Kilo Kaybı Olan Hastaya Yaklaşım160.5 KB

Kilo Kaybı Olan Hastaya
Yaklaşım
Prof. Dr. Fikret Sipahioğlu
Cerahpaşa Tıp Fakültesi
İç Hastalıklar ABD




Ciddi istemsiz kilo kaybı altta yatan ciddi
hastalığı gösterir
Son 6 ay içinde vücut ağırlığının >%10 kaybı
İlk değerlendirmede altta yatan bir
hastalık bulunamasa bile kilo kaybı
idiyopatik olarak değerlendirilmemeli
Bu durumda altta yatan okült hastalık
ortaya çıkana kadar hasta belli aralarla
izlenmeli
Kilo kaybının mekanizmaları



Enerji tüketiminin artması
Enerji kaybının artması
Azalmış gıda alımı
Aynı hastada bu üç mekanizmadan biri veya
birden fazlası bir arada bulunabilir
Kilo kaybının sık nedenleri

Enerji tüketiminin artması:
Hipertiroidi
Feokromositoma
Aşırı egzersiz
Kilo kaybının sık nedenleri

Enerji kaybının artması:
Diabetes mellitus
Malabsorbsiyon sendromları
Kilo kaybının sık nedenleri

Azalmış gıda alımı:
Konjestif kalp yetmezliği
Kronik obstrüktif AC hastalığı
Kronik karaciğer hastalığı
Nörolojik hastalıklar
İnflamatuvar/otoimmün hastalıklar
Kilo kaybının sık nedenleri

Azalmış gıda alımı (devam):
Kanser
İnfeksiyon (HIV, tüberküloz, endokardit)
Hiperkalsemi (malignite, hiperparatiroidi,
sarkoidoz)
Üremi
GİS obstrüksiyonu
Anoreksiya nervoza
Kilo kaybının sık nedenleri

Azalmış gıda alımı (devam):
Adrenal yetmezlik (primer veya sekonder)
Pernisiyöz anemi
Alzheimer hastalığı
Depresyon



Kilo kaybını en sık nedeni genelde gıda
alımının azalmasına bağlı
Gıda alımının azalması genelde iştah
kaybına bağlı
Ancak özofagus veya midenin striktür,
dıştan bası yapan kitle veya infiltratif bir
kitle ile obstrüksiyonuna da bağlı olabilir
Enerji kaybının artması



Glikozüriyle beraber diabetes mellitus
Steatoreyle beraber malabsorbsiyona bağlı
olabilir
Steatorenin en sık nedenleri:
Alkoliklerde kronik pankreatit
İntestinal lenfoma
Çölyak hast, İnflamatuvar barsak hast
Adacık hücre tm
Safra yolu obstrüksiyonu
Kilo kaybı genelde artmış gıda
alımına rağmen oluyorsa




Diabetes mellitus
Hipertiroidi
Malabsorbsiyon
Nadiren lösemi ve lenfomalar anoreksi
olmadan, hatta gıda alımının artmasına
rağmen kilo kaybına neden olur
Gençlerde:




Diabetes mellitus
Hipertiroidi
Anoreksiya nervoza
İnfeksiyonlar (HIV, vb)
Yaşlılarda:


En sık neden kanser
Psikiyatrik hastalıklar:
Alzheimer hastalığı
Depresyon
Asemptomatik hastalarda yalnızca
kilo kaybı gizli bir hastalık
habercisi olabilir



Kanser (Öz. gastrointestinal, pankreatik,
hepatik maligniteler erken dönemde kilo
kaybı yapar)
İnfeksiyon hastalıkları (bazen sırf kilo
kaybı ile): Tüberküloz, HIV infeksiyonu,
fungal hast, bakteriyel endokardit, hepatit
Erken dönemde Alzheimer hast, depresyon,
yeme bozuklukları
Asemptomatik hastalarda yalnızca
kilo kaybı gizli bir hastalık
habercisi olabilir



Pernisiyöz anemi: Hematolojik değişiklikler
ortaya çıkmadan önce anoreksiye neden
olabilir
Adrenal yetmezlik: Erken dönemde;
elektrolit bozuklukları, bulantı, kusma ve
hipotansiyon ortaya çıkmadan önce kilo
kaybı ile prezante olabilir
Parazit inf.ları: Yabancı ülkeden gelenlerde
İstemsiz kilo kaybının
değerlendirilmesi



Anamnez
Fizik muayene
Laboratuvar testleri
Laboratuvar testleri:

İlk yapılacak laboratuvar testleri:
Tam kan sayımı, sedimentasyon
İdrar tahlili
Kan biyokimyası
TSH
Riskli bireylerde HIV testi
Göğüs radyografisi
Dışkıda gizli kan
Laboratuvar testleri:

İkinci etap tarama:
Abdominal BT
Hiperkalsemi varlığında: Mammografi, serum
protein elektroforezi, PTH-related peptid, ACE,
1,25 dihidroksivitamin D.
Demir eksikliği anemisi veya melena varsa ya da
inflamatuvar barsak hastalığından şüpheleniliyorsa
kolonoskopi
Üst GİS kanama veya disfaji varlığında üst GİS
endoskopi
Laboratuvar testleri:

İkinci etap tarama (devam):
Güçsüzlük, pigmentasyon, hiponatremi
/hiperkalemi varlığında: kısa ACTH test
Nedeni bilinmeyen ateşle beraber kilo kaybı
varlığında kan kültürü
Kan kültürleri (-) isekemik iliği biyopsisi
Kronik diyarede72 saatlik dışkıda yağ
Başağrısı, nörolojik semptomlar, endokrin yetm.de
kraniyal BT veya MRI
B12 vitamini






İlk etapda yapılan laboratuvar testleri kilo kaybı
ile gelen her hastaya
Kan biyokimyası ile diabetes mellitus,
hiperkalsemi, böbrek yetmezliği, karaciğer
hastalığı, adrenal yetmezliği veya GİS hast
düşündüren elektrolit anormallikleri tespit edilir
TSH hipertiroidinin dışlanmasında
Göğüs radyografisi her zaman yapılmalı
Dışkı gizli kan açısından incelenmeli
Riskli kişilerde HIV




Kilo kaybının nedeni bu tetkiklerden sonra
bulunamazsa, ikinci etap testlere geçilir
Genelde ilk yapılacak abdominal BT
Diğer yapılacak işlemler hiperkalsemi,
elektrolit bozukluğu varlığı, ateş varlığı,
demir eksikliği varlığına göre değişir.
Diyarenin varlığında 72 saatlik dışkıda yağ
incelemesi veya gastrin, somatostatin veya
glukagon gibi hormonların ölçümü



Açıklanamayan kilo kaybında anemi veya
makrositoz mevcut olmasa bile B12 vitamin
düzeyi tayin edilmelidir
Yeni başlayan veya ciddi başağrısı
varlığında nörolojik semptomlar olsun veya
olmasın kraniyal BT endikasyonu vardır
Ateş veya nörolojik defisitin eşlik ettiği
sırt ağrısı paraspinal veya epidural abseyi
işaret edebilir (tbc’ye bağlı, öz. IV ilaç
kullananlarda stafilokok’a bağlı)
ÖZET




Kilo kaybı genelde altta yatan ciddi bir
hastalığa işaret eder
Nedenin bulunamadığı durumlarda hasta
ısrarla takip edilmeli ve testlere devam
etmelidir
Hala neden açığa çıkmazsa, aylık
kontrollerle hasta fizik muayene ve
laboratuvar tetkikleri ile takip edilmelidir
6 aylık bir sürede halen neden
bulunamazsa, takip süresinin arası açılabilir