ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ

-2016-
2016
-BİROL YETİMOĞLU-
-ÇAĞDAŞII. DÜNYA SAVAŞI
-2016-
Ayrıntılı çözümleriyle ses getiren özellikle son test
ve son sorularının zorluk derecesi yüksek olan
KIRMIZI KİTABI çözmeden sınava girmeyiniz…
13 farklı hoca, 13 renk…SÜVARİ Tarih
Denemelerini çözmeden sınava girmeyiniz
-2016-
20.YY
BAŞLARINDA
DÜNYA
KÜRESELLEŞME
YUMUŞAMA
DÖNEMİ
ÇAĞDAŞ
TÜRK VE
DÜNYA
TARİHİ
II. DÜNYA
SAVAŞI
SOĞUK
SAVAŞ
DÖNEMİ
-2016-
II. ÜNİTE
II.DÜNYA
SAVAŞI
-2016-
Savaş Öncesi
Japonya
Ortak
Refah
Alanı
İtalya
Bizim
Deniz
Almanya
Hayat
Sahası
İngiltere
Yatıştırma
II.DÜNYA SAVAŞI
Bloklar
ve
Savaşın
Nedenleri
Mihver
Dev.
Müttefik
Dev.
Savaş Yılları
Polonya’nın
işgali
MaginotHattı
Vichy
De Gaulle
Kartal Hücumu
Barbarossa
Harekatı
Stalingrad
Pearl Harbour
Normandiya
Çıkarması
Barışı
Birleşmiş Savaş
Hazırlayan Milletler Yıllarında
Türkiye
Konferansve
lar
Teşkilat
Dış
Yapısı
Poitika
Savaşın
Sonuçları
İç
Politika
-2016-
SAVAŞ ÖNCESİ GELİŞMELER
Asya Asyalılarındır
JAPONYA
Orta Refah Alanı
 1920’li yıllarda “Yumuşak yayılma” politikası
Ekonomik nüfuz
 1929 Ekonomik Krizi’nden sonra “pozitif yayılma” politikası
 1931’de Mançurya’yı işgal etti.
Askeri yayılma
 Milletler Cemiyeti (1933) ve Washington Deniz Silahsızlanma
Antlaşması’ndan (1934) çekildi.
 1937’de ise Çin’e saldırdı.
-2016-
ORTAK REFAH
ALANI
Japonya’nın
Asya’daki yayılma
politikasının adıdır.
ASYA
ASYALILARINDIR
Batılıların
Asya’daki varlığını
sonlandırmak
isteyen bir tür Asya
milliyetçiliği
-2016-
İTALYA
Bizim Deniz
(Mare Nastrum)
Mussolini, Roma İmparatorluğu’nu yeniden canlandırma
hedefi çerçevesinde saldırgan bir dış politika sergilemiştir. Bu
çerçevede;
1924’te Yugoslavya’ya ait Fiume şehrini topraklarına kattı.
1924’te Yunanistan’a ait Korfu Adası’nı işgal etti.
1924’te Arnavutluk nüfuz altına alındı. Savaştan hemen
önce 1939’da ilhak etti.
1936’da Habeşistan (Etiyopya) işgal edildi.
-2016-
BİZİM DENİZ (Mare Nostrum)
Mussolini’nin Akdeniz’i İtalyan
Denizi haline getirmeyi
amaçlayan yayılma
politikasıdır.
İngiltere’nin sömürge yolu
tehdit altında
-2016-
ALMANYA
Hayat Sahası
Hitler’in iktidara gelmesiyle Almanya dış politikası ;
1-Versay Antlaşması’ndan kurtul
2-Alman birliğini sağla (Anschluss)
3-“Hayat Sahası” ile Avrupa’ya yayıl
-2016-
Versay’a aykırı olarak;
Gizlice silahlandı.
1-Versay
Antlaşması’ndan
kurtul
Almanya
Fransa’dan halk oylaması yolu ile Saar
bölgesini geri aldı (1935).
Silahsız Ren bölgesine asker soktu (1936).
Avusturya ile birleşti (1938).
Rahat hareket edebilmek için;
Silahsızlanma Konferansından ve Milletler
çekilerek Locarno Antlaşması’nı feshetti.
Cemiyeti’nden
-2016-
Fransa’dan halk oylaması yolu ile Saar
(Germendir) bölgesini geri aldı (1935).
2-Alman Birliğini
(Anschluss)
sağla
Almanya
Çekoslovakya’da 3,5 milyon Alman’ın
yaşadığı Südetler bölgesi uluslararası Münih
Konferansı ile Almanya’ya katıldı (1938).
