, antikorlar tiroid bezine saldırır. Bunun
sonucunda bez aşırı düzeyde tiroid hormonu üretir. Tiroid hormonları kadın üreme hormonları ile yakından ilişkili olduğu için,
adet döngüsü de bu durumdan olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle
tiroid bezi fazla çalışan kadınlar daha sık (≤ 21 gün aralıklarla) ve
daha az kanama ile adet görür. Kimi zaman aylık dönemde adet
görülmeyebilir.10 Kimi zaman da her ay adet görseniz bile, yumurtlama gerçekleşmiyor olabilir. Yumurtlama olmadan, döllenme ve dolayısıyla gebelik de gerçekleşemez. Bunun yanı sıra,
hipertiroidizm sağlıksız bir şekilde kilo kaybına da yol açabilir.
Bu da, gebe kalma şansınızı azaltabilir. Hipertiroidizm nedeniyle
halsizlik, sinirlilik ve kalp hızınızda artış gibi belirtiler yaşayabilirsiniz. Tek başlarına veya birlikte bu belirtiler genel durumunuzu
ve üreme sağlığınızı etkileyerek, adet düzensizliklerine10 ve buna
bağlı olarak doğurganlık sorunlarına neden olabilir. Adet düzensizliklerinizin nedeni hipertiroidizm ise, TSH (Tiroid Stimülan
Hormon; tiroid hormonlarının üretimini sağlar) düzeyini istenen
değere çekecek doğru bir tedavi ile bu sorununun üstesinden
gelinebilir. TSH düzeyiniz istenen değere ulaşmasına rağmen
gebe kalamıyorsanız, üreme bozuklukları konusunda uzman bir
endokrinoloji uzmanına başvurmanız gerekebilir. Ayrıca www.
fertility.com adresini de ziyaret edebilirsiniz.
:
Tiroid beziniz fazla mı çalışıyor?
Hipertiroidizm için kontrol listesi
Evet
Hayır
Kalbiniz hızlı çarpıyor mu?
Gergin veya sinirli misiniz?
Gözleriniz öne doğru fırlamış gibi mi?
Sıcak havalara karşı hassasiyetiniz var mı?
Kendinizi halsiz hissediyor musunuz?
Aşırı terliyor musunuz?
Elleriniz titriyor mu?
Tırnaklarınız hızlı uzuyor mu?
Bağırsaklarınız fazla çalışıyor mu?
Saçlarınız dökülüyor mu?
Cildiniz inceldi mi veya nemli mi görünüyor?
Beslenmenizde herhangi bir değişiklik yapmadığınız halde kilo veriyor musunuz?
Düzensiz adet görüyor musunuz?
Hiç adet görmediğiniz ay oluyor mu?
Gebe kalmada sorunu yaşıyor musunuz?
Bu soruların beşine “Evet” cevabını verdiyseniz, doktorunuza başvurun ve yaşadığınız belirtileri anlatın. Tiroid beziniz fazla
çalışıyor olabilir.
Not
Sigara kullanımı, hipertiroidizmi olan kadınlarda adet düzensizliğini tetikler.
Peki ya tiroid beziniz az çalışıyorsa?
Ailenizde tiroid hastalığı veya başka bir bağışıklık sistemi hastalığı öyküsü varsa, sizde de hipotiroidizm olabilir.19 TSH düzeyleriniz yükselmiş ise ve kilo artışı, halsizlik, soğuğa karşı aşırı hassasiyet, cilt ve saç kuruluğu ve bitkinlik gibi hipotiroidizm belirtileri
varsa, doğurganlık sorunları yaşayabilirsiniz. Gebe kalamayan
kadınların %4.6’sında TSH düzeyleri de artmıştır.20 Hipotiroidizmi
olan kadınlar daha az aralıklarla ve daha hafif kanamalarla adet
görebilir. Bazı kadınlar o ay hiç adet görmeyebilir. Bazılarında
ise yumurtlamaya bağlı adet düzensizlikleri görülebilir. Bu adet
düzensizlikleri, tiroid fonksiyonları normal olan kadınlara kıyasla,
hipotiroidizmi olan kadınlarda yaklaşık üç kat daha fazla görülür.10
Tiroid bezinin az çalışması, doğumdan sonra süt üretimini uyaran
prolaktin hormon düzeylerini artırabilir ve yumurtlamayı baskılayabilir.10 Hipotiroidizm, yumurtalıklarda kist oluşumuna yol açarak
gebe kalmayı engelleyen Polikistik Over Hastalığı (PKOS) riskini
de artırır.
