Kastrasyona dirençli Prostat Kanseri

Hasta Bilgilendirme Formu
6
3
Türkçe
Kastrasyona dirençli Prostat Kanseri
Altı çizili terimler sözlükte listelenmiştir.
Kastrasyona dirençli prostat kanseri, prostat kanserinin metastatik hastalık tedavisi sırasında görülen bir
tipidir.
Prostat kanseri pelvik bölgenin dışında diğer organ ya
da lenf bezlerine yayılabilir. Buna metastatik prostat
kanseri denilir. Diğer organ ya da lenf bezlerinde görülen tümörlere metastaz denilir. Doktorunuz metastatik hastalığın hormonal tedavi ile tedavi edilmesini
önerebilir.
Hormonal tedavi androjenlerin üretimini durdurur ya
da etkilerini bloke eder. Bu kastrasyon olarak bilinir.
Etkili olduğunda hormonal tedavi tümörün büyümesini durdurur. Bu etki uzun sürmez ve kastrasyona dirençli prostat kanseri gelişir. Bu hormonal tedavinin
başlamasından 2-3 yıl sonra gerçekleşir. Kastrasyona dirençli prostat kanseri tedavi edilemez.
Kastrasyona dirençli prostat tümörleri ilerlemek için
çok daha düşük androjen seviyelerine ihtiyaç duyar.
Bu vücudunuz hemen hemen hiç androjen üretmese
de tümör ya da metastaz büyümeye devam eder. Bu
kanser hücrelerine hormonal kastrasyon tedavisine
artık yanıt vermedikleri için kastrasyona dirençli denilir.
Bu prostat kanseri tipinde kandaki prostat-spesifik
antijen (PSA) düzeyleri tekrar artış gösterir. Doktorunuz kastrasyon dirençli prostat kanseri tanısını 3
haftalık süre içinde kandaki PSA düzeyinin 3 testte
de artmasıyla birlikte koyacaktır. Tanı ayrıca tümörün
ya da metastazın büyümesine bağlı şikayelerinizin olmasıyla da konulabilir.
Kastrasyona dirençli prostat kanseri üzerine olan araştırmalar devam etmektedir ve tedavi seçenekleri hızla
değişmektedir. Bu bölüm doktorunuz ile görüşmeniz
gereken değişik tedavi seçeneklerini içermektedir.
Bu bölümde sizin kişisel ihtiyaçlarınızı karşılamayan
genel bilgileri içermektedir. Kişisel öneriler, ülkenizin
ve sağlık hizmetleri sisteminizin koşullarına göre
değişiklik gösterebilir.
Kastrasyona dirençli
prostat kanseri tedavisi
Kastrasyona dirençli prostat kanseri tanısı aldıysanız
doktorunuz sizin daha uzun yaşamanızı sağlayacak,
Hasta Bilgilendirme Formu - Kastrasyona dirençli Prostat Kanseri
Sayfa 1 / 8
semptomlarınız ile daha iyi başa çıkmanızı sağlayacak bir bakım planı hazırlayacaktır. Kastrasyona dirençli prostat kanserinin tedavi edilemez olduğunu
hatırlamanız önemlidir.
Kastrasyona dirençli prostat kanseri tedavisinde
şunlar yapılabilir:
•
•
•
•
•
•
•
Anti-androjen tedavisi
Östrojen tedavisi
Adrenolitik ilaçlar
Yeni hormonal ilaçlar
İmmünoterapi
Kemoterapi
Radyasyon tedavisi
Kastrasyona dirençli prostat kanseri hala androjenlere yanıt verdiği için doktorunuz hormonal tedaviye
devam etmenizi ve testosteron düzeylerinin düşük
tutulmasını önerecektir.
Antiandrojen tedaviye ek tedaviler
Cerrahi ya da kimyasal kastrasyon ile tedavi edildiğinizde doktorunuz ek olarak antiandrojen tedavi önerebilir. Kastrasyona dirençli prostat kanseri tedavisinde
en sık kullanılan anti-androjen ilaç bicalutamide’dir.
