Girişimcilik 2 Küçük İşletmelerde Yönetim Üretim Pazarlama ve Finans YÖNETİM ÜRETİM ÇEŞİTLERİ VE STOK KONTROLÜ FİYATLANDIRMA VE REKLAM DAĞITIM KANALLARI İŞLETMENİN FİNANSMAN YAPISI MODERN FİNANSMAN TEKNİKLERİ KÜÇÜK İŞLETMELERE FİNANSMAN SAĞLAYAN KURULUŞLAR PERSONEL YÖNETİMİ VE PERSONEL SORUNLARI 3 Girişimciler genellikle küçük işletme kurarak girişimcilik faaliyetlerine başladığı için küçük işletme yönetimi konusunda bilgili olmaları gerekir. Küçük işletme yönetimi, orta ve büyük işletme yöneticiliğine göre fark göstermektedir. Küçük işletmelerde bölümlere ve fonksiyonlara bağlı bir yönetim uygulanmamaktadır. Bunun sonucunda işletmenin türsel fonksiyonu olan; üretim, pazarlama, finansman, personel gibi bütün işlerle ilgili görevleri bir yönetici genellikle girişimcinin kendisi yerine getirmektedir. 4 Ayrıca küçük işletmeyle ilgili yönetim fonksiyonları olan; planlama, organizasyon, motivasyon, koordinasyon ve denetleme görevlerini de yönetici -genellikle girişimcinin kendisi- yerine getirmektedir. 5 Küçük işletmelerde iyi bir yönetim için işletme fonksiyonları için genel bir bilgi sahibi olmak gerekir. Başarılı küçük işletme yöneticisi; teknik, beceri ve kavramsal bilgiyi geliştirme yeteneğine sahip olmalıdır. Küçük işletme yönetiminde, girişimcinin elindeki insangücü, sermaye, makine ve enerji gibi kaynaklar sınırlı olduğu için bu kaynakların etkin ve verimli kullanılması gerekecektir. 6 Bu sonucun sağlanabilmesinde küçük işletme yöneticiliğinin önemli bir rolü bulunmaktadır. Başarılı bir küçük işletme yöneticisi elindeki kaynakları etkin ve verimli kullanarak amaçlarını gerçekleştiren kişidir. Başarılı bir girişimcinin aynı zamanda başarılı bir yönetici özelliklerine sahip olması gerekir. Yönetim, bir işletme ve kuruluşta mevcut kaynakları en iyi biçimde kullanarak personeli işletme amaçlarını gerçekleştirmek için etkin ve verimli çalıştırmaktır. Küçük İşletmelerde Yönetim Süreci 7 Yöneticilik, yönetim görevini yerine getirme ve yürütme işidir. Bir yönüyle yönetim, insan yönetme sanatı ve bilimidir. Yöneticilik, yönetim işini yapmaktır. Girişimci bir işleme kurarak işletmeyi yönetmek üzere kaynakları bir araya getirir. 8 Küçük işletme yönetiminde, belli pozisyonlarda bulunan yöneticilerde aranacak özellikler her işletme ve her kadroda, görevin ihtiyaçlarına göre değişir. Her yöneticide bulunması gereken başlıca temel özellikler vardır. Yönetimde, eldeki kaynaklar, imkanlar ve şartlar aynı olduğu halde, iyi ve nitelikli bir yöneticinin elinde başarıya ulaşan bir kuruluş, kötü ve niteliksiz bir yöneticinin elinde başarısızlığa uğrar. GİRİŞİMCİLİK VE KÜÇÜK İŞLETME YÖNETİCİLİĞİ-MAHMUT TEKİN 9 Elinde kaynaklar ve imkanlar aynı olduğu halde yönetimde elde edilen sonuçlar, yöneticilerin yeteneklerine ve niteliklerine göre farklıdır. Günümüzde işletmelerin fonksiyonlarının artmasıyla birlikte yöneticinin başarısını güvenilir olmak, saygın olmak, sevimli olmak, adil olmak, açık olmak, yeterli bilgiye sahip olmak, sağduyu sahibi olmak gibi faktörler etkilemektedir. Bununla birlikte küçük işletme yöneticisinde bulunması gereken ortak özellikler öğrenim (bilgi), deneyim (tecrübe), yaratıcılık, akılcı düşünme ve karar verme yeteneği ve inisiyatiftir. Küçük İşletmelerde Planlama Başarılı küçük işletme yöneticisi işletme amaçlarını belirleyerek bu amaçlara ulaşma için planlama yapmalıdır. Küçük İşletmelerde Organizasyon Organizasyon işletmedeki personel ve diğer kaynakların düzenlenmesidir. Küçük İşletmelerde Yöneltme(LiderlikMotivasyon) Küçük İşletmelerde Koordinasyon Koordinasyon sürecinde işletmedeki faaliyetler arasında bir uyum sağlanması amaçlanır. Küçük İşletmelerde Denetim Denetim işletmede planlanan ile gerçekleşen sonuçların karşılaştırılması amacıyla kullanılan bir fonksiyondur. Üretim Çeşitleri ve Stok Kontrolü 15 Bir işletmede üretim faaliyetlerinde girişimcinin başarısı, girişimcinin müşterilerin talep ettiği özelliklerde mal ve hizmet üretebilmesine bağlıdır. Üretilen mal ve hizmetlerin rakip mal ve hizmetlerden farklı olması gerekir. Mal ve hizmet üretiminde işletmedeki makine, araç, gereç ve personel etkin bir şekilde kullanılmalıdır. Girişimcinin üreteceği mal ve hizmetin tasarımına ve kalite özelliklerine de önem vermesi gerekir. 