Sindirim

www.fendosyasi.com
ALİ DAĞDEVİREN
Sindirim
Sindirim ilk olarak ağızda başlar.İlk önce
besin ağıza alınır,sonra dişler tarafından
parçalanır.Dil besini yutağa iter,ve sonra
yemek borusuna gider.Oradan da mideye
gider.Mide besini bir bulamaç haline getir ve
sonra mide bulamaç halindeki besini ince
bağırsaklara gönderir ve oradan kana karışır
ve fazlası idrar kesesine gönderilir
Sindirim sistemindeki organların
görevleri:
 Ağız :
Sindirim sisteminin ilk organı olup bütün besinlerin
çiğneme yoluyla mekanik sindiriminin, ayrıca
karbonhidratların tükürük içerisinde bulunan (ptiyalin)
enzimler sayesinde kimyasal sindiriminin başladığı
yerdir.
Ağızda sindirim olayında görev yapan dil, dişler ve
tükürük bezleri bulunur.
Ağızdaki besinler dişler ile parçalanır (mekanik
sindirim), tükürük bezlerinin salgıladığı tükürük sıvısı
(içindeki enzimler) ile yumuşatılır (kimyasal sindirim).
Dil, besinlerin çiğnenmesine ve yutulmasına yardım
eder. Ağızda parçalanan, yumuşatılan besinler dil ile
yutağa itilir.
Sindirim sistemindeki organların
görevleri:
 Dişler :
Besinlerin çiğnenip parçalanması sağlayan yapılardır. Dişlerin görünen beyaz
kısmına taç, çene kemiği içine gömülü kısmına kök, dişin dış kısmının (tacın) üzerini
örten sert tabakaya mine tabakası denir. Dişin içinde (ortasında) kan damarları ve
sinirler bulunur.
Yetişkin insanın ağzında 32 (genelde 28) diş bulunur. Dişler yapı ve görevlerine
göre kesici dişler, köpek dişleri ve azı dişleri olarak üç çeşittir.
1- Kesici Dişler :
Besinlerin koparılmasını sağlarlar. Ağzın ön tarafında, 4 alt çenede, 4 üst çenede
olmak üzere toplam 8 tanedirler.
2- Köpek Dişleri :
Besinlerin daha küçük parçalara ayrılmasını sağlarlar. Kesici dişlerin sağında ve
solunda birer tane olmak üzere 2 alt çenede, 2 üst çenede toplam 4 tanedirler.
3- Azı Dişleri :
Besinlerin öğütülmesini sağlarlar. Küçük ve büyük azı dişleri olarak iki çeşittir.
Köpek dişlerinin sağında ve solunda ikişer tane olmak üzere 4 alt çenede, 4 üst
çenede toplam 8 tane küçük azı dişi bulunur. Küçük azı dişlerinin sağında ve
solunda üçer tane olmak üzere 6 alt çenede, 6 üst çenede toplam 12 tane büyük
azı dişi bulunur. (Çocuklarda büyük azı dişi 4 alt çenede, 4 üst çenede olmak
üzere toplam 8 tanedir).

