11. SINIF KONU ANLATIMI 45 SİNDİRİM SİSTEMİ 4 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI 6) İnce Bağırsak: ✔ Sindirim ve emilimin en yoğun olduğu yerdir. ✔ Erişkin bir bireyde ince bağırsak 7m boyunda 2-3 cm çapındadır. ✔ İç tabakasında enzim salgılayan hücreler ve mukus salgılayan bezler bulunur. İnce bağırsak enzimlerinin bileşenleri; enterokinaz peptidaz (erepsin) sakkaraz, maltaz, laktaz disakkaritaz nükleaz lipaz dekstrinaz enzimleri bulunur. ✔ Besinler ince bağırsakta düzenli peristaltik hareketlerle ilerlerken enzimlerle karşılaşarak sindirilirler. Sindirim sonrası villuslar tarafından emilirler. Not: Villuslar ince bağırsağın emilim yüzeyini artırarak daha çok emilim yapılmasını sağlar. SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI 7) Kalın Bağırsak: ✔ İnce bağırsaktan sonra gelen 1,5m boyunda organdır. ✔ İnce bağırsaktan farklı olarak iç yüzeyini örten epitel dokuda villus yoktur. ✔ Ancak mukus salgılayan hücreler (goblet) daha çoktur. ✔ İnce bağırsakla kalın bağırsağın birleştiği yere kör bağırsak (çekum) denir. ✔ İnsanda kör bağırsağın parmak şeklinde çıkıntı olan apandis bulunur. Buranın iltihaplanmasına apandisit denir. ✔ Kalın bağırsak rektum ile sonlanır. Rektumun vücut dışına açılan bölümüne anüs denir. ✔ Kimustaki suyun ve minerallerin geri emilmesini ve atılıncaya kadar atıkların kısa süreli depolanmasını sağlar. ✔ B ve K vitamini sentezleyen bakteriler bulunur. Üretilen B ve K vitaminleri de emilir. SİNDİRİM SALGILARININ KONTROLÜ Her enzim belirli bir zamanda ve belirli bir düzende salgılanır. Bu enzimlerin kontrolü sinirler ve hormonların etkisindedir. ✔ Mide Mide özsuyu salgılanması vagus siniri + gastrin hormonu ✔ Onikiparmak Bağırsağı Kimus bağırsağa geçince enterogastron hormonları pankreas, karaciğer, mide uyarır. HORMON SALGILANDIĞI YER SALGILANMA SEBEBİ ETKİLEDİĞİ ORGAN SONUÇ Gastrin Mide Mukozası Midedeki Besinler Mide Mide öz suyu salgılanması Sekretin Onikiparmak bağırsağı mukozası Onikiparmak bağırsağındaki asidik besin Pankreas Bazik özellikte sıvı salgılar Kolesistokinin Onikiparmak bağırsağı mukozası Asidik Besinler Pankreas, Karaciğer Pankreasın enzim salgılamasını sağlama ve safra salgılanmasını sağlama