Bu tedavi ile tümörün büyümesinin yavaşlatılması
amaçlanmaktadır. Semptomlarda azalma sağlamamaktadır. Yan etkileri memelerde büyüme ve karaciğer problemleri olarak sıralanabilir.
Anti-androjen tedavinin kesilmesi
LHRH agonistleri ya da antagonistleri ile birlikte
anti-androjen ilaçlar kullanılarak tedavi ediliyorsanız
doktorunuz anti-androjenleri kesmenizi önerebilir.
Bu uygulama ile kan PSA düzeyleri birkaç ay süre
ile düşecektir. Bu etki ilaç kesildikten sonra 4-6 hafta
içinde ortaya çıkacaktır.
Östrojen tedavisi
Östrojen hormonu ile ilaç tedavisi tümör büyümesini
yavaşlatıp kemiklerinizi etkilemeden kandaki PSA düzeylerini düşürebilmektedir. Bu tedavi kardiyovasküler hastalıklara, kan pıhtılaşmasına ya da kalp krizine
neden olabilmektedir. Bu risklerden dolayı östrojen
tedavisi günümüzde nadiren önerilmektedir.
Adrenolitik ilaçlar
Kastrasyon sonrasında adrenal bezler düşük
düzeylerde de olsa androjen sentezine devam
etmektedir. Adrenolitik ilaçlar adrenal bezden hormon
salgılanmasını baskılamaktadır. Bu ilaçların yan
etkileri ishal, kaşınma ve cilt lezyonları, yorgunluk,
sertleşme problemi ve karaciğer hasarı olarak
sıralanabilir. Bu ilaçlar sık olarak kullanılmamaktadır.
Abiraterone asetat ile hormonal tedavi
Vücudumuz testosteron üretimi için CYP17 (17αhydroxylase) denilen bir enzime ihtiyaç duyar. CYP
17 testislerde, adrenal bezlerde ve prostat kanseri
hücrelerinde bulunur. Yeni hormonal tedavi olan abiretaron asetat CYP 17 yi bloke eder ve testosteron
üretimi durur.
Abirateron asetat tedavisi ile tümör ya da metastazların büyümesinin geciktirilmesi amaçlanır. Daha uzun
süre semptomlar olmaksızın yaşamanızı sağlar.
Abiretaron asetatın en sık görülen yan etkileri yorgunluk, kan potasyum seviyelerinde azalma, yüksek kan
basıncı, eklemlerde rahatsızlık ve şişlik ve sıvı birikimine bağlı ödemdir.
Abiretaron asetat kullanırken yorgun hissedebilir, ve
nefes darlığı yaşayabilirsiniz. Bunun nedeni kandaki kırmızı kan hücrelerin azalmasıdır. Kandaki diğer
değişiklikler kalpte ritim bozuklularına neden olabilir.
Ayrıca susama hissi, iştahsızlık, bulantı ya da kusma,
hızlı kilo alımı da görülebilir.
Abiretaron asetat günde iki kez tablet olarak alınır. Her
zaman prednizolon denilen bir steroid ilaç ile birlikte
alınmalıdır. Doktorunuz ile abiretaron asetatın sizin
için bir tedavi seçeneği olup olmadığını görüşünüz.
Enzalutamid ile hormonal tedavi
Prostat tümörleri büyümek için androjen reseptörlerine
ihtiyaç duyar. Enzalutamid androjen reseptörlerini
bloke eden yeni bir hormonal ajandır. Kandaki PSA
düzeyinin düşürülmesini ve tümör büyümesinin
yavaşlatılmasını amaçlar. Abiretaron asetattan farklı
olarak enzalutamid alırken ek steroid kullanmanıza
gerek yoktur.
Hasta Bilgilendirme Formu - Kastrasyona dirençli Prostat Kanseri
Sayfa 2 / 8
İmmünoterapi
İmmünoterapi tümör hücreleri ile savaşmak için
kendi bağışılık sisteminizi kullanan bir tedavi şeklidir.