Avusturya (Germendir) ile birleşildi (1938)
ve Anschluss gerçekleşti.
-2016-
Alman ırkının yaşam
alanının
genişletilmesi için
Avrupa’da yayılmak
3- HAYAT SAHASI
Çekoslovakya işgal edildi (1939).
Litvanya’dan Memel bölgesi alındı (1939).
Almanya
Danzig sorunu bahanesi ile Polonya işgal
edildi (1 Eylül 1939)
DİKKAT! II. Dünya Savaşı’nın başlangıcı kabul edilir.
-2016-
-2016-
İNGİLTERE
Sakin ol Şampiyon!!!
YATIŞTIRMA POLİTİKASI
İngiltere Başbakanı Chamberlain ile özdeşleşen politika
Almanya’nın SSCB’ye saldıracağını
yayılmacı taleplerine göz yummuştur.
düşüncesiyle
Almanya’nın
Hitler 1939’da Çekoslovakya’ya saldırınca bu politika terk edilmiştir.
-2016-
II. DÜNYA SAVAŞINDA BLOKLAR
MİHVER DEVLETLERİ
Berlin-Roma Mihveri
Berlin – Roma – Tokya Mihveri
 “ÇELİK PAKT” (Almanya-İtalya)
MÜTTEFİKLER
ABD- İngiltere- Fransa- SSCB- Çin
başta olmak üzere savaş sonuna
doğru 50 devlete kadar çıkan
gruptur.
ANTİ KOMİNTERN PAKT-1936
SSCB’ye ve komünizme karşı ortak savunma. Almanya ve Japonya
kurdu. 1937’de İtalya, 1939’da Macaristan ve İspanya katıldı.
-2016-
II.DÜNYA SAVAŞINA KATILAN DEVLET VE LİDERLERİ
-2016-
II. DÜNYA SAVAŞI’NIN NEDENLERİ
• Versay Antlaşması’nın getirdiği ağır hükümler ve Almanya’nın zamanla
antlaşmaya uymaması,
• Almanya, İtalya ve Japonya’da milliyetçi fikirler ile birlikte beliren
yayılmacı siyaset,
• Milletler Cemiyeti’nin yaptırım uygulayamaması,
• Silahlanma yarışının hız kazanması,
• Berlin-Roma-Tokyo mihverinin oluşması,
• Japonya’nın Çin’e saldırması,
• Almanya’nın Polonya’ya saldırmasıdır.
-2016-
SAVAŞIN BAŞLAMASI VE SAVAŞ YILLARI
Almanya, SSCB ile 23 Ağustos 1939’da saldırmazlık antlaşması imzalandı.
Almanya 1 Eylül 1939’da Polonya’ya saldırdı
II. Dünya Savaşı’nın
başlangıcı kabul edilir.
İng. ve Fr. Polonya’ya verdikleri sözü tutarak Almanya’ya savaş ilan ettiler
1940 yılında Almanya; Danimarka, Norveç, Hollanda, Belçika ve
Lüksemburg’u işgal etti.
-2016-
FRANSA’NIN ALMANLARCA İŞGALİ
(21 Haziran 1940)
Maginot Hattı
Almanya sınırında
Fransızların
oluşturduğu bir top
atımı uzaklıktaki 50
savunma kulesi ve
yer altı
sığınaklarından
oluşan savunma
hattı. İşe yaramadı.
Vichy Hükümeti
De Gaulle
-2016-
VİCHY HÜKÜMETİ
Güney Fransa’da Almanya’ya
bağlı işbirlikçi Mareşal Petain
tarafından Vichy şehrinde
kuruldu.
DE GAULLE
Fransız General De Gaulle
İngiltere’ye sığınarak,
Londra’da Hür Fransız
Kuvvetleri’ni oluşturarak
direnişi örgütledi.
-2016-
ALMAN-İNGİLİZ HAVA SAVAŞI
Fransa sonrası Hitler İngiltere’yi
istilaya teşebbüs etti. Temmuz
1940’tan Ekim 1940’a kadar süren
hava akınları neticesinde Almanya
vazgeçmek zorunda kaldı.
Kartal Hücumu adı verilen bu
saldırılarda Almanlar 1733 uçak
kaybederken İngilizler 915 uçak
yitirmişlerdir.
Kartal hücumu
-2016-
ALMAN-SSCB SAVAŞI (22 Haziran 1941)
Çöküşün
başlangıcı
Barbarossa Harekatı
Stalingard Muharebesi
22 Haziran 1941’de başlayan
Nazi Almanyasının Rusya’yı 6
ayda işgal etme planıdır.