Tiroid beziniz az mı çalışıyor? Hipotiroidizm kontrol listesi
Evet
hayır
Ailenizde tiroid hastalığı öyküsü var mı?
Tip 1 diyabet gibi otoimmün bir hastalığınız var mı
Tiroid ameliyatı geçirdiniz mi?
Günün çoğu zamanında kendinizi yorgun ve uykusuz hissediyor musunuz?
Kendinizi motivasyonsuz ve kimi zaman depresif hissediyor musunuz?
Konsantrasyon bozukluğu ya da hafıza kaybınız var mı?
Soğuk havalara karşı hassasiyetiniz var mı?
Kilo aldınız mı ya da kilo vermekte zorlanıyor musunuz?
Sindirim sorununuz var mı?
Eklem ve kas ağrınız var mı?
Cilt ve saç kuruluğu var mı?
Tırnaklarınız kırılıyor mu?
Libidonuzda azalma var mı?
Haben Sie weniger Lust auf Sex?
Düzensiz adet görüyor musunuz?
Hiç adet görmediğiniz ay oluyor mu?
Gebe kalmada sorunu yaşıyor musunuz?
Bu soruların beşine “Evet” cevabını verdiyseniz, doktorunuza başvurun ve yaşadığınız belirtileri anlatın. Tiroid beziniz az çalışıyor
olabilir.
Hipotiroidizmin en bilinen nedenleri iyot eksikliği (ayrıntılı bilgi aşağıda verilmektedir) ve iyot eksikliği olan bir bölgede
yaşamıyorsanız Hashimoto hastalığıdır. Bu bağışıklık sistemiyle
ilgili hastalık, çocuk doğurma çağında olan kadınlarda (%5-10)22
Tiroid ve kısırlık:
Herkesin bilmesi gerekenler
en sık görülen bağışıklık sistemi hastalığı olup, tiroid bezinin
kendini yok etmesi ile ciddi hipotiroidizme dönebilir. Doğurganlık sorunu yaşayan kadınlarda, diğerlerine kıyasla, Hashimoto
hastalığı önemli düzeyde daha sık görülür.10
İyi haber, hipotiroidizmin tiroid hormon ilaçları ile kolaylıkla
tedavi edilebilir olmasıdır. Tedavi edilmezse, gebelik sırasında
tablo kötüleşir ve bu durum bebeği de etkileyerek, annede
yaşam boyu tiroid hastalığına yol açabilir.
İyot doğurganlık ve doğum kontrolü için hayati önem taşır
Dünya Sağlık Örgütü, iyot eksikliği ile kısırlık arasında bir
ilişki olduğunu belirtmektedir.23 İyot doğurganlık ve doğum kontrolü için hayati önem taşıyan tiroid hormonlarının üretimi ile ilişkili olduğundan, iyottan fakir beslenme
kısırlığın nedeni olabilir. Gebeliği planladığınız ilk andan
başlayarak, gebelik ve emzirme dönemlerinin sonuna kadar iyot takviyesi almanız gerekir. Bu hem sizin hem de
bebeğin sağlığı için önemlidir. Gebelik döneminde hafif
düzeyde iyot eksikliği bile, bebeğin beyin ve sinir sistemi
gelişimini ve dolayısıyla ileriki yıllarda zihinsel kapasite-
sini olumsuz etkileyebilir.24 Çocuk doğurma çağında olan
kadınlar, günde 150 mikrogram iyot almalıdır.25 İlaçlar ile
etkileşim olasılığı ve olası yan etkilerden dolayı, iyot takviyesi hekim denetiminde alınmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
• Bende de kısırlığa neden olan tiroid hastalığı var mıdır?
• Tiroid fonksiyon bozukluğu ile kısırlığın ilişkisi nedir?
Bazı belirtiler aşikar olmadığı için, bu sorunun cevabını
öğrenmenin en iyi yolu bir hekime başvurmak ve gerekli tiroid
tahlili yaptırmaktır. Tiroid hastalıkları aileden geçebildiği için,
özellikle ailenizde tiroid hastalığı öyküsü varsa, bir hekime
başvurmalısınız.