Prostat kanserinde sipuleucel-T denilen bir ilaç
immünoterapi için kullanılır. İlacın hazırlanmasında
kendi kanınız kullanılacağı için prosedür öncesinde
sizden kan alınması gerekecektir.
İmmünoterapi bir hastane ya da klinikte ayaktan
hasta statüsünde IV yolla verilmektedir. Hastaneye
her 2 haftada 3 kez gitmeniz gerekir. Etkili olursa
immünoterapi daha uzun süre yaşamanızı sağlar
ve tümörün büyümesini yavaşlatır. Kandaki PSA
düzeyinde düşüşe neden olmaz. Ateş, yorgunluk,
bulantı ve başağrısı sık görülen yan etkileridir.
Dosetaksel ile kemoterapi
Kemoterapi kanser hücrelerinin yok edilmesi için
kimyasalların kullanıldığı bir kanser tedavisi şeklidir.
Kemoterapi ilaçları tüm vücutta kanser hücrelerine
saldırmak üzere kan dolaşımına enjekte edilir. Ayrıca
direk olarak tümöre de uygulanabilir.
Doktorunuz kastrasyona dirençli prostat kanseri
tedavisi için dosetaksel tedavisi önerebilir. İlaç tümör
ya da metastaza bağlı görülen ağrının azaltılmasını
sağlayacaktır. Etkili olursa daha uzun süre ile daha az
semptom ve yan etki ile yaşamanızı sağlar.
Dosetaksel bir hastane ya da klinikte ayaktan hasta
olarak damar içine verilir. Tedavi seansı yaklaşık
bir saat sürmekte ve her 3 haftada 10 seans
verilmektedir. Tedavi sırasında prednisone denilen
steroidin alınması gereklidir. Bu genellikle hap
şeklindedir. Prednisonun günde iki kere 5-10 seans
alınması gerekir.
•
•
•
•
•
Alerjik reaksiyonlar
Yorgunluk
İshal
Tırnak değişiklikleri
İştahsızlık
Kemoterapi sonrası tedavi
Dosetaksel ile tedavi edildikten sonra doktorunuz
hormonal tedavi ya da başka bir ilaç ile kemoterapi
önerebilir. Ana hormonal tedaviler abiratron asetat
ve enzalutamid’tir. Kabazitaksel bu olgularda en
sık kullanılan kemoterapi ilacıdır. Ayrıca ikinci bir
seans dosetaksel tedavisi de önerilebilir. Doktorunuz
sizin için en iyi tedaviyi belirlemek üzere sizinle
görüşecektir.
Abirateron asetat
Dosetaksel tedaviniz etkili değilse doktorunuz
abiretaron asetat ile hormonal tedavi önerebilir. Eğer
etkili olursa bu tedavi ağrıda azalma kandaki PSA
düzeyinde düşme ve tümörün ya da metastazın
büyümesinin yavaşlatılmasını ve daha uzun süre
yaşamanızı sağlar.
Tedavinin yan etkileri arasında yorgunluk, kan
potasyum seviyelerinde azalma, yüksek kan basıncı,
eklemlerde rahatsızlık ve şişlik, ve sıvı birikimine bağlı
şişlik bulunur. Abiretaron asetat, prednison denilen bir
steroid grubu ilaç ile birlikte verilir ve bu sayede ilacın
kan basıncı üzerine yapabileceği etkiler engellenmiş
olur.
Enzalutamid
Doktorunuz enzalutamid ile hormonal tedavi önerebilir.
Etkili olursa bu ilaç kan PSA düzeyinde azalma, tümör
ya da metastazın büyümesinin yavaşlama sağlar ve
daha uzun süre yaşamanıza imkan verir.
Dosetaksel bazı yan etkilere neden olabilir. Bu
yan etkilerin pek çoğu hafiftir ve evde atlatılabilir.
Dosetakselin yan etkileri şu şekilde sıralanabilir:
Tedavinin olası yan etkileri güçsüzlük hissi, sırt ağrısı
ishal ve yorgunluk hissi olarak sıralanabilir.