22 Ağustos 1942’de başlayan
ve 3 ay süren Stalingard
Muharebesi’ni Almanlar
kaybedecektir.
Alamanya 1943 yazı başlarında Rusya ve
Kafkasya’dan çekilmeye başlayacaktır.
-2016-
Marita Harekatı
Almanların Yun. işgali
Merkür Harekatı
Almanların Giriti işgali
-2016-
KUZEY AFRİKA’DA SAVAŞ
• İtalya’nın 1940 yılında İngiltere’ye karşı başlattığı saldırlar
Almanlar tarafından da desteklenmiş, fakat İngilizlerin karşı
saldırısı ile Mısır ve Libya Mihver kuvvetlerinden
temizlenmiştir.
• 1943 Mayısı’na gelindiğinde tüm Kuzey Afrika, Müttefiklerin
eline geçmiş ve 250 bin Mihver askeri esir alınmıştır.
-2016-
Pearl Harbour
Atlantik Bildirisi
ABD’NİN SAVAŞA GİRİŞİ
 Savaşın başında ABD “Monroe Doktirini” çerçevesinde tarafsızlığını
ilan etti.
 Fakat savaş Almanya’nın lehine
gelişince
yasalarında
değişiklikler yaparak İngiltere’ye
silah ve para yardımında
bulunarak müttefik devletlere
yakınlaştı
ÖDÜNÇ VERME YASASI
ABD 1941’de çıkardığı yasa
ile her ülke her türlü
yardımı,
bedeli
savaş
sonrası ödenmek üzere
alabilecektir.
-2016-
ATLANTİK BİLDİRİSİ (14 AĞUSTOS 1941)
ABD Başkanı Roosevelt ve İngiltere Başbakanı Churchill.






Wilson İlkelerine
benzemekte
Savaştan sonra toprak kazanılmayacaktır.
Uluslar kendi geleceklerini kendileri kararlaştıracaktır.
Temel ham maddelerden eşit bir şekilde faydalanılacaktır
İnsanlar açlıktan kurtarılacaktır.
Açık denizlerde ticaret serbest olacaktır.
Mihver Devletleri silahsızlandırılacak ve savaş sonrası top yekün
silahsızlanmaya gidilecektir.
-2016-
PEARL HARBOUR BASKINI
(7 ARALIK 1941)
Pasifik
Okyanusu'ndan
ABD’yi
uzaklaştırmak isteyen Japonya ,
Amiral Yamamoto komutasında
Hawai’de bulunan ABD deniz üssü
Pearl Harbour’a baskın düzenler.
ABD
savaşa
katılır
Efsane komutan Yamamato
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İTTİFAKI (1942)
ABD Savaş’a girince İngiltere ve SSCB’nin de
aralarında bulunduğu 22 devlet, Birleşmiş
Milletler İttifakını kurarlar.
-2016-
AVRUPA’DA SAVAŞIN SONA ERMESİ
GÜNEY-İtalya Çıkartması-1943
 Mussolini iktidarı kaybetti ve İtalya ateşkes istedi
1945 başlarında ise Kuzey İtalya Almanlardan temizlendi.
DOĞU - Bagration Harekatı-1944
 Beyaz Rusya ve Polonya’dan Almanların çıkarılmasıyla
neticelenen büyük Rus zaferi
BATI - Normandiya Çıkartması-6 Haziran 1944
 İşgali altındaki Fransa’yı kurtarmak için Amerikalı
General Eisenhower komutasında Müttefik çıkarması
-2016-
NORMANDİYA ÇIKARTMASI (6 Haziran 1944)
-2016-
Avrupa’da savaş bitiyor;
Eylül 1944’te Fransa ve Belçika kurtarıldı
5 Mart 1945’te Köln, Müttefiklerin eline geçti.
28 Nisan 1945’te Mussolini, İtalyan Partizanlarca idam
edildi.
30 Nisan 1945’te Hitler intihar etti.
Amiral Karl Doenitz liderliğinde 7 Mayıs 1945’te Almanya
kayıtsız şartsız teslim oldu ve Avrupa’da savaş sona erdi.
-2016-
PASİFİKTE SAVAŞIN SONA ERMESİ (2 Eylül 1945)
Mercan Deniz Muharebesi-1942
 ABD-Japon. Japon geri çekilişi
Midway Deniz Muherebesi-1942
 ABD-Japon. Kesin Japon yenilgisi
Leyte Deniz Savaşı-1944
 ABD-Japon. Kesin Japon yenilgisi ve donanmasının
çöküşü. Kamikaze uçaklar ilk kez Japonlarca kullanıldı.