Tiroid bezinin ürettiği hormonlar, yumurtalık fonksiyonunu düzenleyen diğer hormonlar ile sürekli bir etkileşim halindedir.
Tiroid beziniz aşırı çalışıyorsa (hipertiroidizm) veya az çalışıyorsa (hipotiroidizm), üreme hormonlarının dengesi bozulabilir5 ve
buna bağlı olarak yumurtlama bozuklukları ve kısırlığa neden
olabilir.10
Tiroide bağlı kısırlığın tanı ve tedavisi için
nereye başvurmalıyım?
Tiroid tahlilleri için bir endokrinoloji uzmanına başvurun. Endokrinoloji uzmanı, tiroid bezi gibi vücudunuzdaki bezleri etkileyen hastalıkların tanı ve tedavisinde uzmanlaşmış bir hekimdir. Kısırlığın tedavisi için ise, hekiminiz sizi bir kadın doğum
uzmanı veya üroloji uzmanına yönlendirecektir.
Hem kadınlarda hem de erkeklerde tiroide bağlı kısırlığın nedenlerini araştırmak için çeşitli kan tahlilleri yapılır. Tiroid hastalığı tanısı koymak için hekiminiz muhtemelen tiroksin (T4) ve
triiodotironin (T3) hormonlarının üreten tiroid uyarıcı hormon
(TSH) düzeylerinizi kontrol etmek ister. TSH düzeyleriniz yüksekse, tiroidin beziniz yeterli hormon üretmiyor demektir (hipotiroidizm). TSH düzeyleriniz düşükse, tiroid beziniz çok fazla
hormon üretiyor anlamına gelir (hipertiroidizm). TSH düzeyinin
yanı sıra, T4 ve T3 hormon düzeyleri için de kan tahlili yapılabilir. Bu hormonların (total T3 ve T4) düzeylerine ve kandaki mevcudiyetlerine (serbest T3 ve T4) bakılarak, tedaviniz
de şekillenir. Otoimmün tiroid hastalığı (Hashimoto hastalığı),
çocuk doğurma çağında olan kadınlarda en sık görülen endokrin bozukluk olduğu için,10 özellikle tiroid düzeyleri normal olan
fakat tiroid hastalığının bulgu ve belirtilerini taşıyan hastalara
antikor testi de yapılabilir.
Hipotiroidizm tanısı aldıysanız, tiroid hormon takviyesi almanız gerekebilir. Tıpkı tiroid bezinizin ürettiği tiroid hormonu
gibi çalışan13 sentetik tiroksin olan levotiroksin tedavisi ile kadınlarda adet düzensizlikleri, erkeklerde ise sperm anormal-
likleri ve cinsel fonksiyon bozukluğu düzelir. Bu sayede doğurganlık da yeniden kazanılmış olur.26 Hipotiroidizmin nedeni
iyottan fakir beslenme ise, iyot takviyesi verilir.
Hipertiroidizm tanısı aldıysanız tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, radyoaktif iyot tedavisi ve cerrahi vardır.
Not
Tiroid hormon düzeylerinizde çok hafif bir anormallik varsa
(subklinik; klinik bulgu vermeyen), hekiminiz tiroid fonksiyonlarınızı sadece takip etmek isteyebilir. Çünkü subklinik
tiroid hastalığı olan hastaların tedaviden yarar sağladığına
Gebelik öncesinde verilen radyoaktif iyot tedavisi ile antitiroid
ilaç kullanımına gerek kalmaz. Önlem amacıyla, radyoaktif iyot
tedavisinden sonra gebe kalmak için en az altı ay beklenmesi önerilir.10 Radyoaktif iyot tedavisi verilen erkekler ise, baba
olmadan önce dört ay beklemelidir.5
ilişkin uzlaşılan bir görüş mevcut değildir. Gebe kaldığınızda ise, annenin tedavi edilmemiş hafif hipotiroidizmi tiroid
hormon replasmanı ile tedavi edilir. Bu sayede bebeğin beyin gelişiminin olumsuz etkilenmesi önlenebilir.25
Sıkça Sorulan Sorular
• Kan testlerim normal olsa bile bende tiroid hastalığı
olabilir mi?
Özellikle tiroid sağlığınızı incelemek için sadece TSH ve serbest T4 düzeylerine bakıldıysa, doğru tanı için bir uzmana
başvurmalısınız. Hekiminiz bulgu ve belirtilerinizi göz önünde
bulundurarak, size başka testler ve/veya tiroid taraması yapmak ya da sizi muayene etmek isteyebilir..