Sindirim sistemindeki organların
görevleri:
Yutak :
Ağızdan sonra gelen boşluktur. Üst
taraftan burun boşluğuna, alt taraftan
yemek borusuna ve gırtlağa açılır. Yutak,
ağızda çiğnenen ve yumuşatılan besinleri
yemek borusuna iletir. Yutakta (mekanik
veya kimyasal) sindirim olmaz.
Sindirim sistemindeki organların
görevleri:
 Gırtlak :
Yutağın alt tarafında bulunan, soluk borusu ile
yemek borusunu ayıran, kıkırdaktan yapılan
yapıdır. Yemek yenirken yutkunma sırasında
gırtlak (yukarı çıkarak) soluk borusunu kapatıp
yemek borusunu açarak besinlerin soluk
borusuna gitmesini önler. Yemek yenirken
konuşulursa (soluk verme sırasında soluk
borusu açılacağından) besinler soluk borusuna
kaçabilir. Bu nedenle yemek yerken
konuşulmamalıdır.
Sindirim sistemindeki organların
görevleri:
 Yemek Borusu :
Yutak ile mide arasında uzanan, soluk
borusunun arkasında bulunan, 20 – 25 cm
uzunluğundaki (2 cm çapındaki), düz kaslardan
yapılmış olan organdır. Görevi, yutaktan gelen
besinleri mideye iletmektir.
Yemek borusu sadece besinleri taşır. Yemek
borusunda sindirim olayı (sindirim enzimleri
bulunmadığı için) gerçekleşmez. Yapısında
bulunan düz kaslar (tek yönlü çalışarak yani
peristaltik hareket yaparak) kasılıp
gevşeyerek besinleri mideye taşır.
Sindirim sistemindeki organların
görevleri:
 Mide :
Karın boşluğunun sol üst tarafında, yemek borusu ile on iki
parmak bağırsağı arasında yer alan sindirim sisteminin en geniş
organıdır. Mide, üst taraftan mide ağzı ile yemek borusuna, alt
taraftan mide kapısı ile on iki parmak bağırsağına bağlanır.
Mide düz kaslardan yapılmıştır ve kasılıp gevşeyebilir. Ayrıca
midenin yapısında bulunan salgı bezleri mide öz suyu salgısını
üretir. Mide öz suyu salgısında mukus, mide asiti (HCl = tuz asiti)
gibi salgılar ile çeşitli enzimler (pepsin ve renin) bulunur.
Mide, düz kaslardan yapıldığı için kasılıp gevşeyerek yemek
borusundan gelen besinleri yoğurur, çorba haline getirir. Bu
nedenle mide mekanik sindirim yapabilir.
Mide, yapısında bulunan salgı bezlerinin salgıladığı mide asiti ve
enzimler ile besinlerin daha küçük parçalara ayrılmasını sağlar. Bu
nedenle kimyasal sindirim yapabilir. Proteinlerin kimyasal
sindirimi midede başlar.
Sindirim sistemindeki organların
görevleri:
 İnce Bağırsak :
Bir taraftan mide kapısına, diğer taraftan kalın bağırsağa bağlı olan 7 –
8 m uzunluğundaki (2 – 3 cm çapındaki) kıvrımlı borudur. İnce bağırsak,
besinlerin sindiriminin tamamlandığı ve sindirilen besinlerin kana geçtiği
yerdir.
İnce bağırsağın mideden sonra gelen 20 – 25 cm’lik ilk bölümüne (ince
bağırsağın başlangıç yerine) on iki parmak bağırsağı denir. On iki
parmak bağırsağına karaciğer ve pankreas gibi sindirime yardımcı
organlar bağlıdır. Karaciğer ve pankreas, salgıladığı sindirim
enzimlerini (salgılarını) on iki parmak bağırsağına verir.
İnce bağırsak, yağların kimyasal sindiriminin başladığı yerdir. Ayrıca
ağızda sindirilemeyen karbonhidratların (nişastanın maltoza dönüşmesi),
midede sindirilemeyen proteinlerin ve sindirilemeyen yağların kimyasal
sindirimi ince bağırsakta tamamlanır.
İnce bağırsağın iç yüzeylerinde bulunan salgı bezlerinin ürettiği salgılar,
buraya gelen ve sindirilmemiş olan besinlerin sindirilmesini sağlar. Bu
nedenle ince bağırsak, kimyasal sindirimin asıl yapıldığı yerdir. İnce
bağırsakta mekanik sindirim gerçekleşmez.
İnce bağırsakta besinlerin kana geçtiği yerlere tümür (villüs) denir
Sindirim sistemindeki
organların görevleri:

Kalın Bağırsak :
İnce bağırsaktan anüse kadar uzanan 1,5 m uzunluğundaki (6 cm
çapındaki) borudur. Kalın bağırsakta mekanik veya kimyasal
sindirim olmaz, villüsler bulunmaz.
Kalın bağırsak, ince bağırsakta sindirilemeyip kana geçemeyen
besinler ile sindirime uğramayan su, madensel tuzlar (mineraller)
ve vitaminlerin besinlerin içerisinden emilmesini, bir süre
depolanmasını ve kana verilmesini sağlar. Ayrıca geriye kalan atık
maddelerin de (posalarında) sindirim sisteminin son bölümü olan
anüse iletilmesini ve anüsten de dışkı yoluyla vücut dışına atılmasını
sağlar. Kalın bağırsakta yaşayan bakteriler, B ve K vitaminlerinin
üretilmesini sağlarlar.
İnce bağırsak ile kalın bağırsağın birleştiği yere kör bağırsak
denir. Kör bağırsaktan çıkan uzantıya apandis denir.
Sindirim sistemindeki organların
görevleri:
Anüs :
Kanlı bağırsaktaki dışkının vücut dışına
atıldığı yerdir ve sindirim sisteminin en
son organıdır.