6 Ağustos Hiroşima ve 9 Ağustos Nagazaki’ye atom bombası
Japonya 2 Eylül 1945’te resmen teslim oldu.
-2016-
Hiroşima’ya atılan bomba.
Little Boy (Küçük çocuk)
-2016-
SONUÇ;
ABD Japonya’ya demokrasi
götürdü!!!
-2016-
BARIŞI HAZIRLAYAN KONFERANSLAR
Kahire
(1943)
İsmet İnönü-Roosevelt-Churchill katıldı.
Türkiye’nin savaşa girme durumu da görüşüldü.
Tahran
(1943)
Roosevelt-Churchill-Stalin katıldı.
Sovyet Rusya’nın boğazlar ile ilgili talepleri gündeme geldi.
Türkiye’nin savaşa dahil edilmesi kararlaştırıldı.
Yalta
(4-11 Şubat
1945)
Roosevelt-Churchill -Stalin katıldı.
Dünyanın paylaşıldığı konferans.
Boğazlarda Rusya lehine düzenleme yapılmasına karar
verildi.
Birleşmiş Milletlerin ana hatları belirlendi.
 Dünya devletlerine 1 Mart 1945’e kadar Almanya’ya savaş
ilan etme çağrısında bulunuldu.
-2016-
San Fransisco
Almanya’ya savaş ilan eden 51 ülkenin temsilcisinin bir
Antlaşması
araya gelerek Birleşmiş Miletlerin kurulmasına karar
(26 Haziran 1945) verdiği antlaşmadır.
ABD-İngiltere-Rusya katıldı.
Avrupa’nın Müttefiklerin çıkarları doğrultusunda
Potsdam
şekillendirilmesi görüşüldü.
(17 Temmuz-2
Rusya’nın Boğazlardan üs talebi reddedildi.
Ağustos 1945)
Almanya dört işgal bölgesine ayrıldı.
Savaş suçlularının yargılanması kararlaştırıldı.
-2016-
Arkadya Konferansı (1941)
Washington Konferansı (1943)
Casablanca Konferansı (1943)
Qubec Konferansı (1943)
Moskova Konferansı (1943)
Dumbarton Oaks Konferansı (1944)
Yüzdelikler
Antlaşması
II. Moskova Konferansı (1944)
-2016-
PARİS BARIŞ ANTLAŞMASI (10 Şubat 1947)
 İtalya, Romanya, Bulgaristan, Macaristan ve Finlandiya ile Paris
Antlaşması imzalanmıştır.
 Ortada Birleşik Almanya olmadığı için bir antlaşma yapılamamıştır.
 Rodos ve 12 Ada İtalya’dan alınarak Yunanistan’a bırakıldı.
 Polonya, Çekoslovakya, Doğu Almanya, Macaristan, Romanya ve
Bulgaristan SSCB’ye bağlı uydu devletler haline geldi.
-2016-
II.DÜNYA SAVAŞI’NIN SONUÇLARI
Birleşmiş Milletler kuruldu
Doğu ve Batı Bloğu kuruldu
Almanya ikiye bölündü
Soğuk Savaş başladı
Kore ikiye bölündü
NATO ve Varşova Paktı
İsrail kuruldu
Dolar yaygınlaştı
Sömürgeler bağımsız oldu
İMF ve Dünya Bankası
-2016-
İNSAN HAKLARI İHLALLERİ
 1946’da savaş suçluları yargılanmış ve cezalandırılmışlardır.
“Nürnberg Mahkemesi”
(Nazi liderler)
“Tokyo Mahkemesi”
(Japon liderler)
BM Genel Kurulunda 1948 ‘de;
“Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşme”
ve
“İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi”
kabul edildi.
-2016-
GENEL
KURUL
Üyelerden
oluşur.
Her
devletin
bir oy
hakkı var.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (24 Ekim 1945)
GÜVENLİK
KONSEYİ
15 üyeli
Daimi 5
üye; ABDİngiltereFransaRusyaÇin'dir.
En son katılan devlet
2011’de Güney Sudan
GENEL
SEKRETERLİK
BM
organlarının
çalışma
ortamını
hazırlar.
Politikaları
uygular.
EKONOMİK
VE SOSYAL
KONSEY
Ekonomik
ve sosyal
sorunlarla
mücadele
Yürütme Organı olan Konsey,
ambargo, silahlı müdahale vs.
gibi yaptırım kararları alabilir.
ULUSLAR
ARASI
ADALET
DİVANI
Yargı
organıdır.
Genel
kurulca 9
yıllığına
seçilen 15
yargıçtan
oluşur.