• Tiroid testlerim normal olsa bile, gebe kalamıyorsam ne
yapmalıyım?
Tiroidiniz kontrol altına alınsa bile, gebe kalmanızın önünde
başka engeller olabilir. Tiroid fonksiyonlarınız normalse veya
tiroid hastalığınız varsa ve TSH düzeyleriniz tedavi ile düzenlenmişse ve altı ay ila bir yıl süreyle gebe kalamadıysanız,
başka tedavi ve öneriler için bir kadın doğum uzmanına danışın
• Gebe kalmaya çalışırken tiroid ilaçlarımı kullanmam bir
sakınca yaratır mı?
Hayır, yaratmaz. Aksine, ihtiyacınız varsa tiroid ilaçlarını kullanmamanız bir sakınca yaratır. Tiroid ilacının kullanılmasının
Tiroid ve kısırlık:
Herkesin bilmesi gerekenler
en sık nedeni hipotiroidizmdir. Genellikle bu hastalığın tedavisinde sentetik bir tiroid hormonu olan levotiroksin verilir.
Gebe kalamamanızın nedeni hipotiroidizm ise, levotiroksin,
tiroid hormon düzeylerini ve buna bağlı olarak kısırlığı düzeltir. Levotiroksin tedavisi güvenli olup, anne karnındaki bebeğin gelişimi üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi yoktur.
• Tiroid fonksiyonum düzeldiğinde ve gebe kaldığımda,
ilacı bırakabilir miyim?
Çok az istisna olmakla birlikte, hipotiroidizm ömür boyu süren
bir tablodur.13 Bu nedenle, gebe kaldığınızda da levotiroksin
tedavisine devam etmeli ve hekiminizle irtibatta olmalısınız.
Bu ilacı bıraktığınızda hipotiroidizm tablosu yeniden gelişecektir. Gebelikte hipotiroidizm ise, birçok komplikasyona yol
açabilir. Tiroid hormonunun olmaması anne karnındaki bebeğin beyin gelişimini ve büyümesini olumsuz etkiler, düşük
doğum ağırlığı ve ölü doğum ile sonuçlanabilir. Herhangi bir
tedaviye başlamadan veya ilacınızı bırakmadan önce, mutlaka konusunda uzman bir hekime danışın.
Referanslar
1. P
oppe, K, Glinoer D, Tournaye H et al. Thyroid function and assisted reproduction. In: The Thyroid and Reproduction, METS Riga 2008. Georg
Thieme Verlag Stuttgart 2009; 33-38
2. K
han A, Muzaffar M, Khan A et al. Thyroid Disorders, Etiology and Prevalence. J Med Sci. 2002; 2: 89-94
3. C
anaris GJ, Manowitz NR, Mayor G et al. The Colorado thyroid disease prevalence study. Arch Intern Med. 2000; 160: 526-534
4. The American Thyroid Association. General Information. 2012 http://www.thyroid.org/thyroid-events-education-media/about-hypothyroidism
Accessed October 2012
5. Healy DL, Trounson AO, Andersen AN. Female infertility: causes and treatment. Lancet 1994; 343: 1539–1544
6. Meikle AW. The interrelationship between thyriod dysfunction and hypogonadism in men and boys. Thyroid 2004; 14 (Suppl 1): S17-S25
7. Krassas GE, Tziomalos K, Papadopoulou F, Pontikides N, Perros P. Erectile dysfunction in patients with hyper- and hypothyroidism: how common
and should we treat? J Clin Endocrinol Metab 2008; 93: 1815–1819
8. Singh R, Hamada AJ, Agarwal A. Thyroid hormones in male reproduction and fertility. The Open Reproductive Science Journal 2011; 3: 98-104
9. The American Thyroid Association. Hyperthyroidism Brochure. 2012
http://www.thyroid.org/what-is-hyperthyroidism/ Thyroid & Infertility BrochureFV-14-12-12.docx Accessed October 2012
10. Krassas GE, Poppe K, Glinoer D. Thyroid function and human reproductive health. Endocr. Rev. 2010; 31: 702-755
11. K
rassas GE, Perros P. Thyroid disease and male reproductive function. J Endocrinol Invest 2003; 26: 372-380
12. Krassas GE, Papadopoulou F, Tziomalos K, Zeginiadou T, Pontikides N. Hypothyroidism has an adverse effect on human spermatogenesis: a