•
•
•
•
•
Kabazitaksel
Dosetaksel etkili olmadığında doktorunuz farklı
bir kemoterapi ilacı olan kabazitaksel ile tedaviyi
önerebilir. Etkili olursa kabazitaksel ağrıda azalma,
kan PSA düzeyinin düşmesini sağlar, tümör ya da
Beyaz kan hücrelerinde azalma
Anemi
Saç dökülmesi
Sıvı birikimi
Kusma
Hasta Bilgilendirme Formu - Kastrasyona dirençli Prostat Kanseri
Sayfa 3 / 8
metastazın büyümesini engeller ve daha uzun süre
yaşamanızı sağlar.
Kabazitakselin yan etkileri beyaz kan hücrelerinin
sayısında ciddi azalma ya da ishaldir. Doktorunuz
bu etkilerin ortadan kaldırılması için ilaç tedavisi
önerecektir.
Kemik metastazları için radyasyon tedavisi
Prostat kanserine bağlı kemik metastazları radyasyon tedavisi ile tedavi edilebilir. Bu tedavi ağrının geçmesini sağlar ve daha uzun süre yaşamanıza imkan
verir.
Doktorunuz ile dosetaksel sonrası için size en uygun
tedaviyi belirlemek için görüşünüz.
Radyasyon tedavisi
Kastrasyona dirençli prostat kanserinin tedavisinde
radyasyon tedavisi de kullanılabilir. Radyasyon kanser hücrelerine zarar verir ve öldürür. Bu tedavi ağrının azaltılmasını sağlar ve daha uzun süre yaşamanıza imkan verir. Sık görülen yan etkileri idrar sırasında
yanma hissi, idrara sık çıkma ve anüs bölgesinde
tahriştir.
Kemik metastazlarının tedavisi
Tümörler tarafından tutulan kemikler daha kolay
kırılır. Eğer kemik kırıkları açısından risk altındaysanız
doktorunuz kemiklerinizin güçlendirilmesi için tedavi
önerecektir. En sık kullanılan ilaçlar bifosfonatlar ve
denosumab’tır. Bu ilaçlar kemik metastazlarına bağlı
komplikasyonların geciktirilmesini sağlar. Kemik
metastazları ayrıca radyoterapi ile de tedavi edilebilir.
Bifosfonatlar IV yolla 4 haftada bir verilir. Kemik
kütlesinin artmasını sağlayarak kemik metastazlarına
bağlı komplikasyonların geciktirilmesini sağlar.
Prostat kanseri için en etkili bifosfonat zoledronik
asittir. Bu ilacın böbrek harabiyeti yapma ihtimali
vardır.
Denosumab 4 haftada bir cilt altına verilerek uygulanır.
Bu ilaç da kemik kütlesini artırır ancak bifosfonatlara
göre daha az yan etkiye yol açar. Denosumab kan
kalsiyum seviyesinde azalmaya neden olabilir.
Bu ilaçlar çene kemiğinde hasara yol açabileceği
için doktorunuz tedavi öncesinde bir diş hekimini
görmenizi önerebilir.
Hasta Bilgilendirme Formu - Kastrasyona dirençli Prostat Kanseri
Sayfa 4 / 8
Destek
Kastrasyona dirençli prostat kanseri tanısı almak sizi
güçsüz hissettirebilir. Bu, endişe, öfke, korku hissine
hatta depresyona neden olabilir.
Destek bulmak için hastanedeki doktor ya da
hemşirenize ya da aile hekiminize başvurunuz. Onlar
size hasta kuruluşları ya da size psikolojik destek ya
da finansal ya da hukuki önerilerde bulunabilecek
kişilere ulaşmanız için iletişim bilgisi sağlayacaktır.
Hormonal tedavi sırasında destek
Hormonal tedavinin en sık yan etkileri sıcak basmaları ve jinekomastidir. Bununla başa çıkmak için doktorunuz kilonuzu kontrol altında tutmanızı ve alkolden
kaçınmanızı önerecektir. Eğer sıcak basmalarınız
varsa şunları yapabilirsiniz:
konsantre olmada zorlanma ve uyumanıza rağmen
düzelmeme şeklinde görülebilir.