BM Resmi dilleri; Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Rusça
VESAYET
KONSEYİ
Vesayet
altındaki
eski
sömürgeleri
yöneten
organ.
İşlevi
kalmadı.
-2016-
BİRLEŞMİŞ
MİLLETLERİN BAZI
ÖNEMLİ ÖZERK
BİRİMLERİ
-2016-
İSMET İNÖNÜ DÖNEMİ (1938-1950)
II. DÜNYA SAVAŞI’NDA TÜRK DIŞ POLİTİKASI
Denge politikası
başarabilmiştir.
izleyen
1939’da Türkiye,İngiltere
Antlaşması” imzalandı
Türkiye,
ve
Fransa
savaş
dışında
kalmayı
ile
“Karşılıklı
Yardım
1941’de Türkiye-Almanya arasında “Saldırmazlık Antlaşması”
imzalandı.
1943’te müttefik devletler Türkiye’ye
Konferanslarında yoğun baskı yapmıştır.
Adana
ve
Kahire
-2016-
ADANA KONFERANSI
(30 Ocak-1 Şubat 1943)
Churchill - İnönü
 İngiltere,
savaş
sonrası
Balkanlarda SSCB’nin güneye
inmesini Türkiye ile engelleme
arzusundaydı.
 Türkiye,
Müttefiklere
yakınlaşmakla birlikte savaş dışı
kalmayı başarmıştır.
KAHİRE GÖRÜŞMELERİ
(4-6 Aralık 1943)
I.Görüşme
İng. Dışişleri Bkn. Eden-Türkiye
Dışişleri Bkn.Numan Menemencioğlu
II.Görüşme
İsmet İnönü – Churchill –Roosevelt
 Türkiye ilke olarak savaşa
katılmayı kabul etmiş ama yeterli
destek
olmadan
Savaş’a
girmeyeceğini belirtmiştir
-2016-
 1944 yılında ise Türkiye Savaş’ın sonucu belli olması ile Almanya
ile ilişkilerini tamamen kesti.
 Türkiye Yalta Konferansı sonrası Müttefiklerin taleplerine uyarak
23 Şubat 1945’te Almanya’ya resmen savaş ilan etti.
Almanya’ya savaş ilan eden devletler San Fransisco
Konferansı’na davet edilerek BM’nin kurucularından
olmuştur. Türkiye de bu devletlerden birisidir.
 Ama kesinlikle fiilen savaşa dahil olmadı.
-2016-
II. DÜNYA SAVAŞI’NIN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ
 Çakmak hattı
Çatalca’da oluşturulan savunma hattı. Adı Fevzi Çakmak’tan gelir.
 Karartma
Hava saldırılarına karşı şehirlerde alınan önlemdir
 Üretim düştü
Seferberlik nedeniyle çalışabilir nüfus askere alındı
 Kıtlık yaşandı
 Karne
Temel tüketim ürünleri belli miktarda karneyle dağıtıldı
-2016-
 Planlı ekonomi sekteye uğradı
Savaş bütçesi nedeniyle yatırım yapılamadı
 İthal ürünlere kısıtlama getirildi
 Karaborsacılık yaşandı
 Narh
Karaborsacılığı engellemek için devlet fiyat tespiti yaptı.
 Enflasyon
-2016-
SAVAŞIN ETKİLERİNE KARŞI
TÜRKİYE’NİN ALDIĞI ÖNLEMLER
Milli Korunma
Kanunu (1940)
Üretim, dağıtım ve
tüketim işleri
tamamen devletin
kontrolünde
Petrol Ofisi-1941
Et-Balık Kurumu1952
Varlık Vergisi (1942)
Gayrı müslim
vatandaşları hedef
alan vergi artırımıyla
mali önlem almak
isteyen uygulama.
Uluslararası tepkiler
üzerine 1944’te
kaldırıldı
Topak Mahsulleri
Vergisi (1944)
Aşar vergisinin
benzeri vergi.
Köylülerin tepkisi
üzerine 1946’da
kaldırıldı
-2016-
DİĞER BAZI İÇ POLİTİK GELİŞMELER
Savaş dönemi başbakanları; Refik Saydam (1939-1942)
Şükrü Saraçoğlu (1942-1946)
Köy Enstitüleri kuruldu (1940)
Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu çıkarıldı (1945).
Radyo yayınları sürekli yapılmaya başlandı.
1948 “Harika Çocuklar Kanunu” (İdil Biret ve Suna Kan)
Edebiyatta “Garip akımı” ortaya çıktı.
Tan Olayı (4 Aralık 1945)
Turancılık Davası (1944/45)
Refah Şilebi Olayı (23 Haziran 1941)