BAÜ FEF BİYOLOJİ BÖLÜMÜ İ.Ö MOLEKÜLER BİYOLOJİ 1 ARASINAVI (26.11.2010) Toplam puan 100, Süre: 60dk. BÖLÜM 10 8. Meselson- Stahl deneyinde bir replikasyon döngüsünden sonra ve iki 1. Bir molekülün genetik materyal olarak davranabilmesi için dört özelliği replikasyon hangi modellerin neden geçersiz kaldığını açıklahyınız. 10p bulunmalıdır. Bunlar 1. ..Kendini eşleme (replikasyon... . 2. Bilgi depolama... 3. Bu bilgiyi ifade etme. 4. Mutasyonla çeşitlenme.... olarak Bir replikasyon dögüsünden sonra 15N/14N karışımından oluşan tek bir sıralanabilir. (4p) molekül topluluğu (bandı) oluştuğu için saklı model geçersiz kalır çünkü saklı modele göre biri eski zincirlerden diğeri de yeni zincirlerden oluşan iki ayrı band oluşmalıydı. İkinci replikasyon dögüsü sonucunda biri 14N/14N diğeri 2. Hershey-Chase deneyinde neden 32P ve 35S kullanılmıştır? Bu deneyin 15N14N olmak üzere iki ayrı band oluşmuştur. Bu da parçalı modeli geçersiz mantığını ve sonuçlarını yazınız. (8p) 32 kılar çünkü parçalı modele göre yeni sentezlenen DNA eski ve yeni zincirlerin P kullanılmasının nedeni P atomunun nükleik asitlerde bulunup proteinlerde rasgele karışımından oluşur ki bu doğru olsaydı iki ayrı band değil tek bir bulunmamasıdır. 35S kullanılmasının nedeni de aynı şekilde S atomunun band gözlenmeliydi. proteinlerde bulunup nükleik asitlerde bulunmamasıdır. Böylece 32P’nin olduğu yerde (bakteri sitoplazması/zarı) nükleik asit olduğunu, 35S’in olduğu yerde de proteinin olduğunu anlamak çok kolay olmuştur. 3. Griffith, Avery ve arkadaşları ile Taylor’ın transformasyonun anlaşılmasına yaptıkları katkıları karşılaştırınız. (10p) Griffith kapsüllü bakterilerin özütünde kapsülsüz bakterilerde kapsül üretmeye yarayan bir faktör olduğunu buldu ve böylece transformasyonu bulmuş oldu. Avery ve arkdaşları transformasyondan sorumlu molekülün nükleik asitler olduğunu buldu. Taylor Heriot ise (Taylor J. Herbert değil, o yarı saklı replikasyonu bulanlardan) Avery’nin deneylerinde alıcı olarak davranan R suşunun (kapsülsüz bakterinin) transformasyonda DNA vericisi olarak ta (mesela aşırı kapsüllü ER suşuna) davranabileceğini göstermiş oldu. 9. Tek bir replikasyon çatalındaki DNA sentezini ve hangi enzimlerin ne iş yaptığını belirterek şekil üzerinde veya metin olarak açıklayınız. 10p 4. Üç tip RNA molekülü hangileridir? herbirinin genetik bilgi akışı ile ilgisi nedir? (5p) rRNA: Büyük ve küçük alt birimlerden oluşur ve protein sentezinin temel işlemlerini yerine getirir. tRNA: Translasyonda amino asitleri zincire taşırlar. mRNA: Bütün genler (rRNA genleri de dahil) önce mRNA olarak sentezlenirler. Bunlardan protein olarak görev yapanlar translasyona uğrarken, rRNA, ve tRNA gibi genlerin mRNA’ları proteine dönüşmeden RNA olarak görev yaparlar. 5. Nükleotitin hangi bileşeni UV ışığının absorpsiyonundan sorumludur? Bu özelliğin nükleik asitlerin incelenmesindeki önemi nedir? (10p) Nükleik asitlerin azotlu bazları UV ışınını (en fazla 254 ila 260 nm dalga boyunda) absorblarlar. Bu bilgi kullanılarak karışımdaki nükleik asit derişimi ve varlığı tayin edilebilir. Proteinler UV ışınını en fazla 280 nm’de absorbladığı için biyolojik olarak önemli molekülerin karışımlarının analizinde bu yöntem kolayca kullanılır. Tek zincirli moleküller çift zincirli moleküllere göre daha fazla UV absorblar (hiperkromik kayma). Bu nedenle denatürasyon şartları ugulanarak nükelik asitin tek mi yoksa çift zincirli mi olduğu belirlenebilir. Buna ilave olarak, AT baz çiftince zengin olan DNA GC bakımından daha zengin olan DNA’ya göre daha kolay denatüre olur. Bu nedenle, denaturasyon kinetiği ile DNA’nın baz içeriği tek/çift zincirli DNA ölçülerek saptanabilir. Aşağıdakilerden hangisinin Tm derecesi en yüksektir? (4p) a)TAACTACGAA b)TCATGCGATTAT c)GGGTTTGGGA d)CTTGGGTTTG e) ATTGAGTGTAAA BÖLÜM 11 7. DNA Polimeraz I’in yönlendirdiği in vitro DNA sentezi için neler gereklidir? (5p) 1- DNA kalıbı, 2- iki değerli bir katyon (Mg++) 3- dNTP’ler (dATP, dGTP, dCTP, dTTP) 4- primerler (5’ ve 3’) 5- Tampon 6- Su 6. 10. [D] [Y] İki farklı mikroorganizmanın DNA analizinde birbirine çok benzer baz kompozisyonları görülürse bu iki organizmanın DNA dizileri hemen hemen aynıdır. (5p) 11. a) DNA polimeraz III’ün α altbirimini şifreleyen dnaE genindeki bir mutasyonun etkisi ne olur? Mutant suş nasıl canlı kalır? (6p) α altbirimi 5’-> 3’ polimerizasyondan sorumlu olduğu için, DNA replikasyonu çok yavaşlar veya yapılamaz. Bu durumda mutant suş diğer polimerazlarla elzem DNA sentezini gerçekleştirerek hayatta kalır ama bölünemez. b) DNA polimeraz III’ün є altbirimini şifreleyen dnaQ genindeki mutasyonun etkisi ne olur? (3p) є altbirimi 3’-> 5’ polimerazyonunu yani hata düzeltmeyi yapar. Bu durumda mutant suş her nesilde bir çok yeni mutasyona maruz kalır. BÖLÜM 12 12. LINE dizilerini tanımlayınız. Neden LINE’ler retrotransposonlar olarak kabul edilirler? 10p Uzun serpiştirilmiş elementler (LINE’ler) insanda tekrar edilen hareketli elementlerin DNA dizisidir. En yaygın aile L1 olarak isimlendirilmiştir. Her biri yaklaşık 6.4 kb uzunluğundadır ve 100.000 kez tekrar edilir. LINE’ler retrotranspozonlar olarak ta isimlendirilirler çünkü transposizyon mekanizmaları virüslerinkine benzer. 13. Nükleozomun moleküler bileşeni ve düzeni nasıldır? (5p) Nükleozomlar H1 hariç her histonun ikişer molekülünün oktomerik yapılarıdır (H2A, H2B, H3, ve H4). Nükleozomlar ve kompleks arasındaki bağlantı için histon H1 bulunur. 146 baz çiftlik DNA, nükleozomun etrafını sarar. 14. 100μm uzunluğundaki bir faj DNA’sında kaç baz çifti bulunur? (işlemlerinizi aşağıdaki boşlukta gösteriniz). (5p) Sütun toplam 46 Sütun toplam 54