Eğer yorgunluk hissediyorsanız şunlar size yardımcı
olabilir:
• Size enerji veren şeyleri not edin, gün ya da hafta
boyunca onlara ağırlık vermeye çalışınız.
• Yıkanma, temizlik ya da bahçe bakımı gibi konu•
•
•
• Kat kat giyininiz
• Cildinizin nefes almasına olanak sağlayan doğal
pamuk ya da keten içeren kıyafetler giyiniz
• Hafif battaniyeler içeren kat kat örtüler ile yatınız
•
•
•
böylece ihtiyaç halinde bazılarını kaldırabilirsiniz.
Sıcak banyo, sauna ya da kaplıcadan kaçınınız
Acı ve baharatlı gıdalardan kaçınınız
Bol miktarda su tüketiniz ve gün boyunca su
şişesi taşıyınız
İmmünoterapi ya da kemoterapinin yan
etkileri ile başa çıkma
Eğer kanser tedavisine ihtiyaç duyuyorsanız hoş
olmayan yan etkiler ile karşılaşabilirsiniz. Bu yan
etkiler sık görülür ve tedaviler bu yan etkilerin
hafifletilmesine yöneliktir. Yan etkileriniz ile ilgili
olarak doktorunuz ile görüşmeniz önemlidir. Günlük
olarak şikayetlerinizi not ediniz ve olabildiğince
ayrıntılı olarak yazınız. Bu yan etkilerin ne sıklıkta
olduğunu ve yaşantınızı ne kadar etkilediğini yazınız.
Bazı olgularda tedavinin aralıklı olarak kesilmesi,
doz ayarlaması yapılması ya da tedavinin tamamen
kesilmesi düşünülebilir.
Yorgunluk hissetmeniz sık gözlenir. Bu normalden
daha yorgun hissetmeniz, enerjisiz hissetmeniz,
•
larda yardım alınız.
Gün içinde birkaç kez kestirin, kısa uykular uyuyunuz.
Olabildiğince aktif olmaya çalışın. Her gün kısa
yürüyüşler haftada bir kez uzun bir yürüyüşten
daha iyidir.
Bir gezinti ya da ziyaret gibi sosyal
aktiviteler planlarken gün içinde dinlenmeniz
gerekebileceğini aklınızda tutunuz. Aileniz,
arkadaşlarınız ya da bakımınız ile ilgilenen kişi
ile görüşünüz ve planlamayı ona göre yapınız.
Yorgun hissettiğinizde onlara söylemeniz
önemlidir.
Yurtdışına geziye gidecekseniz doktorunuz ile
görüşünüz. Doktorunuz size aşılar ve olası ilaç
kısıtlamaları hakkında bilgi verecektir. Ayrıca
seyahat sigortanızı da mutlaka kontrol ediniz.
Diğer sık görülen yan etkiler, bulantı, ishal, yüksek
kan basıncı, ve tat değişiklikleri olarak sıralanabilir.
Aşağıda bunlarla başa çıkmak için yapabilecekleriniz
sıralanmıştır.
Tedavi sırasında tedaviye, tümör büyümesine bağlı,
ya da hastalığınızın gidişatı hakkındaki evhamlara
bağlı bulantı hissedebilirsiniz. Doktorunuz bulantıyı
azaltmak için ilaç yazabilir.