prospective, controlled study. Thyroid 2008; 18 (12): 1255-1259
13. The American Thyroid Association. Hypothyroidism Brochure. 2012 http://www.thyroid.org/what-is-hypothyroidism Accessed October 2012
14. The American Thyroid Association. Iodine Deficiency. 2012 http://www.thyroid.org/patients/patient_brochures/iodine_deficiency.html Accessed
October 2012
15. Carani C, Isidori AM, Granata A et al. Multicenter study on the prevalence of sexual symptoms in male hypo- and hyperthyroid patients. J Clin
Endocrinol Metab 2005; 90: 6472-6479
16. Bercovici JP. Menstrual irregularities and thyroid diseases. Feuillets de biologie 2000; 74: 1063-1070
17. Vanderpump MPJ, Tunbridge WMG, French JM et al. The incidence of thyroid disorders in the community: A twenty-year follow-up of the Whickham
Survey. Clin Endocrinol 1995; 43: 55-69
18. Krassas GE, Pontikides N, Kaltsas T et al. Menstrual disturbances in thyrotoxicosis. Clin Endocrinol (Oxf) 1994; 40: 641–644
19. The Hormone Foundation’s Patient Guide to the Management of Maternal Hypothyroidism Before, During, and After Pregnancy. De Groot LJ,
Stagnaro-Green A, Vigersky R, The Hormone Foundation 2007 http://jcem.endojournals.org/content/92/8/0.short Accessed October 2012
20. Grassi G, Balsamo A, Ansaldi C et al. Thyroid autoimmunity and infertility. Gynecol Endocrinol 2001; 15: 389–396
21. Abalovich M, Gutierrez S et al. Overt and subclinical hypothyroidism complicating pregnancy. Thyroid 2002; 12: 63-68
22. Poppe K, Glinoer D. Thyroid autoimmunity and hypothyroidism before and during pregnancy. Human Reproduction Update 2003; 9 (2): 149-161
23. WHO. Nutrition publications: Evaluating the public health significance of micronutrient malnutrition
http://www.who.int/nutrition/publications/micronutrients/GFF_Part_2_en.pdf Accessed October 2012
24. WHO. Micronutrient deficiencies: Iodine deficiency disorders
http://http://www.who.int/nutrition/topics/idd/en/ Accessed October 2012.
25. The Endocrine Society (2007) Management of Thyroid Dysfunction during Pregnancy and Postpartum: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline
http://www.endo-society.org/guidelines/final/upload/Clinical-Guideline-Management-of-Thyroid-Dysfunction-during-Pregnancy-Postpartum.pdf
Accessed October 2012
26. Krassas, GE. Thyroid disease and female reproduction. Fertil. Steril.2000; 74: 1063-1070 Thyroid & Infertility BrochureFV-14-12-12.docx
Yararlı Kaynaklar
Tiroid ve gebelik hakkında ayrıntılı bilgi almak için şu web sitelerini ziyaret edebilirsiniz:
http://www.thyroidweek.com/ Merck Serono sponsorluğunda gerçekleştirilen Uluslararası Tiroid Farkındalık Haftası’ndan
alınan hasta bilgisi
http://www.hormone.org/ Amerikan Endokrin Derneği’nden alınan hasta bilgisi
www.fertility.com Merck Serono’dan alınan hasta bilgisi
http://www.webwiki.de/thyroid-fed.org Uluslararası Tiroid Federasyonu’ndan alınan hasta bilgisi
http://www.thyroid.org Amerikan Tiroid Derneği (ATA) tarafından yayımlanan tiroid sağlığına ilişkin hasta bilgisi
Bu kitapçıkta verilen bilgiler tıbbi tavsiye niteliğinde değildir. Herhangi bir harekete girişmeden önce, bu kitapçıkta yer alan
bilgilerin kapsadığı alanda uzman olan bir hekime danışınız.
Bu kitapçığı www.thyroidweek.com adresinden indirebilirsiniz (Kasım 2012). Bu kitapçığı okurken yukarıda belirtilen internet
sitesindeki Gizlilik ve Yasal Uyarı bölümüne bakınız.
... tarafından desteklenen bir girişim