16 Üretim aşamasında işyeri düzenlemesi etkin ve verimlilik faktörleri dikkate alınarak en düşük maliyetli üretim yapılacak şekilde olmalıdır. İşletmelerde üretim çeşitlerini kesin olarak birbirinden ayırmak oldukça zordur. Genellikle, bir işletme içinde birkaç üretim çeşidini bir arada görmek mümkündür. Ancak üretim çeşitlerinin doğru olarak belirlenmesi, üretim planlama ve kontrol çalışmalarının temelini oluşturmaktadır. 17 Üretim çeşitlerinin yapısal çeşitliliğinden kaynaklanan değişik problemler planlama ve kontrol çalışmalarını yönlendirirler. Bununla birlikte, işletmelerde stokların işletme üretim sistemi içerisinde yeri ve öneminin artmasıyla birlikte stokların sadece kontrolüyle başarılı bir stok politikası izlemek mümkün değildir. Bu nedenle stokların daha geniş kapsamda ele alınarak stokların yönetimi gereklidir. İşletmelerde başarılı bir yönetim için, stok yönetiminin en iyi şekilde planlanması gereklidir. İşletmeler stoklara, faiz oranlarının yüksek olması gibi nedenlerden dolayı belirli bir miktardan fazla finansal kaynak ayıramazlar. 18 Girdi kalemi olarak kullanılan bir hammaddenin mevcudu tükendiği takdirde işletme üretim yapamayacaktır. Stokların gereğinden fazla olması durumu, finansal kaynaklara olan ihtiyacı artırır. Bu bakımdan işletmenin faaliyetlerine devam edebilmesi için stok yönetimi oldukça önemlidir. 19 Küçük İşletmelerde Pazarlama Yönetimi Küçük işletmelerde pazarlama yönetimi içerisinde; fiyatlandırma, reklam, ürün geliştirme ve dağıtım kanalı önemli bir yer tutmaktadır. Küçük işletmede pazarlamada başarılı olabilmek için, nitelikli eleman seçimi, kaliteli mal ve hizmet üretimi, uygun maliyetle uygun fiyatla üretim, uygun zaman ve yerde üretim yapılmalıdır. Pazarlamanın başarılı olabilmesi, müşteri ilişkileri yönetimiyle de ilgilidir. 20 Özellikle müşteri şikayetlerinin belirlenerek bu şikayetlerin ortadan kaldırılması, kaliteli mal ve hizmet üretimi ve müşteri mutluluğunun sağlanması pazarlamanın başarısını belirleyici olacaktır. Pazarlamanın başarılı olabilmesi için uygun bir dağıtım kanalı seçilerek, malın müşterilere ulaştırılması gerekir. Dağıtım kanalı pazarlamada malın üreticiden müşteriye doğru izlediği yola denir. Dağıtım kanalında aracılar yer alarak, üreticiler ve müşteriler arasında ilişki kurularak malların hareketini sağlamaktadır. Küçük İşletmelerin Finansal Yapısı Finansman, fon sağlamak anlamına gelir. İşletmelerde fon sağlamanın yolu öz kaynaklarla ya da yabancı kaynakları yolu ile gerçekleşebilir. Modern Finansman Teknikleri Finansal Kiralama (Leasing) Finansal kiralama bir yatırım malının mülkiyeti leasing şirketinde kalarak, belirli bir kira karşılığında, kullanım hakkının kiracıya verilmesi ve yapılan sözleşmede belirlenen değer üzerinden sözleşme süresi sonunda mülkiyetinin kiracıya geçmesini sağlayan bir yöntemdir. Factoring Büyük miktarlarda kredili satış yapan işletmelerin, bu satışlardan doğan alacak haklarını «factoring şirketi» olarak adlandırılan finansal kuruluşlar tarafından satın alınması esasına dayanan bir finansal faaliyettir. Küçük İşletmelerde Personel Yönetimi ve Personel Sorunları Küçük işletme yöneticiliğinde personeli başarılı bir şekilde yönetebilmek için personel yönetimi konusundaki bilgilere ihtiyaç vardır.