Ayrıca şunları yaparsanız da faydası olabilir:
• Gün içinde daha sık ve daha az miktarda yemek
•
yiyiniz ve bu sırada yeterli besin aldığınızdan
emin olunuz
Atıştırmalık yemekler yiyiniz
Hasta Bilgilendirme Formu - Kastrasyona dirençli Prostat Kanseri
Sayfa 5 / 8
• Susuz kalmamak için kısa aralıklarla az miktarda
su içiniz
• Sıcak yemekler bulantıyı artırıyorsa daha soğuk
•
şeyler yiyiniz
Mümkünse başka birisinin sizin için yemek
pişirmesini isteyiniz
Radyasyon tedavisi sırasında destek
Radyasyon tedavisi sırasında genellikle günlük
aktivitelerinize aynen devam edebilirsiniz. Tedavi
hastaneye günlük ziyaretlerden dolayı yorgunluğa ve
alt üriner sisteminize ya da bağırsak sisteminize etki
edebilir.
Tedavinin önemli başka bir yan etkisi de ishaldir.
İshal, dehidratasyona neden olabilir ve bu durumda
şunları yapmanız önemlidir:
Cildiniz radyasyon tedavisinden etkilenebilir. Cildinizin
bakımı için şunları yapabilirsiniz:
• Genelde içtiğinizden daha fazla su içiniz
• İshali kötüleştirdiğini düşündüğünüz gıdalardan
sından uzak durunuz
Cilt iritasyonu için ne tür cilt losyonu kullanmanız
gerektiğini sorunuz
Güneş maruziyetinden kaçınınız
Yüksek faktörlü bir güneş kremi kullanınız
Doğal pamuk ya da ketenden bol kıyafetler tercih
ediniz
Ilık su ve yumuşak sabun ile günlük banyo yapınız
Yıkanma sonrasında kurulanma işlemini nazikçe
yapınız
Saunadan kaçınınız
kaçınınız
• Anal bölgeyi tahrişi engellemek için temiz tutunuz
• Anal bölgede tahriş varsa nemlendirici kullanınız
• İshalin önlenmesi için doktorunuzdan ilaç
yazmasını isteyiniz
Ayrıca, tedavinin özellikle erken dönemlerinde hafif ya
da orta derecede kan basıncı yükselmesi görülebilir.
Bu normaldir ve standart tedavi ile üstesinden
gelinebilir. Doktorunuz kan basıncınızın kontrol
edilmesi gerekliliği ve bunun sıklığı konularında size
önerilerde bulunacaktır. Eğer baş dönmesi ya da
başağrısı hissediyorsanız doktorunuzu bundan en
kısa sürede haberdar ediniz.
Kemoterapi ayrıca besinlerinin hissettiğiniz tatlarında
değişikliğe neden olabilmektedir. Daha önceden tadını
sevdiğiniz bazı gıdaları sevmemeye başlayabilirsiniz.
Hangi besinlerden daha fazla hoşlandığınızı tespit
etmek için şunları yapmanız gereklidir:
• Ağız tadınızı nötralize etmek için öncesinde su
•
•
•
•
içiniz
Eğer kırmızı etin tadı tuhaf geliyorsa beyaz et ya
da balık tercih edin ya da tam tersini uygulayın
Eğer sıcak gıdaların tadı tuhaf geliyorsa soğuk
gıdaları ya da tam tersini tercih edin
Baharat kullanımı artırın ya da azaltın
Metal tadı tuhaf geliyorsa plastik çatal bıçak
kullanınız
• Etkilenen alanın kaşınmasından ya da ovulma•
•
•
•
•
•
•
Yaşam şekli önerileri
Tedavi sırasında sağlıklı bir yaşam şeklini devam
ettirmeniz önemlidir. Düzenli fiziksel egzersiz yapınız.
Yapmaktan hoşlandığınız bir aktivite bulunuz. Eğer
yapabilecekleriniz konusunda şüpheleriniz varsa
doktorunuza ya da fizyoterapistinize başvurunuz.
Sebze, meyve ve hayvansal gıdalardan oluşan
dengeli bir diyet ile besleniniz. Ekmek, patates, pirinç
ya da makarna içeren nişastalı gıdaların yanısıra
et balık yumurta yada baklagiller gibi proteinden
zengin gıdaları da tüketiniz. Daha az şeker, tuz, ya
da yağlı gıda tüketiniz. Eğer herhangi bir sorunuz
varsa doktorunuzdan sizi diyetisyene yönlendirmesini
isteyiniz.
Psikolojik destek
Tedavi sırasında hastalığınızın prognozu, kanserin
sosyal ya da finansal yaşantınız üzerine olan etkisi
ve diğer konularda endişeye kapılabilirsiniz.
Hasta Bilgilendirme Formu - Kastrasyona dirençli Prostat Kanseri
Sayfa 6 / 8
Eğer birisi ile konuşmaya ihtiyaç duyarsanız,
doktorunuzdan sizi bir psikoloğa yönlendirmesini
isteyiniz. Ayrıca bir hasta kuruluşu da size yardımcı
olabilir.
Sağlık ekibiniz ile tedavinizin finansal sonuçlarını
tartışınız. Onlar sizi ekonomik durumunuz hakkında
tavsiye hatta yardım alabileceğiniz kişi ya da
kurumlara yönlendirebilirler. Ayrıca miras konusunda
ya da diğer konularda yasal tavsiyeler almanıza da
katkı sağlayabilirler.
Tedavi cinsel yaşantınızı da etkileyebilir. Ayrıca
depresyon ya da yorgunluk da cinsel yaşantınıza
olumsuz etki edebilir. Eşiniz ile duygularınız hakkında
konuşmanız önemlidir. Samimi olmanızın pek çok
yolu vardır. Cinsel olarak aktif olmanız zor ise,
birbirinize yakın durunuz, birbirinize dokununuz,
sarılarak kucaklaşınız ve yan yana oturunuz ya da
uzanınız.
Kanser tanısı sizin hayata daha değişik bir açıdan
bakmanıza ya da artık farklı önceliklerinizin olmasına
neden olabilir. Bu sizin iş ya da ilişkilerinize etki
edebilir. Oryantasyonda bozulma ya da belirsizlikler
de hissedebilirsiniz. Aileniz, arkadaşlarınız ya da
manevi danışmanınız ile istek ve duygularınızı
paylaşınız. Eğer bu hususları size yakın olan kişiler
ile paylaşmak istemiyorsanız sağlık ekibinizden sizi
bir psikoloğa yönlendirmelerini isteyiniz. Psikolog
bu duygular ile başa çıkmanızı sağlayacak araçlar
sağlayacaktır.
Aile ve arkadaşlar için destek
Kanser tanısı yalnızca hastayı değil ayrıca etrafınızdaki insanları da etkiler. Sevilen biri olarak pek çok
farklı şekillerde destek olmayı önerebilirsiniz. Bazen
çamaşır, bahçe bakımı ya da alışverişte yardımcı olabilirsiniz.
Ayrıca doktor ziyaretini birlikte yapmak da faydalı
olabilir. Hastane ziyaretine birlikte gitmeyi önerebilirsiniz, ayrıca konsültasyon sırasında sorulacak sorulara birlikte karar verebilirsiniz. Konsültasyon için
orada olmak da faydalı olabilir. Ayrıntıların üzerinde
durmak için farklı soruları hatırlayabilirsiniz. Bunları
daha sonrada tartışabilirsiniz. Ayrıca doktorunuza
psikolojk etkiler ve bakım açısından hastalığın hayatınızı nasıl etkileyeceğini de sorabilirsiniz.
İlgili tüm bireyler için tanı ve tedavi süreci çok duygusal
olabilir. Kanser tedavisi ağırdır ve hayatınız aniden
değişebilir. Hastalığın prognozu, tedavinin etkileri, ve
ölüm üzerine sorular ortaya çıkabilir. Bir arkadaş ya
da sevilen kişi olarak orada olmanız ve dinlemeniz
gerekebilir. Cevap vermeniz gerekli değildir.
Eğer konuşmak için birine ihtiyaç duyarsanız aile
hekiminiz ya da tıbbi ekibiniz ile destek için temasa
geçiniz. Hasta organizasyonları da kanser tanısı alan
kimselerin arkadaşları ya da aile bireylerine destek
hizmeti sunabilmektedir.
Eşler için destek
Kanser tanısı ilişkiniz üzerinde baskı oluşturabilir.
Tedavi üzerine harcanan zaman ve enerjiden
dolayı eşlerin birbiri ile konuşması daha zor hale
gelebilmektedir. Karşılaşılan zorlukların bir terapist ile
paylaşılması gerekli olabilir.
Eşiniz ile aynı seviyede stres, kızgınlık ve depresyon
yaşayabilirsiniz. Hem fiziksel hem de duygusal olarak
tükenmiş hissedebilirsiniz. Bu eşiniz üzerine olan ya
da ev ile ilgili artan sorumluluklarınızdan kaynaklı
olabilir. Kendinize vakit ayırdığınızdan ve kendi özel
istek ve ihtiyaçlarınız hakkında da düşündüğünüzden
emin olunuz.
Kanser tedavisi cinsel yaşantınızı da etkileyebilir.
Eşiniz ile duygularınız üzerine konuşunuz. Samimi
olmanızın pek çok yolu vardır. Birbirinize yakın
olunuz, dokununuz, kucaklaşınız veya yalnızca yakın
olarak oturunuz veya uzanınız.
Yalnız kalmaktan korkmanız normaldir. Eğer
konuşacak birine ihtiyacınız olduğunu hissediyorsanız
aile hekimine ya da manevi danışmanınıza ulaşınız.
Hasta organizasyonları da ayrıca eşiniz için destek
sağlayabilir. Ayrıca kanuni ya da finansal problemler
için de yardımcı olabilecek kişi ya da kuruluşları
bulmanızı sağlayabilirler.
Hasta Bilgilendirme Formu - Kastrasyona dirençli Prostat Kanseri
Sayfa 7 / 8
Yakınlarda bir hasta kuruluşunu nasıl bulabilirim
Hasta organizasyonları çok faydalı olabilir. Size yakın birini bulmak için aile hekimi, hemşire ya da doktorunuzdan
yardım isteyiniz. Ayrıca bir hasta grubu için internette de araştırma yapabilirsiniz.
Bu bilgiler Ocak 2015’te güncellendi.
Serilere katkıda bulunanlar:
Bu broşür; EAU Prostat Kanseri Hasta Bilgilendirme’nin parçasıdır.
Hastalık hakkında genel bilgiler içerir. Bireysel tıbbi durumunuz
ile ilgili olarak herhangi bir özel sorunuz varsa doktorunuza veya
profesyonel sağlık kuruluşunuza danışmalısınız. Hiç bir broşür,
doktorunuz ile yapacağınız özel bir görüşmenin yerini alamaz.
Dr. Roderick van den Bergh
Prof. Dr. Zoran Culig
Prof. Dr. Louis Denis
Prof. Bob Djavan
Sn. Enzo Federico Sn. Günter Feick
Dr. Pirus Ghadjar
Dr. Alexander Kretschmer
Prof. Dr. Feliksas Jankevičius Prof. Dr. Nicolas Mottet
Dr. Bernardo Rocco Sn. Maria Russo Bu bilgilendirme; Avrupa Üroloji Derneği (EAU) tarafından, EAU
Uro-Oncology (ESOU), the Young Academic Urologists (YAU),
the European Association of Urology Nurses (EAUN), and Europa
Uomo bölümlerinin işbirliği ile hazırlanmıştır.
Bu broşürün içeriği EAU Kılavuzları ile uyumludur.
Utrecht, Hollanda
Innsbruck, Avusturya
Antwerp, Belçika
Viyana, Avusturya
Trieste, İtalya
Pohlheim, Almanya
Berlin, Almanya
Münih, Almanya
Vilnius, Litvanya
Saint-Étienne, Fransa
Milan, İtalya
Orbassano, İtalya
Ürolojik hastalıklar ile ilgili bu ve diğer bilgilere web sitemizden
ulaşabilirsiniz: http://patients.uroweb.org/tr/
Hasta Bilgilendirme Formu - Kastrasyona dirençli Prostat Kanseri
Sayfa 8 / 8